عصرآزادی آنلاین/ دکتر قدیر گلکاریان، مدرس روابط بین الملل Near East University
رژیم اشغال گر قدس سرانجام در مخمصه عمده و تأثیرگذار سیاسی در صحنه بین المللی گیر کرد که نتیجه چنین فشار سیاسی بر صهیونیست ها از نظر سیاسی و حقوقی قابل تأمل می باشد. ملت مقاوم و صبور فلسطین بیش از نیم قرن در برابر مظالم استکبار جهانی (زمانی انگلیس و اکنون ایالات متحده آمریکا) و دست نشانده امپریالیسم زیاده خواه که همانا رژیم صهیونیستی غاصب اسرائیل است، بالاخره حقانیت خودشان را به ذهن خفته بسیاری از مردم جهان غرب ثابت کرده و سه کشور اسپانیا، ایرلند و نروژ (البته در روزهای آتی تعداد آنها بیشتر هم خواهد شد.) فلسطین را به رسمیت شناختند و اکنون در حال آماده سازی افتتاح سفارتخانه های خود در سرزمین فلسطین (رام الله) هستند. رژیم صهیونیستی در ورای دروغ تاریخی هولوکاست (رخ دادنش حقیقی است ولی بزرگ نمایی و بال و پر دادنش خیالی است.) سال ها است بیش از ماجرای نسل کشی نازی ها علیه یهودیان به نسل کشی مسلمانان و به ویژه مردم فلسطین دست یازیده و در این اواخر اوج جنایت و خونخواری را در رفح به ثبوت رساندند. جالب اینجاست که ایالات متحده که شوربختانه برخی در کشور هنوز سینه چاک اعتماد به ایالات متحده هستند و با اینکه مجموعه ای از خیانت ها و ظلم آشکار آمریکا را شاهدند لیکن با خوشی بینی و خوش خیالی تصور می کنند، ایالات متحده تنها ناجی ملت ایران خواهد بود؛ چشم بصیرتشان را بر روی حقایق می بندند. ایالات متحده و رژیم غاصب اسرائیل تنها دو کشوری هستند که عضویتی در دادگاه بین المللی لاهه که رکن قضایی سازمان ملل متحد محسوب می شود، ندارند و خودشان را بری از احکام قانونی آن می دانند. همان طور که اسرائیل خون خوار با اینکه سلاح اتمی دارد و فعالیت های خطرناک هسته ای را دنبال می کند و در قضیه غزه بارها از زبان مسئولان خود و به خصوص ایتامار بن گویر ، وزیر راستگرای افراطی اسرائیل استفاده از سلاح هسته ای بر روی تیتر اخبار آمده بود، عضو پیمان منع استفاده از سلاح های هسته ای (ان. پی. تی) نیست.
این نشان می دهد که چه ایالات متحده و چه اسرائیل خونخوار از ابتدا نتایج و عواقب سناریوهای خطرناکی که در ذهن دارند به خوبی می دانند و به همین خاطر عضویت رسمی در نهادهای بازدارنده بین المللی را نپذیرفته اند که مبادا روزی گرفتار شوند! به اظهار رسانه های بین المللی، برخی از نمایندگان متصل به لابی صهیونیستی و حتی رئیس سازمان سیای آمریکا در روزهای گذشته به دلیل صدور حکم بازداشت نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل و یوآو گالانت، وزیر دفاع آن به دلیل دست داشتن در جنایت بشری علیه مردم غزه اقدام به تهدید جانی کریم خان، دادستان دادگاه بین المللی لاهه و 15 عضو دیگر دادگاه قضایی لاهه زده اند. گفتنی است که جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده نیز به صراحت بیان داشته که “آنچه در غزه اتفاق افتاده، به نظر ما نسل کشی نیست و آن را رد می کنیم!”
