ضرورت تسهیل شرایط احداث نیروگاه‌های خورشیدی توسط صنایع آذربایجان شرقی از نگاه "عصرآزادی"
ناله بخش خصوصی آذربایجان از موانع پیدا و پنهان تولید
عصرآزادی آنلاین/ شهرام صادق زاده
وضعیت سال‌های اخیر به خوبی نشان داد که ایران با کسری انرژی مواجه بوده و هر سال نیز این ناترازی افزایش می‌یابد و متاسفانه از قِبل این ناترازی، بخش صنعت و تولید بیشترین زیان را متحمل شده و فعالیت کارآفرینان به سختی انجام می‌پذیرد.
در حقیقت، بهره‌گیری از ظرفیت ۸۰۰ میلیون دلاری تخصیص یافته توسط صندوق توسعه ملی برای سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر آذربایجان شرقی امر بسیار مهمی است که قبل از هر اقدام باید تمام مراحل آن از جمله نحوه عقد قرارداد، اعطای مجوزها، نحوه فروش و تامین منابع مالی کاملاً شفاف‌سازی شده و در قالب طرح‌های توجیهی ارائه شود کمااینکه وزارت نیرو نیز باید یا برق مازاد تولید شده توسط واحدهای تولیدی را خریداری کند یا اجازه صادرات برق را بدهد.
در راستای سیاست‌های ملی توسعه انرژی‌های پاک و کاهش ناترازی انرژی برق کشور و علیرغم اهتمام جدی و همراهی اتاق بازرگانی تبریز با سیاست‌های ملی، نبود زیرساخت‌های کلیدی نظیر پست‌های انتقال برق در ظرفیت‌های بالا از جمله ۳۰۰ و ۴۰۰ کیلوولت به عنوان مانع اصلی تحقق این برنامه‌ها در آذربایجان شرقی باقی مانده و عملاً مانع از اجرایی شدن پروژه‌های تولید برق خورشیدی این استان شده است همان بوروکراسی‌های زائدی که همیشه از آنها یاد می‌شود و اصلی‌ترین مانع اجرای تسهیل‌گری‌های رونق تولید محسوب می‌گردد اما کسی قادر به مهار آن نیست…
◾️مانع از اجرای پروژه‌های تولید برق خورشیدی در استان می‌شوند
آذربایجان شرقی به عنوان یک قطب مهم و بزرگ صنعت و تولید کشور سالانه نیازمند بیش از یکهزار و ۷۰۰ مگاوات برق است در حالی که تنها حدود یکهزار و ۲۰۰ مگاوات برق در سطح این استان صنعتی تولید می‌شود.
متاسفانه نیروگاه حرارتی تبریز به عنوان بزرگترین نیروگاه برق آذربایجان شرقی وضعیت قابل قبولی ندارد و گرچه مسئولان صنعت برق این استان بارها بر ضرورت نوسازی و ایجاد نیروگاه‌های جدید در تبریز تاکید کرده‌اند اما مشاهده کردیم که بخش صنعت آذربایجان بیشترین خسارت را متحمل شده و روزهای دشوار و طاقت‌فرسای تابستان ۱۴۰۴ را سپری کرد.
در آذربایجان شرقی تعداد ۴۸ شهرک و نواحی صنعتی با بیش از ۴ هزار واحد مستقر فعال است که فرسوده بودن بخش عمده نیروگاه‌ها و کمبود برق یکی از مشکلات واحدهای صنعتی استان است و کارشناسان حوزه انرژی، ساخت نیروگاه های جدید به ویژه نیروگاه‌های تجدیدپذیر را راه برون رفت از مشکل کمبود برق در تبریز و استان آذربایجان شرقی می دانند.
برای رفع اینگونه مشکلات، شرکت شهرک‌های صنعتی آذربایجان شرقی حمایت های ویژه ای از سرمایه گذاران در حوزه تولید برق داشته، طوری که به سرمایه گذارانی که علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری در این حوزه هستند تا دو هزار مترمربع زمین رایگان می دهد تا بخشی از برق تولیدی خود را در اختیار شبکه برق و بخشی را نیز در اختیار واحدهای صنعتی مستقر در این شهرک‌ها قرار دهد.
از قرار معلوم، اکنون در سطح استان آذربایجان شرقی سه نیروگاه خصوصی در شهرک های صنعتی سلیمی، آخولا و سرمایه گذاری خارجی وجود دارد و چند سرمایه‌گذار نیز مراحل اخذ مجوز را سپری می کنند که اگر بوروکراسی‌های زائد اداری و اعمال سلائق شخصی برخی‌ها اجازه بدهد می‌توان تا حدودی به آینده چالش انرژی دیار آذربایجان امیدوار بود!
