بررسی مشکلات شهرکهای صنعتی آذربایجان‌شرقی در نشست شماره ۱۱۰ شورای گفتگوی استان به روایت "عصرآزادی"
شهرکهای صنعتی آذربایجان شرقی در حسرت توسعه
عصرآزادی/ شهرام صادق زاده
فعالان بخش خصوصی آذربایجان شرقی به عنوان یک استان تولیدمحور همواره تاکید کرده‌اند که برای حل مشکلات تولید و سرمایه گذاری، باید دست در دست بخش دولتی داده و در راستای حل مشکلات بخش تولید گام‌های اساسی برداشته شود به شرطی که دولتی‌ها هم در این راستا رغبت داشته باشند؛ شورای گفتگوی دولت و بخش خصوصی به عنوان یکی از ساختارهایی است که می توان از طریق آن به بخش خصوصی فعال استانها اعتماد کرد.
یکصد و دهمین نشست شورای گفتگوی دولت و بخش خصوصی آذربایجان شرقی با حضور معاون وزیر صمت و مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی ایران، رئیس اتاق تبریز، مدیران دولتی و فعالان اقتصادی آذربایجان شرقی در تبریز برگزار شد که عمدتاً بر محور احصاء مشکلات شهرکهای صنعتی این استان صنعتی معطوف گردید.
نکته جالب توجه نشست اردیبهشت ماه ۱۴۰۴ شورای گفتگوی آذربایجان شرقی، اظهارات دبیر اتاق تبریز در خصوص وضعیت نگران‌کننده برخی از شهرکهای صنعتی این استان بود؛ به نحوی که در حضور معاون وزارت صمت از چالش های جدی در زیرساخت‌های حیاتی همچون آب، برق، گاز، تلفن و همچنین عدم تحقق تعهدات برخی دستگاه‌های خدمات‌رسان به ویژه در نواحی بخش خصوصی سخن گفت.
“محرم محرم‌پور” با بیان اینکه آذربایجان‌شرقی از نظر صنعتی با سایر استانها قابل قیاس نیست تاکید کرد که منابع برخی استان‌های کمتر صنعتی‌تر بیشتر از آذربایجان شرقی است و معلوم نیست چرا تاکنون هیچکس پاسخگوی آن نیست…
چالش اول
رئیس اتاق بازرگانی تبریز با اشاره به شعار سال، بر اهمیت اهتمام جمعی برای تحقق سرمایه‌گذاری در بخش تولید استان تاکید کرد و گفت: طبق دستور استاندار آذربایجان شرقی مبنی بر تدوین برنامه و سند توسعه در استان و با توجه به شرایط موجود، ما اقدام به تهیه گزارش جامع برای توسعه استان کرده‌ایم.
“یونس ژائله” ادامه داد: بر اساس تحقیقات صورت گرفته در این زمینه، بخش کشاورزی، می‌تواند با کمترین هزینه، بیشترین رشد و بهره وری را به همراه داشته باشد.
وی با اشاره به اینکه در حال حاضر ۵ هزار واحد تولیدی در شهرکهای صنعتی آذربایجان شرقی مستقر هستند افزود: مشکلات متعددی در شهرکهای صنعتی استان وجود دارد و حتی در مواردی شاهد هستیم مسائل و مشکلات ساده، باعث بروز مشکلات جدی برای سرمایه‌گذاران می‌شوند.
ژائله، یکی از مشکلات اساسی در شهرکهای صنعتی این استان را مربوط به بحث واگذاری زمین دانست و اضافه کرد: سرمایه‌گذار دلال زمین نیست بلکه برای توسعه فعالیت خود زمین خریداری می‌کند اما گاه به دلیل مشکلات تحریم نمی‌تواند ماشین‌آلات موردنظر خود را برای آغاز فعالیت تولیدی به کشور وارد کند و به همین دلیل شهرکهای صنعتی اقدام به فسخ قراردادِ واگذاری زمین سرمایه‌گذاران کرده و باعث تحمیل هزینه‌های سنگین به واحدهای صنعتی می‌گردند.
