اهمیت تعاملات اقتصادی بخش خصوصی آذربایجان شرقی با کشور عراق زیر ذره بین "عصرآزادی"
تولیدات آذربایجانی ها محبوب عراقی ها
عصرآزادی آنلاین/ شهرام صادق زاده
تبریز از روزگاران قدیم به دلیل نزدیکی به آسیای میانه، روسیه و نیز ارتباط با سایر کشورهای منطقه همواره مورد توجه بازرگانان و صادرکنندگان قرار گرفته است و هم اکنون نیز در زمینه تجارت خارجی با بیش از ۱۰۰ کشور جهان مراودات تجاری و اقتصادی دارد که تعاملات آذربایجانی ها با جهانیان را نشان می دهد.
توسعه صنایع در این استان از سال ۱۳۴۵ خورشیدی و با احداث کارخانجاتی همچون ماشین سازی، تراکتورسازی و غیره رونق پیدا کرده و در حال حاضر نیز در بخشهای مواد غذایی، شیرینی، شکلات، مواد شیمیایی، پتروشیمی، مصالح ساختمانی، فولاد، لاستیک، پلاستیک، شیشه، قطعه سازی، خودروسازی، نساجی، چرم، کفش، کشاورزی، باغی، دامی، خشکبار، صنایع دستی و فرش پیشقراول است.
از این منظر، کشور عراق جایگاه ویژهای در روابط فرهنگی و مذهبی کشورمان دارد و تنها کشوری است که با دارا بودن بیشترین مرز زمینی با ما در همسایگی ۵ استان ایران واقع شده و دومین مقصد صادرات غیرنفتی کالاهای داخلی بوده و می تواند به مقصد صادرات دائمی تولیدات متنوع آذربایجان شرقی تبدیل شود و علیرغم اینکه این استان با عراق مرز مشترک ندارد اما، قادر است بیشتر از استانهای همسایه مرز عراق به این کشور صادرات نماید به شرطی که تنگ نظری ها کنار گذاشته شده و به بخش خصوصی منطقه آذربایجان میدان داده شود…
◾️تجارت اول
با توجه به ظرفیتهای اقتصادی و صنعتی آذربایجان شرقی، توسعه روابط این استان با کشورهای همسایه و منطقه همچون عراق اهمیت راهبردی دارد و بر این اساس، نگاه به این نوع روابط نیز باید راهبردی باشد.
توسعه روابط خارجی یکی از الزامات توسعه استانهای تولیدمحور و صنعتی همچون آذربایجان شرقی است که علاوه بر تقویت روابط دیپلماتیک، هدف اصلی باید صادرات غیرنفتی و تعریف پروژههای مشخص، کوتاه مدت و خروجی محور باشد که با گشایش سرکنسولگری عراق در تبریز می توان به آن سرعت بخشید.
به اعتقاد کارشناسان اقتصادی، خروجی روابط اقتصادی آذربایجان شرقی با کشورهای همسایه و منطقه همچون عراق باید منجر به سرمایه گذاری مشترک، جذب سرمایه، افزایش صادرات و ورود به بازارهای مشترک باشد و لازم است این موضوع در اولویت کاری نماینده ایران در کشور عراق نیز قرار گیرد.
در حقیقت، تعداد قابل توجهی از بازرگانان و صنعتگران آذربایجان شرقی با کشور عراق مراوده دارند و باید رفت و آمد آنها تسهیل شده و روابط فی مابین تنها به منطقه خاص اقلیم کردستان عراق محدود نشود زیرا آذربایجان شرقی علیرغم فاصله نسبتاً زیاد نسبت به استانهای مرزی ایران با این کشور، باز هم نقش مهمی در روابط تجاری ایران و عراق در صادرات کیف، کفش و چرم دارد و حجم مبادلات از مبداء این استان در دوره دولت چهاردهم باید بیش از پیش افزایش یابد.
سفر اخیر رئیس دولت چهاردهم برای اولین بار به کشور عراق نیز ثابت کرد که با توجه به شرایطی که در این کشور حاکم است فعالان توانمند بخش خصوصی آذربایجان شرقی می توانند در حوزه ساخت و ساز، صدور خدمات فنی و مهندسی، مصالح ساختمانی، صنایع غذایی و غیره حضور پررنگی داشته باشند.
