اینترنت قطع شد عدالت برقرار نشد

?عصرآزادی/ شهرام صادق زاده

قطعی اینترنت در دو روز برگزاری کنکور زمستانی ۱۴۰۱ دردساز شد و مشکلات فراوانی را برای شهروندان سراسر کشور ایجاد کرد به طوری که طبق اظهارات شهروندان کلانشهرها به دلیل قطعی ناگهانی اینترنت موبایل در نقاط مختلف، سرویس های اینترنتی مختل گردید و کلی مشکل به وجود آمد.

قضیه کنکور ۱۴۰۱ حکایت از ناشی گری متولیان برگزاری آزمون داشت به طوری که هنوز ۲ ساعت از برگزاری اولین نوبت کنکور زمستانی کشور نگذشته بود که سؤالات این آزمون در چند کانال تلگرامی منتشر شد و حواشی زیادی به بار آورد.

اما به راستی برگزاری آزمون کنکور یا امتحانات درون‌ دانشگاهی در سایر کشورهای دنیا چگونه است؟ سوالی که سازمان سنجش می‌توانست با یافتن پاسخش، الگویی مناسب از برگزاری آزمون کنکور در اختیار داشته باشد تا جلوی قطع اینترنت و آسیب به مردم را هم بگیرد.

کارشناسان حوزه IT معتقدند که تصمیم برای قطع سراسری اینترنت بدترین راه‌ برای حل یک دغدغه است لذا قطع کردن اینترنت در وضعیتی مطرح شد که اعتماد عمومی و کسب‌ و کارها به‌ شدت از این بابت آسیب دیده است!

متخصصان امر می‌گویند که آنها در جریان جزئیات تقلب‌های اینترنتی بوده و می‌دانند که متخلفان از چه طریقی به اینترنت یا بلوتوث متصل می‌شوند لذا این مسائل تخلف محسوب می شوند اما راهکارش، قطع اینترنت نیست…

▪️آزمون اول

اولین آزمون کنکور ایران در سال ۱۳۴۸ با حضور بیش از ۴۷ هزار نفر برگزار شد؛ در آن زمان خبری از اینترنت و تقلب‌های عجیب و غریب امروزی خبری نبود، به مرور کنکور شکل رسمی‌تری گرفت و تعداد شرکت‌کننده‌ها چنان افزایش یافت که نیازمند سازماندهی مدرن‌تر و اساسی‌تری شد.

در کنکور ۱۴۰۱ بیش از یک میلیون و ۴۰۰ هزار نفر شرکت‌ کننده برای قبولی در دانشگاه با یکدیگر رقابت کردند؛ عددی قابل‌ توجه که نشان‌ دهنده اهمیت این آزمون است اما این بار نه فقط برگزاری آزمون کنکور بلکه قطع شدن اینترنت در مناطقی که این آزمون در حال برگزاری بود سوال‌ برانگیز و خبرساز شد!

با این وضعیت سوالات زیادی در اذهان عمومی پدیدار گشت؛ چرا به‌ جای حل مسئله، صورت‌ مسئله پاک می‌شود و به‌جای جلوگیری از تقلب شرکت‌کنندگان، اینترنت سایر کاربرانی که هیچ نقشی در کنکور ندارند و حتی بسیاری بی‌خبر از چنین رقابتی هستند با وجود هزینه کردن برای اینترنت و استفاده از خدمات آن، باید قطع بودن اینترنت را تحمل کنند!؟

صبح پنجشنبه ۲۹ دی ۱۴۰۱ اولین نوبت کنکور با رقابت داوطلبین رشته علوم تجربی برگزار شد و هم زمان با آن اینترنت موبایل در بسیاری از نقاط شهری و روستایی کشور قطع شد و روز جمعه ۳۰ دی نیز با برگزاری نوبت دوم کنکور، قطعی اینترنت تکرار گردید.

جالب اینکه با وجود قطعی اینترنت در بسیاری از نقاط کشور به خصوص در اطراف حوزه‌های امتحانی به درخواست وزارت علوم و دستور شورای امنیت کشور، سوالات کنکور دقایقی پس از شروع آن در فضای مجازی منتشر شد و عملاً اقدامات پیش‌بینی شده را بی‌فایده کرد.

بررسی‌ها نشان می‌دهد که قطعی اینترنت تنها روزمرگی مردم را مختل کرد به شکلی که مردم حتی برای خرید از فروشگاه با دستگاه کارتخوان به مشکل برخوردند، تاکسی‌های آنلاین و دیگر خدمات برخط از کار افتادند و میلیون‌ها کاربر هم با مشکلات متعددی مواجه شدند و معلوم نیست عدالت آموزشی چگونه برقرار شد!

▪️آزمون دوم

در روز‌های شدت گرفتن فیلترینگ و کاهش شدید سرعت اینترنت، تقلب کنکور هم زمینه‌ساز قطعی اینترنت شد و گلایه شدید کاربران فضای مجازی را به دنبال داشت که مباحث آن تاکنون نیز بر سر زبانهاست.

