پهلوانان نیازمند ترمیم "اخلاق" هستند!
گزارش “عصرآزادی” از روز گرامیداشت فرهنگ پهلوانی و وضعیت نه چندان مناسب آن در کشور؛
📌 عصرآزادی/ شهرام صادق زاده
روز ۱۷ شوال سال پنجم هجرت در جنگ خندق، امام اول شیعیان جهان حضرت علی ابن ابی طالب(ع) که نماد و اسوه جوانمردی و شجاعت است عمر بن عبدود نماد شرک و بُت پرستی را به خاک مذلت نشاند و با کُشتن نفس اماره و تلاش برای رضای خدا در راه دین، سبب شد مولای متقیان نماد بزرگی و جوانمردی دنیا باشد و هر سال این روز به عنوان گرامیداشت فرهنگ پهلوانی و ورزش زورخانه‌ای نامگذاری شود.
در حقیقت، شالوده زورخانه و ملزوماتش نه فقط جایگاه افزایش توانمندی جسم، که همانا کلاس درس اخلاق نیز محسوب می گردد به طوری که درِ ورودی، همیشه کوتاه تر از قد معمول انسان ساخته می شود که هنگام ورود و خروج با حالت تعظیم گذر کنند و افتادگی و ادب رعایت گردد!
اما متاسفانه امروزه با پررنگ شدن سايه فناوري و زندگي مدرن بسياري از داشته هاي ناب فرهنگي و اخلاقي كه جزو لاينفک هويت ماست در حال رنگ باختن است كه از جمله آن مي توان به مرام و منش پهلواني اشاره كرد.
مرام و مسلک پهلواني در ورزش کشور آنقدر كم رنگ و غريب شده كه متوليان ورزش براي گسترش روحيه جوانمردی، كاپ اخلاق به ورزشكاران هديه می دهند و اندک حركات جوانمردانه در دنيای ورزش را با تمام وجود می ستايند، در حالی كه ورزش زورخانه اي از ابتدا تا انتها مشقِ عشق و خودساختگي است و افتادگي و پختگي در زندگي را هديه می كند!
▪️زورخانه‌ها تبدیل به نمادهایی از فرهنگ گذشته شده و جایگاهی در زندگی امروز ندارند
زورخانه نخستین باشگاه دنیاست که ورزشکاران در آن همراه با موسیقی و شعر ورزش می‌کرده‌اند در دوران باستان نیز در زمان نبرد با دشمنان، ساز جنگ می‌نواختند و در دوران معاصر و جنگ تحمیلی نیز سربازان در هنگام شروع عملیات جمع شده و به صورت گروهی اشعاری می‌خواندند.
اکنون در جامعه کمتر نامی از زورخانه می‌شنویم و کمتر جوانی را می‌شناسیم که به ورزش زورخانه‌ای تمایلی نشان دهد لذا زورخانه‌ها امروز تبدیل به نمادهایی از فرهنگ گذشته شده و گویی جایگاهی در زندگانی امروز ندارند.
آیا این نهادی که چنان قدرتمند و معنادار بوده که در طول تاریخ سرزمینمان با فراز و نشیب بسیار پابرجا مانده، ممکن است به ناگهان در حدود ۱۰۰ سال ناپدید شده و جایگاهش را در فرهنگمان به این سادگی از دست بدهد؟ آیا آئین پهلوانی و ورزش زورخانه‌ای دیگر به کارمان نمی‌آید و کارکردش را از دست داده است؟
پرورش اندام و بالا بردن قدرت بدنی به ویژه برای مردان همواره امری جذاب بوده و تعداد باشگاه‌های ورزشی در مناطق مختلف شهرها گویای همین امر است لذا امروزه جوانان برای نمایش قدرت بدنی هم که شده به باشگاه‌های پرورش اندام روی می‌آورند و سعی می‌کنند بدنشان را ورزیده نگاه دارند اما آیا این ورزیدگی معنایی نیز به همراه خود دارد؟ موسیقی که در باشگاه‌ها پخش می‌شود، در مقایسه با اشعار مرشد زورخانه تا چه حد پرمغز و پرمعناست؟ وسایل و تجهیزات ورزشی در باشگاه‌ها در مقایسه با میل، کباده و سنگ که مهارت به کار گیری گرز، کمان و سپر را می‌آموخت، چه مهارتی به جوانان می‌آموزد؟
▪️به بعضی ها نمی توان لقب پهلوانی گذاشت زیرا فقط دنبال پول و مقام هستند!