◾️تجارت دوم
به اعتقاد فعالان بخش خصوصی آذربایجان شرقی، اگر دولت چهاردهم برخلاف دولت قبل در خصوص توسعه روابط تجاری با عراق، حمایتهای لازم را داشته باشد این استان می تواند صادرات غیرنفتی خود را به عراق تا دو برابر افزایش دهد.
مسئول امور بین الملل اتاق بازرگانی تبریز با اشاره به اینکه کشور عراق بازار مناسبی برای محصولات تولیدی آذربایجان شرقی است گفت: مشکلاتی از قبیل عدم امکان ترانزیت کالا و اجبار به تعویض ناوگان در مرز عراق، مشکلات ناشی از صادرات غیرمستقیم و واسطهای کالا از ایران به عراق، مسئله رفع تعهد ارزی، مشکلات نقل و انتقال پول، دو نرخی شدن ارز در عراق و به تبع آن ایجاد محدودیت ارزی و ممنوعیت واردات شیرینی و شکلات به عراق وجود دارد و اقدامات لازم انجام گرفته یا در دست انجام است.
سهند شهبازی با بیان اینکه در سال گذشته کمپین ضد خرید کالای ایرانی در اربیل عراق تشکیل شده بود افزود: با تلاشهای صورت گرفته، این مشکل رفع شده و در حال حاضر تجارت با شهر اربیل روال عادی خود را طی میکند.
وی با بیان اینکه کشور عراق، بازار مناسبی برای محصولات استان به شمار میرود اضافه کرد: در این زمینه در تلاش هستیم تا از ظرفیت رایزنان بازرگانی ایران در عراق به منظور بازاریابی و بازارشناسی برای کالاهای تولیدی در آذربایجان شرقی بهره مند گردیم.
وی، کمبود ناوگان حمل و نقل عمومی و افزایش هزینه حمل را از دیگر مشکلات موجود در حوزه تجارت با این کشور عنوان کرد و یادآور شد: بازار عراق نیازمند محصولات این استان به ویژه مواد کشاورزی و غذایی است که با توسعه روابط، امکان افزایش حجم مبادلات وجود دارد.
◾️تجارت آخر
آذربایجان شرقی به عنوان تنها مرز خاکی برای کشورهای همسایه از جمله عراق جهت راهیابی به سرزمین های آسیای میانه و همچنین دارای مناطق آزاد تجاری است و از طرف دیگر نیز، مردم آذربایجان دارای استعداد ویژهای در امر تولید و تجارت هستند به نحوی که عمده فعالان تجاری و اقتصادی در بازار تهران اصالتی تورک دارند.
عمده کالاهای صادراتی کشور و به ویژه استانهای تولیدمحور همچون آذربایجان شرقی به عراق، کالاهای قابل مصرف در انتهای زنجیره، برای مصرف کننده نهایی است و همین امر عراق را نسبت به مقصد نخست کالاهای ما یعنی چین، متمایز میکند لذا محصولات کشور به چین را تولیدات نیمه خام، خام و فرآوری شده تشکیل می دهند اما، از آنجایی که عمده محصولات صادارتی ما به خاک عراق، دارای زنجیره کامل است ضمن ایجاد اشتغال بیشتر منجر به ایجاد زنجیره کامل تولید، تامین و ارزش می شود.
با توجه به خرابی های بازمانده از جنگ داعش در عراق و ساختمان های نیمه خراب و یا ویران شده، امکان بازسازی ابنیه و اصلاح مسیرها، احداث اتوبان و احداث پل در عراق وجود دارد و این فرصت در دسترس مهندسان و شرکت های توانمند انبوه ساز آذربایجان شرقی قرار دارد تا با انجام پروژه های عمرانی باکیفیت، گوی سبقت را از حضور سایر کشورهای منطقه در داخل این کشور برُبایند.
بدین ترتیب، فعالان اقتصادی و صاحبان مراکز تجاری عراق باید بدانند که با یک استان مستعد به لحاظ مردمی و داشتههای جغرافیایی و اقتصادی روبرو هستند که ارتباط فعالان اقتصادی آذربایجان شرقی با اقلیم کردستان سابقه چندساله داشته و مطمئناً بسیاری از برندهای آذربایجان شرقی در اقلیم کردستان عراق جزو برندهای شناخته شده هستند اما این استان قصد دارد در تمام مناطق کشور عراق به عرضه تولیدات باکیفیت خود بپردازد؛ تصوری بیش از آن که به این استان اشرافیت دارند.