توسعه آذربایجان شرقی از مسیر دیپلماسی خارجی

عصرآزادی آنلاین/ شهرام صادق زاده

آذربایجان‌ شرقی به سبب همجواری با برخی از کشورهای مهم منطقه، نگاه ویژه‌ای به دیپلماسی اقتصادی و توسعه روابط با کشورهای همجوار دارد، برای همین منظور همواره به دنبال ایجاد مسیرهای جدید تجاری برای توسعه روابط با همسایگان در حوزه های مختلف اقتصادی است که ترکیه و آذربایجان از جمله مهمترین این کشورهاست.
استاندار آذربایجان شرقی با یک خیزِ مثبت و خوشحال کننده در روزهای اخیر به صورت جداگانه با دو سرکنسول کشورهای ترکیه و آذربایجان در تبریز دیدار کرده و با اشاره به ظرفیت های این استان در تحقق دیپلماسی اقتصادی تاکید کرد که، توسعه روابط با همسایگان از اولویت های دولت چهاردهم است زیرا قرار است در دولت مسعود پزشکیان، دوره جدیدی از روابط ایران و ترکیه با یک نگرش جدید آغاز شده و پیوندهای دو کشور در زمینه‌های مختلف افزایش یابد، بنابراین طبیعی است که آذربایجان شرقی از این منظر جایگاه بسیار ممتازی خواهد داشت.
در حقیقت، معرفی و شناساندن بهتر و مناسب تر ظرفیت های فراوان فراموش شده اقتصادی، تجاری، کشاورزی، صنعتی، اجتماعی، فرهنگی و گردشگری استان آذربایجان شرقی به کشورهای همسایه با برپایی نمایشگاه های مشترک، همایش های فرصت های سرمایه گذاری، گسترش رفت و آمدهای سیاسی و اقتصادی و تلاش برای زمینه سازی فعالیت بهتر و راحت تر صاحبان سرمایه این کشورها می تواند نقش یک استان صنعتی و تولیدمحور همچون آذربایجان شرقی در تحقق دیپلماسی اقتصادی کشور را بیش از پیش برجسته تر نماید به شرطی که تنگ نظرها به خاطر مردم این استان وارد سیاست و اقتصاد نشوند…

◾️یک

بهرام سرمست استاندار جدید آذربایجان شرقی در دیدار “علی النقی حسینئوف” سرکنسول کشور آذربایجان در تبریز خواستار اتخاذ تدابیر لازم برای حل مشکل مسدود بودن مرزها و صدور روادید از سوی جمهوری آذربایجان برای شهروندان ایرانی شد.
وی اضافه کرد: در دولت جدید به دنبال توسعه تجارت و مبادلات اقتصادی با کشورهای همسایه از جمله کشور آذربایجان هستیم زیرا اشتراکات عمیق تاریخی، مذهبی و فرهنگی با آذربایجان باید به توسعه مناسبات اقتصادی نیز منجر گردد.
راه‌اندازی پایانه و گمرک خداآفرین در کنار تقویت سایر مبادی مرزی ایران و آذربایجان، نقش بسیار مهم و تعیین‌ کننده‌ای در تسهیل عبور و مرور به کشور آذربایجان و همچنین انتقال امکانات، تجهیزات و اقلام مورد نیاز برای مشارکت در بازسازی منطقه قره‌ باغ را خواهد داشت.
در کنار آنها نباید فراموش کرد که، بازگشایی خط ریلی جلفا – نخجوان برای دسترسی آسان به بازار کشورهای همسایه و منطقه اتحادیه اقتصادی اوراسیا ضروری است.

