“نه” به افیون!

📌عصرآزادی آنلاین/ شهرام صادق زاده

 ۲۶ ژوئن برابر با پنجم تیرماه توسط مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سال ۱۹۸۷ به نام روز جهانی International Anti – Corruption Day “مبارزه با مواد مخدر” نامگذاری شده است که هدف آن، ابراز عزم سیاسی ملت‌ها در امر مبارزه با پدیده خانمان سوز مواد مخدر، کنترل آن و انجام اقدامات بین‌المللی در خصوص مبارزه با قاچاق مواد مخدر است.

در حقیقت، اعتیاد به عنوان یک آسیب اجتماعی عوارض جسمی و روانی بسیاری داشته و از مهم‌ترین مشکلات اجتماعی، اقتصادی و بهداشتی به شمار می‌رود که عوارض ناشی از آن موجب رکود اجتماعی می‌گردد و تهدیدی جدی برای سلامت جامعه است کمااینکه واردات آن از طریق همسایه نانجیب شرقی ما – افغانستان – به کرّات تکرار شده و جوانان کشورمان گاه از گفتن “نه” به سوغات این کشور عاجز هستند!

به اعتقاد جامعه شناسان، اگر علل گرایش افراد به مواد مخدر بررسی و برطرف نشود، درمان جسمی و روانی نیز نتیجه بخش نخواهد بود زیرا ریشه کن کردن اعتیاد به طور کامل امکان پذیر نیست ولی می‌توان با تلاش و تدبیر آن را کنترل نموده و با ارتقای سطح آگاهی جوانان باعث پیشگیری از اعتیاد شد که سیستم آموزشی ما از آن غافل است…

▪️بلای اول

نتیجه یک پژوهش در سطح کشور نشان می دهد حدود ۳۰ درصد جوانان و نوجوانانی که دچار اعتیاد شده بودند می‌گفتند ما فکر نمی‌کردیم با یکی دو بار مصرف معتاد شویم و حدود ۳۰ درصد دیگر نیز اظهار داشته اند که در مقابل تعارفی که همسالان می‌کرده اند نمی‌توانسته اند “نه” بگویند چراکه احساس خجالت و ترسو بودن دست می داد بنابراین با کمک نهادهای فرهنگ ساز، خانواده‌ ها و به ویژه سیستم آموزش و پرورش، قشر آینده ساز باید به راحتی بتوانند در مقابل این پیشنهادهای مخرب “نه” بگویند!

دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر کشور گفت: طبق آمار رسمی سازمان ملل در زمینه کشفیات مواد مخدر قاچاق، ایران رتبه اول دنیا شامل ۹۲ درصد کشفیات تریاک، ۵۹ درصد کشفیات مرفین و ۲۷ درصد کشفیات هروئین جهان را به خود اختصاص داده است.

اسکندر مؤمنی با اشاره به لزوم تشکیل ستاد مبارزه با مواد مخدر افزود: حدود ۹۰ درصد تریاک جهان در کشور همسایه ما افغانستان تولید می‌شود و این کشور رتبه اول در تولید تریاک و شیشه شامل متامفتامین و رتبه دوم تولید کانابیس و خانواده حشیش را در دنیا دارد که در ۲۰ سال اخیر با حضور ناتو و نیروهای آمریکایی این میزان افزایش بیشتری داشته است.

وی با اشاره به اهمیت مبارزه با مواد مخدر اضافه کرد: در تقسیم بندی کلی مواد صنعتی و سنتی در کشور ما، ۷۵ تا ۸۰ درصد استفاده به صورت سنتی و ۲۰ تا ۲۵ درصد به صورت صنعتی است که در این بین، مصرف تریاک رتبه اول را دارد.

مومنی با اشاره به دامنه آسیب زایی تغییر الگوی مصرف از سنتی به صنعتی تاکید کرد: مخدر صنعتی تمام ساختارهای مغز و فیزیکی را منهدم می‌کند و بازگشتش سخت است و بهترین کار، اقدامات پیشگیرانه و نرفتن به سمت اینگونه مواد است اما شیوهای درمانی جدید و مراکز درمانی به روز کمک شایانی در درمان این مصرف کنندگان دارند که باید به این مسئله توجه اساسی شود.

▪️بلای دوم

یک کارشناس حوزه مواد مخدر ضمن تحلیل ابعاد مختلف ممنوعیت کاشت خشخاش در افغانستان از سوی رهبر طالبان گفت: بالا بودن حجم تولید مواد مخدر در افغانستان مشکل بزرگی است؛ در استان‌هایی که مواد مخدر تولید می‌شود مردم در آنجا به شدت وابسته به اقتصاد مواد مخدر هستند که بر اساس آمارهای غیررسمی اعلام شده از سوی سازمان ملل و ستاد مبارزه با مواد مخدر، ۳۰۰ هزار نفر در افغانستان به طور مستقیم در حوزه مواد مخدر فعالیت می‌کنند.

