گزارش “عصرآزادی” از تبدیل مناظره انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ به نُقل محافل عمومی؛ مردان بی اقتصاد!
📌 عصر آزادی آنلاین/ شهرام صادق زاده
بر مبنای معنای مناظره، در برنامه نخست مناظره انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ فرصت چندانی برای بحث و گفتگو پیرامون مباحث مطرح شده میان کاندیداها وجود نداشت و به دلیل مشخص نبودن سوالات واحد، هر یک از کاندیداها به جای نقد برنامه طرف مقابل، به حمله به یکدیگر و جدال‌های لفظی و شخصی پرداختند.
یکی از انتقادات کارشناسان، نوع اجرای این برنامه بود که به جای مجری آن، یک ربات هم می‌توانست این وظیفه را به عهده بگیرد زیرا مجری مناظره تنها وظیفه پرسیدن سوالات مشخص شده و یا به عهده گرفتن نقش وقت‌نگهدار را ندارد!
مجری برنامه باید از چنان اقتدار و تسلطی برخوردار باشد که اولاً بتواند کاندیداها را مجبور کند ذیل سوال و مبحث مشخص شده صحبت کنند، ثانیاً وقتی به کسانی که در آن مناظره حضور ندارند اهانت شده و یا اتهامی وارد می‌شود، اجازه این کار را ندهد و ثالثاً با استفاده از یک گروه قوی در پشت صحنه بتواند ادعاها و وعده‌های کاندیداها را راستی‌آزمایی کرده و با پرسیدن سوالات چالشی و خارج از سوالات پاکتی، کاندیداها را وادار به پاسخگویی مناسب کند.
در حالی که همگان مشاهده کردند مجری این برنامه تنها به پرسیدن سوالات مشخص و تذکر درباره اتمام وقت بسنده می‌کرد و در کل، رویکرد سازندگان و سیاست‌گذاران این برنامه نه تنها به چالش کشیدن کاندیداها نبود بلکه تلاش شد با سوالات خنثی و جلوگیری از ایجاد چالش‌های منطقی و جذاب، اجازه پینگ‌پنگی شدن بحث که یکی از نکات مهم یک مناظره واقعی است هم داده نشود!
تعداد زیادی از کاربران توییتر به ارزیابی شرکت‌کنندگان مناظره پرداخته و برخی نامزدها را “پدیده” و دو تن دیگر را “نخودی” مناظره ها قلمداد کردند، بعضی ها هم درباره چهره متفاوت یکی از کاندیدها شوخی کرده و نوشته‌اند که “به دلیل تزریق بوتاکس” بود که بُغض کرد اما نتوانست گریه کند!
▪️وقتی فرق بین تصمیم ساز و تصمیم گیر را ندانیم نتیجه اش همین می شود!
به اعتقاد برخی کارشناسان، نحوه برگزاری نخستین مناظره انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ سوال برانگیز بود زیرا صداوسیما نسبت به چهار سال قبل هیچ تغییر اساسی در روند مناظره نداده است.
طرح سوال های کلی و بسیار خنثی هیچ چالش اقتصادی میان مناظره کنندگان ایجاد نکرد و طرفین به جای پاسخگویی به سوالات، به جدال با یکدیگر پرداختند لذا نحوه برگزاری مناظره با انتقادهای فراوانی از سوی فعالان رسانه همراه گردید.
برخی کاربران فضای مجازی در این خصوص نوشتند: کنار هم نشستن و سوال های پاکت ها را پاسخ دادن به اسم مناظره، در واقع توهین به شعور مردم است!
یکی دیگر از انتقادات به نحوه برگزاری مناظره به سوالات مطرح شده بود، بسیاری معتقد بودند که سوالات مطروحه بسیار کلی بود و نمی توان در زمان کم پاسخ درستی به آنها داد.
