اهمیت کیفیت و ایمنی خودروهای ساخت داخل به بهانه روز جهانی استاندارد زیر ذره‌بین "عصرآزادی"

حَلَبی‌‌های دیروز، خودروهای امروزند

عصرآزادی آنلاین/ شهرام صادق زاده
در حالی که کیفیت پایین و غیراستاندارد بودن بدنه خودروهای ساخت داخل مهمترین عامل آمار بالای مرگ و میر شهروندان کشور در تصادفات جاده‌ای بوده و پلیس راهور هم مرتباً اعلام می‌دارد که متولیان باید برای شفاف‌سازی درباره ایمنی استاندارد خودروهای ایرانی به این مجموعه پاسخ دهند اما، گویا جان سرنشینان خودروهای ساخت داخل برای خودروسازان مهم نیست که اینگونه بر طبل بی‌عاری تپیده و انعطافی از خود نشان نمی‌دهند.
در حقیقت، فارغ از اینکه چرا آمار تصادف در کشور ما تا این‌قدر بالا بوده و خطای انسانی و جاده‌های غیراستاندارد هم هر کدام عوامل اصلی تصادفات هستند ممکن است برای بسیاری از هموطنان این سوال پیش آید که چرا در تصادفات آمار مرگ سرنشینان خودرو زیاد است؟
در حقیقت، طی سال‌های گذشته بار‌ها از سوی مسئولان پلیس کشور تأکید شده که دلیل آمار بالای مرگ در تصادف‌ها در کشور ما خودرو‌های بی‌کیفیت و غیراستاندارد و دارای بدنه ضعیف است که نمی‌تواند حافظ جان سرنشینان خودرو در موقع تصادف شود اما چرا تولید اینگونه خودروهای به اصطلاح حَلَبی کماکان تداوم دارد جای بسی تعجب را در ذهن‌مان متبادر می‌کند که هیچ مسئولی نتوانسته و یا نخواسته به آن پاسخ دهد!
مناسبت ۱۴ اکتبر مطابق با ۲۲ مهر به عنوان روز جهانی استاندارد World Standards Day فرصت مُغتنمی است تا سازمان‌های استاندارد کشورها که نقش مهمی در ایجاد استانداردهای جهانی ایفا می‌کنند با مسئولیت‌پذیری خود، به فکر مردمان‌شان باشند اما رعایت آیتم‌های استاندارد در کشور ما با موانع و دشواری‌های فرسایشی زیادی مواجه است که اصلاح آنها فرسایشی است که با آغاز به کار هر دولت نیز همان آش و همان کاسه تکرار می‌شود…
پیچ اول
در کشورهای اروپایی، استانداردهایی وجود دارند که اجباری هستند از جمله استانداردهای ملی ما که بر اساس استانداردهای اروپایی است، یکی از آنها استاندارد برخورد از روبه‌رو است که با R94 نشان داده می‌شود و استاندارد برخورد از جانب که با R95 نشان داده می‌شود، از مهمترین استانداردها هستند.
در حقیقت، زمانی که این دو استاندارد تست می‌شود، ‌داخل خودرو آدمکی قرار دارد که فشار وارد بر سر، زانو، قفسه و سینه آن اندازه‌گیری می‌شود، به دلیل آنکه این تست گران است، خودروسازان یک بار برای یک محصول این تست را انجام داده و مختومه می شود.
به گفته آگاهان حوزه خودرو، متاسفانه بعضی از خودروهایی که در کشورمان به فروش می‌رسند حتی یک بار هم این تست را انجام نداده‌اند یا اگر این تست بر روی آنها انجام شده است، معیارهای تست را برآورده نکرده‌اند و البته بعضی از این خودروها هم که تست را پاس کرده‌اند در مرحله تولید انبوه با نمونه تست‌ شده تفاوت داشته اند و قدیمی ها ایمن تر بوده اند.
سازمان ملی استاندارد ایران و وزارت صمت دو دستگاه مهم حاکمیتی‌ هستند که باید بر تمام فرآیند‌های تولید یک خودرو از نقطه شروع طراحی و تولید خودرو تا ساخت نهایی و تست محصول نظارت داشته باشند تا استاندارد‌های ۸۵ گانه و دیگر مسائل مربوط به ایمنی خودرو به‌درستی رعایت شود اما معلوم نیست این فرآیند به چه شکل صورت می‌گیرد که خروجی آن در جاده‌ها، فاجعه‌ می‌آفریند!
طبق اعلام پلیس راهور، تصادفات جاده‌ای سالانه جان حدود ۱۸ هزار نفر از مردم کشور را می‌گیرد و خسارت‌های گسترده مالی و جانی را به‌ جا می‌گذارد که بسیار نگران کننده است، حتی برخی مواقع، تصویری از یک خودروی صفر تولید داخل منتشر می‌شود که در یک حوادث جاده ای نصف شده است!

