گزارش “عصرآزادی” از فعالیت سرخ پوشان جمعیت هلال احمر کشور به بهانه روز جهانی صلیب سرخ؛ گمنامی در ردای خوشنامی!

📌 عصر آزادی آنلاین/ شهرام صادق زاده،

سازمان بین المللی صلیب سرخ که با هدف کاهش آلام انسانی و حفظ و پیشرفت بهداشت عمومی تشکیل شده است هر سال در هشتم ماه مِی مصادف با ۱۸ اردیبهشت گرامی داشته می شود که بر اساس موافقتنامه ژنو در سال ۱۸۶۴ میلادی و با تلاش شخصی به نام ژن هنری دونان (Jean Henry Dunant) اهل سوئیس، “صلیب سرخ” نام گرفت.

در سال 1876 میلادی، دولت عثمانی (ترکیه فعلی) به جای استفاده از نشان صلیب سرخ از معکوس رنگ های پرچم خود، یعنی هلال ماه قرمز رنگ که همان هلال احمر است در زمینه سفید برای جمعیت ملی خود استفاده کرد و از آن به بعد در کشورهای اسلامی به جای صلیب سرخ، هلال احمر به عنوان نماد این سازمان به کار گرفته شد.

دولت ایران در سال 1301 جمعیت ملی هلال احمر خود را تأسیس نمود و پس از پیروزی انقلاب با ارسال نامه ‌ای به دولت سوئیس به عنوان امین و نگاهدارنده قراردادهای چهارگانه ژنو، اعلام نمود که استفاده از شیر و خورشید سرخ را به تعلیق درآورده و به جای آن از علامت هلال احمر استفاده خواهد نمود.

▪️ایده تاسیس سازمان بی‌طرف صلیب سرخ به ذهن یک تاجر سوئیسی خطور کرد

 هِنری دونان همان تاجر معروف سوئیسی بود که وقتی در سال ۱۸۵۹ در یکی از سفرهای تجاری خود از منطقه‌ای به نام سولفرینو در شمال ایتالیا عبور می‌کرد شاهد درد و رنج سربازان زخمی بسیاری شد که در طی جنگ سولفرینو بدون مراقبت رها شده بودند.

پس از مشاهده این وضعیت ناگوار، او به همراه زنان محلی به مدت سه روز و سه شب به مداوا و یاری سربازان مجروح پرداخت و بعد از این حادثه، ایده تاسیس سازمانی بی‌طرف و امدادگر به ذهن او خطور کرد و کمیتۀ بین‌المللی صلیب سرخ و به تبع آن نهضت بین‌المللی صلیب سرخ و هلال احمر شکل گرفت.

اگرچه در ابتدای کار این کمیته آغازگر کمک های بی‌طرفانه به سربازهای جنگ بود اما به‌ مرور زمان کمک‌رسانی به آسیب‌دیدگان حادثه‌های طبیعی، جنگ‌ها و کمک به توسعه بهداشت فردی و اجتماعی در لیست اهداف آن قرار گرفت. عملکرد این کمیته بعد از جنگ جهانی دوم توسعه چشمگیری به دست آورد و در حال حاضر جمعیت صلیب سرخ – که در کشورهای اسلامی به نام هلال احمر شناخته می‌شود – در بیش از ۱۹۰ کشور فعال بوده و امداد، فرهنگ‌سازی در زمینه بهداشت و تربیت پرستار از مهم‌ترین اهداف این سازمان در سطح بی المللی است.

امروزه مواردی از قبیل بی طرف شمردن متصدیان خدمات پزشکی نیروهای مسلح، رفتار انسانی با مصدومان، بی طرفی غیرنظامیانی که داوطلبانه به کمک مجروحان جنگ می شتابند، خدمت به عنوان میانجی بی طرف هنگام جنگ، کمک های متقابل و همکاری و توسعه فعالیت های مربوطه در زمان صلح، کمک به تمامی اقشار ضعیف جامعه و غیره مدنظر صلیب سرخ و به تبع آن جمعیت هلال احمر می باشد.