یک پهلوان باتجربه که نخواست اسمی از او برده شود گفت: متاسفانه این روزها نه تنها پهلوانی فراموش شده بلکه روحیه جوانمردی نیز از بین رفته است به طوری که همه یادمان رفته که در گذشته اگر اتفاقی رُخ می‌داد بزرگتری بود که همه با مراجعه به او اختلاف‌ها را کنار می‌گذاشتند ولی الان کمتر کسی حاضر می‌شود غرور کاذب خود را زیر پای بگذارد و چنین کاری را انجام دهد.
پ.ج ادامه داد: در حقیقت، مردانگی در کشور ما مُرده است، نه این که بگوییم همه بد شده اند نه! ولی دیگر آن نجابت‌های پهلوانی کاملاً فراموش شده است، متاسفانه این موضوع حتی دیگر در سریال‌های ما هم کم تر شده است، ما در کشور شخصیت موفق کم نداریم، در حوزه ورزش اسطوره‌های زیادی داریم ولی نمی‌توان روی آن‌ها لقب پهلوانی گذاشت چرا که فقط در ورزش دنبال شهرت و پول و مقام هستند!
او افزود: فاجعه از آن جا شروع می‌شود که علاوه بر فوتبال، ما این روزها شاهد بی اخلاقی در اکثر رشته‌های ورزشی هستیم، آن هم رشته‌هایی که نام پهلوانی را در کنار اسم خود یدک می‌کشند! کُشتی پهلوانی و وزنه برداری قطعاً از رشته‌های باستانی و مورد علاقه مردم است اما دیدیم در سالهای اخیر ورزشکارانی که در این رشته‌ها – که ادعای پهلوانی هم دارند – از خود رفتاری را به نمایش گذاشتند که بار دیگر مسئله “نبود اخلاق” در ورزش را پررنگ تر کرد!
پهلوان سالهای پیشین اضافه کرد: با بررسی نابسامانی‌های اخلاقی در ورزش نمی‌توان همه این جریان‌ها را پای لنگ قوانین مبارزه با این بی اخلاقی‌ها گذاشت لذا بدون شک جای خالی فرهنگ سازی از طریق رسانه‌ها و دستگاه‌های مرتبط مانند سازمان تبلیغات شهری و شهرداری کاملاً حس می‌شود.
▪️اگر برخی ها را پهلوان بنامیم انصافاً به پهلوانان واقعی خیانت کرده‌ایم!
یک فعال حوزه ورزش کشور با اشاره به اینکه در کارگاه پنبه‌زنی ما سال‌هاست واژه پهلوانی و معنی و مفهوم آن توسط پهلوان پنبه‌ها مورد تهاجم قرار گرفته است گفت: ما به راستی اصالت خود را گم کرده‌ایم زیرا این رسم پهلوانی نیست که روح جوانمردی با ندانم کاری عده‌ای سودجو و فرصت طلب از بین رفته و ورزشی که تختی‌ها را در دامن خود پرورش داده با گذشت زمان به طور کلی رنگ باخته و سنّت‌های دیرینه خود را به فراموشی سپرده شود.
سیّدمحمدرضا قیاسیان ادامه داد: در این آشفته بازار هر کس به میل و سلیقه خود این کلمه را تفسیر می‌نماید تا از این نَمَد برای خود کلاهی دوخته و با بازی با این کلمه به نوایی برسد بدون اینکه بداند پهلوان کیست و جایگاه و مقام پهلوانی چیست!
