📌عصرآزادی/ شهرام صادق زاده
روز 19 نوامبر هر سال به عنوان روز جهانی “مردان” شناخته می شود که به روایتی از سال 1992 به ابتکار پرفسور توماس آستر نامگذاری شده و مورد موافقت سازمان ملل متحد قرار گرفته است.
درست است که روز جهانی مردها یک روز نمادین است اما موضوع تندرستی موضوعی نیست که فقط به صورت نمادین به آن پرداخته شود لذا سلامت مردان فقط در داشتن بدنی عضلانی خلاصه نمیشود بلکه سلامت روانی، اجتماعی و احساسی آنها نیز بسیار مهم است که نباید نادیده گرفته شود.
این مناسبت، فرصتی برای مردهاست تا دستاورد ها و کمک های آنها خصوصاً کمک به جامعه، خانواده، ازدواج و مراقبت از فرزندانشان را جشن گرفته و نشان دهند که همه مردها، انسان های زورگور و قدرت طلبی که در ذهن اکثریت جنس مخالف وجود دارد نیستند.
روز جهانی مردها فرصتی برای قدردانی از مردانی است که هر روز در محل کار خود، به عنوان یک همسر و پدر برای خانواده، یک رفیق شفیق برای دوستان، و نیروی کار موثر جامعه خود در حال تلاش و فداکاری بوده و سعی می کنند تا نقش بی بدیل خود را ایفا نمایند.
▪️نباید تنها به بالا و پایین آمدن ارقام جامعه دلخوش بود!
نیمی از جمعیت ۸۰ میلیون نفری کشورمان را مردان تشکیل می دهند اما اگر کمی دقیقتر به سراغ آمار مردانه برویم، با آمار و ارقام تأمل برانگیزی مواجه میشویم، مثلاً اینکه از ۴۰ میلیون مرد ایرانی، ۱۰ میلیون نفرشان جوان هستند و بین ۱۵ تا ۲۹ سال سن دارند.
جالبتر از همه اینکه از این جمعیت ۴۰ میلیون نفری ۳۵ درصد یعنی بیش از یک سوم آنها مجرد بوده و هرگز ازدواج نکردهاند، لذا اگر این آمار را با آمار ۲۵ درصدی مردان جوان مقایسه کنیم در مییابیم که حدود ۱۰ درصد از مردانی که هرگز ازدواج نکردهاند در گروه جوانان جای نمیگیرند. بازخوانی این آمار و ارقام نشان میدهد چالش ازدواج در کشور و مجرد ماندن درصد بالایی از پسرانی که از سن مناسب ازدواج عبور کردهاند با هر چیزی که بخواهد توجیه شود با عدم تناسب آمار زنان و مردان مجرد قابل توجیه نیست.
در واقع، آمار ۳۵ درصدی مردان مجرد یک زنگ خطر بزرگ برای کاهش معنادار آمار ازدواج و کمرنگشدن نقش خانواده می باشد که نباید تنها به بالا و پایین آمدن ارقام دلخوش بود!
با وجود این بررسی، سیمای آماری جمعیت مردان یا حتی زنان از مناظر گوناگون میتواند مؤید نکاتی باشد که برخی واقعیتهای اجتماعی و لزوم برنامهریزی برای مدیریت این واقعیتها را متذکر میشود.
▪️سلامت مردان نسبت به زنان بیشتر در معرض تهدید است
جامعه پزشکی کشور معتقد است که مردان ایرانی کمتر به سلامت خود اهمیت می دهند و همین مسئله باعث شده برخی بیماری ها که می تواند به آسانی درمان شوند، به خاطر بی اعتنایی آقایان تشدید می گردند.
یک متخصص داخلی کشور نیز به وضعیت سلامت مردان ایران اشاره کرد و گفت: با توجه به اینکه مردان به خاطر درگیریهای شغلی با خطرات بیشتری مواجه هستند، در نتیجه سلامت آنها نسبت به زنان بیشتر در معرض تهدید است و طول عمر کمتری نسبت به زنان دارند.
