بابا نان نداد!
گزارش “عصرآزادی” از آشفتگی نرخ نان در آذربایجان شرقی و نگرانی خانوارهای ضعیف؛
📌 عصرآزادی/ شهرام صادق زاده
نان پرمصرف ترین جزء سفره خانوارهای کشورمان است، فقیر و غنی هم نمی‌شناسد؛ کالایی اساسی در سبد معیشت مردم که این روزها نه تنها زمزمه‌هایی از افزایش قیمت آن به گوش می‌رسد که از هم اکنون و به شکلی کاملاً بی سر و صدا، در بسیاری از مناطق آذربایجان شرقی و سایر استانهای کشور اعمال شده است!
این در حالی است که به گفته کارشناسان، افزایش قیمت نان باعث ثاثیر منفی بر دیگر کالاهای ضروری خانواده‌ها خواهد گذاشت به طوری که اگر قیمت یک کالا افزایش یابد قیمت دیگر کالاها نیز به همان میزان یا شاید هم بیشتر از آن گران می‌شود!
اما این بار هم مسلماً افزایش قیمت ها برعکس خانواده های مرفه که کمترین تاثیر را در زندگی شان دارد، در خانواده های کم برخوردار و دهک های پایین ساکن در آذربایجان شرقی همواره بیشترین آسیب و تأثیر را می بینند.
با این حال، گزارش های رسیده از شهرهای مختلف آذربایجان شرقی و به ویژه کلانشهر تبریز حکایت از افزایش زیرپوستی نرخ نان و البته کیفیت پایین این کالا در استان دارد.
▪️طی دو ماه اخیر نانوایی‌ها راساً اقدام به افزایش قیمت نان کرده اند
اگرچه هنوز خبر رسمی افزایش قیمت نان از سوی متولیان امر از جمله استانداری آذربایجان شرقی و کارگروه ساماندهی گندم، آرد و نان اعلام نشده، اما بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد که طی دو ماه اخیر نانوایی‌ها راساً اقدام به افزایش ۵۰۰ و ۱۰۰۰ تومانی قیمت نان کرده اند.
البته نرخ‌ها در واحدهای نانوایی متفاوت بوده و در حال حاضر شاهد چند نرخی بودن نان در سطح آذربایجان شرقی هستیم؛ به عنوان نمونه برخی از واحدها نان لواش در تبریز را با قیمت ۲۵۰ تومان و برخی با قیمت ۳۰۰ تومان به فروش می رسانند.
سنگک هم با افزایش نرخ، ۲۰۰۰ و ۲۵۰۰ تومان و در برخی واحدها نیز با کنجد ۳۰۰۰ تومان به مشتریان عرضه می‌شود که البته در برخی مواقع نیز از وزن و کیفیت افزودنی‌های آن کاسته و به قیمت ۱۵۰۰ تومان می فروشند.
نانوایان در خصوص علت این اقدام می‌گویند که به علت افزایش هزینه‌ها، بالا رفتن دستمزدها و افزایش دامنه تورم، ناچار به افزایش قیمت شده اند و از سوی دیگر برخی از نانوایان هم می‌گویند که آزادپز بوده و نان را به قیمت تمام شده می فروشند!
این در حالی است که از شهریور ماه سال ۹۸ با تعیین نرخ نان برای کلیه نانوایی‌ها، به نانوایی های آزادپز، آرد نیمه یارانه ای تعلق گرفت و این نانوایی‌ها عملاً از حالت آزادپز خارج شده و به شکل نیمه دولتی پز درآمدند و به ازای دریافت آرد نیمه یارانه ای، مکلف به رعایت نرخ مصوب نان شدند.
با این اوصاف، طبق آنچه که متولیان بخش نان و شهروندان آذربایجان شرقی به صورت تلویحی اعلام می‌کنند قیمت نان در اکثر مناطق به ویژه تبریز به صورت رسمی افزایش یافته اما هنوز اعلام نشده است!
