عصرآزادی آنلاین/ محمد فرج پور باسمنجی
بیشترین سود تبادلات اقتصادی ایران و این کشور باید به استان های همسایه شمال غرب برسد.
دبی دوم اینبار در باکو در حال شکل گیری است.
یکی از سیاست‌های کلان خارجی ایران؛ گسترش روابط دوجانبه با کشورهای همسایه و مسلمان است. که حتی در قانون اساسی ایران نیز تحریر و گنجانده شده است. از منظر علوم ارتباطات نیز برخی از ممالک همسایه بدلیل مجاورت های فرهنگی معنوی و جغرافیایی برای ما مهم و حیاتی اند.
یکی از این کشورها جمهوری آذربایجان است که قرابت و اشتراکات فرهنگی، معنوی و تاریخی بیشتری با ما دارد. جمهوری آذربایجان پس از استقلال از اتحاد جماهیر شوروی سابق، به دلیل داشتن مردمی سخت کوش و قانع ‘ منابع ‘ معادن طبیعی ‘ آب و دریا جنگل ‘ نفت و گاز در مسیر ترقی و پیشرفت قرار گرفته و هم اکنون طبق اعلام بانک جهانی و همچنین آمار سازمان های بین‌المللی در مسیر رشد و توسعه پایدار قرار دارد و تورم آن بسیار کاهشی بوده و یک رقمی است و از سوی دیگر تعاملات《حزب آذربایجان نوین》به رهبری الهام علی اف و هوشمندی و ذکاوت وی که دانش آموخته روابط بین‌الملل دانشگاه مسکو بوده و آشنا به زبان های روسی ‘ انگلیسی ‘ فرانسه ‘ ترکی استانبولی و ترکی آذربایجانی است. برای حکمرانی و به حرکت در آوردن موتور متحرکه کارآفرینی و نوآوری درصنوف مختلف ‘ حرکت مطلوب در سطوح ملی و خارجی را سردمداری می‌کند. هم اکنون این کشور با ۱۸۳ کشور روابط دیپلماتیک و سیاسی و اقتصادی دارد. این جمهوری بزرگترین کشور قفقاز در شرق اروپا و آسیای غربی و در مجاورت دریای خزر با قراردادهای گلستان و ترکمن چای حدود ۲۰۰ سال ‘ پیش از ایران جدا شده و در واقع دومین کشور شیعه نشین پس از ایران است.
۹۷ درصد جمعیت ۱۱ میلیونی آن مسلمان واین کشور عضو شورای هماهنگی کشورهای ترک زبان و سازمان بین‌المللی فرهنگ ترکی است و علاوه بر آن در ۳۸ سازمان جهانی عضویت دارد. یک در صد ذخایر نفت و بخش قابل توجه ذخایر گاز دنیا در آن واقع شده در حالی که جمعیت آن یک هفتصدم نفوس جهان است. صادرات نفت و گاز در برخی سال های گذشته در آمدهای ده ها میلیارد دلاری سرشاری را نصیب آن کرده که قابل توجه است و واردات آن حدود نصف در آمدهای آن است. پول ملی منات آن جزو پول‌های باارزش در میان دول بوده و هر سال رشد اقتصادی مناسب ” کاهش تورم ‘ افرایش سرمایه گذاری خارجی ‘ افزایش ‘ گردشگران خارجی به بیش از ۲ میلیون نفر و همچنین افزایش صدور محصولات دریایی و کسب درآمدهای حمل و نقل بندری شامل ۷ بندر فعال از مزیت‌های قابل توجهی است که این کشور را در مسیر توسعه قرار داده است.
باز پس گیری اراضی اشغالی از یک سو و تثبیت موقعیت نظامی خود در قفقاز و همچنین طرح بزرگ اتصال دو دریای خزر و دریای سیاه با پیوند سرزمینی با نخجوان نیز قابل توجه بوده است.
تولید ناخالص داخلی آن از ۴۷ میلیارد دلار عبور کرده و شرکای اقتصادی آن به ترتیب روسیه ‘ ترکیه ‘ چین ‘ سویس آمریکا ‘ آلمان ‘ اوکراین و ایران است.