وی افزود: پهلوان به کسی اطلاق می‌شود که خود از پیشقراولان و کهنه‌سواران این مکتب باشد زیرا کسی که بتواند به ورزشکاران از نوچه، نوخاسته و غیره درس فتوت، سخاوت، معرفت و آزادگی را بیاموزد و با صیقل دادن روح و جسم چهره آدمی را از زنگار همه نامردی‌ها پاک کرده و آنان را به عالم علا دعوت نماید.
قیاسیان اضافه کرد: به هر حال تنها انسان است که برای خود تاریخ می‌سازد، یکی پوریای ولی و غلامرضا تختی و یکی شعبان بی مُخ می شود اما به طور کلی سرنوشت پهلوان در درون گود یا در کُشتی مشخص می‌شود و جایگاه ورزشکاران را در گود زورخانه یا روی تُشک تعیین می‌گردد.
وی برچسب لهو و لعب به ورزش پهلوانی را رد کرد و گفت: یعنی این ورزش نه بازی و مزاح است و نه وسیله بازی و بازیچه که هر نامحرمی به صِرف اینکه چند وقتی بدنسازی نموده و یا مدتی به زورخانه رفته بدون کسب عنوان قهرمانی در رشته میل، سنگ، کباده و چرخ در سطح استان و شهرستان به آن برسد.
قیاسیان تاکید کرد: این‌ها حتی نوچه و نوخاسته هم محسوب نمی‌شوند و جایگاهشان در درون گود، پایین است، لذا اگر ما این‌ها را پهلوان بنامیم انصافاً به پهلوانان واقعی خیانت کرده‌ایم!
▪️اخلاق واژه گمشده ای است که این روزها در ورزش ایران خودنمایی می کند!
امروزه قهرمان به کسی گفته می شود که از نظر فنی در یک رشته ورزشی خاص مانند کُشتی در مسابقات شرکت کرده و سرآمد دیگران یا صاحب عنوان باشد ولی پهلوان کسی است که علاوه بر داشتن بدنی قوی و سالم، صفات اخلاقی پسندیده و متعالی مانند راستگویی، وفاداری، خداترسی، ظلم ستیزی، کمک به دیگران و غیره را در خود داشته باشد.
پس یک قهرمان، لزوماً پهلوان نیست، ولی یک پهلوان می تواند قهرمان هم باشد یا اصلاً ورزشکار به معنی شرکت در مسابقات خاصی از یک رشته ورزشی نباشد، ولی دارای بدنی نیرومند، ورزیده و سالم مانند یک قهرمان حضرت ابوالفضل (ع) باشد.
آن‌هایی که کم و بیش در حوزه ورزش فعالیت می‌کنند و یا دوستدار ورزش هستند و اخبار آن را پیگری می‌کنند بارها و بارها این جمله را شنیده اند که فاصله بین قهرمانی تا پهلوانی فقط یک جمله است آن هم “اخلاق”؛ همان واژه گمشده ای که این روزها در ورزش ایران خودنمایی می کند، لذا اگر در چند سال اخیر نگاهی به ورزش کشور بیاندازیم به وضوح می‌توانیم به جای خالی اخلاق در ورزش پی ببریم.
متاسفانه اخلاق در ورزش جای خود را به پول، قدرت و سوءاستفاده داده و امروز می‌بینیم حرف اول ورزش در دست کسانی است که از این پلیدی ها برخوردارند.
این عده، ورزش را به جای رساندن به جایگاه حقیقی، به سمت امیال و منافع خود سوق می‌دهند و از این‌رو است که پول جای اخلاق را می‌گیرد و ذات پهلوانی به بیراهه می‌رود.
ورزش پهلوانی و زورخانه ای ریشه در تاریخ و آیین‌های قهرمانی و سنتی کشور دارد و از همین رو فعالیت در آن به نوعی پاسداشت فرهنگ سنتی است؛ اما متاسفانه جوانان، این روزها کمتر به ورزش‌های باستانی روی می‌آورند و به سمت اینگونه ورزش‌ها نمیروند که البته کم کاری و عدم مسئولیت پذیری هیئت های ورزشی این رشته در استانهای کشور در به وجود آمدن وضعیت پررنگ است!