▪️دولت می‌تواند با ارائه امتیازات ویژه به نانوایی‌ها قیمت نان را ثابت نگه دارد
در حالی که نانوایان از افزایش قیمت حامل‌های انرژی و مواد اولیه شکایت داشته و خواستار افزایش قیمت‌ها هستند از طرف دیگر شهروندان نیز از گرانی نان به ویژه در نانوایی‌های آزادپز شکایت دارند.
تعدادی از شهروندان اظهار می‌کنند برخلاف نانوایی‌های دولتی، آزادپزها به اسم خرید آرد آزاد تا تنور گرم است نان خود را می‌چسبانند و گوششان به هیچ حرف منطقی بدهکار نیست!
به گفته مردم، یک قرص نان بربری ساده به مبلغ ۲۰۰۰ الی ۲۵۰۰ تومان به فروش می‌رسد که اگر کمی کنجد داشته باشد ۳۵۰۰ نرخ دارد و برخی از نانوایی‌ها به اسم نان سفارشی با کنجد سفارشی همان نان را به قیمت ۷ هزار تومان می‌فروشند!
یک شهروند دیگر نیز با بیان اینکه قیمت نان بهانه‌ای شده تا برخی از نانوایی‌ها، نان را به هر کیفیتی عرضه کنند گفت: نانوایی‌های دولتی که آرد یارانه‌ای دریافت می‌کنند کیفیت نان در اولویت کاری آن‌ها نیست و هر وقت هم اعتراضی از سوی مشتری ها صورت می گیرد “کیفیت آرد” را بهانه می کنند و رفتارشان به گونه‌ای است که انگار مردم مقصر مشکلات آن‌ها هستند!
در این میان دولت باید به صحنه آمده و اجازه ندهد به خاطر فشارهای اقتصادی، زندگی مردم دچار مشکل شود زیرا به اعتقاد کارشناسان، دولت می‌تواند امتیازهایی را به نانوایی‌ها داده و در ازای آن قیمت نان را ثابت نگه دارد.
این خواسته، انتظار زیادی هم نیست زیرا دولت باید همواره به فکر قشر ضعیف جامعه باشد زیرا این بخش از جامعه وقتی از خواب بیدار می شوند به فکر نان شب خود هستند و وقتی به خواب می‌روند با فکر غذای ظهر، شب را به صبح می رسانند.
▪️افزایش قیمت نان به صورت منطقی اتفاق می‌افتد تا مردم تحت فشار قرار نگیرند
رئیس اتحادیه نانوایان تبریز در این خصوص گفت: هر گونه افزایش قیمت نان قبل از تائید و اعلام رسمی مراجع ذیربط، تخلف محسوب می‌شود.
محمد عباس وندی در رابطه با افزایش قیمت نان در تبریز افزود: فعلاً هیچ گونه تصمیمی برای افزایش قیمت نان اتخاذ نشده و نانوایی‌ها اجازه افزایش قیمت ندارند و باید با قیمت مصوب نان را عرضه نمایند.
وی با بیان این که باید شاهد اصلاح قیمت نان باشیم اضافه کرد: با توجه به اینکه هر روز شاهد افزایش قیمت مواد اولیه هستیم، بنابراین فعالیت در این شرایط به هیچ عنوان مقرون به صرفه نیست که باید دولت اقدامات لازم را در این خصوص انجام دهد.
عباس وندی خاطرنشان کرد: اگر قیمت نان افزایش یابد، به صورت منطقی اتفاق می‌افتد و به گونه‌ای نخواهد بود که مردم تحت فشار قرار گیرند.
نائب رئیس اتحادیه نانوایان تبریز نیز با اشاره به اینکه در حال حاضر هیچ افزایش قیمتی برای نان نداشته‌ایم گفت: افزایش نرخ نان مسئله‌ای است که باید در کارگروه استانی درخصوص آن تصمیم‌گیری شود.