اما دنیا حقایق را می بیند و صدای مردم بی پناه، درمانده و بی سلاح غزه را درک می کند. از این رو به نهایت سه کشور اروپایی روز چهارشنبه رسماً کشور فلسطین را بعد از تحمل بیش از هفت ماه از جنگ ویرانگر غزه به رسمیت شناختند. البته بالغ بر 140 کشور عضو سازمان ملل نیز فلسطین را به رسمیت شناخته اند. این در حالی است که بعد از اعلام نظر سه کشور اروپایی، ایالات متحده مطرح کرده است موضوع به رسمیت شناخته شدن فلسطین در شورای امنیت را وتو خواهد کرد. همین اعلام نظر صدای اعتراض جوزف بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه را هم به صدا در آورد و اعلام داشت که “متأسفانه تهدید به استفاده از حق وتو در میان 5 کشور عضو دائمی شورای امنیت، مفاهیم عدالت و حق طلبی و موازنه های سیاسی را بر هم می زند و مانع از برقراری صلح بین المللی می شود.”
نخست وزیر رژیم اسرائیل در واکنش به تصمیم سه کشور اروپایی، اقداماتشان را “پاداش ترور” تلقی کرده و مدعی است که سطح مناسبات خود را با این سه کشور مورد تجدید نظر قرار خواهد داد. اما باز، جوزف بورل، در حساب ایکس با به اشتراک گذاشتن توئیتی اعلام داشت که با 27 عضو بلوک اروپا برای ارتقاء یک موقعیت مشترک اتحادیه اروپا بر اساس یک راه حل 2 سرزمینی (فلسطین و اسرائیل) همکاری خواهد کرد.
در راستای همین قضیه سئوالاتی در ذهن بسیاری از افراد مطرح می شود که از طریق فضای مجازی از بنده خواسته اند که مطلبی را در این رابطه بنویسم که یادداشت این هفته در پاسخ به این کنجکاوی برحق است. پرسیده می شود که پروسه به رسمیت شناختن فلسطین در چنین شرایطی به نتایج ملموسی منجر خواهد شد یا نه؟ در پاسخ به این دوستان و خیل عظیمی از افراد که شاید مشابه همین دیدگاه برایشان مطرح باشد، عرض کنم که: آمادگی کشورهای اتحادیه اروپا برای به رسمیت شناختن رسمی فلسطین پیامدهای مهمی در بر دارد. نخستین نتیجه این است که با این اقدام مخصوصاً از جانب کشورهای اتحادیه اروپا زمینه برای افزایش به رسمیت شناختن و شهرت بین المللی فراهم خواهد شد. یعنی این اقدام نام فلسطین را به عنوان کشوری رسمی در عرصه بین المللی مطرح می سازد و زمینه لازم برای ایجاد روابط دیپلماتیک با فلسطین را تقویت می کند و اعتبار سیاسی به آن کشور می دهد. دومین بازخورد این اقدام تقویت جایگاه فلسطین از کشور ناظر به کشور رسمی در سازمان ملل متحد و سایر سازمان ها می شود. این می تواند برای فلسطین فرصت های لازمه ای را در سازمان ملل و سایر سازمان های بین المللی ایجاد کند که نتایج آن باعث مشروعیت دفاع موثرتر از فلسطین در عرصه بین المللی شده و یکی از مسایلی است که می تواند دست و پای رژیم اسرائیل را در ادامه تجاوزگری ها محدود سازد. یعنی بعد از آن، اقدامات رژیم خونخوار اسرائیل به منزله تجاوز علنی به کشور دیگری قلمداد می شود که طرح دعاوی در سازمان ملل و سایر نهادهای بین المللی با استناد به معاهدات و کنوانسیون ها را برای دولت فلسطین میسر می سازد.
سومین نتیجه این خواهد بود که اسرائیل علی رغم نشان دادن واکنش منفی در شناسایی فلسطین توسط کشورهای اتحادیه اروپا، از سوی جامعه اروپایی که سال ها حامی اسرائیل بودند، به انزوای سیاسی علنی و غیر قابل جبران کشیده می شود. نتیجه چهارم اینکه، تأثیر بر روند صلح خاورمیانه با این اقدام غیر قابل انکار است. به رسمیت شناختن فلسطین می تواند به عنوان یک گام مهم برای حل و فصل مناقشه اسرائیل و فلسطین تلقی شده، یا می تواند این روند را از حالت عادی – متأسفانه برخی کشورهای عرب با بی وجدانی بر روی فلسطین با اسرائیل غاصب معامله می کنند که طرح ابراهیم یکی از آنهاست.- به شرایط پیچیده تر سوق دهد و بعد از آن دیگر، موضوع فلسطین نمی تواند حربه یا اهرم فشار و یا سازش میان ایالات متحده با برخی از کشورهای عرب مطرح شود. پنجمین تأثیر چنین اقدامی از سوی اروپایی ها باعث خواهد شد که کشورهای دیگر نیز احتمالاً اقدامات مشابهی را انجام بدهند. این امر می‌تواند به شناسایی گسترده‌تر فلسطین در سطح بین‌المللی کمک کند.
