یادداشت/ افول حیات پروفسور احمد صبور اردوبادی استاد برجسته داروسازی کشور
بیش از ۱۰۰ عنوان کتاب و صدها مقاله پژوهشی و تربیت هزاران دانشجو و ساخت ده‌ها داروی ترکیبی حاصل یک قرن تلاش پروفسور اردوبادی
عصرآزادی آنلاین/ سرویس فرهنگی – محمد فرج پور باسمنجی:
خبر روز نهم تیرماه کوتاه و تاسف بار بود و در این هیاهوی انتخاباتی، افول حیات پروفسور احمد صبور اردوبادی یکی از مفاخر داروسازی کشور و از بزرگان علمی، فرهنگی شهر تبریز بود که جامعه علمی و دانشگاهی تبریز را در غم و اندوه فرو برد و دهم تیرماه پیکر آن دانشمند فقید و عزیز سفر کرده از دنیای فانی به عالم باقی، تشییع و در قطعه نام آوران وادی رحمت تبریز به خاک سپرده می شود.
دانشگاه تبریز و پس از آن دانشگاه علوم پزشکی شکل گرفته از بدنه آن، چه حق بزرگی بر گردن ترویج علم و دانش در ایران و حتی سایر نقاط جهان داشته اند. این دانشگاه که اولین موسسه آموزش عالی خارج از پایتخت ایران بوده ۱۰سال پس از تاسیس دانشگاه تهران توسط رضا شاه پهلوی، در سال ۱۳۲۴ ه.ش توسط جعفر پیشه وری در قالب ۳ دانشکده طب، زبان و ادبیات ترکی و فلاحت و امور زراعی تاسیس شده است و هم اکنون یکی از مراکز بزرگ علمی، آموزشی و معتبر آکادمیکی کشورمان محسوب می شود که بررسی همه جانبه آن به همت هیئت رییسه دانشگاه تبریز و دانشگاه علوم پزشکی مانده است که در طرح های جامع، اقدام به جمع آوری اسناد علمی و اکتشافات و دستاوردهای اساتید ممتاز و مستند کردن زندگی و خدمات فرهیختگان علم دانش، ادب و تربیت خود کنند که علی الظاهر چنین همتی الان در این دانشگاه ها دیده نمی شود و حتی وقتی یکی از نوابغ و ستارگان علمی آنها غروب می کند حتی خبر آن نیز برای افکار عمومی منتشر نمی شود که جای بحث و بررسی در مجالی دیگر می طلبد ولی متاسفانه باید گفت: در انتخابات اخیر ریاست جمهوری، دانشگاه علوم پزشکی به دلیل وابستگی رئیس آن به جناح خاصی دو بار در باره انتخابات بیانیه داده اند. این جای تاسف دارد که در باره افول حیات پروفسور احمد صبور اردوبادی یکی از بزرگان دانشکده های داروسازی دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور سکوت کرده و چندان وظایف خود را انجام نمی دهند و در اکثر مواقع ستاره گان علم و معرفت غروب می کنند ولی بزرگداشتی، معرفی برای رسانه ها و افکار عمومی و الگوبرداری برای جامعه علمی صورت نمی گیرد.
مردان علم و دانشی که در دانشگاه تبریز و دانشگاه علوم پزشکی در این نزدیک به ۸۰ سال فعالیت علمی، آموزشی و پژوهشی سر بر آورده اند و در توسعه علم و دانش و مکارم اخلاقی و انسانی نقش مهمی ایفا کرده اند و بی جهت نیست که امروز شهر تبریز یکی از قطب های بزرگ پزشکی و درمانی کشور بوده و هر نوع عمل جراحی به دست توانای اطبای ممتاز دانش آموخته دانشگاه تبریز و دانشگاه علوم پزشکی صورت می گیرد که البته از لحاظ اخلاق پزشکی و ایفای مسئولیت‌های اجتماعی و پایبندی به سوگند پزشکی و مسائل زیر میزی سئوالات زیادی مطرح است که در فرصتی دیگر باید پرداخت شود. ولی یکی از این دانشمندان و داروسازان بنام کشورمان که در ۱۰۲ سالگی در تبریز دارفانی را وداع کند از آن داروسازان و دانشمندان پاک طینت بودند که هیچ موقع دنبال جمع آوری ثروت و فروش داروهای ترکیبی منحصر بفرد خود به نفع خود نبوده و هیچ گاه نه داروخانه ای تأسیس کرده و نه امتیاز آن را فروخت.