ناصر زارع افزود: نان یکی از مهم‌ترین بخش‌های رژیم غذایی هموطنان است و در هر سه وعده غذایی از آن استفاده می‌گردد به همین دلیل حذف نان یا جایگزینی آن عملاً غیرممکن و نشدنی است.
وی اضافه کرد: از سوی دیگر اهمیت نان باعث شده است حساسیت روی آن افزایش یافته و سبب تضییع حقوق نانوایان و کارگران شاغل در این بخش گردد.
زارع تاکید کرد: یارانه‌ای که دولت برای نان پرداخت می‌کند عملاً به مردم اختصاص می‌یابد و نانوایان تنها آنچه را به عنوان هزینه نان از مردم دریافت می‌کنند با کارگران خود شریک می‌شوند. وی اظهار کرد: اگر نتوانیم متناسب با افزایش قیمت سایر محصولات و بخش‌ها، قیمت نان را افزایش داده و یا حمایت لازم را از نانوایان به‌عمل آوریم این بخش به آسیب دیده‌ترین بخش‌های جامعه تبدیل شده و علناً زیر خط فقر قرار خواهند گرفت!
▪️افزایش هزینه ها دخل و خرج نانوایی ها را با مشکل جدی مواجه کرده است!
یکی از نانواهای تبریز در این خصوص گفت: با توجه به افزایش تمام مواد مصرفی تهیه نان – از آرد گرفته تا خمیر مایه – و حالا هم که باید ۳۹ درصد به حقوق کارگران بیفزاییم لذا افزایش قیمت نان بدون شک انجام خواهد شد اما دولت در این راستا تعلل می کند!
علی.م ادامه داد: تصور ما بر این است که قیمت نان تا خرداد ماه سال جاری ثابت خواهد بود و سپس گران خواهد شد.
وی با بیان اینکه در حال حاضر، مسئولان تمایلی به افزایش قیمت نان ندارند افزود: به احتمال زیاد دولت فعلی به دلیل قرار گرفتن در روزهای پایانی دوران خدمت خود نمی‌خواهد خاطره تلخ دیگری را به این خاطرات سخت اقتصادی بیفزاید از همین رو تا سه ماه آینده نیز به همین وضعیت باید روزگار بگذرانیم اما واقعیت این است که امکان ادامه فعالیت با این قیمت‌ها وجود ندارد!
نانوای جوان با بیان اینکه تنها بخش اندکی از قیمت نان به آرد دولتی وابسته است و دولت می‌تواند در نرخ آن تأثیرگذار باشد اضافه کرد: بقیه مواد مصرفی و نرخ خدمات مانند خمیرمایه، بیمه، هزینه‌های نانوایی، دستمزد کارگر و حامل‌های انرژی افزایش داشته و این نوع روند افزایش قیمت اقلام را در هیچ جای دیگر نمی توان یافت!
علی تاکید کرد: هزینه های آب، برق، گاز، مایه خمیر، بیمه تأمین اجتماعی، دستمزد کارگران و اجاره مغازه‌ها به طور چشمگیری افزایش یافته است اما قیمت نان هنوز به همان نرخ‌های یک سال پیش ادامه دارد لذا این موضوع دخل و خرج ما را با مشکل جدی مواجه کرده است!
▪️افزایش قیمت نان در آستانه برگزاری انتخابات ممکن است مشکوک باشد!
افزایش قیمت مواد اولیه، حامل‌های انرژی و دستمزدها در سال گذشته همواره یکی از موضوعات مورد بحث بود که در این راستا بسیاری از نانوایان امیدوارند که در سال ۱۴۰۰ با افزایش قیمت نان مشکلات آن‌ها پایان یابد.
