اهمیت راهبردی و اقتصادی منطقه آزاد ارس در تکمیل اتوبان مرند - جلفا به روایت "عصرآزادی"
توسعه اقتصاد آذربایجان از اتوبان اَرَس می گذرد
عصرآزادی/ شهرام صادق زاده
منطقه آزاد ارس Aras Free Zone در منطقه شمالغرب ایران با قرار داشتن در حاشیه رود ارس و نقطه صفر مرزی با کشورهای ارمنستان، آذربایجان و جمهوری خودمختار نخجوان یکی از ظرفیتهای کمنظیر کشور برای توسعه صادرات است به طوری که ارس از جمله مناطق آزاد کشور است که فضای مناسبی برای تولید و سرمایهگذاری را دارد.
در حقیقت، این منطقه آزاد در طی سالیان گذشته با مشکلات عدیدهای از جمله راههای دسترسی مناسب مواجه بود که جایگاه واقعی منطقه آزاد ارس را از پتانسیل واقعی آن دور نمود زیرا محور مناسب مواصلاتی شهرهای غرب و شمالغرب کشور به ارس به هیچوجه قابل قبول نبود اما چندین سال است که تلاشها درباره بهبود راه دسترسی به ارس انجام می شود تا شاید به راحتی ارس را در آغوش بگیریم.
در حقیقت، اتوبان مرند – جلفا نه تنها برای تسهیل حمل و نقل کالا و مسافر، بلکه به عنوان یک محور استراتژیک برای توسعه تجارت و تقویت روابط اقتصادی استانهای شمالغرب ایران با کشورهای همسایه، به ویژه کشور آذربایجان اهمیت زیادی دارد و موجب توسعه منطقه آزاد ارس نیز خواهد شد.
این مسیر یکی از مسیرهای اصلی اتصال به بازارهای منطقه ای و بین المللی است که میتواند موجب رشد تجارت و تسهیل صادرات و واردات به منطقه آزاد ارس شود و البته که میتواند در بهبود زیرساختهای ترانزیتی کشور و کاهش هزینههای حمل و نقل موثر بوده و دوستداران منطقه تاریخی آراز به راحتی، با لذت و بدون دغدغه در کنار آن آرام بگیرند…
محور اول
اتوبان مرند – جلفا به عنوان یکی از پروژههای مهم زیرساختی در منطقه شمالغرب ایران، در حال تکمیل است که این پروژه به طول ۶۱ کیلومتر شامل ۴۸ کیلومتر مسیر زیر بار ترافیک و ۱۳ کیلومتر در دست اجراست و از ۲ کیلومتر باقیمانده، ۶۰۰ متر تکمیل شده و حدود ۴۰۰ متر باقیمانده است که گفته می شود پیشرفت فیزیکی کل پروژه به ۸۸ درصد رسیده است.
سازمان منطقه آزاد ارس مسئولیت احداث ۳۴ کیلومتر از این مسیر را بر عهده دارد که تاکنون به طور کامل به تعهدات خود عمل کرده و برای تسریع در تکمیل پروژه، این سازمان ۶۰ میلیارد تومان اعتبار اختصاص داده است.
به اعتقاد کارشناسان اقتصادی، این پروژه با هدف تسهیل حمل و نقل، کاهش تصادفات، تقویت مبادلات تجاری و ترانزیتی در منطقه اجرا میشود که با تکمیل محور مرند – جلفا، دسترسی به بازارهای منطقهای و بین المللی تسهیل شده و زمینهساز رونق اقتصادی منطقه شمالغرب کشور خواهد بود.
اهمیت این پروژه در راستای توسعه منطقه آزاد ارس به حدی است که استاندار آذربایجان شرقی نیز با اشاره به ضرورت تسریع در تکمیل آن تاکید کرده که ۶۰ میلیارد تومان از ۲۵۰ میلیارد تومان مورد نیاز برای ساخت اتوبان مرند – جلفا توسط سازمان منطقه آزاد ارس و مابقی از سوی وزارت راه و شهرسازی تامین می شود.
“بهرام سرمست” با بیان اینکه تبریز محور همه تعاملات منطقه شمالغرب کشور است به سفر اخیر وزیر راه و شهرسازی از جلفا به تبریز اشاره کرد و افزود: در دیداری که با وی داشتم درباره وضعیت طرح های مهم حوزه راه از قبیل بخش باقیمانده اتوبان مرند – جلفا، قطعه دوم آزادراه تبریز – بازرگان در حدفاصل صوفیان – شوردره و کریدور ارس تبادل نظر کردیم تا سازمان منطقه آزاد ارس برای اتمام ۷ کیلومتر باقیمانده اتوبان مرند – جلفا سرمایه گذاری نماید.