《پروفسور احمد صبور اردوبادی 》《۱۳۰۲ _ ۱۴۰۳ ه.ش تبریز》یکی از این دانشمندان بنام و تأثیر گذار در رشته های داروسازی، علوم انسانی و تربیتی و علوم اسلامی بوده است.
وی در سال ۱۳۰۲ ه.ش در یک خانواده تجارت پیشه اصیل تبریزی متولد شده و از شاگردان ممتاز مدرسه فردوسی تبریز بوده است و در دهه ۲۰ در رشته داروسازی دانشگاه تهران با رتبه عالی پذیرفته شده و در سال ۱۳۳۰ ه.ش پس از دانش آموختگی به زادگاه خود برگشته و به استخدام دانشگاه تبریز در آمده و در راه اندازی دانشکده داروسازی تبریز از پیشگامان آن بوده است.
دکتر احمد صبور اردوبادی از اساتید برجسته و پیشکسوت داروسازی و سم شناسی از ابتدای تأسیس دانشکده داروسازی تبریز پس از یک قرن حیات معقول و خدمت به علم و فرهنگ به دنبال سکته مغزی در سن 102 سالگی دار فانی را وداع گفت. ایشان در سال 1358 با مرتبه استاد تمام سم شناسی دانشکده داروسازی بازنشسته و تا چند روز پیش از مرگ به فعالیت علمی، مطالعه و تحقیق و تألیف در مقولات علمی توکسیکولوژی، امور فرهنگی و تربیتی مشغول بودند و در این مدت نه به داروخانه داری پرداختند و نه امتیاز داروخانه ای را گرفتند و فروختند و علی رغم زندگی ساده حتی از امتیاز تأسیس داروخانه نیز استفاده نکردند.
دکتر احمد صبور اردوبادی علاوه بر تربیت هزاران دانشجو در دانشکده داروسازی تبریز و استادی مشاور و راهنمای داروسازان در توسعه صنعت داروسازی در شهر صنعتی تبریز نیز، همواره مورد وثوق و طرف مشاوره مدیران صنایع دارویی کشور بوده و امروز که تبریز به عنوان ۳ قطب مهم داروسازی، کشور مطرح و صنایع بزرگ تولید فرآورده های متنوع دارویی در جوار آن شکل گرفته ناشی از پتانسیل‌های بالقوه و بالفعل همین دانشکده باسابقه داروسازی دانشگاه تبریز و علوم پزشکی آن بوده است.
شادروان پروفسور احمد صبور اردوبادی در کنار فعالیت‌های علمی، آموزشی و پژوهشی به فعالیت‌های اخلاقی، تربیتی و دینی دانشجویان همت گماشته و در دوران اوج حکومت پهلوی در دانشگاه تبریز انجمن علمی_مذهبی را بنیان نهاده که حاصل چند دهه فعالیت آن انتشار عناوین مختلف کتب تربیتی، روان شناسی، اخلاقی و دینی و برپایی صدها نشست دانشجویی با حضور شخصیت‌های موجه دینی از جمله زنده یاد استاد محمدتقی جعفری، دکتر شریعتی، جعفر سبحانی، فخرالدین حجازی و دیگر مصلحان دینی در آن بوده است.
این اندیشمند فرهیخته دانشگاهی علاوه بر صدها مقاله علمی، تحقیقاتی، مبتکر ده‌ها اکتشاف و ترکیب دارویی جدید در دانشکده داروسازی، ۳۵ عنوان کتاب در حوزه پزشکی دارویی، ۴۰ عنوان کتاب در حوزه علوم انسانی و ۱۵ عنوان کتاب در زمینه اعتیاد و مواد مخدر و راه های پیشگیری از آن تدوین و تألیف کرده که امروز در دسترس علاقمندان و دانشجویان و اهل مطالعه است. از کتاب‌های مشهور آن که به زبان های خارجی ترجمه شده 《راز طول عمر》می باشد.
چند سال پیش وقتی آوازه شادروان اردوبادی از مرزهای ایران گذشت یونسکو اقدام به تجلیل از این استاد برجسته نمود و به دنبال آن مراسم بزرگداشتی در سینما ناجی برگزار شد و زنده یاد آیت الله آل هاشم چه زیبا به مسئولان دانشگاه علوم پزشکی گفت: که وقتی یونسکو از این دانشمند تبریزی تجلیل کرد خوب شد که مسئولان فرهنگی و دانشگاه علوم پزشکی تبریز هم به فکر داشته های علمی و نوابغ روزگار خود افتادند و مراسم تجلیلی را برپا کردند. بعدها با تلاش دکتر سیاهی و برخی اساتید دانشکده داروسازی، کتابخانه دانشکده داروسازی بنام پروفسور اردوبادی نام گذاری شد.
