این روزها خبرهای خوشی از مدیریت حوزه شهرستان اسکو به گوش می رسد و آن از آغاز فاز عملیات اجرایی ساماندهی بافت تاریخی روستای جهانی کندوان حکایت دارد؛ اقدامی که همواره مورد انتقاد کارشناسان و دلسوزان صنعت گردشگری و اقتصادی ایران و جهان قرار گرفته است و باید زودتر از این تحقق می یافت.
در حقیقت، شروع عملیات طرح مرمتی بافت تاریخی روستای گردشگری کندوان شامل اجرای نمای پوشش کاهگِل و همسان سازی با محیط روستا و کران ها، تعویض درب و پنجره های فلزی، ساماندهی و اجرای سنگ فرش ورودی و رنگ آمیزی بشکه‌ها، تانکر‌ها و سایر نماد‌های روستایی از جمله آرزوهای دوستداران حوزه گردشگری آذربایجان، افکار عمومی و رسانه ها بود که آغاز این اقدام، نویدبخش تغییر و تحول قابل ملاحظه ای در چهره تاریخی این دهکده توریستی خواهد بود که باید قدرش را بدانیم.
آذربایجانی ها از این روستا با خانه های کله قندی و صخره‌ای یکهزار ساله اش خاطرات به یاد ماندنی دارند و جالب تر اینکه در بیست و پنجمین اجلاس مجمع عمومی سازمان جهانی گردشگری که اواخر آبان ماه ۱۴۰۲ در تاشکند پایتخت کشور ازبکستان برگزار شد کندوان به عنوان اولین روستای ایران در فهرست بهترین روستا‌های جهانی گردشگری ثبت گردید که برای تورک ها پرافتخار و غرورانگیز است…
پلان اول
فرماندار شهرستان اسکو با اشاره به اینکه طرح مطالعات جامع کندوان از مدت‌ها پیش آغاز شده بود به “عصرآزادی” گفت: مطالعه ساماندهی ساخت و سازهای این روستای توریستی حدود ۲۰ سال پیش آغاز شده و در قالب مطالعات طرح جامع کندوان آغاز شده اند و خوشبختانه اخیراً به اتمام رسیده است.
“حسین فیروزی” افزود: بعد از ثبت جهانی روستای تاریخی کندوان، برخی الزامات وجود داشت که به تناسب ثبت جهانی گردشگری، به ثبت جهانی میراثی کندوان نیز توجه می‌داشتیم که خوشبختانه برخی از طرح‌ها در نظر گرفته شده که طرح ثبت جهانی میراثی، مکمل ثبت جهانی کندوان خواهد بود.
وی ادامه داد: اکنون تاکید بر آن است تا این دو موردِ ثبت جهانی، به صورت مساوی به تکامل برسند لذا اقدامات لازم برای توسعه گردشگری کندوان پیش برده می‌شود، عمده بحث ثبت میراثی، تعیین تکلیف ساخت و سازهای غیرمجاز است که یونسکو این امر را ایراد گرفته و یکی از الزامات اصلی برای ثبت جهانی میراثی، تعیین تکلیف این نوع ساخت و سازها در داخل روستای کندوان می‌باشد لذا این موارد در طرح جامع در نظر گرفته شده و برخی از پیشنهاداتی داشتیم که تحقق یافتند و برخی دیگر نیز برای گسترش حوزه گردشگری کندوان در دست بررسی است.
فیروزی با ذکر این نکته که کندوان از لحاظ وسعت حدود ۳۲ هکتار است اضافه کرد: محدوده‌ای که به عنوان روستای تاریخی کندوان از لحاظ میراث جهانی مدنظر است همین مقدار است و ورود گردشگر و استقبال عموم از بازدید از این روستای جهانگردی بسیار بالاتر از آن است لذا باید اقدامات اساسی صورت گیرد که مشاور طرح جامع، اقدامات و پیشنهاداتی را دارد که در آینده نزدیک عملیاتی خواهند شد.
فرماندار شهرستان اسکو تاکید کرد: بحث استفاده از سرمایه گذاران نیز مورد مهم دیگری است که باید در روستای جهانگردی کندوان مورد تاکید قرار گیرد، یکی از آنها ساماندهی روستای حیله ور در همسایگی کندوان است که یک روستای زیرزمینی و مدفون در دل خاک بوده و به طور حتم مورد بازدید گردشگران قرار خواهد گرفت که مطالعات و کاوش‌های باستان شناسی روستای حیله ور به طور حتم منجر به توسعه گردشگری منطقه خواهد شد.
