تبِ بی نظمی

📌عصرآزادی/ شهرام صادق زاده

بیش از یک هفته از وقوع زلزله ۵.۹ ریشتری روز ۸ بهمن ماه ۱۴۰۱ در روستاهای اطراف شهرستان خوی می گذرد و همچنان امدادرسانی از مناطق مختلف شمالغرب کشور به روستاهای اطراف آن با مشکلات و کاستی‌های فراوان و سرمای هوا تداوم دارد.

روی سایت خبرگزاری‌ها هم پر از اعداد و ارقامی است که مسئولان جمعیت هلال‌احمر کشور، استانداری آذربایجان غربی و فرماندار خوی اعلام می‌کنند؛ اما تصاویر منتشر‌ شده از مناطق زلزله زده نشان می‌دهد که مردم در سرمای زیر صفر درجه این منطقه کوهستانی شب و روز سختی را سپری می‌کنند و معلوم نیست این اعداد کجا خوابیده اند؟!

در حقیقت، هر لحظه تعلل در خدمت‌ رسانی اصولی و منظم به شهروندان گرفتار زلزله می‌تواند با اثرات جبران‌ ناپذیری همراه باشد؛ آنهم در شرایطی که روزها و شب‌های خوی دمای زیر صفر درجه را تجربه می‌کند و مردم به دلیل تخریب خانه‌ها و با ترس از پس‌لرزه‌های خطرناک مجبورند در خیابان‌ روزگار بگذرانند.

در این وضعیت بحرانی روزهای سرد سال، زلزله‌زدگان روستاهای اطراف خوی به اجبار در چادر اسکان داده شده‌اند اما در حقیقت، سرمای شدید هوا، بارش برف و یخبندان زندگی آنان را با خطرات بیشتری مواجه کرده است.

با وجود امدادرسانی نهادهای رسمی، بر اساس آنچه سازمان هلال احمر کشور اعلام کرده است مردم منطقه هنوز به طور کامل به وسایل گرمایشی مانند هیتر، بخاری برقی و پتو نیاز دارند تا بتوانند به سلامتی از این بلای ناگهانی طبیعی عبور نمایند…

▪️تعجب اول

شایعه زلزله شدیدتر و بزرگ‌تر، توزیع نامناسب اقلام امدادی، تخلیه شهر، سرما و کمبود وسایل گرمایشی نمایی کلی از شهر فیرورق در شمال آذربایجان غربی بعد از زلزله اخیر است.

متاسفانه مردم روستاهای اطراف خوی هفته گذشته را با ترس و وحشت ناشی از وقوع زمین‌لرزه‌ای به بزرگی ۵.۹ ریشتر و با حجم خرابی و مصدومیت بالا شروع کردند؛ مردمی که سه ماه است به دلیل وقوع زمین‌لرزه‌های پی‌ در پی در این منطقه روی آرامش را ندیده‌اند!

اولین زمین‌لرزه ۱۳ مهر ماه ۱۴۰۱ با بزرگی ۵.۴ ریشتر و فعال شدن گسل خوی – سیه چشمه رخ داد، دومین زلزله با بزرگی ۵.۴ ریشتری ۲ دی ماه و زلزله اخیر ۸ بهمن ماه با بزرگی ۵.۹ ریشتر برای چندصدمین بار خوی را لرزاند تا شایعه زمین لرزه‌های شدیدتر بیشتر از زلزله اصلی بر سر مردم این منطقه آوار شود!

موضوع اصلی این است که به دلیل آمار پایین تلفات، افکار عمومی و رسانه ها توجه چندانی به بحران روستاهای اطراف و محروم خوی ندارند و تصور این است که خسارت ناچیز بوده در حالی که حکایت چیز دیگری است و روستاهای دوردست و محروم همچنان در مضیقه هستند.

علیرغم اینکه تمام ارگان های مسئول از جمعیت هلال احمر گرفته تا نهادهای نظامی و انتظامی که برای کمک رسانی پای بوده و به صورت شبانه روزی زحمت می کشند اما مشکل همیشگی، بحران مدیریت بحران در کشور است که با بی نظمی در حال فرسایش زحمات نیروهای امدادی هستند.

کارشناسان معتقدند کمک‌های مردمی به شدت مورد نیاز است اما برای تمرکز در توزیع کمک‌های ارسالی ‌و رعایت ‌عدالت در توزیع امکانات، توصیه می‌‌شود به جای تو‌زیع فردی و جزیره ای، به نیروهای امدادی اعتماد کنیم تا لوازم مصرفی به دست خانوارهای روستاهایی که اسم آنها را نشنیده ایم اما در زمره ۸۰ روستای خسارت دیده هستند برسد!