ایرج خسرونیا با اشاره به استرس شغلی مردان، افزایش سکتههای مغزی و قلبی را به جهت کهولت سنی محتمل دانست و اضافه کرد: متأسفانه روز به روز بر تعداد جمعیت سالمند که با انواع بیماریها روبرو هستند افزوده میشود و در این بین، سرطانها بیشتر شایع است.
وی سرطان پروستات را یکی از بیماریهایی دانست که سلامت مردان را تهدید میکند و گفت: در حالی که اگر به موقع چکاب و معاینه شوند میتوان از بروز بسیاری از بیماریها در مردان پیشگیری به عمل آورد که البته فقر مالی و مشکلات اقتصادی باعث شده تا آنها کمتر به سلامت خود توجه کرده و نزد پزشک نروند.
خسرونیا بیان کرد: این حالت تنها در کشورهای جهان سوم حاکم است در حالی که در کشورهای توسعه یافته و پیشرفته جهان، معاینه هر ۶ ماه یکبار مردان اجباری بوده و از این طریق نسبت به وضعیت سلامت و بیماریهایی که دارند، آگاه میشوند.
▪️هزینههایی که از درآمد پُرکاری اضافه چند نوبت کاری بیشتر است
یک روان درمانگر و مدرس دانشگاه با بیان اینکه مردان به دلیل مسائل فرهنگی کمتر به سلامت خود اهمیت میدهند گفت: مردان بیشتر از زنان به مصرف سیگار، الکل و مواد مخدر میپردازند و مصرف غذاهای چرب و آماده نیز امکان ابتلای آنها به اختلالات جسمانی و به تبع آن روانی را افزایش میدهد.
ژیلا آهنگرزاده ادامه داد: اکثر مردان در ۲ یا ۳ نوبت کار کرده و همین امر موجب پرکاری افراطی در آنها شده است که میتواند موجب استرس و فرسودگی شغلی در آنها شود لذا تحقیقات نشان میدهد که این عوامل بر بهزیستی معنوی افراد نیز اثر سوء میگذارد.
این روان شناس بالینی افزود: توصیه میشود مردان با اصلاح سبک زندگی خود به ویژه با مصرف غذاهای خانگی در محیط کار و پیاده روی، به سلامت خود اهمیت دهند زیرا گاهی هزینههای درمانی ناشی از پُرکاری افراطی از درآمد حاصل از چند نوبت کار بیشتر میشود.
وی با بیان اینکه بیشتر اختلالات جسمانی منشأ روانی به ویژه استرس دارند گفت: در روان شناسی به اختلالات جسمانی که منشأ روانی دارند روان تنی یا سایکوسوماتیک میگویند که اکثر دردهای گوارشی به ویژه زخم معده و اثنی عشر، دردهای اسکلتی، عضلانی و بیماریهای قلبی منشأ روانی دارند.
آهنگرزاده خاطر نشان کرد: فراهم کردن محیط خانوادگی بدون تنش و ایجاد زمینه برای استراحت مردان و توقع کمتر برای حضور در مهمانیهای طولانی میتواند موجب نشاط بیشتر مردان و کاهش حوادث ناشی از کار شود زیرا تصور کنید کارگری که در کارخانه با وسایل سخت کار میکند شب قبل از کار در مهمانی طولانی بوده و استراحت کمی داشته باشد، این رفتار میتواند موجب خواب آلودگی وی و حوادث بعضاً جبران ناپذیر شود که نباید به آن بی توجهی نمود!
▪️وقتی نیازهای زن تامین نمیشود به بدرفتاری با مرد میپردازد
به باور جامعهشناسان، شوهرآزاری پدیده ای است که با رفتارهای آزاردهنده زنان در قالب کلامی، رفتاری، اقتصادی و در مواردی جسمی بروز میکند و مرد به دلیل سرشکستگی و احساس شرم از به تمسخر گرفته شدن، از طرح این موضوعات طفره میرود.