به عقیده کاربران اینترنتی، طراحی اینگونه سوالات کلی با اختصاص تایم کوتاه برای آن، نامزدها را به دام شعار پردازی و کلی گویی انداخت!
یک کارشناس سیاسی در نقد سوالات مناظره اخیر گفت: مهمترین اِشکال مناظرات، نحوه و نوع پرسشها بود، به طوری که سوالات در حد رئیس قوه مجریه نبود!
امیر دبیری مهر افزود: وقتی تفاوت کارشناس، مدیر، وزیر و رئیس جمهور را ندانیم و خلاصه اینکه فرق بین تصمیم ساز و تصمیم گیر را هم ندانیم نتیجه اش همین می شود!
از سوی دیگر، عدم پرسش از تحریم ها، بحث کرونا و نقش آن در وضعیت اقتصادی کشور از دیگر انتقادات فعالان شبکه‌های اجتماعی بود. برخی می گویند صدا و سیما عامدانه سوال درباره تاثیر تحریم‌ها، کرونا و ترامپ را بر اقتصاد نادیده گرفته است.
برخی دیگر نیز ضعیف بودن مناظره را به این نسبت می دهند که نامزدهای انتخاباتی سیاستمداران قدرتمند و قابلی نیستند، به طوری که محمد فاضلی – استاد دانشگاه و تحلیلگر سیاسی – در این باره گفت: این سطح نازل کیفیت مناظره محصول زیرپله‌ای شدن سیاست است لذا محصول باکیفیت در کارخانه و کارگاهِ صاحب برند تولید می شود، ایضاً سیاستمدار نامزد ریاست جمهوری نیز در حزب متجلی می گردد بنابراین فقدان نظام حزبی و برگزاری انتخابات در عصر مدرن، تناقض است!
▪️بعضی از برنامه‌های نامزدها جزو اختیارات مقام ریاست جمهوری نیست!
یک فعال سیاسی در این خصوص گفت: اگر هر یک از نامزدها در میانه راه کنار رود صحبت‌های آنان در قالب مناظرات، ذهنیت منفی ایجاد خواهد کرد زیرا مردم احساس می‌کنند سر کار هستند.
جواد آرین‌منش ادامه داد: در واقع اگر این افراد آمده‌اند به نفع نامزد خاصی کنار بروند باید برنامه آن کاندیدا را مطرح و تبیین کنند زیرا تجربه مناظرات گذشته نشان داده ۱۰ درصد از آنچه که در مناظرات بیان می‌شود در عمل محقق شده است و این برنامه‌ها به دلیل اینکه مطابق با واقعیت‌ها، توانایی‌ها و امکانات کشور ارائه نشده، تحقق نیافته است.
وی افزود: برخی اوقات بعضی از این برنامه‌ها جزو اختیارات مقام ریاست جمهوری نیست؛ به همین جهت ذهنیت مردم نسبت به وعده‌هایی که در مناظرات بیان می‌شود، مثبت نیست و آن را جدی نمی‌گیرند لذا اینکه کسی بگوید میلیون‌ها تومان به مردم می‌پردازد و وعده‌هایی از این دست، کمی حالت فریبنده داشته و مردم نیز تجربه شنیدن چنین وعده‌هایی را دارند.
آرین‌منش با اشاره به اینکه به نظر می‌رسد نخستین دور از این مناظرات با محوریت مباحث اقتصادی دنبال شد اظهار کرد: اگر چه بعضاً نامزدها از فرصتی که در اختیار داشتند استفاده کرده و به مطالب از پیش آماده شده‌ای که می‌خواستند بیان کنند، صرف نظر از اینکه محور بحث چیست، پرداختند که در برخی موارد بی‌ربط با سوالات مطروحه بود.