گزارش ‘ بانک جهانی همچنین نشان می‌دهد در سال ۲۰۲۶ یعنی ۲ سال دیگر درآمد سرانه مردم این کشور حتی از ایران هم پیشی خواهد گرفت و شهر نفتی و تاریخی باکو با ساخت ۵۰۰ برج اداری ‘ تجاری و استقرار شرکت‌های بزرگ خارجی به دبی دوم در شمال ایران تبدیل می شود.
این کشور با ۴ استان اردبیل ‘ آذربایجان شرقی’ و آذربایجان غربی و گیلان همسایه بوده و وقتی به استقلال رسید بیشترین مایحتاجات عمومی اش را از آذربایجان ایران تامین می کرد و بعدها تبریز و اردبیل به جذب گردشگران سلامت تبدیل شده بود که متأسفانه به دلیل نبود چشم اندازهای لازم و سودجویی بخش‌های خصوصی و دولتی این بهار زودرس به خزان تبدیل شد.
با این حال کارشناسان منصف سیاسی و آگاه به امور می گویند ایران باید با بهبود روابط خود با کشورهای همسایه از جمله جمهوری آذربایجان از موقعیت اقتصادی این کشور و بازار در حال توسعه و بکر آن نهایت بهره را ببرد و با افزایش صادرات تولیدات داخلی و حضور جدی در بازارهای مصرف آن به کسب درآمدهای ارزی بپردازد. در طول سال های گذشته به دلیل ناآگاهی در برخی از تصمیم سازان و تصمیم گیران در سازمان صداوسیما و وزارت خارجه شاهد تحلیل های غلط و ایجاد جو مسموم در روابط دو کشور بوده ایم. هنوز در بخشی از بدنه صدا و سیما و وزارت خارجه به این کشور مستقل به دید تحقیر می نگرند و به جای چسبیدن به پتانسیل ها و اشتراکات در طبل توخالی می زنند که خود حدیث مفصل دارد.
متاسفانه ۲ سال پیش حمله یک فرد به سفارت خانه آن در تهران موجب واکنش این کشور و تعطیلی سفارت آن ‘ در تهران شد که خوشبختانه در روزهای اخیر با گشایش ‘ مجدد سفارتخانه اش ‘ در محل جدید با دلجویی و عذرخواهی امید می رود شاهد گسترش روایط دوجانبه این دو کشور مسلمان و همسایه در همه ابعاد و زمینه ها باشیم. البته کنسولگری این کشور در تبریز نیز در دولت سید محمد خاتمی و به همت دکتر سبحان اللهی استاندار وقت سخت کوش آذربایجان شرقی تصویب و در تبریز افتتاح شد و فعالان اقتصادی و بازرگانی شمال غرب کشور با برنامه ریزی و بازاریابی می توانند در صادرات کالاها و خدمات مورد نیاز این کشور فعال باشند و هم اکنون حضور برخی شرکت‌های بخش خصوصی شهر صنعتی تبریز در جمهوری آذربایجان و نخجوان را شاهد هستیم که کافی نیست و باید اعتراف کرد که بایستی در طول زمان در بازار مصرف این کشور سهم قابل توجهی می داشتیم و شریک اول تجاری و اقتصادی آن می شدیم که صادرات محصولات نامرغوب با قیمت بالا را که در گذشته شاهد بودیم مانع این امر شد و امید است در دولت فرهیخته جدید شاهد رویکردی جدید با برنامه های مدون و چشم اندازهای روشن با احترام متقابل باشیم و گفت و گوی اخیر جنابان پزشکیان و علی اف و دعوت از همتای خود برای سفر به ایران نوید بخش توسعه و تعاملات بیشتر ملت مسلمان و شیعه ایران و آذربایجان خواهد بود تا در کنار هم و درصلح و صفا و تبادلات متقابل در همه زمینه های موجود قدم های محکمی بردارند و به قول سفیر جدید باکو در تهران ‘ برای ایران و آذربایجان هر دو خیر باشد ‘