وی یادآور شد: با ورود سرمایه‌گذاران و حمایت دولت و توجه مسئولان استانی و البته با اقداماتی که در نظر گرفته شده می توان به اهداف اصلی از پیش تعیین شده در خصوص توسعه گردشگری روستای جهانی کندوان دست یافت، در کنار این موارد به ایجاد منطقه ویژه گردشگری کندوان نیز توجه خاصی داریم که یکی از همان برنامه‌هایی است که برای الزامات و اسناد بالادستی و فرادستی ثبت جهانی روستای کندوان در نظر گرفته شده است.
فیروزی، بحث تهاتر درباره روستای کندوان را مورد توجه قرار داد و خاطرنشان کرد: در نظر داریم امکاناتی را فراهم نماییم تا نیاز مبرمی به مباحثی همچون تملک نداشته باشیم لذا بحث منطقه یا ناحیه سرریز جمعیت کندوان از چند سال پیش آغاز شده و با آماده شدن زیرساخت‌های آن، با استفاده از امکانات محلی و یاری اهالی روستا، می توان به توافقاتی دست یافت کمااینکه بیشترین بحث اعتباری مربوطه در مورد زیرساخت ها و شبکه انرژی است، ارتقای درجه راه کندوان نیز به درجه ۲ و برخی از مسیرهایی که باید برای دسترسی به روستای جهانگردی کندوان مدنظر قرار گیرد نیز در آینده نزدیک به مرحله نهایی خواهند رسید.
پلان آخر
نباید از مشکلات فعلی این روستا نیز به سادگی گذشت به طوری که سد معبر فروشندگان و مغازه داران روستایی، فعالیت غیرمجاز راهنمایان گردشگری در ورودی روستا، استفاده فروشندگان و مغازه داران از ورق‌های فولادی و فلزی نامناسب با بافت تاریخی کندوان در بازارچه برای پوشش سقف و درب مغازه‌ها و عدم رعایت اصول استاندارد پذیرش گردشگر توسط برخی فروشندگان در روستا از جمله موانع پیش پای روستای جهانی کندوان در برخورد با مسافران و گردشگران خارجی است برشمرد که ضرورت آموزش های مستمر روستائیان و اهالی باصفای این روستا را دوچندان می کند زیرا کندوان، یک نعمت خدادادی برای آذربایجانی ها محسوب می شود و مراقبت و صیانت از جایگاه جهانی آن وظیفه هر آذربایجانی است.
معاون اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی آذربایجان‌شرقی نیز با اشاره به اهمیت حذف مداخلات معماری این روستای تاریخی گفت: در آستانه اولین سالگرد ثبت روستای تاریخی کندوان به عنوان اولین روستای جهانی گردشگری ایران، عملیات اندودکاری و ساماندهی این روستای تاریخی در راستای احیای بافت تاریخی و حذف مداخلات معماری و همگن‌سازی بصری آن آغاز شد.
“وحید نواداد” افزود: روستای تاریخی کندوان به دلیل معماری منحصر به فردش که شامل خانه‌های سنگی و کران مخروطی شکل است، اهمیت توجه به جلوه معماری سنتی این روستا را دوچندان کرده و در این راستا معاونت میراث فرهنگی آذربایجان شرقی، عملیات اندودکاری، حذف مداخلات معماری و احیای جلوه تاریخی کندوان را با جدیت ویژه ای دنبال می کند.
او با اشاره به سرمایه‌گذاری ۲ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومانی پروژه بافت تاریخی کندوان تاکید کرد: حفظ هماهنگی بصری و جلوگیری از مداخلات غیرمجاز معماری می‌تواند به اصالت و یکپارچگی روستا کمک کند زیرا این روستای منحصربه‌فرد، با خانه‌های سنگی و کران‌های مخروطی شکل خود که در دل صخره‌ها کنده شده‌اند به عنوان یک نمونه برجسته از معماری سنتی و طبیعی شناخته می‌شود که در این راستا، تکمیل عملیات اندودکاری کندوان نه تنها به حفاظت از سازه‌های این روستا کمک می‌کند، بلکه نقش مهمی در همگن‌سازی بصری و حفظ هویت معماری روستای تاریخی ایفا خواهد کرد.
بدین ترتیب، عملیات اندودکاری و ساماندهی روستای تاریخی کندوان در راستای حذف مداخلات معماری و همگن‌سازی بصری این روستا در آستانه اولین سالگرد ثبت جهانی آن در سازمان جهانی گردشگری آغاز شده است تا نویدبخش روزهای خوش این روستای جهانی باشد.