این فعال سیاسی در خصوص تاثیر این مناظرات بر فرآیند مشارکت مردم در انتخابات هم گفت: این مناظرات بر نظر کسانی که دیدگاه‌شان کاملاً منفی بوده و نمی‌خواهند در انتخابات مشارکت کنند، تاثیری نخواهد داشت و چه بسا مناظره‌ها را نیز تماشا نکنند زیرا بخشی از مردم با صدا و سیما قهر کرده‌اند اما مناظرات بر کسانی که جزو اقشار خاکستری بوده و مردد در شرکت در انتخابات یا انتخاب نامزد خویش هستند، تاثیرگذار خواهد بود.
وی اضافه کرد: کسانی هم که از پیش تصمیم خود را برای رای دادن به یک نامزد گرفته‌اند، علاقه‌مند هستند نامزد مطبوع آنان در این مناظرات بهتر ظاهر شود بنابراین احتمالاً این مناظرات اقبال نظرسنجی‌ها به نامزدهایی مانند آقایان همتی یا مهرعلیزاده که برای مردم ناشناخته‌اند را افزایش خواهد داد.
این فعال سیاسی با اشاره به اینکه گاهی اخلاق مناظره در فرایند رقابت‌های انتخاباتی رعایت نشد خاطرنشان کرد: به هر حال این مناظره‌ها پدیده‌ای نو در جامعه است و بایستی طوری آن را مدیریت کرد که همراه با اخلاق سیاسی برگزار شده و تبدیل به یک دوئل نگردد چرا که هدف اصلی از مناظره، کشف حقیقت و نه جنگ و جدال است!
▪️کاندیداهایی که خود را صاحب نظر می دانند پاسخ قانع کننده ای نداشتند!
نخستین مناظره انتخاباتی در حالی برگزار شد که قرار بود محور اصلی آن مسائل اقتصادی باشد اما به اعتقاد یک کارشناس اقتصادی، پاسخ‌های کاندیداها قانع کننده نبود و باعث شده تا این برنامه به نقل محافل عمومی با نگرش منفی تبدیل گردد.
فردین آقابزرگی با تاکید بر اینکه در حال حاضر مسائل اقتصادی مهمترین دغدغه آحاد مردم است گفت: انتظار می رفت مناظره ای که با محوریت مسائل اقتصادی بود بیشتر به این مسائل پرداخته می‌شد تا به دغدغه آحاد مردم پاسخ داده شود اما می توان گفت هیچ برنامه مدون، مشخص و عملیاتی از سوی کاندیداها مطرح نشد!
وی ادامه داد: برخی از کاندیداها هم که خود را صاحب نظر و کُننده کار می دانند هیچ پاسخ قانع کننده ای در برابر سوالات نداشتند.
این کارشناس اقتصادی افزود: هیچ کدام از کاندیداها در زمینه حفظ ارزش پول ملی و تقویت آن برنامه ای نداشتند و می‌توان گفت تا زمانی که رویکرد تفکرات مدیریتی به سمت و سوی برنامه های عملیاتی نرود نمی‌توان انتظار نتیجه مناسب داشت و در این شرایط است که با گذر چند سال کاندیدایی که به ریاست جمهوری می‌رسد با توجیحاتی از قبیل نبود امکانات به نتیجه نرسیدن برنامه‌های خود را توجیه می کند.
آقابزرگی اضافه کرد: باید بعد از دو سال صحبت هایی که کاندیداها اکنون می کنند به فردی که به عنوان رئیس جمهور انتخاب می‌شود یادآوری کرد و از او پرسید که نتیجه چنین وعده ها چه شد؟!
با این وجود در مدت چهار ساعت زمان اختصاص داده شده به این مناظره، آنچه بیشتر شنیده شد نقد هرکدام از نامزدها از دیگری، همچنین کلی گویی درباره برنامه‌های اقتصادی خود بود و برخلاف خواست و انتظار مردم کشور، هیچ یک از نامزدها طرحی روشن با جزئیات علمی و منطقی، برای خروج کشور از بحران اقتصادی کنونی ارائه ندادند!