پدیده بدرفتاری علیه مردان معضلی جهانی است که با در دسترس شدن فضای ارتباطی و شکستن قبح شکایت از رفتارهای خانگی توسط مردان، آمارها حکایت از افزایش آن میدهند.
یک جامعهشناس و پژوهشگر مسائل اجتماعی درباره بدرفتاری علیه مردان گفت: این پدیده به لحاظ بررسی جامعهشناختی پیشینه جدیدی دارد زیرا پذیرش این واقعیت که مردان در چارچوب خانواده و بسته به شرایطی که در آن قرار دارند، میتوانند تحت تاثیر بدرفتاری قرار گیرند که به واسطه نظام سنتی، صاحب قدرت و ثروت بودند.
کامبیز مصطفیپور ادامه داد: اما با دگرگونی ساختار، طبقه اجتماعی و آشنایی زنان به حقوق خود، گفتمان و روابط میان اعضای خانواده هم تغییر کرد و پدیده شوهرآزاری هم سر بر آورد.
به گفته این جامعهشناس، گاهی در یک فرآیند نابسامان زندگی زناشویی، شاید خشونت علیه زنان ابزاری برای کنترل باشد اما عکس آن هم صادق است و زن هم گاهی اوقات که نیازهایش تامین نمیشود دست به بدرفتاری میزند که از جمله آنها می توان به بدرفتاری های کلامی، اقتصادی، خانوادگی، اجتماعی و غیره اشاره نمود.
▪️بزرگمرد مرد تاریخ، یگانه عادلی بود که همیشه بر پایه حق عمل می کرد
امام علی (ع) به عنوان جوانمرد تاریخ، اولین شخصی بود که به حضرت محمد (ص) ایمان آورده و در نماز به آن حضرت اقتدا نمود، به طوری که رسول خدا در این رابطه فرمود: هفت سال ملائکه با من و علی نماز خواندند و این در حالی بود که جز او کسی با من در این نماز همراه نبود.
امام علی (ع) در نهج البلاغه هم می فرماید: پروردگارا! من اولین کسی هستم که به سوی تو بازگشته و پیام تو را شنیدم، دعوت پیامبرت را پاسخ دادم و در نماز خواندن، جز پیامبرت کسی بر من سبقت نگرفته است.
حضرت علی (ع) به عنوان تنها بزرگمرد مرد تاریخ، یگانه عادلی بود که همیشه بر پایه حق عمل می کرد، حتی اگر تمام مردم روی زمین علیه او هم پیمان می شدند و دشمنان، دشت و بیابان را پر می ساختند، هیچ گاه هراسی به دل راه نمی داد.
امام علی (ع) مانند دیگر زمام داران نبود که تنها به حکومت داری خود بیندیشد و از هدایت گری که مهم ترین وظیفه امامان است، غفلت نماید لذا به همین علت، نهج البلاغه، مملو از رهنمودهای اخلاق نظری و عملی اوست.
غیبت کردن در مورد مردم، مراء، لجاجت، دشمنی، غضب، حسد، خودبینی، طمع، کبر، آزمندی، دنیاپرستی و تنگ چشمی نمونه هایی از اخلاق ناپسندی است که حضرت علی (ع) مردم را از آنها پرهیز کرده و صفت مردانگی را در خوش خویی، در اختیار بودن زبان، اقدام کردن به کارهای پسندیده، صبر و پایداری، راستی در گفتار، فروتنی، دانش و بردباری خلاصه نموده است.
▪️آسیب پذیری بیولوژیک مردان در مقابل ویروس کووید-۱۹ قابل تامل است
هنگامی که مسئله واکنش سیستم ایمنی به عفونتها مطرح است، بدن مردان ضعیفتر عمل میکند همچنین، دلایل فرهنگی، مسئولیت شغلی و غیره از جمله عواملی هستند که مردان را بیش از زنان در معرض خطر بیماریهای ویروسی از جمله کرونا قرار میدهند.
