هرچه داریم از خاک و آب است

 عصرآزادی آنلاین/ شهرام صادق زاده

روز ۵ دسامبر برابر با ۱۴ آذر روز جهاني خاک نام گذاري شده و با توجه به اهميت حفظ اين منبع ارزشمند و حياتي و آگاه سازي مردم و دانشجويان در خصوص تهديدات پيش روي خاک و در نتيجه امنيت غذایی، همايشی با شعار “خاک و آب، منشاء زندگی” در دانشکده کشاورزي دانشگاه تبريز برگزار شد که در آن، جمعي از اساتيد دانشگاهي و محققان حوزه خاک، مديران دستگاه هاي متولی و دانشجويان حضور داشته و بر اهميت حفظ خاک براي تامين غذايي مردم و چالش هاي پيش روي اين منبع حياتی تاکید گردید.
در این همایش، قطعنامه پایانی مراسم روز جهانی خاک با تاکید بر حفاظت از خاک در ۱۴ بند قرائت شد تا حفاظت از خاک در کنار سایر موارد مورد نیاز تامین امنیت غذایی زندگی بشر امروز برای کلیه هم استانی ها تبیین شده و بدین طریق، قدردان داشته ها و نعمت های خداوند باشیم.
این همایش با توجه به اهمیت خاک به عنوان یکی از مهمترین عناصر زندگی و در راستای ارج نهادن به اهمیت خاک و جلوگیری از تخریب و نابودی آن، توسط سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی و مشارکت انجمن روابط‌ عمومی استان با استقبال مناسب علاقه مندان روبرو گردید و اهمیت خاک و آب و چالش از بین رفتن این سرمایه های ارزشمند کشور را به همگان گوشزد نمود تا بلکه مورد توجه قرار گیرد…

◾️ضرورت حفاظت از خاک به عنوان مهمترين منبع توليد محصولات کشاورزی

رئیس سازمان جهادکشاورزي آذربايجان شرقي در این همایش گفت: براي توليد محصولات کشاورزي و تامين امنيت غذايي، بايد از خاک به عنوان مهمترين منبع توليد اين محصولات حفاظت شود.
“اکبر فتحی” با اشاره به از بين رفتن ۴۵ درصد از اراضي کشاورزی حوضه درياچه اورميه و بحراني شدن وضعيت خاک اين حوضه در اثر بحران آبي ادامه داد: هم اکنون نابودي خاک اين حوضه به صورت ملموس قابل مشاهده است و با از رده خارج شدن بخشي از اراضي اين حوضه، سرانه اراضي کشاورزي استان براي هر نفر به يکهزار مترمربع می رسد.
وي با اشاره به اهميت خاک براي تامين امنيت غذايي مردم افزود: اين منبع حياتي در معرض انواع تهديدهاي انساني مانند ساخت خانه و احداث شبکه هاي راه، انتقال زيرساخت ها و بلايای طبيعي مانند سيل قرار دارد.
فتحي با تاکيد بر اينکه خاک عامل اصلي توليدات کشاورزي است و بايد از آن حفظ و مراقبت کرد یادآور شد: زندگی بر اساس خاک است و در نبود آن، زندگي معنی و مفهوم خود را از دست مي دهد بنابراين بايد اين منبع حياتي توليد را براي نسل آينده حفظ کرد.
رئيس سازمان جهادکشاورزي آذربايجان شرقي، سطح اراضي کشاورزي استان براي کشت محصولات کشاورزي را يک ميليون و ۴۰۰ هزار هکتار اعلام کرد و گفت: با توجه به جمعيت حدود ۴ ميليون و ۲۰۰ هزار نفري استان، سرانه اراضي کشاورزي استان براي هر نفر حدود يکهزار و ۸۰۰ مترمربع است.
وي با بيان اينکه يکي از مهمترين عوامل انساني براي از بين رفتن خاک، آلودگي آب به صورت نامتعارف مانند فاضلاب و پساب کارخانه هاست اظهار کرد: اين آلودگي ها با نفوذ در خاک موجب از بين رفتن اين منابع توليدي مي شود.
فتحي تاکید کرد: براي توليد محصولات کشاورزي و تامين امنيت غذايي، بايد از خاک به عنوان مهمترين منبع توليد اين محصولات حفاظت شود و در اين راستا و بر اساس قانون حفاظت از خاک، همه دستگاه ها و نهادي هاي دولتي در کنار سازمان هاي محيط زيست و جهادکشاورزي به عنوان متوليان اصلي، وظايف مشخصي براي حفاظت از خاک دارند.
رئيس سازمان جهادکشاورزي آذربايجان شرقی، شخم زني در جهت شيب اراضي، استفاده نامناسب از کود و سم در اراضي کشاورزي و آب هاي نامتعارف و پساب هاي کارخانجات را از عوامل تخريب خاک در استان اعلام کرد و افزود: براي حفظ خاک بايد اجراي طرح تعادل دام و مرتع به فرهنگ عمومي تبديل شود و دامداران به اندازه از ظرفيت مراتع براي چراي دام ها استفاده کنند.
فتحی با تاکيد بر اهميت آبخيزداري و آبخوان داري در حفاظت از خاک اضافه کرد: هر چه بيشتر در بالادست سدها، طرح هاي آبخيزداري و آبخوان داری اجرا شود به همان اندازه به حفظ خاک کمک می شود.