◾️شرایط فعلی برای بهره‌مندی از تسهیلات احداث نیروگاه دشوار است
رئیس کمیسیون صنایع و انرژی اتاق تبریز درباره نحوه مشارکت بخش خصوصی در بهره‌مندی از ظرفیت تأمین تجهیزات ۱۱۰ مگاواتی طرح ریاست‌جمهوری با تأکید بر ضرورت تسریع در روند اخذ تسهیلات گفت: برای پیشبرد طرح نیروگاه خورشیدی و بهره‌مندی از تسهیلات مربوطه، لازم است نحوه تأمین تجهیزات با تمام جزئیات از سوی ساتبا مشخص شده و حمایت آقای استاندار جهت اخذ تسهیلات ریالی تأمین تجهیزات نیروگاه خورشیدی نیز مدنظر قرار گیرد.
یونس اکبرپور پایدار با اشاره به دو شهرک سرمایه‌گذاری خارجی و بعثت افزود: با وجود ۴۲ متقاضی احداث نیروگاه خورشیدی با مجموع ظرفیت ۱۰ مگاوات، این دو شهرک بیش از یک سال است که بلااستفاده مانده‌اند لذا پیشنهاد می‌شود رزومه فنی متقاضیان توسط کارشناسان شرکت برق منطقه‌ای ارزیابی و تعداد محدودی از آنان برای اجرای پروژه انتخاب شوند تا ظرفیت موجود این دو شهرک به‌طور مؤثر مورد استفاده قرار گیرد.
مدیر حوزه برق شرکت شهرک‌های صنعتی آذربایجان شرقی نیز معتقد است: شرایط فعلی برای بهره‌مندی از تسهیلات موجود بسیار دشوار است لذا بهتر است تسهیلات ریالی ویژه‌ای برای شهرک‌های صنعتی در نظر گرفته شود تا پروژه هرچه سریع‌تر وارد مرحله عملیاتی شود.
م.توفیقی با اشاره به پیک بالای مصرف در چهار شهرک سرمایه‌گذاری خارجی، بعثت، آخولا و شهید سلیمی و وجود زیرساخت‌های مناسب در این مناطق افزود: می‌توان از تجهیزات پیشنهادی ساتبا در پشت‌بام واحدهای صنعتی متقاضی استفاده کرد لذا در حال حاضر، میزان مصرف شهرک صنعتی سلیمی ۶۷ مگاوات است و این شهرک ۱۱۴ مگاوات ظرفیت لازم برای احداث نیروگاه خورشیدی را دارد که طبق ابلاغیه توانیر، در صورت تأمین برق شهرک‌ها از طریق انرژی خورشیدی، این شهرک‌ها از خاموشی معاف خواهند شد و در صورت اجرای طرح، خاموشی در بسیاری از شهرک‌ها برطرف می‌شود.
◾️نباید مانعی برای احداث نیروگاه بخش خصوصی وجود داشته باشد
با نگاهی کلی به تلاش‌های صورت گرفته در طی دو سال اخیر در آذربایجان شرقی می‌توان گفت اتاق بازرگانی تبریز از هیچ کوششی برای توسعه زیرساخت‌های انرژی‌های پاک در سطح استان دریغ نکرده و با رویکردی راهبردی و در هماهنگی با نهادهای ملی و استانی، زمینه‌سازی لازم را برای ورود بخش خصوصی آذربایجان به سرمایه‌گذاری در نیروگاه های خورشیدی فراهم کرده است، اما نبود زیرساخت‌های اساسی از جمله پُست‌های انتقال برق، عدم همکاری برخی نهادهای اجرایی و رویه‌های پرمناقشه در حوزه ارزیابی زیست‌محیطی، موجب شده این ظرفیت بالقوه به مرحله بهره‌برداری نرسد!
کارشناسان حوزه اقتصادی معتقدند در صورت تداوم این وضعیت، خطر از دست رفتن فرصت‌های سرمایه‌گذاری، عدم تحقق اهداف کلان دولت در کاهش ناترازی انرژی و محروم ماندن آذربایجان شرقی از توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر به طور جدی وجود خواهد داشت از این رو، انتظار می‌رود با دستور ویژه مقامات عالی کشور، موضوع احداث پُست‌های برق و صدور مجوزهای لازم در اولویت سیاست‌گذاری‌ها قرار گیرد تا زمینه برای جهش در بخش انرژی‌های نو در استان آذربایجان‌شرقی فراهم گردد.
فعالان حوزه صنایع آذربایجان از برخی ابهامات در زمینه احداث نیروگاه‌های خورشیدی سخن به میان آورده و می‌گویند در این طرح هنوز نرخ برق در مقیاس صادراتی محاسبه نشده، یا در رابطه با تبدیل برق به بیت‌کوین و ارزهای دیجیتال هیچ تمهیداتی اندیشیده نشده است.
بدین ترتیب، یکی از موانع موجود در راه احداث نیروگاه‌های خورشیدی، وجود ۷۰ دستگاه اجرایی، بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های متفاوت است که واحدهای صنعتی اصولاً باید برای تسهیل و تسریع فرآیندها، با یک مجموعه واحد در ارتباط باشند و امور جاری باید طوری پیش رود که هیچ مانعی برای احداث نیروگاه خورشیدی توسط بخش خصوصی آذربایجان وجود نداشته باشد.