در نتیجه، به رسمیت شناختن فلسطین توسط کشورهای اتحادیه اروپا می تواند هم جایگاه فلسطین را تقویت کند و هم تأثیراتی در روابط منطقه ای و بین المللی داشته باشد. اما اینکه این روند چگونه پیش خواهد رفت و پیامدهای آن چه خواهد بود به تحولات دیپلماتیک آینده بستگی دارد که در اینجا به طورخلاصه اشاره ای می کنم.
باید بگویم که به رسمیت شناختن فلسطین یک فرآیند حقوقی و سیاسی است. در این زمینه تحولاتی که پیش روی فلسطین قرار دارد، عضویت دائمی آن در سازمان ملل متحد است. مجمع عمومی سازمان ملل می تواند در مورد حق فلسطین برای عضویت کامل رأی دهد. اما این روند مرحله ای است که باید از شورای امنیت سازمان ملل عبور کند. اگر یکی از پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل (آمریکا، چین، روسیه، بریتانیا، فرانسه) از حق وتوی خود استفاده کنند، طبیعتاً درخواست فلسطین برای عضویت کامل رد خواهد شد.
شایان ذکر است که فلسطین در سال 2012 توسط مجمع عمومی سازمان ملل متحد به عنوان کشور ناظر به رسمیت شناخته شد. این وضعیت به فلسطین حق مشارکت در ارکان سازمان ملل را داد. به طوری که نمایندگان فلسطین می توانند در مجمع عمومی سخنرانی کرده و پیشنهادات و اصلاحیه هایی را ارائه کنند. اگر یکی از کشورهای عضو دائمی شورای امنیت در رابطه با عضویت فلسطین در سازمان ملل متحد اقدام به وتو کنند که احتمالاً ایالات متحده و یا بریتانیا این را انجام خواهد داد، کشورهای دیگر چنانچه فلسطین را به رسمیت بشناسند، کسی نمی تواند مانع از جایگاه سیاسی و برقراری روابط دیپلماتیک بین فلسطین و دیگر کشورها شود. این اقدام به معنای برقراری روابط دیپلماتیک رسمی و بین المللی است که کسی حق مداخله به چنین روندی را ندارد. همانطور که در ابتدا بیان کردم، در حال حاضر 143 کشور عضو سازمان ملل، فلسطین را به رسمیت شناخته اند.
در سایه همین اقدام جمعی از سوی کشورهای دیگر جهان، بسترهای لازم برای عقد قراردادها و روابط بین المللی با فلسطین فراهم خواهد شد. این برخورد و انعقاد قراردادهای دوجانبه با سایر کشورها قوی تر از به رسمیت شناختن فلسطین از سوی سازمان ملل است. زیرا بر اساس توافق نامه های مشترک، نه تنها امکان برقراری روابط دیپلماتیک فراهم می شود، بلکه زمینه تضمین منافع فلسطین از سوی کشورهایی که در آنها دست به سرمایه گذاری زده اند، فراهم می شود و اسرائیل با ترس از ایجاد واکنش های سخت از سوی سایر کشورها بیش از این قادر به وارد کردن فشار بر فلسطین و اراضی آن نخواهد شد. بدین ترتیب تمامیت ارضی فلسطین محافظت خواهد شد. همچنین در امتداد به رسمیت شناخته شدن فلسطین از سوی جامعه جهانی، زمینه برای به رسمیت شناخته شدن آن کشور توسط سازمان های غیر دولتی و سازمان های بین المللی نیز فراهم خواهد شد که در نوع خود زمینه ساز مشروعیت بیشتر آن کشور در عرصه بین المللی است.
خلاصه مطلب اینکه، افق روشنی در برابر ملت مظلوم فلسطین بعد از سالیان سال شکل گرفته که حاصل خون های به ناحق ریخته شده مردم فلسطین است.
