تثبيت توليدات کشاورزی حوضه آبريز درياچه اروميه عليرغم کاهش ۳۴ درصدی مصرف آب

رئيس سازمان جهادکشاورزی آذربايجان شرقی با تاکيد بر اين‌که تقابل آب و غذا با يکديگر، ظلم در حق هر دو و به خصوص ظلم در امنيت عمومی است، افزود: عليرغم کاهش حدود ۳۴ درصدی مصرف آب در حوضه آبريز درياچه اروميه، ميزان توليد قبلی کشاورزان تداوم دارد که اين امر در راستای تبعيت از اصول علمی بوده ‌و زحمات اين کشاورزان قابل تقدير است.

عصرآزادی آنلاین بر اساس گزارش روابط عمومی سازمان جهادکشاورزی استان، مهندس اکبر فتحی روز پنجشنبه، ۱۸ آذرماه در همايش روز جهانی خاک، اظهار کرد: متاسفانه آب و خاکی که برای بهره برداری و تامين زندگی در اختيار بشر قرار گرفته است، با مرور زمان به سمتی رفته که خود بشر، موقعيت آب و خاک را تهديد می کند.

وی با تاکيد بر اين‌که موضوع خاک و آب هيچگاه از همديگر جدا نيستند، افزود: خاک به عنوان بستر نگهدارنده آب بوده و هر دو به يکديگر وابستگی دارند و در صورت آلوده بودن آب، خاک نيز آلوده می شود.

وی با اشاره به عوامل طبيعی که منجر به فرسايش خاک می شود، ادامه داد: در اين عوامل نيز به نوعی دست انسان دخيل است. تنها قشري که می تواند در استفاده از آب و خاک نسبت به ساير اقشار اهميت قائل شود، خود استفاده کنندگان هستند که عمدتاً شامل کشاورزان و بهره برداران می شود.

مهندس فتحی گفت: امروزه کشاورزان به اين نتيجه رسيده اند که موضوع آب و خاک، شوخی بردار نبوده و بايستی از آنها به صورت بهينه استفاده کرد.

وی با اشاره به تاثير بالای بحران درياچه اروميه بر استان، بيان کرد: شايد در اذهان عمومی چنين تلقی شود که کشاورزان باعث اين بحران شده‌اند در حالی که اين امر واقعيت ندارد ممکن است ما در برنامه ريزی هايمان در اين خصوص دچار خطا شويم اما اين خطاها تقصير کشاورزان نيست.

وی با بيان اين‌که خاک در معرض انواع تهديدات به خصوص تهديدات طبيعی ( چون فرسايش بادی و آبی) است، افزود: در طرح نهالکاری که در حوضه درياچه اروميه انجام می گيرد، همکاران منابع طبيعی با اين اقدام، نهايت تلاش و صيانت را برای تثبيت خاک منطقه دارند.

رئيس سازمان جهاد کشاورزی گفت: ممکن است لازم باشد تا در تشخيص نوع فعاليت ‌هايمان تجديدنظر کنيم و قرار نيست که حتما نهالهای مشخص شده در حوضه درياچه اروميه کاشته شوند، بلکه گياهی چون خارشتر که توسط خود طبيعت رشد می يابد، بيشتر از نهال کشت شده به تثبيت خاک کمک می کند.

وی خاطرنشان کرد: بايد به معيشت و گذران زندگی کشاورزان منطقه نيز کمک کرد و انگيزه‌ای ايجاد کرد تا بجای اينکه منتظر اعتبارات دولتی باشند، خودشان بر اساس الگوی ارائه شده اقدام کنند برنامه امسال ما کاشت گونه‌های مختلف سازگار با شرايط اقليمی در کنار توجه به اقتصاد کشاورزان است.

وی در ادامه با اشاره به شخمهايی که برخلاف رويه علمی ارائه شده بر زمينها زده می شود، افزود: اين امر باعث خروج خاک از حالت تثبيتی شده و با کوچک ‌ترين بارندگی يا بادی، خاک دچار جابه جايی و فرسايش میشود متاسفانه امروزه بخش کشاورزان به يک بخشی تبديل شده که به جای رويه‌های علمی هر کس به خود اجازه اظهار نظر می دهد و اين امر باعث وضعيت کنونی در حوزه آب و خاک شده است.

