عصرآزادی آنلاین / سرویس فرهنگی – علیرضا نیاکان:
چند دقیقه با فاطمه زمانی، کارگردان نمایش “زن نانوا” (اثر مارسل پانیول) بودیم که به نظر مخاطبان می رسد:
* خانم زمانی، با سلام و تشکر از وقتی که در اختیار ما قرار دادید. نمایش “زن نانوا” که قرار است در مرداد و شهریور در سالن طهران به روی صحنه برود، اقتباسی از اثر برجسته مارسل پانیول است. با توجه به سوابق درخشان شما در زمینه تئاتر و سینما، لطفاً کمی در مورد انتخاب این نمایشنامه و دلایل خود برای اجرای آن بگویید.
فاطمه زمانی: سلام بر شما و ممنون از حضورتان. “زن نانوا” اثر مارسل پانیول، یکی از شاهکارهای ادبیات و سینمای فرانسه است که همیشه برای من جذابیت ویژهای داشته. داستان آن سرشار از ظرافتهای انسانی، شخصیتپردازیهای قوی و فضایی دلنشین است. پانیول در این اثر، به زیبایی هرچه تمامتر، دنیای یک دهکده کوچک فرانسوی، روابط انسانی، عشق، و البته شیطنتهای شیرین را به تصویر میکشد. انتخاب این نمایشنامه برای من، فرصتی بود تا این دنیای دوستداشتنی را با تمام جزئیاتش بر روی صحنه تئاتر زنده کنم.
* این نمایش با حضور بیش از ۳۵ بازیگر و ۳۰ عوامل، یک پروژه بسیار پرکار و عظیم به نظر میرسد. چه چیزی باعث شد که این تعداد از هنرمندان برای این اثر در نظر گرفته شوند؟
فاطمه زمانی: بله، “زن نانوا” دنیای پرجنبوجوشی دارد و شخصیتهای متعدد و متنوعی در آن حضور دارند. برای اینکه بتوانیم فضای واقعی دهکده، روابط میان اهالی، و شخصیتهای مختلف آن را به درستی به تصویر بکشیم، به این تعداد از بازیگران و عوامل نیاز داشتیم. هر کدام از این هنرمندان، نقشی کلیدی در خلق اتمسفر نمایش دارند و ما تلاش کردهایم تا با چیدمان درست بازیگران و عوامل، تصویری زنده و باورپذیر از دهکدهای که پانیول خلق کرده، ارائه دهیم.
*اجرا در مرداد و شهریور ماه، همزمان با اوج گرما و همچنین همزمانی با ایام سوگواری محرم، چالشهای خاص خود را دارد.
چطور با این شرایط کنار میآیید؟
فاطمه زمانی:هر فصلی از سال و هر مناسبتی، ملاحظات خود را دارد. برای فصل گرما، تمهیدات لازم را برای راحتی مخاطبان و عوامل در سالن در نظر گرفتهایم. در مورد همزمانی با ایام محرم، ما به این ایام احترام عمیق میگذاریم و برنامهریزی اجرای نمایش به گونهای است که مناسک این ایام با حرمت و شکوه خود برگزار شود و تداخلی در برنامهها ایجاد نشود.
*مارسل پانیول به خاطر پرداختن به جزئیات زندگی روزمره و شخصیتهای ملموس و واقعی شهرت دارد. شما چگونه این جزئیات را در اجرای صحنهای “زن نانوا” به نمایش درمیآورید؟
فاطمه زمانی: تمرکز اصلی ما بر روی وفاداری به روح اثر پانیول بوده است. این یعنی توجه دقیق به جزئیات زندگی روزمره مردم یک دهکده در آن دوران؛ از نوع پوشش، لهجه (البته با توجه به بومیسازی برای مخاطب ایرانی)، روابط میان همسایگان، تا حتی جزئیات صحنه و دکور که حس و حال آن دوران را تداعی کند. ما با دقت بسیار زیادی بر روی دیالوگها، حرکات شخصیتها و روابط بین آنها کار کردهایم تا بتوانیم همان شور زندگی، عشقهای ساده و گاهی اوقات رقابتهای شیرین دهکده را به تماشاگر منتقل کنیم.
*نکته جالبی که در مورد شما وجود دارد، سابقه تدریس تئاتر و تحصیلاتتان در رشته سینماست. این تجربیات چگونه در روند کارگردانی این نمایش به کار گرفته شده است؟
فاطمه زمانی:بله، من سالهاست که در حوزه تئاتر تدریس میکنم و این تجربه به من دیدگاه عمیقتری نسبت به بازیگری، کارگردانی و درک فضاهای نمایشی داده است. تحصیلات سینماییام نیز به من کمک کرده تا بتوانم به جنبههای بصری، قاببندی، و ریتم در اجرا توجه ویژهای داشته باشم. در “زن نانوا”، تلاش کردهام تا از هر دو این تجربهها استفاده کنم؛ هم به جزئیات بازی و شخصیتپردازی که در تئاتر اهمیت ویژهای دارد، و هم به زیباییشناسی بصری و سینمایی که میتواند به غنای اجرا بیفزاید.
*و جالب است که شما علاوه بر کارگردانی، تهیهکنندگی این اثر را نیز بر عهده دارید. این نقش دوگانه چه چالشها و دستاوردهایی برای شما داشته است؟
فاطمه زمانی:تهیهکنندگی و کارگردانی همزمان، قطعاً مسئولیت مضاعفی را به همراه دارد، اما برای من فرصتی بود تا از نزدیک شاهد تمام مراحل شکلگیری نمایش باشم و بتوانم دیدگاهم را از ابتدا تا انتها در تمام جنبهها، از انتخاب بازیگر و طراحی صحنه گرفته تا مسائل مالی و اجرایی، اعمال کنم. این تجربه به من اجازه داد تا کنترل بیشتری بر روی کیفیت نهایی کار داشته باشم و بتوانم تمام عناصر را در خدمت هدف اصلی نمایش قرار دهم. البته که این مسیر با چالشهای فراوانی همراه بود، اما در نهایت، دستیابی به نمایشی که در ذهن داشتم، شیرینی این تلاشها را دوچندان کرد.
* در نهایت، چه پیامی از نمایشنامه “زن نانوا” را میخواهید به مخاطب ایرانی منتقل کنید؟
فاطمه زمانی: پیام اصلی “زن نانوا” درباره عشق، انسانیت، و اهمیت روابط میان انسانها در یک جامعه کوچک است. اینکه چگونه یک اتفاق ساده میتواند زندگی همه را تحت تاثیر قرار دهد و چگونه عشق و همدلی میتواند بر بسیاری از مشکلات غلبه کند. ما امیدواریم که تماشاگران با دیدن این نمایش، حسی از نوستالژی، شادی، و همچنین درک عمیقتری از روابط انسانی را تجربه کنند.
خانم زمانی، از وقتی که در اختیار ما گذاشتید بسیار سپاسگزاریم و برایتان در اجرای نمایش “زن نانوا” آرزوی موفقیت داریم.
فاطمه زمانی: ممنون از لطف شما