محور دوم
مدیرعامل سازمان منطقه آزاد ارس از اختصاص ۶۰ میلیارد تومان اعتبار از سوی این سازمان به منظور تسریع در روند تکمیل اتوبان مرند – جلفا خبر داد و گفت: سازمان منطقه آزاد ارس که پیشتر متعهد به احداث ۳۴ کیلومتر از مسیر آزادراه مرند – جلفا از سمت جلفا به سوی مرند شده بود، به طور کامل به این تعهدات عمل کرده و اکنون با توجه به اهمیت راهبردی این مسیر، خارج از تعهدات پیشین خود در ادامه پروژه مشارکت میکند.
“هادی مقدم زاده” با بیان اینکه تکمیل پروژه اتوبان مرند – جلفا از اهمیت بالایی در ارتقای زیرساختهای حمل و نقل شمالغرب کشور برخوردار بوده و نقش کلیدی در توسعه مبادلات تجاری و اتصال به کریدورهای بین المللی ایفا می کند افزود: همکاری و همافزایی میان دستگاههای اجرایی ذیربط در اجرای این پروژه ضرورت دارد زیرا آزادراه مرند – جلفا به عنوان یکی از مسیرهای اصلی اتصال به بازارهای منطقهای و بین المللی، زمینهساز رونق اقتصادی، تسهیل صادرات و واردات و تقویت زیرساختهای ترانزیتی کشور خواهد بود.
طبق گزارشات واصله، باند دوم اتوبان مرند – جلفا به حدود ۹۰ درصد پیشرفت فیزیکی رسیده و در مراحل تکمیل قرار دارد و اکنون ۱۳ کیلومتر این پروژه در دست اجراست و با تلاش مسئولان حوزه راه و شهرسازی آذربایجان شرقی در صورت بهره برداری از این پروژه، تعداد حوادث جاده ای این مسیر به صورت محسوس کاهش خواهد یافت.
گذشته از همه اینها، جاده مرند – جلفا به دلیل منتهی شدن به منطقه آزاد ارس و تردد پرشمار وسایل نقلیه در آن، از مسیرهای حادثه ساز آذربایجان شرقی است که سالیانه دهها نفر به ویژه در تعطیلات نوروزی و تابستانی در این جاده مصدوم شده و یا جان خود را از دست می دهند به طوری که معمولاً در روزهای جمعه و تعطیل شاید به طور میانگین بر اثر بروز تصادفات رانندگی ۳ یا ۴ مورد حادثه جاده ای رُخ داده و منجر به مرگ و میر هماستانیها گردد.
محور آخر
وضعیت فعلی پروژه اتوبان مرند – جلفا نشان می دهد تأمین منابع مالی پایدار و رفع موانع اجرایی برای تکمیل آن ضرورت دارد و با توجه به اینکه ۳۴ کیلومتر از باند دوم جاده جلفا – مرند از خروجی منطقه تا محدوده هرزندات برعهده این سازمان بود سازمان منطقه آزاد ارس توانسته با عمل به تمام تعهدات خود، این مسیر را زیربار ترافیک هدایت نماید.
به اعتقاد کارشناسان، منطقه آزاد ارس باید از بُنبست ترانزیتی خارج شده و به ترانزیت بین المللی متصل شود زیرا اتصال مسیر جلفا به خداآفرین و کشورهای همجوار آن سوی رود ارس یکی از مواردی است که میتواند مزیت ترانزیتی مهمی برای منطقه به وجود آورده و منطقه آزاد ارس را بیش از پیش در مسیر اقتصادی قرار دهد.
برای همین منظور و در راستای ایجاد لُجستیک و حمل و نقل بینالمللی در این منطقه نیز یکی از دغدغههای تجّار این است که در صورت عزم مسئولان استانی، محور مواصلاتی تبریز – مرند – جلفا – اوراسیا نیز محقق شده و به توسعه اقتصادی منطقه آزاد ارس و به تبع آن، استانهای شمالغرب ایران منجر گردد.
بدین ترتیب، محور تبریز – مرند – جلفا یک مسیر اقتصادی برای کل کشور و تنها مسیری است که ایران را به صورت زمینی به کشورهای اتحادیه اوراسیا و نخجوان وصل می کند و با تکمیل این جاده، جذابیت منطقه آزاد ارس برای سرمایه گذاری بسیار افزایش خواهد یافت زیرا جاده موجود ظرفیت پذیرش حجم تردد گردشگری و ترانزیتی کنونی به منطقه آزاد ارس را ندارد و با توسعه منطقه که با عملیاتی شدن آن در سال جاری شتاب بسیاری به خود گرفته است عدم وجود زیرساخت مناسب می تواند مشکلات جدی در حمل و نقل منطقه ای را به همراه داشته باشد.