کارِ بدون آینده!

عصرآزادی آنلاین/ شهرام صادق زاده

حتماً شما هم شنیده اید که احیاناً تعدادی از کارگران یک واحد صنعتی کوچک یا متوسط در استانهای صنعتی همچون آذربایجان شرقی، جهت استفاده از تسهیلات بیمه‌ای به مراکز درمانی مراجعه می کنند و در همان سالن انتظار، از پرداخت نشدن حق بیمه خود مطلع می شوند؛ حسی ناخوشایند که ستون بدن هر کارگر را به لرزه می آورد و وقتی که مسئله را با کارفرمای خود مطرح می کنند، کارفرما اظهار می دارد که به دلیل مشکلات مالی و نداشتن نقدینگی، پرداخت حق بیمه به تعویق افتاده است.
واقعیت دیگری از فعالیت های کارگری نیز اینکه، یک کارگر نگون بخت که در شُرف بازنشستگی آن هم با شرایط مشاغل سخت و زیان‌آور را دارد به دلیل بدهی کارفرما به سازمان تامین اجتماعی، امکان بازنشستگی برای او فراهم نمی گردد.
آذربایجان شرقی با بیش از ۴ هزار واحد تولیدی و صنعتی به عنوان یکی از قطب های اصلی اقتصادی کشور محسوب می شود و بیش از ۸۰۰ هزار کارگر تلاشگر مشمول قانون کار و بیمه اجباری در این استان مشغول به کار هستند اما قضیه دفاع از حق و حقوق سایر کارگرانی که بدون بیمه در واحدهای کوچک و کارگاهی این استان کار می کنند چه می شود!؟
با توجه به جمعیت کارگری آذربایجان شرقی می توان به ظرفیت و پتانسیل بالای جامعه کارگری پی برد که انصافاً به گردش چرخ های صنعت این استان اهتمام می ورزند و همواره با چالش‌هایی از جمله افزایش ناچیز دستمزد، پرداخت دیرهنگام حقوق و غیره رو به رو هستند ولی با نگرانی از بیمه خود، چگونه به تحقق شعار سال بپردازند!؟

◾️خسارت صنعت بیمه در آذربایجان شرقی به ۶۴ درصد رسیده است

صنعت بیمه در ایران از سال ۱۲۸۹ خورشیدی فعالیت رسمی خود را آغاز کرده است در ان زمان، تمام شرکت های فعال در عرصه بیمه، خارجی بودند و در اوایل، دو شرکت روسی نادژدا و قفقاز مرکوری فعالیت بیمه را کلید زدند و در سال ۱۳۱۴ شرکت بیمه داخلی آغاز به کار کرد و اولین بیمه‌ نامه در تاریخ ۱۴ آبان ماه ۱۳۱۴ خورشیدی صادر شد و پس از تصویب قانون اداره امور شرکت‌های بیمه در تاریخ ۱۳ آذر ۱۳۶۷ از آن به بعد ۱۳ آذر روز بیمه نامیده شد.
سهم آذربایجان شرقی با سهم ۳،۶ درصد از تولید ناخالص داخلی و سهم ۴،۸ درصد از جمعیت ایران در سال ۱۴۰۲ به ۳،۴۷ درصد برآورد شده است اما نکته مهم اینکه رشد خسارت از حق بیمه تولیدی در سال گذشته سبقت گرفته و این امر به وضوح نشان‌ دهنده افزایش ریسک‌ها و نیاز به بهبود در خدمات بیمه‌ای این استان است.
سهم این استان از حق بیمه تولیدی از ۳،۵۴ درصد در سال ۱۳۹۸ به ۳،۴۷ درصد در سال ۱۴۰۲ کاهش یافته و سهم از خسارت پرداخت‌ شده هم از ۴،۰۱ درصد به ۳،۷۹ درصد در طول ۵ سال گذشته رسیده است.
با این حساب، حق بیمه تولیدی آذربایجان شرقی در سال گذشته ۵۱ درصد نسبت به سال قبل از آن رشد داشته، در حالی که نسبت رشد خسارت ۷۱ درصدی را تجربه کرده است و به این ترتیب نسبت خسارت صنعت بیمه در این استان با ۸ واحد درصد افزایش به ۶۴ درصد رسیده است که زیاد هم چشمگیر نیست.