اگرچه صف‌های نان در سه ماهه آخر سال ۹۹ کوتاه مدت شد و دیگر شاهد کمبود آرد و نان در شهر تبریز نبودیم اما گرانی محصول نانوایی های آزاد پز همچنان به عنوان یکی از گلایه‌های شهروندان و مشکل عدم همخوانی دخل و خرج خبازی ها به‌عنوان یکی از نارضایتی‌های معمول ادامه داشته و هنوز این دو مشکل حل نشده است!
عضو هیأت رئیسه مجلس شورای اسلامی افزایش قیمت نان در آستانه برگزاری انتخابات را بسیار مشکوک دانست و پیگیری اهداف سیاسی را محتمل خواند.
روح الله متفکرآزاد با اشاره به افزایش پنهانی و غیرقانونی قیمت نان و عدم ایفای وظایف دولت در این باره گفت: متأسفانه در حوزه کنترل قیمت‌ها، دولت در اکثر حوزه‌ها ناموفق بوده و عملکرد بسیار ضعیفی را داشته است و عملاً بازار رها شده و مغازه داران قیمت‌های متفاوتی را به مشتریان اعلام می‌کنند که جای تامل دارد.
وی افزود: متاسفانه این نگرانی وجود دارد که افزایش‌های بی‌موقع و حساب نشده مانند افزایش قیمت نان در شرایطی که مردم تحت فشار اقتصادی هستند باعث صدمات سنگین به وضعیت معیشتی خانوارها شود.
نماینده جوان مردم تبریز، اسکو و آذرشهر در مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: افزایش قیمت نان در آستانه برگزاری انتخابات ممکن است مشکوک باشد که حکایت از اهداف سیاسی پشت پرده دارد!
▪️نرخ خرید تضمینی محصولات کشاورزی قبل از شروع فصل کاشت اعلام شود
یک کارشناس حوزه غلات با اشاره به اینکه گندم مهم‌ترین محصول کشاورزی است که دولت اقدام به خرید آن می‌کند گفت: این محصول با دیگر کالاها تفاوت اساسی دارد و دولت مکلف است تحت هر شرایطی آن را تامین کند چرا که معیشت اکثریت جامعه به طور مستقیم با گندم مرتبط است.
مهدی کریمی افزود: نرخ خرید تضمینی این محصول همه ساله به پیشنهاد وزارت جهاد کشاورزی در شورای اقتصاد مطرح و نهایی می‌شود لذا رویکرد دولت در تعیین قیمت خرید تضمینی محصولات کشاورزی، جبران هزینه‌های تولید و پرداخت سود متعارف در راستای حمایت از کشاورزان بوده است.
کریمی اضافه کرد: طبق قانون خرید تضمینی، دولت هر سال موظف است که نرخ خرید تضمینی محصولات کشاورزی را قبل از شروع فصل کاشت به کشاورزان اعلام کند لذا با توجه به هزینه‌های تولید بسیار بالا و تاثیر قیمت بین‌المللی بر عرضه داخلی، مسئله گندم می‌تواند برای کشور مشکل‌زا باشد.
وی تاکید کرد: متاسفانه دلالان گندم معمولاً با قیمت بالاتر از قیمت واقعی اقدام به خرید، آن هم تقریباً به صورت نقد می‌کنند و وزن بسیاری در سال جاری پیدا کرده‌اند و کشاورزان تمایل دارند محصولات خود را به این دلالان بفروشند.
کریمی اظهار کرد: باید با توجه به شرایط اقتصادی کشور، موضوع احتمال قاچاق گندم را جدی بگیریم به ویژه آنکه نرخ گندم یا آرد در کشورهای همسایه، دو تا سه برابر قیمت آن در ایران است و جذابیت‌های زیادی برای خارج کردن این کالا وجود دارد که اگر این اتفاق بیفتد با موضوع کمبود آرد، افت کیفیت نان و موارد دیگر مواجه خواهیم شد و قیمت گندم در بازار داخلی با تورم شدید مواجه خواهد شد.
