ضرورت توجه به مشکلات نابینایان آذربایجان شرقی به بهانه روز جهانی عصای سفید از نگاه "عصرآزادی"
شهرهای ناایمن برای نابینایان
عصرآزادی/ شهرام صادق زاده
هر ساله ۱۵ اکتبر را به عنوان روز جهانی نابینایان یا عصای سفید جشن می‌گیریم اما دریغ از اینکه تنها روزی است که برای توجه به نیازهای افراد نابینا گرامی داشته می‌شود و از فردای آن روز، معمولاً همه وعده ها فراموش می شوند زیرا عادت کرده ایم که به صورت ویترینی و نمادین، مراسم بگیریم و در آن افراد غیرکارشناس و مسئولان بی مسئول که تخصصی در این باره ندارند به تجویز نسخه درمان بپردازند که خودشان از فهم و درک مباحث نابینایان، نابیناترند.
سالهای متمادی است که نابینایان از عدم مناسب سازی شهری مناطق مختلف آذربایجان شرقی رنج می‌برند اما متأسفانه تاکنون اقدام رضایت بخشی برای سهولت رفت و آمد نابینایان در سطح شهرهای این استان انجام نگرفته و تنها به ایجاد مسیر ویژه نابینایان اکتفا شده که آن هم در حدی است که به اصطلاح مرسوم تورکی “خالا خاطیرنه قالماسین” بسنده کرده اند.
علاوه بر عدم مناسب سازی محیط شهری برای افراد معلول و به خصوص نابینایان، هیچگونه فضای سبز و یا پارکی که مخصوص این افراد باشد نیز در کلانشهر تبریز و سایر مناطق آذربایجان شرقی وجود ندارد و فقط در حد شعار روز جهانی نابینایان بوده است.
از دیار آذربایجان قهرمان خبر می رسد که گروه های مختلف موسیقی در مراکز نابینایان آذربایجان شرقی به صورت حرفه ای فعالیت می کنند و اخیراً یک گروه موسیقی متشکل از نابینایان و کم بینایان با سرپرستی ایوب پاشا از شهر تبریز به زودی بر روی سن خواهند رفت؛ قابلیت و استعدادی که نابینایان آذربایجانی را تا این حد سترگ و معظم نشان داده و افتخارآفرین می سازد که بینایان از خلق آن عاجزند…
اولین کلاس های آموزشی برای نابینایان در تبریز افتتاح شد
پیشینه استفاده از عصای سفید به زمان جنگ جهانی اول به عنوان نمادی برای نابینایان باز می گردد، هر چند که در کشورهای مختلف قوانین و نمادهای مختلفی برای استفاده و شناسایی نابینایان از این عصا وجود دارد اما با توجه به اینکه رنگ سفید برای همگان به خوبی قابل رویت است، برای پیشگیری از خطراتی که نابینایان را تهدید می کنند این رنگ در تمام دنیا برای عصای راهنمای آنها تصویب شده است.
از قرار معلوم، یک عکاس از اهالی شهر بریستول کشور انگلستان به نام جیمز بیگز در ۱۹۲۱ میلادی که در یک سانحه بینایی خود را از دست داده بود، برای در امان ماندن از خطر برخورد با وسایل نقلیه که در خیابان های اطراف محل زندگی او در حال رفت و آمد بودند ابتکار استفاده از عصا – به رنگ سفید که به راحتی قابل دید باشد – را به کار برد.
پس از آن ۲ تن از برجسته ترین محققان آمریکایی به نام‌های ناول پری ریاضیدان و جاکوپس تن بروک حقوقدان توانستند قانونی در روز ۱۵ اکتبر به عنوان قانون عصای سفید به تصویب برسانند و این روز را به عنوان روز جهانی نابینایان نامگذاری کنند.
از سال ۱۲۹۸ خورشیدی که اولین کلاس های آموزشی برای نابینایان در شهر تبریز افتتاح شد سالهای زیادی می گذرد به طوری که در طی این سنوات که بعدها در شهرهای اصفهان و تهران نیز اتفاق افتاد، تعدادی از شهروندان نابینا با برقراری کلاس های آموزشی آن از آموزش های تخصصی بهره مند شده اند اما در سایر مناطق چه؟ نابینایان آن مناطق باید چکار کنند؟ چرا توزیع امکانات آموزشی برای نابینایان کل کشور یکسان نیست؟ مگر همه نابینایان را می توان در یک شهر خاص جمع کرد و به آموزش آنان پرداخت!؟ و ده ها سوال دیگر که همگی از بی مسئولی متولیان امروز حکایت دارد که در روز جهانی نابینایان فقط به ارائه آمار و ارقام اکتفا کرده و در میدان نیستند.