◾️خادمان خاک استان آذربایجان شرقی در مجموعه جهادکشاورزی

در بخشی از همایش بزرگداشت روز جهانی خاک در دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز در حضور اکبر فتحی رئیس سازمان جهادکشاورزی استان آذربایجان شرقی و عبدالعریز احمد عزیز رئیس دانشگاه تلعفر عراق و جمعی از مسئولان استان از ۸ خادم خاک در بخش کشاورزی این استان تجلیل به عمل آمد.
در این مراسم از علی اصغر جعفرزاده استاد گروه خاک شناسی دانشگاه تبریز، کامران یوسفی راد مدیر سابق آب و خاک و امور فنی مهندس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی، آیت الله عبادپور مدیر هماهنگی ترویج کشاورزی سازمان جهادکشاورزی استان، وحید کاظم زاده مشاور رئیس سازمان و مدیر روابط عمومی سازمان جهادکشاورزی استان، فرناز سالکی کارشناس مدیریت آب و خاک سازمان جهادکشاورزی آذربایجان شرقی، پیمان شیرزاده بهره بردار نمونه استانی در مدیریت پایدار خاک و کشاورزی حفاظتی شهرستان ملکان، جواد شیری جنگی بهره بردار نمونه ملی در احداث و بهسازی سازه ها و تاسیسات آبیاری شهرستان بناب و محمدحسین نجفی بهره بردار نمونه ملی در نگهداری و بهره برداری از شبکه آبیاری و زهکشی شهرستان اهر به عنوان خادمان خاک در بخش کشاورزی آذربایجان شرقی تجلیل گردید.
همچنین در این همایش، از صاحبان ۵ نقاشی برتر روز جهانی خاک شامل یگانه زهرا پنداشته، بیتا فراهانی، طاها اسکندر جعفرزاده، پرهام شکاری و هیراد رنجبر قدردانی شد.

◾️رتبه اول ايران در زمينه فرسايش خاک در بین کشورهای جهان

رئيس دانشکده کشاورزي دانشگاه تبريز در این همایش با اشاره به اهميت خاک، آب و غذا در سفارشات انبيای الهی گفت: خاک در دنيا با ۴۰ چالش مواجه است که ۳۱ مورد از آن در ایران روي مي دهد.
“جليل شفق” افزود: فرسايش خاک از مهم ترين عوامل نابودي خاک است که در اين زمينه کشور ما در دنيا در رتبه اول قرار دارد و ساير عوامل انساني و طبيعي نيز اراضي کشاورزي کشور را تهديد مي کنند.
وي با بيان اينکه به برکت انقلاب و تلاش جهادگران عرصه کشاورزی هم اکنون ۸۰ درصد امنيت غذايي کشور تامين است اضافه کرد: در صورت افزايش اين ميزان به ۹۰ درصد، در اين خصوص به خودکفايي مي رسيم و اگر ۱۰ درصد بقيه نيز فراهم شود خواهيم توانست مازاد نياز خود را صادر نماییم.
رئیس دانشکده کشاورزي دانشگاه تبريز مهمترين نيازهاي انسان را چهار اولويت امنيت، هوا، آب و غذا اعلام کرد و یادآور شد: بدون اين عناصر نمی توانيم زنده بمانيم و با توجه به اينکه همه آن ها به هم وابسته هستند، بايد براي حفظ همه اين عناصر تلاش کرد.
شفق با تاکيد بر اينکه براي تامين غذايي مردم بايد خاک داشته باشيم اظهار کرد: بايد براي حفظ اين عناصر در سطح جامعه فرهنگ سازي شود تا همه شهروندان تمام نقاط کشور در اين زمينه احساس مسئوليت نمایند.
بدین ترتیب، خاک یک منبع طبیعی متناهی است که اگر از بین رفته و یا تخریب شود بازیابی آن در مدت عمر انسان امکان‌ناپذیر است برای همین خاک به‌ عنوان مؤلفه‌ ای مرکزی در منابع سرزمینی، توسعه کشاورزی و پایداری بوم‌ شناختی، بنیان و اساس تولید غذای انسان، خوراک دام، سوخت، فیبر و بسیاری از دیگر خدمات اکوسیستمی حیاتی است که در این شرایط حساس ضرورت دارد تا نقش و ارزش خاک را به‌ خاطر ظرفیت‌ تولیدی‌ و همچنین نقش‌ آفرینی آن در تأمین امنیت غذایی و حفظ خدمات کلیدی اکوسیستمی مردم کشورمان مورد توجه قرار دهیم تا فردا روز پشیمان نشویم!