 ▪️سنگ بنای جمعیت سرخ‌پوشان کشور به دست یک طبیب توانمند و بشردوست نهاده شد

یک پزشک پیشکسوت هلال احمر طی اظهاراتی از یک قرن پیش سخن به میان آورد که سنگ بنای جمعیت سرخ‌پوشان کشور به دست یک طبیب توانمند و بشردوست به نام دکتر امیر اعلم بنا نهاده شد و گفت: خوشبختانه این تشکیلات تا به امروز توانسته است نقش تأثیرگذاری در پیشگیری و درمان انواع بیماری‌ها با کمک انسان‌هایی عاشق در داخل و خارج از کشور داشته باشد و این میراث گرانبها اکنون با کوله‌ باری از تجربه‌های دردناک، تلخ و شیرین در آزمونی دیگر به نام کرونا از خدمت سربلند و عاشقانه وارد عمل شده است.

حسین روشنی ادامه داد: سی‌ام بهمن سال ۹۸ بود که ورود ویروس کرونا به ایران به صورت رسمی تأیید شد و طولی نکشید که در آخرین ماه همان سال در تمام مناطق کشور منتشر شد و  هر کدام از دستگاه‌ها و ارگان‌ها در مقابله با این بحران، وظایفی را عهده‌دار شده و اولین پوسترهای آموزشی جمعیت هلال‌احمر در ششم بهمن ماه ۱۳۹۸ در فضای مجازی انتشار یافت و مورد استقبال گسترده‌ای در سطح عموم قرار گفت.

وی افزود: امسال نیز کار جمعیت هلال‌احمر با غربالگری و تب‌ سنجی مسافران نوروزی در مبادی ورودی و خروجی شهرها آغاز شد و طبق آمار، کنترل ۷.۵ میلیون خودرو و تب‌سنجی از ۲۱ میلیون نفر و ابلاغ توصیه‌های ایمنی به این افراد نیز اقدامی ارزنده و شایسته بود که با استفاده از ظرفیت امدادگران انجام گردید.

به گفته روشنی، امدادگران جمعیت هلال احمر کشور از شروع طرح امداد و نجات نوروزی از ۲۵ اسفند ۹۹ تاکنون، هزار و ۲۵۹ مورد عملیات داشته اند که در این عملیات‌ها به ۵ هزار و ۵۰۵ نفر حادثه دیده، امدادرسانی کرده اند که در این عملیات ۷۳۰ نفر به مراکز درمانی منتقل و ۴۷۰ نفر به صورت سرپایی درمان شده اند.

▪️مرگ نجاتگران هلال احمر در حین انجام وظیفه شهید محسوب نمی شود!

یک امدادگر به نمایندگی از سایر تلاشگران این عرصه گفت: جمعیت هلال احمر متولی اصلی در حوادث و فجایع متعدد در کشور می‌باشد و در جاده‌ها، کوهستان، دریا و غیره پایگاه‌های امدادی جهت کمک به آسیب دیدگان دارد که به وسیله نیروهای نجاتگر کادر و داوطلب فعالیت می‌نماید.

علی.ن ادامه داد: وظیفه اصلی نجاتگران در حوادث جاده‌ای، رهاسازی مصدومین و حتی متوفیان می‌باشد و در صورت نیاز اورژانس اقدام به امدادرسانی و انتقال مصدومین نیز می‌کنند.

وی افزود: در این حوادث نجاتگران چه از نظر جسمانی و چه از نظر روحی صدمات شدیدی می‌بینند و حتی شاهد صحنه‌های دردناکی هستند که شاید تا ابد از ذهن این عزیزان پاک نشده و تبعات جبران‌ناپذیری برای این افراد و حتی خانواده‌های ایشان به همراه دارد.