رعایت قانون ۳ درصد استخدام برای معلولان ظاهری است!
یک فعال حوزه نابینایان در آذربایجان شرقی معتقد است: در برخی نقاط شهری این استان رفت و آمد برای نابینایان فاجعه آمیز است و مسئولان باید نسبت به مناسب سازی محیط برای معلولان و علی الخصوص نابینایان جدیت داشته باشند.
حسین پورعلی با اشاره به اینکه تعداد ۱۵۲۰ فرد نابینا در عضویت موسسات حمایتی نابینایان هستند گفت: آنها دوره‌های مختلف انواع بافتنی، سبد بافی، رومیزی، شمع سازی، چرم سازی و ماساژ درمانی را در راستای درآمدزایی مناسب به نابینایان و کم بینایان را برگزار می‌کنند.
وی اضافه کرد:
پورعلی افزود: در زمینه تاسیس فرهنگسرای تخصصی برای معلولان و به ویژه نابینایان و در زمینه سخت افزاری و نرم افزاری مشکل اساسی داریم و مناسب سازی محیط با خرابی بیش از ۹۰ درصدی سیستم‌های گویا در وسیله‌های حمل و نقل شهری و در زمینه گردشگری نیز مشکل مهم و اساسی وجود دارد.
پورعلی، تردد نابینایان در سطح شهرهای استان و تبریز را دیگر مشکل اساسی آنان دانست و یادآور شد: در برخی نقاط شهری رفت و آمد برای نابینایان فاجعه آمیز است و مسئولان باید نسبت به مناسب سازی محیط برای معلولان و نابینایان جدیت داشته باشند.
وی با انتقاد از اینکه در آگهی های مختلف استخدام به ظاهر قانون ۳ درصد برای معلولان رعایت می شود تاکید کرد: خرداد ماه سال جاری آزمون استخدامی ویژه افراد معلول برگزار شد و بعد از قبولی و پذیرش این افراد در آزمون مربوطه از طرف کمیسیون پزشکی آموزش و پروش با توجه به بخشنامه ابلاغی مردود اعلام شدند.
پورعلی در خصوص ورزش نابینایان هم اذعان کرد: ورزش برای تمام اقشار جامعه لازم است به خصوص برای معلولان و نابینایان یک نیاز مهم است که متاسفانه اقدام قابل توجهی از این حیث در سطح شهرهای آذربایجان شرقی انجام نشده است.
بینایان در معرض خطر هستند آنوقت نابینایان چه کنند!
وقتی در سطح شهر تبریز قدم می زنیم موجی از موانع زائد محیطی سر راهمان سبز می شوند که باید با حرکات مارپیچی به رفع و دفع آنها پرداخت؛ از لوله ها و ناهمواری در مسیر پیاده رو و پله برقی های خاموش پلهای عابر پیاده گرفته تا توقف برخی خودروها بر روی خط کشی معابر، اتوبوس های غیراستاندارد برای استفاده معلولان و برخورد با موتورسیکلت هایی که پر رو شده اند و هیچ اقدامی در تضییع حقوق عابران پیاده جلودارشان نیست و آنجاست که باید درک کرد که نابینایان با چه مصائب و موانعی در سطح شهر روبرو هستند و مناسب سازی نیاز است.
طبق آمارهای اعلام شده، شهرستان تبریز نزدیک به ۳ هزار نفر نابینا و کم‌بینا دارای پرونده پزشکی دارد و در سطح آذربایجان شرقی هم حدود ۱۲ هزار نفر دارای پرونده پزشکی مرتبط با مشکل بینایی هستند اما استخدام یکی از مهمترین معضلات نابینایان آذربایجان شرقی است که با مشکل استخدامی در سیستم آموزش و پرورش و بانک ها مواجه هستند، به گفته فعالان این حوزه، با توجه به اینکه اکثر افراد نابینای استان دارای تحصیلات مقطع عالی هستند با این حال به فراموشی سپرده می شوند و گویا در استخدام این افراد تبعیض بزرگی قائل می شود که باید مورد آسیب شناسی دلسوزان این عرصه قرار گیرد.
بدین ترتیب، در حال حاضر افراد معلول و به ویژه نابینایان با وجود استعدادهای درخشانی که دارند با مشکلات متعددی اعم از عدم مناسب سازی شهری، عدم تأمین مخارج خانواده و در نهایت عدم حمایت‌های مالی مسئولان دست و پنجه نرم می‌کنند و چشم انتظار رسیدگی مسئولان به مشکلات خود هستند تا بدون وعده های سرخرمن روز عصای سفید برای یکبار هم که شده، قول مردانه بدهند و عمل کنند!
