عصر آزادی آنلاین – سید وحید پیمان : در تعریف فضای کسب وکار آمده است : به هر نوع فعالیت تکرار شونده و قانونی اقتصادی از قبیل تولید , خرید و فروش کالا و خدمات به قصد منافع اقتصادی ” کسب و کار ” اطلاق می شود. ” فصای کسب و کار” مجموعه عوامل موثر در اداره یا عملکرد بنگاه های تولیدی را در بر می گیرد که خارج از کنترل مدیران آنهاست. فضای کسب و کار نقش اساسی و چشمگیر در جذب سرمایه گذاری داخلی و خارجی ,رشد بهره وری, تقویت مشارکت بخش خصوصی ,رشد اشتغال و افزایش تولید داشته که همواره مورد توجه سیاست گذاران اقتصادی است و اهمیت آن به حدی است که جوزف استگلیتز اقتصاد دان ارشد بانک جهانی آن را مهمترین مولفه رهایی چین از دام فقر دانسته است.
در دولت آقای روحانی برای بهبود فعالیت های اقتصادی برنامه ای آغاز شد به نام تدوین سند تدبیر و توسعه از طریق تببین هسته های کلیدی و طرح موانع توسعه اقتصادی هر استان و ارائه راهکارهای رفع آنها با بهره گیری از نظر نخبگان و دانشگاهیان که متولی آن در هر استان سازمان برنامه و بودجه بود.
اولین سند تدبیر و توسعه به گفته خود مسئولان اشکالاتی داشت که مهمترین آنها عدم پایش برنامه ها و دوم متمرکز شدن آن در پایتخت بود، بدون توجه به مسایل منطقه ای و استانی . این ایرادات در تدوین سند دوم تدبیر و توسعه مورد نظر قرار گرفت و سنجش سند تدبیر و توسعه به عهده اتاق بازرگانی ایران و اجرای آن به سازمان برنامه و بودجه اختصاص یافت.
یکی از مهمترین هسته های کلیدی در دومین سند تدبیر و توسعه آذربایجان شرقی ” فضای کسب وکار ” بود. در سنجشی که توسط اتاق بازرگانی ایران در سال 98 به عمل آمده استان آذربایجان شرقی به طور متوسط رتبه 13 ام را در کشور در بهبود فضای کسب و کار به دست آورده است که رتبه ای نامناسب و نگران کننده برای کار آفرینان , سرمایه گذاران داخلی و خارجی و تولید کنندگان استان به شمار می رود.
جالب تر آن است که مشکلات فرهنگی مهمترین علت نامناسب بودن رتبه فضای کسب کار آذربایجان شرقی در این سنجش مطرح شده است مسایلی از قبیل: سخت گیری های بی مورد مدیران استانی , عدم توجه به جذب سرمایه گذار خارجی و داخلی, ایجاد مزاحمت های متعدد برای سرمایه گذاران خارجی, نبود نگاه توسعه محور در استان ,رقابت ناپذیری, قیمت گذاری های اجباری,اخذ مالیاتهای غیر متعارف, سخت گیری در پرداخت وام از سوی بانک ها وطویل بودن مدت زمان اخذ مجوز ها و حتی بعضا ندادن مجوز های لازم,از جمله مواردی است که فضای کسب و کارآذربایجان شرقی را برای کار آفرینان و سرمایه گذاران غیر جذاب و حتی گریزان ساخته است.
این مساله محور پرسش سر دبیر روزنامه عصر آزادی و پایگاه خبری عصر آزادی آنلاین از مدیران سازمان برنامه بودجه آذربایجان شرقی و مدیر کل امور اقتصادی ودارایی و رئیس مرکز خدمات سرمایه گذاری خارجی این استان در جلسه ای بود که در سازمان برنامه بودجه با شرکت تنی چند از مدیران مطبوعاتی و مسئولین مذکور در هفته گذشته به هنگام ارائه گزارش هسته کلیدی ” فضای کسب وکار ” برپا شد.
مشکل فرهنگی در آذربایجان شرقی یک واقعیت است
دکتر محمد زاده معاون برنامه ریزی سازمان برنامه بودجه آذربایجان شرقی ضمن تاکید بر نقش فرهنگ در توسعه اقتصادی و بهبود فضای کسب وکار گنجانده شدن مساله پایش بر اساس سیستم بانک جهانی , OECD و سازمان ملل متحد را در سند دوم تدبیر و توسعه و بومی سازی شاخص ها را یادآوری کرد.