یک متخصص بیماری های داخلی مردان با اشاره به اینکه مقوله ابتلا با علائم شدیدتر یا مرگ و میر ناشی از کرونا، در سالهای پایانی میانسالی و دوره سالمندی بیشتر است گفت: تاکنون موارد آلودگی و شدت ابتلا و مرگ و میر در مردان بیشتر از زنان بوده که مراقبت و توجه افزون تر این افراد را دوچندان می کند.
م. مهرپرور ادامه داد: مطالعات متخصصان حاکی از آن است که برخی ویژگیهای بیولوژیک مردان، آنان را نسبت به ابتلای کرونا آسیب پذیرتر از زنان میکند که از جمله آنها وجود آنزیم ACE به مقدار زیاد در مردان است که عاملی برای ایجاد عفونت قلمداد میشود، همچنین عامل ژنتیک مربوط به کروموزوم اضافی در زنان عامل ایمنی بهتر در جنس مونث است.
وی افزود: از سوی دیگر در برخی مطالعات، وجود هورمون استروژن در زنان عاملی برای بهبودی سریعتر و کاهش شدت ابتلا در زنان عنوان شده است که به هر حال شواهد، حاکی از آسیب پذیری بیولوژیک بیشتر مردان در مقابل بیماری کووید-۱۹ حکایت دارد.
مهرپرور اضافه کرد: شاغل بودن اکثریت مردان به عنوان نانآور خانواده سبب میشود که تماسهای آنان با محیط خارج از خانه بیشتر از سایر افراد خانواده بوده و در معرض خطر بیشتری قرار گیرند زیرا آنها باید بنا را بر آن بگذارند که اطرافیان آنها آلوده هستند و استرس مربوطه را احساس کنند.
او تاکید کرد: تنها با پذیرش این اصل است که به حفاظت شخصی خود توجه خواهند کرد و حداکثر اصول بهداشتی و احتیاط همه جانبه را رعایت خواهند کرد رعایت اصول حفاظت فردی در محیط کار بر اساس پروتکلهای مربوطه در این گروه سنی از اهمیت زیادی برخوردار است.
مهرپرور اظهار کرد: اغلب شغلهای در معرض خطر، یا مردانه هستند یا حتی اگر مردان و زنان هر دو به آن اشتغال دارند مردان بیشتری مبتلا شده و با علایم شدیدتری مواجه شدهاند لذا شدت ابتلا و مرگ مردان کادر بهداشت و درمان نیز بیشتر از زنان است.
▪️برای زندگي راحت با کار دشوار، بازوی مردانه می خواهد!
مرد بودن كار آسانی نيست، مرد كه باشي بايد ياد بگيري در هر زمان و هر كجا كه لازم شد دلت را براي آرامش خانواده و آسایش جامعه زير پا بگذاري…
مرد كه باشي، بايد كوهي شوي كه طاقت هر سختي را دارد اما مي ايستد و دم نمي زند چرا كه او ستون جامعه است و اگر ستون، لحظه اي خسته و يا خم شود تا دستش را به زانو بگيرد بنيان شهر تكان خواهد خورد.
مرد كه باشي، شغل برایت مهم نیست، یک مكانيک با دستهاي سياه و روغني، يک بنا با لباسهاي سفيد و گچي، يک آهنگر با دستهاي پینه بسته، يک تاكسيران با چهره آفتاب سوخته، يک باربر با كمر خميده، يک نقاش با سر و صورت رنگی و يا یک مرد كارگر که همگی زحمت می کشند!
دنيا پر است از مردانی است كه پشت ميز نمينشينند، با کامپیوتر و اينترنت آشنا نيستند، پشت تلفن معامله نميكنند، كت و شلوار شیک نميپوشند، عطرهاي آنچناني نميزنند، بلد نيستند لفظ قلم حرف بزنند، اما آموختهاند براي كسب روزي حلال هيچ كاري عار نيست، آنها سخت كار ميكنند تا اعضاي خانواده شان طعم سخت زندگي كردن را نچشند و این فقط بازوی مردانه می خواهد!