یک کارشناس حوزه IT با انتقاد از اتخاذ چنین تصمیمی از سوی سازمان سنجش گفت: قطع کردن اینترنت آن هم به شکل گسترده اصلاً رفتار صحیحی نبود چرا که یک راه‌ حل آسان وجود دارد؛ این هزینه‌ای که به اپراتورها و مردم که با سرویس ارتباطی در ارتباط هستند وارد می شود کار صحیحی نیست بلکه سوءمدیریت متولیان است که به جای خرید تجهیزات برای شناسایی افرادی که تقلب می‌کنند، اینترنت را قطع کرده و این هزینه را با راه‌ حل غلط به مردم تحمیل کردند.

امیر کریم بیگی در مورد راهکار آسان این مسئله برای جلوگیری از قطع اینترنت مردم در زمان برگزاری آزمون کنکور سراسری افزود: جَمر Jammer یک دستگاه مسدودکننده است که برای قطع کردن موبایل ها در بسیاری از کشورهای جهان استفاده می‌شود و سالهاست که این وسیله تولید شده و در ایران نیز بارها مورد استفاده قرار گرفته و سرویس موبایل را در یک منطقه‌ای غیرفعال می‌کند لذا سازمان سنجش باید با استفاده از تکنولوژی جمر جلوی هزینه اضافی به مردم را می گرفت اما متاسفانه با تصمیمات اشتباه، بی‌دلیل آسیب جدی به مردم وارد نمود. وی اضافه کرد: تصمیم‌گیران فکر می‌کنند اینترنت یک ابزار تفریحی برای مردم است که حالا دو روز قطع شود هم اشکالی ندارد در صورتی که مردم از خدمات پایه محروم می‌شوند، همچنین اپراتورها از ارائه خدمات به مردم محروم شده و بابت همین دو روز ضرر جدی می‌ بینند!

کریم‌بیگی یادآور شد: اگر از دستگاه جمر استفاده ‌می کردند مشکل خدمات اینترنتی نیز حل می شد زیرا بزرگترین کاربرد این دستگاه برای برگزاری آزمون‌هاست و بسیاری از مدارس غیرانتفاعی نیز از جمر استفاده می‌کنند و تعجب آور است که چرا سازمان سنجش برای برگزاری کنکور از چنین روشی استفاده نکرد تا بسیاری از مردم و تاکسی‌های اینترنتی با مشکل مواجه نشوند!

▪️آزمون آخر

سالهاست که تصویر کنکور سراسری در اذهان عمومی به شکل تسلط کامل “مافیای کنکور” بر این آزمون است؛ آزمونی که طراحان سوالات آن در موسسات خصوصی تدریس می‌کنند و پرسش‌ هایی که طرح می‌شود خارج از کتب درسی است و حتی بازار سیاه خرید و فروش پرسش و پاسخ آن همیشه داغ است و دولت سیزدهم با قطع کردن اینترنت در ساعات برگزاری آزمون سراسری قصد داشت با مافیای کنکور مقابله کند که آنهم دچار حواشی شد!

دولت در حالی اینترنت را هدف قرار داد که به گفته نت بلاکس، قطعی اینترنت در کشور ساعتی ۱.۵ میلیون دلار معادل ۴۵ میلیارد تومان زیان اقتصادی به کشور وارد می‌کند یعنی حدوداً روزی یکهزار میلیارد تومان و آن هم در شرایطی که اقتصاد کشور در شرایط بسیار سختی است!

از سوی دیگر با توجه به آزمونهای بسیاری از کشورها برای ورود به دانشگاه آیا چنین تجربه ای در جایی در جهان اعمال شده یا می شود و در اخر اینکه آیا فکری برای جبران ضررهای ناشی از این تصمیم گرفته شده یا خیر و اینکه اینگونه تصمیمات واقعا آخرین راهکار است یا راحت ترین آن  که بی پاسخ ماند؛ مثلاً چطور تشخيص داديد ما نزدیک حوزه امتحاني هستيم یا در روستا زندگی می کنیم!؟

بدین ترتیب، یک SMS خبرساز كه حتي براي افراد ساكن در مناطق غیرمسکونی و افرادی با كيلومترها فاصله از حوزه برگزاري كنكور هم ارسال شد با این متن: به اطلاع می رساند به منظور جلوگيري از سوء‌استفاده و تقلب برخي افراد سودجو و فرصت‌طلب و با ابلاغ شوراي امنيت كشور، اينترنت حوزه برگزاري آزمون سراسري منطقه سكونت شما در صبح روز پنجشنبه و جمعه اين هفته قطع خواهد شد…؛ اين بخشي از متن مسیج سازمان سنجش آموزش كشور بود كه به ‌طور شفاف مي‌گفت که دليل ارسال آن براي افراد مختلف نزديكي آنها به حوزه امتحاني است اما متاسفانه با مدیریت نادرست اینترنت کل کشور قطع گردید و گرچه بعداً وزیر علوم قول داد که دیگر چنین اتفاقی نخواهد افتاد اما این عمل ناشیانه تا مدتها بر ذهن مردم تاثیر منفی خواهد گذاشت!