ارس سکوی تولید و ترانزیت

?عصرآزادی آنلاین/ شهرام صادق زاده

منطقه آزاد ارس به برکت برخورداری از موقعیت ژئواکونومیکی ممتاز، دسترسی به بازارهای بین‌المللی سرمایه، تکیه بر امکانات برجسته توسعه ترانزیت و صادرات مجدد، توانمندی‌های بالای صادراتی و با فراهم‌سازی زیرساخت‌های توسعه فعالیت‌های بازرگانی در کنار گمرکات و مراکز تخلیه و بارگیری کالا و الگوسازی ورود به WTO توانسته‌ است برای ارتقای نقش هم پیوندی اقتصاد ملی با اقتصاد جهانی، بسترساز تعامل سازنده کشورمان با جهان باشد.
صادرات کالا از منطقه آزاد ارس آنقدر حائز اهمیت است که باید اقدامات مناسبی در راستای توسعه زیرساخت‌ های صادراتی تولیدکنندگان به عمل آید تا با راه‌ اندازی فرودگاه جلفا که احداث آن در هاله ای از ابهام قرار دارد اما باید به هر نحو ممکن راه اندازی شود، این امر مهم عملیاتی تر گردد.
از قرار معلوم، نبود هماهنگی بانک مرکزی و گمرک ایران در خصوص صادرات از محل ترانزیت خارجی در منطقه آزاد ارس از جمله چالش های پیش روی این منطقه است که باید در کارگروه های تخصصی نمایندگان دولت در آذربایجان شرقی مورد بررسی جدی قرار گیرد.
به گفته فعالان اقتصادی منطقه، عدم هماهنگی های لازم، هزینه های مضاعفی برای واحدهای تولیدی مستقر در منطقه آزاد ارس ایجاد کرده است که باید راهکاری برای رفع مشکل این واحدها اتخاذ شود تا روند فعالیت های تجاری تسهیل گردد وگرنه با بی تدبیری نمی توان به جایی رسید…
▪️مقصد اول

نقش کلیدی مناطق آزاد کشور در توسعه صادرات شرکت‌ های دانش‌بنیان و خلاق بر کسی پوشیده نیست زیرا شرکت‌های دانش‌بنیان به اشتغال قابل توجهی رسیده‌اند و محصولات دانش‌بنیان هایتک حدود ۲ درصد از کل صادرات کشور را به خود اختصاص داده‌اند.
خوشبختانه با توجه به نزدیکی منطقه آزاد ارس به کشورهای ارمنستان، ترکیه، نخجوان و آذربایجان و نقش ورودی‌ آن به اتحادیه اوراسیا، منطقه آزاد ارس به‌ عنوان مقصد صادراتی شرکت‌های دانش بنیان انتخاب شده است.
مدیرعامل سازمان منطقه آزاد ارس چندی پیش از صادرات ۲۳۵ میلیون دلاری ارس در نیمه نخست سال جاری خبر داد و گفت: صادرات ارس شامل چهار بخش صادرات قطعی، صادرات کالاهای داخلی، صادرات مجدد و صادرات به سرزمین اصلی می‌باشد.‌
مجید کیانی افزود: صادرات کالای داخلی منطقه در طول ۶ ماه سال جاری ۳۰ میلیون دلار بوده است که به نسبت مدت مشابه ۳ درصد رشد داشته و صادرات مجدد نیز در این مدت به نسبت سال قبل ۱۱ درصد افزایش را نشان می‌دهد.
رئیس هیات مدیره سازمان منطقه آزاد ارس یادآور شد: نیمه اول سال گذشته ۳۹ هزار و ۲۵۱ تن به ارزش ۵ هزار و ۱۶۱ میلیارد ریال صادرات قطعی رخ داده که این رقم در شش ماهه اول سالجاری به حجم ۱۳۵ هزار تن و ارزش ریالی ۲۳ هزار و ۵۷۳ میلیارد ریال رسیده است.
کیانی اضافه کرد: بر اساس صادرات قطعی انجام شده، عمده این اقلام صادراتی شامل شمش فولادی، قیرنفت و هیدروکربن سبک و سنگین، محصولات گلخانه‌ای، خشکبار، کیسه و رول پلاستیکی و پلی پروپیلینی، جامبوبگ، چای سیاه، شمش آلومینیوم، تخته و ام.دی.اف و غیره بوده و به کشورهای ترکیه، روسیه، آذربایجان، عراق، گرجستان، ارمنستان، مراکش، قزاقستان و ترکمنستان صادر شده است.
▪️مقصد دوم