این امدادگر اضافه کرد: کار با سِت‌های اتوماتیک و هیدرولیک سنگین و خطرناک جهت رهاسازی افراد، کمبود نیرو، شیفت‌های ۴۸ساعته و استرس‌ های ناشی از احتمال وقوع حادثه، تحمل سرما و گرما در طول سال و حضوری به موقع و با عجله به محل حادثه، دوری از خانواده و بی‌خبری از آن‌ها، عدم امکان حضور در کنار خانواده با حادث شدن بدترین اتفاقات ممکن، حضور در مناطق غیرشهری جاده‌ها یا کوهستان ناوگان بعضاً قدیمی و ناامن، حقوق پایین نسبت به مشاغل مشابه مانند فوریت‌های پزشکی و غیره تنها بخش کوچکی از مشکلات فراوان این قشر گمنام در جامعه می‌باشد که بعضاً در حوادث جاری پذیرای برخورد نامناسب فیزیکی و ناسزای بعضی حادثه دیدگان یا شاهدان آن هستند!

علی تاکید کرد: حتی در این حرفه تعداد زیادی از نجاتگران کادر و داوطلب در حین انجام وظیفه جان باخته اند که متاسفانه شهید محسوب نشده و خانواده این عزیزان نیز شامل هیج یک از مزایای خانوده شهدا نشده اند!

 ▪️مرکز اسلامی سوئیس ۲۱۰ بخاری گازسوز به زلزله زدگان آذربایجان شرقی اهدا نمود

 مردم آذربایجان هیچ وقت تلاشهای امدادگران هلال احمر در زلزله شدید ورزقان در سال ۹۱ را فراموش نمی کنند که از سراسر کشور و جهان به مناطق حادثه دیده سرازیر شدند.

جیره یک ماهه مایحتاج عمومی برای ۲۰ هزار خانوار روستایی مناطق زلزله زده آذربایجان شرقی توزیع شد و با استقرار ستادهای ویژه دائمی هلال احمر در شهرستان های زلزله زده ورزقان، اهر، هریس و غیره تمام تلاش ها صرف ارائه خدمات به زلزله زدگان گردید.

آنچه وظیفه هلال احمر در زمینه اسکان اضطراری و تامین مایحتاج ضروری بود اعم از چادر، نایلون، چراغ خوراک پزی، لباس گرم، پتو و اقلام زندگی به تعداد مورد نیاز تامین شده و در اختیار زلزله زدگان قرار گرفت.

جالب اینکه با سرد شدن هوا در آن سال، یک مرکز اسلامی در کشور سوئیس تعداد ۲۱۰ بخاری گازسوز به زلزله زدگان آذربایجان شرقی اهدا کرد که ارزش کلی آن ها ۲۰ میلیون تومان برآورد می شد و مورد توجه خانواده های زلزله زده قرار گرفت.

زلزله های بزرگ غرب کشور در کرمانشاه، کهگیلویه و بویراحمد، ترکمنچای میانه و غیره نیز صحنه های دیگری بودند که توسط امدادگران این جمعیت مورد کمک رسانی قرار گرفت و زلزله ها و سیل های متعدد مناطق دیگر که همگی با یاری جوانان عاشق پیشه مردم این مرز و بوم به مرهمی برای آسیب دیدگان تبدیل گردید.

▪️هلال احمر در جریان‌ وقوع سیل ۹۸ عملکرد به موقعی از خود نشان نداد!

 در کنار این موارد اما، انتقاداتی نیز به عملکرد جمعیت هلال احمر کشور وارد است که باید مورد بررسی قرار گرفته و کار امدادرسانی برای حوادث آتی تقویت گردد زیرا با یک بار نقص در انجام وظیفه، کل خدمات رسانی این مجموعه زیر سوال می رود!

وقتی به روزهای آغازین سال ۹۸ برگردیم یادمان می آید که بعد از سال‌ها خشکسالی که در اکثر نقاط کشور حاکم بود همان سال با بارش باران شروع شد و سازمان هواشناسی نوید بارش باران در سه روز اول فروردین را به مردم داد؛ اما شاید کمتر کسی فکر می کرد این نعمت الهی به دلیل نبود زیر ساخت ها و مدیریت درست، ۲۳ استان را درگیر سیل کند.