سعید صفاتیان افزود: به نظرم این تصمیم چندان عملیاتی نخواهد بود؛ از جمله اینکه حجم تولید مواد مخدر در افغانستان حدود ۲۵۰ هزار هکتار زمین است و به این ترتیب حجم زیادی از زمین‌های افغانستان زیر کشت مواد مخدر قرار دارد.

وی با بیان اینکه در حوزه مواد مخدر آمار رسمی وجود ندارد اضافه کرد: در استان‌هایی که مواد مخدر تولید می‌شود مردم در آنجا به شدت وابسته به اقتصاد مواد مخدر هستند که بر اساس آمارهای غیررسمی اعلام شده از سوی سازمان ملل و ستاد مبارزه با مواد مخدر تعداد این افراد بیش از ۳۰۰ هزار نفر گزارش شده است؛ به عبارتی ۳۰۰ هزار نفر در افغانستان به طور مستقیم در حوزه مواد مخدر فعالیت می‌کنند.

صفاتیان با ذکر این نکته که کشور افغانستان در سالهای گذشته حدود سه میلیارد دلار از کشت و قاچاق مواد مخدر کسب درآمده کرده بود که این رقم حاصل ۷۰ درصد از کشت مواد مخدر بود تاکید کرد: اکنون با توجه به اینکه طالبان کُل افغانستان را تصرف کرده است بالطبع تولید مواد مخدر باید حدود ۵ میلیارد دلار باشد زیرا در بسیاری از استان‌های بزرگ افغانستان که فقر در آن زیاد است، مواد مخدر تولید می‌شود حال سوالی مطرح می‌شود که طالبان قصد دارد با ۳۰۰ هزار نفری که به طور مستقیم در حوزه مواد مخدر فعالیت می‌کنند چه کار کند؟ آیا قصد دارد کشت جایگزین را ادامه دهد؟ آیا می خواهد در محیط‌هایی که کشاورزان مواد مخدر می‌کارند کارخانه راه‌اندازی کند و امثال آن که تمام آنها به زودی معلوم می شود اما ما باید در کنترل مرزها ثابت قدم باشیم.

▪️بلای آخر

تحلیلگران مسائل سیاسى و اجتماعى بر این باورند که در تهاجم و نفوذ فرهنگی، پدیده مواد مخدر مهمترین عامل به تباهى کشیدن و انحطاط اخلاقى جوامع به شمار می‏ رود و متاسفانه گسترش دامنه مصرف آن در جوامع امروزى و از جمله ایران به حدى است که حتى گاهاً قشر متفکر و تحصیل کرده را نیز به سمت خود کشانده است!

امروزه مصرف مواد مخدر در سنین پایین در بین جوانان و نوجوانان مشاهده می شود و دانش آموزان نیز بیشتر در معرض خطر و آسیب هستند که این امر به یک معظل بزرگ تبدیل شده و فاجعه برای برخی از استانهای شرقی کشور است.

با این اوصاف، آگاه سازی و آشنایی جوانان با پدیده شوم اعتیاد و آگاهی بخشی ویژه به خانواده در برخورد با نوجوانان و جوانان در خصوص مقابله با گرایش به مواد مخدر از اهمیت بالایی برخوردار است که این مهم به دلیل تاثیرات و مضرات آن در سطح شهرها و روستاها و شیوع آن در بین اقشار جامعه می باشد.

به اعتقاد جامعه شناسان، خانواده و والدین به عنوان نخستین نهاد اجتماعی تاثیر بسزایی بر رشد و تکامل شخصیت فرزندان دارند و تحکیم روابط خانوادگی مانع از اعتیاد در فرزندان می شود و آموزش خانواده ها در مورد روش های پیشگیری از اعتیاد ضروری می باشد.

در حقیقت، مواد مخدر منشاء وقوع بسیارى از جرائم اجتماعى نظیر قتل، تجاوز، طلاق، سرقت و غیره می‏باشد که کشور ما در مقابله با ورود و شیوع این مواد خانمان سوز، به منظور کنترل و حفاظت مرزهاى شرقى خود با افغانستان اقدام به احداث بیش از هزار کیلومتر جاده، ده‏ها پاسگاه مرزی، بُرجک، دیده‏بانى و حفر چندین کیلومتر کانال نموده و هزاران نفر از سربازان جوان نیز به شهادت رسیده‏ اند اما آنچه که باقی مانده، عدم تعهد همسایه شرقی به کنترل افیون خانمانسوز است!

بدین ترتیب، به نظر می رسد اعتیاد هیچ گاه به طور کامل ریشه‏ کن نخواهد شد اما با تدبیر و اندیشه مخلصانه حداقل می‏توان آن را به کنترل در آورد و این امر بدون ارتقای سطح آگاهى اقشار مختلف کشور محقق نمی گردد زیرا پیشگیرى از اعتیاد بر درمان معتادین مقدم تر است!