عصرآزادی آنلاین/ دكتر قدير گلكاريان
جهان ماه هاست که با ترس جنگ بین روسیه و اوکراین را تماشا می کند. در حالی که جنگ نابرابر میان اوکراین و روسیه باعث شده است که جان هزاران نفر را گرفته شود، همچنان با سرعت تمام ادامه دارد. در این میان چین نیز انگار از دوست روسی خودش الهام گرفته و سعی دارد تنشی جدید را برای به چالش کشیدن قدرت آمریکا و محدود کردن حوزه سیاسی و هژمونی ایالات متحده رقم می زند. این تنش در سایه درگیری چین و تایوان در اقدامی که چند روز پیش رخ داده به اوج خود رسیده است. هنوز چشم و گوش جهان متوجه اخبار اوکراین است. اما به نظر میرسد که احتمال دارد جنگی دیگر در هزاران کیلومتری اوکراین رخ بدهد و بانی و باعث آن نیز چین خواهد بود.
تنش بین چین و تایوان قابل کاهش نیست. در حالی که تایوان به آماده سازی خود در برابر حمله احتمالی چین ادامه می دهد، حرکتی با هدف ارعاب تایوان از سوی چین انجام میشود و به دنبال آن ناوهای آمریکایی راهی دریای زرد هستند. قرار بود که چند روز پیش و اواخر هفته گذشته نانسی پلوسی رئیس مجلس نمایندگان آمریکا به تایوان سفر کند که موجب افزایش تنش بین آمریکا و چین شد و آغاز رزمایش نظامی ارتش چین به وسعتی گسترده در تنگه تایوان سبب شد که وی از سفر به تایوان خودداری کند.
خبرهای منتشر شده در سایت خبرگزاریهای رسمی جهان مشخص می سازد که ارتش آزادیبخش خلق چین در حالی که رزمایش خود را در 125 کیلومتری سواحل تایوان و نزدیک تنگه تایوان و آبهای جزایر پینگتان انجام میدهد، تیراندازیهایی هم به سوی کشتیهای در حال تردد انجام گرفته که از منطقه دور شوند. گزارش شده است که در این رزمایش که ناوچه موشکی هدایت شونده نوع 054A چین در آن شرکت دارد، آزمایش های آمادگی رزمی تسلیحات، تجهیزات و سربازان ارتش چین را تثبیت میکند و به نوعی عرض اندام قدرت نظامی چین به همه کشورها به ویژه ایالات متحده است. این در حالی است که رهبر کره شمالی نیز در روز جمعه اعلام کرد که توانایی هر نوع برخورد نزدیک با آمریکا را دارد.
همانطور که گفته شد، ایالات متحده در پاسخ به این تحرکات، ناو هواپیمابر یو اس اس رونالد ریگان را به سمت دریای چین جنوبی هدایت کرد و هر چند اقدامی نمیکند ولی در نزدیکی محل حضور ارتش چین گشت زنی می کند. با توجه به اینکه یگانهای دیگر نیروی دریایی ایالات متحده به تمرینات ریمپاک در نزدیکی هاوایی و کالیفرنیای جنوبی ادامه می دهد. به این علت که کشتی های متعلق به نیروی دریایی آمریکا اغلب از تنگه تایوان عبور می کنند.
البته پیشتر سخنگوی وزارت دفاع چین با فاش شدن سفر نانسی پلوسی به تایوان اظهار عقیده کرده و گفته بود که ارتش چین منتظر نخواهد ماند که ایالات متحده هر کاری را در منطقه انجام دهد و چین از تمامیت ارضی و حاکمیت خود محافظت خواهد کرد. شاید هم، چنین واکنشی رسمی و آشکار از سوی ارتش چین باعث شد که رئیس مجلس نمایندگان آمریکا موضوع را بیش از این داغ نکند. چرا که در جریان دیدار شی جین پینگ، رئیس جمهور چین و جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا در پنجشنبه گذشته، تنش های تایوان در دستور کار قرار گرفت و شی جین پینگ در این نشست گفت واشنگتن باید به اصل “چین واحد” پایبند باشد و از عبارات “بازی با آتش که موجب خودسوزی است!” استفاده کرد.
باید گفت که روابط دیپلماتیک بین ایالات متحده و تایوان وجود ندارد ولی واشنگتن خود را موظف به حفاظت از جزیره در راستای قانون دفاعی تایوان می داند. در بیانیه ای در ماه مه، بایدن، رئیس جمهور آمریکا اعلام کرد که اگر چین به تایوان حمله کند، برای دفاع از جزیره مداخله خواهد کرد. از سوی دیگر، وزارت خارجه آمریکا در ماه جاری با وجود مخالفت شدید پکن، فروش 100 میلیون دلار سلاح به تایوان را تایید کرد.
شایان ذکر است که خانم نانسی پلوسی سال‌هاست که به دلیل انتقاد شدید از چین در مورد مسائل دموکراسی و حقوق بشر معروف است. پلوسی در جریان سفر خود به پکن، دو سال پس از وقایع تیان‌آن‌من در سال 1989، به میدان تیان‌آن‌من رفت و بنر سیاهی را که روی آن نوشته شده بود “به یاد کسانی که برای دموکراسی در چین جان باختند” به اهتزار در آورد که با دخالت نیروهای امنیتی چین، بنر جمع شده و همراه پلوسی و خودش مدتی تحت نظارت قرار گرفتند.
چین تایوان را بخشی از خاک خود میداند و در حالی که دولت چین می‌خواهد اداره تایوان را تحت عنوان “اتحاد مجدد مسالمت‌آمیز” به دست بگیرد، اعلام میکند که در استفاده از زور برای این منظور تردیدی نخواهد داشت. علاوه بر این، تماس رسمی دیگر کشورها با تایوان به عنوان “نقض حاکمیت” چین تلقی می شود.
نتیجه اینکه، چین خودش را متولی تایوان دانسته و بعد از اینکه سالها پیش کنترل هنگ کنگ را به دست گرفت، حالا به هیچوجه مایل به از دست دادن حاکمیت خود بر این بخش خودمختار نیست. بنابراین اگر احساس کند که خطری برای جدایی تایوان از چین وجود داشته باشد، یقین بدانیم که جنگی همچون اوکراین در آن سوی دنیا رخ خواهد داد و خدا میداند از مسیر این بحران باز چه بحرانهای ناخواسته اقتصادی، سیاسی گریبانگیر کشورهای دیگر خواهد شد.