مهندس فتحی با تاکيد بر اين‌که سختگيريهای منابع طبيعی برای صيانت از اراضی ملی در راستای توسعه پايدار کشاورزی است، گفت: تغيير کاربريهای اراضی کشاورزی که قسمتی در اثر توسعه شهری انجام می گيرد، ناگزير بر روی خاک اتفاق می افتند اما قسمتی از اين تغيير کاربری ها قابل مديريت است.

وی افزود: امروز عطش ويلاسازی که در جامعه به حالت گسترده ايجاد شده است، منجر به خروج آرام خاک از دسترس ما شده و به جای آنکه در اختيار توليد و امنيت غذايی باشد در خوشگذرانی از آن استفاده می شود.

وي با تاکيد بر لزوم فرهنگسازي عمومي در اين راستا، ادامه داد: قانون حمايت از خاک در سال ۹۸ به تصويب رسيده و در اين قانون، وظايف هر دستگاه در حفاظت از خاک مشخص است، ولي عملاً آنچه که بايد دستگاه‌هاي فرابخشي بر اساس اين قانون به آن پردازند، انجام نمي‌گيرد.

رئيس سازمان جهاد کشاورزي آذربايجان شرقي بر اهميت حساس سازي عمومي جامعه به خصوص از سوي کارشناسان در رابطه با خاک اشاره کرد و گفت: هنوز به سطحي نرسيده ايم که نگراني از بابت خاک در عموم جامعه مطرح شود در حالي که بايد در راستاي کاهش مصرف خاک و راه‌ هاي بازگرداندن عناصر مهم به خاک همفکري کنيم تا خاک به صورت مادام العمر به عنوان يک بستر توليد براي ما باقي بماند.

وي با بيان اين‌که دستگاه‌هاي فرابخشي (خارج از بخش کشاورزي) به وظيفه خود در اين راستا عمل نمي‌کنند، افزود: دفاع از کشور علاوه بر به دست گرفتن اسلحه و حضور در خط مقدم، بايستي با تمام ارکان و اجزا انجام شود که امنيت غذايي و خاک نيز جزو اين ارکان هستند.

وي با بيان اين‌که کشوري که خاکش از حاصلخيزي بيفتد و کل منابعش را از دست بدهد، ناکارآمد مي‌شود، گفت: وظيفه بخش کشاورزي در حفظ خاک، مديريت مصرف نهاده‌هاي کشاورزي در واحدهاي توليدي است براي جلوگيري از آلودگي خاک و کنترل موادافزودني تحت عنوان موادشيميايي کود و سم که ناگزير براي استفاده هستيم به وظيفه خود عمل مي‌کنيم تا ضمن افزايش عملکرد، صدمه‌اي به خاک وارد نشود.

مهندس فتحي ادامه داد: بايد از ظرفيت دانش آموختگان کشاورزي در اين امر بيشتر مورد استفاده‌ قرار گيرد، زيرا اگر يک کارشناس در کنار مالک زمين باشد، محصول توليدي مزرعه سالم بوده و آلودگي آب و خاک با کمترين تبعات سپري مي‌شود.

وي بيان کرد: صاحبان واحدهاي توليدي کشاورزي در رابطه با بکارگيري کارشناسان، مقاومت داشته و يک هزينه براي خود تلقي مي‌کنند در حالي که اين امر يک سرمايه گذاري است اگر از کارشناس استفاده نشود، بعد از چند سال محصول بر روي دست مدير واحد مانده و خاک مزرعه نيز از بين خواهد رفت.

وي با بيان اين‌که منافع بلندمدت ايجاب مي‌کند تا به امورات زيربنايي نگاه ويژه‌اي داشته باشيم، افزود: برخي شبکه‌هاي فاضلاب بي مهابا به اراضي عمومي کشاورزي وارد مي‌شود بايد جلوگيري و ايستادگي در مقابل اين امر، به يک مطالبه و فرهنگ عمومي تبديل شود.

رئيس سازمان جهاد کشاورزي گفت: تمامي دستگاه‌هاي مسئول اگر دست به دست هم ندهند، اين گونه عوارض در بخش کشاورزي حتي در نسل فعلي افزايش يافته و در امنيت غذايي و ساير موارد مربوط به خاک دچار چالش جدي مي‌شويم.