متاسفانه درست در زمانی که مردم آماده عید نوروز و پذیرایی از مهمان بودند و هنوز اثری از ویروس کرونا نبود مجبور شدند از مهمان ناخوانده ای استقبال کنند که تحفه ای جز گِل و لای و خسارت مالی و روحی برای آنها نداشت.

طبق عرف جهانی، مردمی که گرفتار در بلایای طبیعی از جمله سیل، زلزله و طوفان می شوند چشم انتظار مسئولان و نهادهای امدادی هستند تا برای نجات آنها اقدامی کنند و در این زمانهاست که عملکرد گروه های امدادی، زیر ذره بین نهادها و گروه های طرفدار حقوق بشر قرار می گیرد.

یکی از انتقاداتی که در سیل سال ۹۸ مطرح شد این بود که هلال احمر عملکرد مناسب و به موقعی از خود نشان نداد و نتوانست توقعات را آنچنان که بایسته و شایسته مردم عزیزمان است جواب دهد، حتی برخی از فیلم ها و گزارشات حاکی از بی نظمی در توزیع اقلام و مواد خوراکی داشت به نحوی که کمک‌های امدادی به دست بعضی از مردم سیل زده شهرستان‌ها دوبار و چند بار رسید اما به برخی از شهرستان ها اصلاً کمکی نرسید!

▪️داوطلبان جوان محور اصلی فعالیت‌ های جمعیت هلال‌ احمر هستند

با توجه به اینکه کرونا یک بیماری ناشناخته‌ برای همه مردم بود آموزش چهره‌ به‌ چهره با برپایی ایستگاه‌های آموزشی در دستور کار هلال احمر قرار گرفته است به طوری که در سال جدید داوطلبان این مجموعه با حضور در سطح شهرها به فرهنگ سازی و ارائه اقلام بهداشتی به نیازمندان پرداختند.

داوطلبان جوان محور اصلی فعالیت‌های جمعیت هلال‌ احمر هستند و بار دیگر همانند سایر بحران های طبیعی، یاری‌رسان مردم در همه گیری کرونا شده و از زمان شیوع بیماری کرونا در کشور، در اقدامی خودجوش و سازمان‌یافته نسبت به ضدعفونی معابر عمومی، خیابان‌ها، پایانه‌های اتوبوسرانی، ندامتگاه‌ها و گرمخانه‌ها اقدام کردند.

پیگیری و هماهنگی برای تأمین هزینه تعداد ۴۴ دستگاه ونتیلاتور جهت کمک تنفسی بیماران در راستای پیشگیری و مبارزه با کرونا به ارزش ۶۱ میلیارد و ۱۳۹ میلیون ریال با مشارکت و حمایت خیرین، داوطلبان و بنگاه‌های اقتصادی نیز از جمله این اقدامات بود.

با بهبودی نخستین گروه بیماران کرونایی، جمعیت هلال‌ احمر با برپایی نقاهتگاه‌هایی در چند استان کشور، شرایط را برای مراقبت و نگهداری از بیماران بهبود یافته پس از ترخیص از مراکز درمانی فراهم کرده و در این میان تیم‌های سحر سازمان جوانان هم برای حمایت روانی از خانواده جانباختگان، بیماران و عموم مردم وارد میدان شدند.

بدین ترتیب جمعیت هلال‌احمر با یک برنامه‌ریزی مداوم و مستمر در زمینه ارتقای سواد سلامت در پیشگیری از ویروس کرونا هم‌اکنون پس از تغییر در آگاهی، دانش و نگرش وارد مرحله تغییر و تثبیت رفتار شده و با تدوین پروتکل‌های آموزش خانه‌های هلال، الگویی از همزیستی با کرونا در آموزش حضوری را نیز به اجرا گذاشت.