▪️تعجب دوم

گِله و شکایت از مسئولان اجرائی در حالی که خودشان مقام ارشد اجرائی هستند جای تعجب دارد و مخصوص ایران است؛ در ویدئویی که اخیراً در فضای رسانه ای منتشر شده است نشان می دهد که یک مقام مسئول در سفر به اصطلاح سرزده خود به مناطق زلزله زده شهرستان خوی از چگونگی ارائه گزارش توسط مدیریت امدادی آذربایجان غربی انتقاد می کند!

در این ویدئو محمد مخبر – به عنوان معاون اول رئیس جمهور – با عتاب به رئیس هلال ‌احمر می‌گوید که چرا درست گزارش ندادید که مردم چادر ندارند و یکی چادر مادرش را برای سرپناه استفاده کرده…او می‌گوید شما گزارش دادید که همه‌ چیز خوب است و ما هم فکر می‌کنیم همه چیز خوب است!

انتقادهای محمد مخبر در حالی است که محمد صادق معتمدیان استاندار آذربایجان غربی به عنوان نماینده ارشد دولت سیزدهم در این استان است که در ارتباط مستقیم با هیئت دولت قرار داشته و وزیر کشور هم از اولین روزهای حادثه به محل سفر کرده بود و تمام مشکلات ولو بدون انجام تحقیقات کارشناسی قابل جمع بندی بود.

صفحات شبکه‌های مجازی این روزها پُر شده از خبرها و تصاویر جعلی به نام زلزله خوی که با احساسات و عواطف مردم بازی می‌کنند و هیچ چیز به جز منفعت شخصی برایشان مهم نیست، نه از مسلمانی درکی دارند و نه از انسانیت بویی به مشام شان خورده است!

در حقیقت، عده‌ای سعی دارند با انتشار تصاویر جعلی از عواطف و احساسات مردم سو استفاده کرده و از آب گل آلود زلزله خوی ماهی بگیرند، برای همین فیلمی از یک دختر بچه آواره سوری در اردوگاهی در شمال سوریه، تصاویری از کودک افغانستانی، فیلم پیرمردی در جریان آتش سوزی منزلش در ترکیه و امثال آن از جمله موارد جعلی است که به نام زلزله خوی در فضای مجازی برای تحریک عواطف و احساسات مردم پخش می‌شود و گاهاً استفاده سیاسی به همراه دارد.

▪️تعجب آخر

کودکان و نوجوانانی که رنگ  پوستشان از شدت سرما کبود شده، دستهايشان را به هم می سايند تا کمی گرم تر شوند اما آنچنان هم فایده ندارد، به خانه های فرو ريخته چشم مي دوزند، خيلی هايشان درکی از آنچه بر سر خانه و زندگی هايشان آمده ندارند و پدراني که نگراني اصليشان سلامت فرزندانشان در سوز سرمای سخت زمستان ۱۴۰۱ است.

در روزهای اخیر گسترش سرماخوردگی و برخی بیماری های عفونی به دلیل نبود لوازم بهداشتی،  ضرورت توجه بیشتر به امر دارو و درمان و ارائه خدمات درمانی و بهداشتی به زلزله زدگان را پررنگ کرده است.

متاسفانه بررسی‌های میدانی رسانه های گروهی از مناطق زلزله زده شهرستان خوی بیانگر این واقعیت است که دانشگاه علوم پزشکی آذربایجان غربی در حوزه دارو و درمان کم کاری کرده است به طوری که در حال حاضر کمبود دارو، نبود اکیپ های پزشکی متخصص و عمومی، نبود تیم های روانشناسی برای بررسی وضعیت روحی زنان و کودکان زلزله‌زده، نبود لوازم بهداشتی، بررسی و کنترل گسترش بیماری های عفونی و واگیر دار در کمپ های موقت از مشکلات اساسی روستاهای زلزله زده محسوب می شود.

رسانه ها می گویند باید از ولی زاده – رئیس علوم پزشکی آذربایجان غربی – سوال کرد که معاونت غذا و دارو و معاونت درمان و همچنین ریاست علوم پزشکی شهرستان خوی برای زلزله زدگان خود چه اقداماتی را در این مدت انجام داده اند!؟ چرا در حال حاضر دارو لوازم بهداشتی و اکیپ های درمانی در پایین ترین سطح ممکن در مناطق زلزله زده موجود و مستقر هستند!؟ و اینکه چرا دانشگاه علوم پزشکی شهرستان خوی چرا اجازه خدمات رسانی پزشکانِ خیّر را که به صورت مردمی آمادگی خود را برای خدمات رسانی رایگان به مردم زلزله زده را اعلام کرده اند صادر نمی کند الله اعلم!

عکسها از: محمدامین کریم زاده