چشم انتظاری آسیا به ورودی اوراسیا

گمرک نوردوز در روستایی به همین نام و در نزدیکی شهرستان جلفا قرار دارد و در وسعت ۸ هکتاری به عنوان یکی از مراکز ورودی و خروجی کالاهای وارداتی و صادراتی ایران به کشورهای همسایه شمالی، CIS و حوزه اوراسیا به ایفای نقش در حوزه صادرات و واردات می پردازد.

در حقیقت، برای ارتقای سطح خدمات گمرکی در این منطقه و افزایش تردد کالا و خودرو، دولت اقداماتی را در نظر گرفته تا در آینده ای نه چندان دور، ساخت جاده‌های ترانزیتی در منطقه، ساخت ایستگاه‌های سوخت و خدمات رفاهی، توسعه پایگاه‌های لجستیکی و مراکز ترانزیتی را برای افزایش بهره وری این گمرک اجرایی کند.

در حقیقت، به دلیل عدم وجود انبار مسقف، کالاها به صورت ترانزیت صادر می‌ شوند و این منطقه همواره از گذشته‌های دور مورد توجه بازرگانان و مسافران آسیا ـ اروپا و جاده ابریشم بوده و امروزه نیز بسیاری از محموله های ترانزیتی در این مسیر منتقل می گردند.

با همه این تفاسیر و به اعتقاد کارشناسان اقتصادی اما، هنوز هم تجارت محصولات کشاورزی منطقه شمالغرب ایران با کشورهای همسایه و حوزه اوراسیا به حداکثر توانایی خود نرسیده و نیاز است تا از ظرفیت‌های موجود گمرک نوردوز بهره‌برداری به عمل آید.

با توجه به تولید بالای گندم در استانهای ایران، می‌ توان این محصول را به کشورهای همسایه صادر نمود که در این راستا، توسعه بنادر و فضاهای لجستیکی در مناطقی مانند جلفا و ماکو می‌ تواند نقش مهمی در توسعه تجارت و صادرات کشاورزی استانهای تولیدمحور با کشورهای همسایه ایفا نماید.

مدیر گمرک نوردوز از صادرات یک میلیون و ۲۷۴ هزار تُن کالا به ارزش بیش از ۱۸۰ میلیون دلار از این گمرک در ۱۰ ماهه سال ۱۴۰۳ خبر داد و گفت: این میزان کالا نسبت به مدت مشابه سال قبل از لحاظ وزنی ۹۰ درصد و از حیث ارزش دلاری ۷۳ درصد افزایش داشته است.

رضا تقی زاده، از انجام تشریفات گمرکی ورود موقت ۱۰ هزار اظهارنامه در مدت یاد شده خبر داد و افزود: از این تعداد ورود موقت، ۳۸۰ مورد مربوط به خودروی سواری و ۹ هزار و ۶۱۷ مورد مربوط به دستگاه کامیون بوده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۴۱ درصد رشد داشته است.

وی با ذکر این نکته که میزان حجم کل ترانزیت خارجی مبداء و مقصد در ۱۰ ماهه سال جاری ۳۰۰ هزار تن بوده که نسبت به سال گذشته ۵۲ درصد رشد نشان می دهد اضافه کرد: از اقلام عمده ترانزیتی می‌ توان به خودروی سواری، انواع سیگار، انواع میوه، انواع غلات، آهن قراضه، تخته الوار، گوساله زنده و خاک پیت ماس اشاره کرد.

تقی زاده اظهار کرد: در این مدت ۴۸۳ هزار مسافر از گمرک نوردوز، تردد و خدمات گمرکی دریافت کرده‌اند که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۱۲ درصد افزایش داشته است.

وی با اشاره به تشکیل ۱۴۸ پرونده قاچاق کالا در مدت یاد شده، ارزش پرونده های تشکیل شده ۵۷،۲ میلیارد تومان اعلام کرد و یادآور شد: این رقم نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲ درصد افزایش داشته است.

مدیر گمرک نوردوز به وصول درآمد بالغ بر ۷۳،۳ میلیارد تومان اشاره کرد و افزود: این میزان نیز نسبت به مدت مشابه سال گذشته حدود ۲۷ درصد رشد داشته است.

یک فعال اقتصادی در آذربایجان شرقی با انتقاد از ناهماهنگی ارگان‌های مرتبط با مسائل گمرکی معتقد است ناهماهنگی و نبود مدیریت واحد مرزی موجب خواب سرمایه تجار، بازرگانان و واحدهای تولیدی آذربایجان شرقی در گمرک ها می‌ شود.

مسعود بنابیان با اشاره به اینکه مشکلات مربوط به حوزه تجارت خارجی و صادرات و واردات همواره جزو ۵ مشکل اصلی تجار، بازرگانان و فعالان اقتصادی استان بوده است افزود: در روند صادرات و واردات کالا، سازمان‌های متعددی در خصوص مسائل گمرکی دخیل هستند و نبود هماهنگی بین آنها موجب بروز مشکلات عدیده ای برای بخش خصوصی آذربایجان می شود.

وی اضافه کرد: دنیای تجارت کنونی بسیار سریع است و انتظار یک هفته ای برای اخذ استعلام از این سازمان‌ها و طی مسیر دو ماهه برای ترخیص کالاها موجب فرصت سوزی و خواب سرمایه بخش خصوصی منطقه آذربایجان در مبادی مرزها می‌ شود.

نائب رئیس اتاق بازرگانی تبریز با تاکید بر اینکه مصرف برخی کالاها فصلی است تاکید کرد: بخش خصوصی کاری با ارگانهای متولی در حوزه تجارت خارجی ندارد بلکه مخاطب آنها دولت، گمرک های استان و کارآمدی سیستم گمرکی کشور است که باید بیش از این فعال باشند.

بدین ترتیب نباید به آمار رنگارنگ کالاهای صادراتی از این گمرک دل خوش کرد بلکه باید به فکر افزایش میزان صادرات بیش از این بود زیرا نوردوز یکی از استراتژیک ترین مبادی خروجی کشور است که فقط از استان آذربایجان شرقی می گذرد و تمام چشم کشورهای اتحادیه اقتصادی اوراسیا به این پایانه مرزی است.