پیچ دوم

یک کارشناس حوزه خودرو با اشاره به اینکه در کشور ما تعدادی استاندارد اجباری برای خودروها وجود دارد که در سال ۹۵ از استاندارد ۵۵ گانه به استاندارد ۸۵ گانه ارتقا پیدا کرد گفت: البته اوایل سال ۱۴۰۰ از سوی سازمان‌های مربوط ۹ استاندارد از مجموع ۸۵ گانه تعلیق شد که علت تعلیق را مشکلات تحریمی برای تأمین قطعات عنوان کردند.
“مسیح فرزانه” ادامه داد: مسئولان فراجا اعلام کرده‌اند که بین ۵۰ تا ۶۰ درصد مرگ و میرهای تصادفات به علت ایمن نبودن خودروها در کشور است؛ دو بُعد این قضیه در تأثیرگذاری تحریم‌ ها در تأمین نشدن مواد و قطعات مورد نیاز جهت ارتقای ایمنی خودروهای داخلی و بُعد فرهنگی آن هم به رعایت نکردن قوانین برمی‌گردد.
وی در مورد انحصار بازار خودرو و تأثیر آن بر کیفیت و ایمنی محصولات نیز افزود: تا زمانی‌که بازار خودرو انحصاری باشد و به واردات به صورت سلیقه‌ای و مقطعی نگاه شود، در عمل دولت‌ها دست به تصدی‌گری در صنعت می‌زنند و با سختی همچنان به سمت خصوصی‌سازی می‌روند، در چنین شرایطی خودروساز داخلی وقتی برای ثبت‌نام ۷۳ هزار دستگاه خودرو بیش از ۵ میلیون نفر را در صف انتظار می‌بیند، نیاز جدی به افزایش کیفیت و ارتقای فاکتورهای ایمنی حس نمی‌کند و همچنان روی روال گذشته پیش می‌ رود و حتی تقاضای افزایش قیمت می‌دهد!
فرزانه اظهار کرد: توسعه در بستر صنعت خودرو و افزایش کیفیت، در رقابت و در بازار آزاد شکل می‌گیرد؛ امری که در کشور به واسطه اقتصاد سیاسی همچنان اتفاق نیفتاده است.
این فعال حوزه صنعت خودرو تاکید کرد: هرچند در ماه های اخیر شاهد طراحی هندسی نسبتاً مناسبی در خودروسازان داخلی هستیم اما، از نظر متریال و روش تولید هنوز در این خودروها ضعف وجود دارد و به غیر از تارا و شاهین، سایر خودروهای داخلی موجود در کشور در مجموع‌، بدنه‌های ایمنی ندارند زیرا به لحاظ ساختار طراحی، قدیمی و فاقد پارامترهای نوآورانه هستند.

پیچ آخر

علت اصلی نامگذاری ۱۴ اکتبر مطابق با ۲۲ مهر به عنوان روز جهانی استاندارد World Standards Day جالب است؛ زمانی که در سال ۱۹۴۶ نمایندگان ۲۵ کشور در لندن گردهم آمدند تا یک سازمان بین‌ المللی جدید با هدف هماهنگی استانداردهای جهانی ایجاد کنند نتیجه این گردهمایی به تأسیس سازمان بین‌المللی استاندارد موسوم به ISO منجر شد که امروزه نقش مهمی در ایجاد استانداردهای جهانی ایفا می‌کند اما لحاظ کردن ایتم‌های استاندارد در کشور ما با موانع و دشواری‌های زیادی مواجه است که اصلاح آنها فرسایشی است و با آغاز به کار هر دولت نیز همان آش و همان کاسه تکرار می‌شود.
عضویت ایران در سازمان بین‌المللی استاندارد موسوم به ISO در سال ۱۳۴۳ تحقق یافت و به تدریج با عضویت در بیش از ۱۰۶ کمیته فنی اصلی و فرعی و عضویت فعال و به عنوان عضو ناظر در ۱۴۰ کمیته فنی اصلی و فرعی و پذیرش مسئولیت دبیرخانه کمیته ­های فنی ISO/TCI134 و ISO/TC217 و ISO/TC91، فعالیت‌های آن توسعه یافته است اما اینکه چرا تولیدات خودرویی کشور از پارامترهای استاندارد جهانی تبعیت نمی‌کند جای سوال دارد!
معمولاً مؤسسات و سازمان‌های استاندارد کشورهای جهان در صورت تولید کالاهای غیراستاندارد و مشاهده اثرات زیانبار آنها برای جان و سلامتی مردم، ضمن اعلام جرم علیه تولیدکنندگان آن کالاها و تقاضای مجازات برای متخلفان از مراجع قضایی، فرآورده های غیراستاندارد را از مراکز تولید، توزیع و فروش جمع آوری و از ورود آنها به بازارهای مصرف جلوگیری به عمل می آورند حال آنکه هر روز در ایران خودروهای بی‌کیفیت و ناایمن تولید شده و به مصرف‌کنندگان تحمیل می‌شود و کک کسی هم نمی‌گزد!
بدین ترتیب، حال وقت آن رسیده تا سازمان ملی استاندارد ایران و وزارت عریض و طویل صمت باید به این سؤالات پاسخ دهند که آیا نظارت دقیقی بر رعایت همه استاندارد‌های اجباری در تولید خودرو دارند یا خیر؟ و آیا استاندارد‌های ایمنی تولید خودرو در ایران به استاندارد‌های جهانی نزدیک است یا خیر؟ و اگر پاسخ منفی است، چرا و چه زمان باید به سایه آن استانداردها برسند!؟

ارسال یک پاسخ