◾️دو

سرکنسول کشور ترکیه در تبریز، آذربایجان شرقی را پایگاه گسترش روابط ایران و ترکیه دانست و گفت: آماده هر گونه همکاری در زمینه شناسایی فرصت‌های سرمایه‌ گذاری و تبادل هیأت‌ های تجاری هستیم و امیدوارم نقش شما هم روز به‌ روز بیشتر شود.
“چتین تانر” Çetin TANER با اشاره به سابقه تاریخی دوستی، همسایگی و ارزش‌های مشترک دو کشور افزود: توسعه روابط دوجانبه در تمام زمینه‌ها مهم است و ما آماده‌ایم تمام توان خود را در گسترش این روابط به کار بگیریم.
وی با بیان اینکه اراده دو کشور برای توسعه روابط فی مابین در سطح بالایی است اضافه کرد: زیرساخت‌ها و ساز و کارهای گسترش روابط ایجاد شده و می‌توانیم از ظرفیت‌ های موجود در این راستا کمک بگیریم.
تانر با اشاره به پیوند خواهرخواندگی تبریز و استانبول تاکید کرد: در سال‌های گذشته فعالیت‌هایی در راستای استفاده از این ظرفیت انجام شده، اما مهم است که این فعالیت‌ها استمرار داشته باشد.
سرکنسول ترکیه در تبریز یادآور شد: در سال ۲۰۱۸ که تبریز به‌ عنوان پایتخت گردشگری کشورهای اسلامی انتخاب شد فعالیت‌های مشترکی داشتیم و در سال ۲۰۲۵ که به‌ عنوان سال فرهنگی ایران و ترکیه نامگذاری شده، باید بتوانیم این فعالیت‌ها را ادامه دهیم.

◾️سه

استاندار آذربایجان شرقی با بیان اینکه محور و موتور محرکه دیپلماسی خارجی، همکاری های اقتصادی است گفت: از ظرفیت‌ها و زیرساخت‌های موجود در استان باید به بهترین نحو استفاده شود و دستگاه‌های اجرایی در این خصوص برنامه داشته باشند.
بهرام سرمست افزود: آذربایجان شرقی دارای جایگاه تاریخی و ژئوپولیتیکی در جغرافیای سیاسی است و می تواند در گسترش ارتباطات تجاری و فرهنگی با کشورهای همسایه نقش مهمی ایفا کند.
وی با اشاره به اینکه مقرر شده وزارت کشور طرح توسعه روابط تجاری با کشورهای همجوار با محوریت آذربایجان شرقی را تهیه و به هیات دولت ارائه کند یادآور شد: طرح نهایی توسط آذربایجان شرقی جمع بندی و به وزارت کشور ارائه خواهد شد که هدف از این طرح، پیشبرد روابط تجاری و اقتصادی با همسایگان است.
سرمست، بخش خصوصی را پیشران اقتصاد آذربایجان شرقی دانست و تاکید کرد: محور این طرح پیشنهادی هم بخش خصوصی است و کار دولت حمایت از این بخش و تسهیل گری برای سرمایه گذاری و توسعه روابط تجاری خواهد بود زیرا سرمایه‌گذاران نباید دچار فرآیند بوروکراسی اداری شوند.

◾️چهار

در حقیقت، بازار مصرف کشور عراق، منطقه و استان های شرقی ترکیه با حداقل ۳۰ میلیون نفر جمعیت و جمهوری های آذربایجان و ارمنستان با حدود ۱۴ میلیون نفر یکی از بهترین و مناسب ترین فرصت های صادراتی جمهوری استانهای منطقه شمالغرب کشور به ویژه آذربایجان شرقی است که استفاده از چنین امکاناتی می تواند مسیر رشد و ترقی اقتصادی این منطقه را بسیار سریع تر فراهم ساخته و موجب افزایش درآمدها، رفع مشکل اشتغال و سرمایه گذاری های خارجی شود.
بدین ترتیب باید توجه داشت که در جهان امروز، اقتصاد حرف نهایی را در مراودات و معادلات سیاسی می زند و کشورهای پیشرفته و موفق اروپایی از چندین سال پیش با هدف توسعه نفوذ اقتصادی خود در مناطق مختلف جهان اقدام به ایجاد واحدهای تخصصی دیپلماسی اقتصادی در وزارتخانه های امور خارجه و یا در استانداری های استانهای مهم خود کرده اند که این امر نشان دهنده اهمیت و جایگاه بسیار رفیع روابط اقتصادی با پیش زمینه های سیاسی و مذاکرات است و لذا مدیریت کلان استان آذربایجان شرقی نیز باید از فرصت به وجود آمده برای بسط و توسعه همکاری های مشترک با کشورهای همسایه و منطقه نهایت بهره برداری را به عمل آورند چرا که غفلت از چنین فرصت ها، آینده اقتصادی استان را با چالش های جدی مواجه خواهد کرد و پشیمانیِ آتی سودی در پی نخواهد داشت.