یک فعال بازرگانی مستقر در جلفا درباره مشکلات صادرات به “عصرآزادی” گفت: دو نوع صادرات در مناطق آزاد وجود دارد؛ صادرات قطعی که در واحدهای تولیدی داخل منطقه آزاد ارس فعالیت می‌کنند و عمده صادرات آنها به کشورهای مشترک المنافع CIS، اروپا و ترکیه صورت می گیرد و بخشی هم به صادرات مجدد اقدام می کنند که شرکت‌های نفتی و غیرنفتی از جمله آنهاست.
“حبیب اصولی شجاعی” درباره افق صادرات کالا از منطقه آزاد ارس یادآور شد: ایران در یک هاردلَند اقتصادی فوق العاده قرار گرفته است به طوری که یک جایگاه لجستیکی و صادراتی ممتازی دارد که اخیراً به علت اینکه ترانزیت خارجی کالا در منطقه آزاد ارس برای تاجران جهان مطلوبیت بسیار زیادی پیدا کرده و قیمت تمام شده بهتری دارد ایران حدود ۱۰۰ میلیون تُن ظرفیت ترانزیت خارجی دارد.
این کارشناس ارشد بازرگانی بین المللی اضافه کرد: کشورمان از آن مقدار، تنها ۱۲ میلیون تُن را استفاده می‌کند که این رقم می تواند سالانه در درآمد ناخالص کشورمان – که هر تن کالای ترانزیتی ارزآوری زیادی دارد – موثر و نتیجه بخش باشد.
اصولی شجاعی تاکید کرد: با این حساب، منطقه آزاد ارس می‌تواند با صدور فعالیت های بازرگانی و ترانزیتی و اخذ مجوزهای لازم از گمرک ایران که معمولاً پروسه ثبت سفارش برای این نوع کالاهای خارجی – که از جمله چین ترانزیت شده و به کشور می رسد و یک مسیر ترانزیتی پیدا می‌کند – می‌تواند ارزآوری خوبی داشته باشد و حل مشکل ثبت سفارش برای کالاهای ترانزیتی و صدور مجوزهای سرمایه‌گذاری برای کسانی که وارد ایران شده و قصد صادرات مجدد دارند – یعنی کالا در ایران نمانده و ترانزیت خارج می شود مسیری که انتخاب شده برای این که قیمت تمام شده کالا و ترانزیت کاهش یابد می توان به نحو مطلوب استفاده نمود!
وی خاطرنشان کرد: در صادرات قطعی هم، واحدهای تولیدی با مشکلات ارزی و انتقال پول دست و پنجه نرم می کنند که امیدواریم بر اساس توافقات انجام شده و بسترهایی که آماده می‌شوند بتوان افق بسیار خوبی را متصور شد و مشکلات ارزی هم حل و فصل شوند تا تولیدکنندگان بتوانند کالاهای خود را به طرز مناسب صادر نمایند.
▪️مقصد آخر

در سالهای اخیر تحریم‌ها، سیاست ها و برنامه های اقتصادی، ایران را از حیطه جهانی به منطقه‌ای تغییر داده تا با بهره‌گیری از ظرفیت‌های مناطق مرزی از محدودیت‌های ناشی از تحریم‌ها عبور کند که در این میان نقش کشورهای همسایه بی بدیل است.
آمارهای اقتصادی یک سال گذشته نیز حکایت از اثرگذاری این سیاست بر منافع ملی را تایید می‌کند، چرا که در منطقه‌ آزاد ارس به دلیل دسترسی به بازار کشورهای آذربایجان، ارمنستان و جمهوری خودمختار نخجوان و نیز نزدیکی به بازارهای روسیه و در نهایت همجواری با کشورهای حوزه CIS، ترکیه و عراق به بازاری ۵۰۰ میلیون نفری دسترسی دارد.
با توجه به اینکه شهر جلفا در مرز مشترک ایران و جمهوری خودمختار نخجوان و کشور آذربایجان در یک قرن اخیر بستری برای فعالیت اقتصادی گسترده بازرگانان ایران با کشورهای مجاور بوده است در شرایط کنونی نیز از همان مزایای تاریخی بهره مند می باشد به شرطی که توجه دولت بیش از پیش معطوف به این منطقه گردد!
در این رابطه رئیس فراکسیون مناطق آزاد مجلس با اشاره به اینکه ارس آبروی کل مناطق آزاد است گفته است که کیش برند گردشگری مناطق آزاد کشور و ارس نیز علاوه بر توسعه و رونق گردشگری، با صنایع فعال در زمینه های مختلف تلفیقی از صنعت و گردشگری جزو برترین هاست.
معصومه پاشایی بهرام، ارس را یکی از افتخارات آذربایجــان خوانده و تاکید کرده که نیازمند اصلاح نگاه ها بــه مناطق آزاد و اعمال بسته های تشویقی و حمایتی برای فعالان در این مناطق هستیم که باید نقطه اولیه آن از پارلمان آغاز شود!
بدین ترتیب و با توجه به اینکه در تمام کشورهای جهان جایزه های صادراتی وجود دارد توصیه کارشناسان اقتصادی به دولتمردان این است که با صادرکنندگان مناطق آزاد به مثابه پتانسیل ارزآور برخورد کرده و جایزه های صادراتی برای فعالان اقتصادی برتر در نظر گرفته شود زیرا این عزیزان و بنگاه‌های اقتصادی آنها که در فکر صادرات غیرنفتی هستند نقش مهمی در درآمدزایی کشور ایفا می‌کنند و باید مورد حمایت جدی قرار گیرند!