او نقش رسانه ها را در این پایش به عنوان یک مطالبه عمومی مطرح ساخت.
دکتر محمدزاده مشکل فرهنگی را در آذربایجان شرقی یک واقعیت می داند اما در عین حال تغییرات فرهنگی را در بستر تاریخی کند و بطئی ارزیابی می کند که برطرف کردن مشکلات ناشی از این حوزه را در بهبود فضای کسب و کارنیازمند زمان می داند .
عباس زاده مدیر کل امور اقتصادی و دارایی آذربایجان شرقی و رئیس مرکز خدمات سرمایه گذاری این استان موضوع فرهنگی را جزو شاخص های بهبود فضای کسب و کار نمی داند اما تاثیرگذاری آن را هم منکر نمی شود.
او مسایل فرهنگی را ناشی از مسایل اجتماعی می داند و گره زدن مشکلات اقتصادی به این دو حوزه را مشکل ساز قلمداد می کند. از نظر عباس زاده در این مورد همانند مباحث علمی بهتر است تجریدی با موضوع برخورد شود.
عملکرد آذربایجان شرقی در جذب سرمایه گذاری خارجی موفق بوده است
مدیر کل امور اقتصاد و دارایی جذب سرمایه گذار خارجی را در سالهای اخیر به استان آذربایجان شرقی موفقیت آمیز ارزیابی کرده و الکترونیکی کردن مراجعات به ادارات را یکی از اقدامات مهم در کاهش برخورد رو در رو face to face در کاهش مباحثی هم چون فساد و سنگ اندازی در مقابل ارباب رجوع عنوان می کند.
عباس زاده دربخش دیگری از سخنان خود به پرسش پیمان سردبیر عصر آزادی در خصوص رونق کذایی بورس و تامین کسری بودجه دولت از طریق فروش شرکت های دولتی که مدیریت آنها در دست مدیران دولتی است بدون آن که مردم نقش در انتخابات آنها داشته باشند و همچنین مغایر بودن رشد مثبت شاخص های بورس با شاخص هایی چون رشد اقتصادی منفی کشور, نرخ بالای بیکاری و کاهش تولید ناخالص ملی , چنین پاسخ می دهد که دولت در به رونق انداختن بورس موفق عمل کرده و به جای روش EFT – که می توانست 7 برابر بیشتر منابع جذب کند – با عرضه 30% پایین تر از نرخ واقعی سهام ها باعث تحرک در بازار سرمایه شده است.
از نظر این مدیر دولتی با ورود شرکت ها به بورس آینده آنها تامین می شود و با فوت صاحبان آنها حیات شرکتهای بورس ادامه می یابد. همچنین واگذاری مدیریت ها راجزو برنامه های آتی و مرحله به مرحله دولت عنوان می کند. وی عملکرد آذربایجان شرقی در تحرک بازار سرمایه را مفید ارزیابی کرده و می گوید در حال حاضر 21 شرکت بورسی در استان داریم.
شاخصه توسعه اقتصادی وجود فرصت های برابر و غیرانحصاری است
دکتر بشیری از دیگر مسئولین سازمان برنامه بودجه آذربایجان شرقی در این جلسه مهمترین شاخصه توسعه اقتصادی را وجود فرصت های برابر و غیر انحصاری بیان می دارد رتبه ایران از این منظر در سطح جهانی سقوط از رتبه 124 به 128ام اعلام می کند. او همچنین می گوید در چنین کشوری با چنین رتبه پایین، استان رتبه 11 را در سطح کشور دارد که با تدوین دومین سند تدبیر و توسعه و ایجاد پنجره واحد سعی در بهبود فضای کسب وکار در آذربایجان شرقی داریم.
علی رغم بیان گوشه ای از واقعیات موجود در خصوص نامناسب بودن فضای کسب و کار در استان آذربایجان شرقی وامید بستن آنها به نقش دومین سند تدبیرو توسعه در بهبود این فضا , اما واقعیت آن است که رتبه 13 ام برای استان آذربایجان شرقی که از پتانسیل های فراوان در همه زمینه ها برخوردار است ناامید کننده است و نقش مسایل فرهنگی بروز چنین وضعیتی غیرقابل انکارمی باشد . این در حالی است که سکان مدیریت استان در دست یک فرد دانشگاهی است و انتظار می رفت که در زمینه فرهنگی کارهای بیشتری صورت می گرفت, انتظاری که کم کم به یاس تبدیل می شود.