◾️فرهنگ بیمه و ضریب نفوذ بیمه در آذربایجان شرقی قابل قبول نیست

از جمعیت کارگری آذربایجان شرقی که یک میلیون و ۳۵۰ هزار نفر را شامل می گردد حدود ۴۱ درصد آنها در بخش ساختمانی و خدماتی، ۳۹ درصد در بخش صنعت و ۲۰ درصد نیز در بخش کشاورزی مشغول به کار هستند و نیاز است تا تمام آنها بدون استثناء زیر پوشش بیمه ای قرار گیرند.
یک کارشناس اقتصادی در آذربایجان شرقی معتقد است: فرهنگ بیمه و ضریب نفوذ بیمه در این استان در سطح قابل قبولی نیست و نیاز است تا صنعت بیمه در شاخه های مختلف بیش از پیش در سطح استان و به خصوص در بخش های صنعت و کشاورزی تبیین و فرهنگ سازی گردد.
داود بهبودی افزود: دانش و معلومات بیمه‌ای و تجربه‌ای که کارگزاران صنعت بیمه در استان آذربایجان شرقی دارند می‌ تواند کمک بزرگی به نهادینه شدن فرهنگ بیمه در میان شهروندان، کارگران، کارآفرینان و صاحبان حِرف شود.
وی اضافه کرد: تلاش برای افزایش ضریب نفوذ بیمه در سطح مشاغل آذربایجان شرقی اقدام ارزشمندی است که در سال‌های اخیر توسط کارگزاران بیمه و سایر فعالان این حوزه صورت گرفته و باید بیش از این ترویج یابد زیرا نقش بیمه در توسعه استان قابل چشم پوشی نیست.
بهبودی تاکید کرد: توسعه پایدار آذربایجان شرقی و توسعه منطقه‌ای بدون توجه به صنعت بیمه امکانپذیر نیست و پروژه‌های بزرگ و کوچک استان نیاز به پیوست بیمه‌ای دارند کمااینکه حق و حقوق قانونی کارگران نیز باید درنظر گرفته شود.

◾️بسیاری از کارگران آذربایجانی چند سال است در انتظار لیست بیمه هستند

بیمه تأمین اجتماعیِ تمام کارگران به طور مستقیم با انجمن‌های صنفی در ارتباط است اما جالب اینکه هیچگونه دخالتی در بحث بیمه کارگران ساختمانی ندارد به طوری که متأسفانه، مشکلات بیمه برخی از اقشار کارگری از جمله کارگران ساختمانی همچنان ادامه دارد و بسیاری از کارگران چند سال است که در لیست نوبت بیمه باقی مانده‌اند.
امیدواریم تأمین اجتماعی و وزارت کار در دولت چهاردهم هر چه زودتر مشکل بیمه این طیف از کارگران را حل نماید زیرا رونق اقتصادی استانهای تولیدمحور کشور وابسته به فعالیت همین کارگرانی است که گاهاً بهایی به کارشان داده نمی شود.
واقعیت این است که متاسفانه بیش از ۵۰ درصد حوادث ناشی از کار در آذربایجان شرقی برای کارگران ساختمانی اتفاق می دهد و عدم پوشش بیمه ای آنها اصلاً توجیه پذیر نیست زیرا بارها و بارها شنیده ایم که کارگران ساختمانی از داربست پروژه های بزرگ شهری سقوط کرده‌اند یا به علت ریزش مصالح سنگین، دچار آسیب های مختلف شده اند که بعضاً به مرگ آنها نیز منجر شده است و صد افسوس که در چنین شرایط، بهانه های سازمانهای مربوطه برای عدم بیمه کردن کارگران قانع کننده نیست و تلاش رسانه ها در رمزگشایی علل وقوع حوادث ساختمانی هم اغلب، بی نتیجه می ماند.
بدین ترتیب، چرخ های صنایع، کارخانجات، کارگاه‌ها، ساختمان‌ ها و مراکز خدماتی شهرهای آذربایجان‌ شرقی با دستان پرتوان کارگرانی به حرکت در می آیند که اهمیت جایگاه آنها در جامعه بر کسی پوشیده نیست اما درخواست‌های این قشر مؤثر در اقتصاد استان همواره نادیده گرفته می‌ شود و “بیمه” از جمله دغدغه های بزرگ آنهاست که در گوشه و کنار این استان فعالیت می کنند بدون آنکه آینده روشنی داشته باشند.