رئیس اتاق بازرگانی تبریز در پایان اظهارات خود خطاب به مدیرعامل شهرکهای صنعتی کشور، نبود زیرساخت‌های کافی در حوزه جاده‌های مواصلاتی، برق، آب و غیره را از دیگر مشکلات واحدهای مستقر در شهرکهای صنعتی آذربایجان شرقی عنوان کرده و بر رسیدگی چالش‌های آنها تاکید نمود.
چالش دوم
رئیس خانه صنعت و معدن آذربایجان شرقی نیز گفت: در حال حاضر از ۱۰۳ میلیارد از محل منابع مالی بودجه این استان در شهرکهای صنعتی، ۵۷ میلیارد تومان محقق شده است.
“مهدی امینی” با بیان اینکه قبلاً فروش زمین در شهرکهای صنعتی با ۱۰ درصد پیش‌پرداخت و اقساط ۳ الی ۵ ساله صورت می‌گرفت افزود: اکنون پیش پرداخت‌ها با ۲۰ درصد و با یکسال اقساط انجام می‌شود که این امر قطعاً به معنی حمایت از واحدهای تولیدی نیست.
وی از عدم بخشودگی جرائم در شهرکهای صنعتی انتقاد کرد و نبود زیرساخت‌های کافی در شهرکهای صنعتی را از دیگر مشکلات موجود عنوان کرد و خواستار تخصیص حق یک درصد مالیات بر ارزش افزوده دریافتی از سوی شهرداری‌ها برای امور جاری شهرکهای صنعتی شد.
عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی تبریز با تاکید بر اینکه هیچ تفاوتی از نظر قانون بین شهرکهای صنعتی دولتی و خصوصی وجود ندارد متذکر شد: متاسفانه در عمل هیچگونه خدماتی به شهرکهای صنعتی بخش خصوصی استانها ارائه نمی‌شود!
دیگر عضو هیئت رئیسه اتاق بازرگانی تبریز نیز اظهار کرد: شهرکهای صنعتی استانها در سال‌های آینده با مشکل جدی نگهداری و زیرساخت‌ها مواجه می‌شوند به طوری که هم‌اکنون نیز بخشی از این زیرساخت‌ها فرسوده شده‌اند.
“رضا جعفری” افزود: در شهرکهای صنعتی کشور ترکیه، مجتمع‌های صنعتی طبقاتی وجود دارند ولی در شهرکهای ما ۴۰ درصد فضای محیطِ اختصاص یافته به کارخانه‌دار، در همان اول کار گرفته شده و خدمات گران به او ارائه می گردد در حالی که با تکنولوژی‌های جدید می‌توان این شرایط را بهبود بخشید!
وی با اشاره به اینکه رویه کهنه فاصله‌بندی در شهرکهای صنعتی را می‌توان با علم روز اصلاح کرد یادآور شد: به کار بردن عنوان شهرک صنعتی برای شهرک بعثت تبریز ظلم بزرگ به این منطقه است زیرا بعثت یک شهر صنعتی است.
چالش آخر
معاون وزیر صمت و مدیرعامل شهرکهای صنعتی ایران گفت: امروزه ۵۰ هزار میلیارد تومان زیرساخت‌های فرسوده در شهرکهای صنعتی کشور داریم که اگر تا ۶ سال آینده چاره‌ای اندیشیده نشود، با بحران مواجه خواهیم شد!
“رضا انصاری” با اشاره به تجارب بین‌المللی در حوزه بهره وری افزود: فصل مشترک مطالعات توسعه‌ای در حوزه کشاورزی در کشور هلند، اتکا به تکنولوژی‌ها به خصوص نوع تکنولوژی در ایجاد گلخانه‌ها بوده است لذا پیشنهاد می‌کنم یک منطقه تخصصی با محوریت شرکت‌های دانش‌بنیان و فناوری‌های پیشرفته برای تولید دانش کاربردی مشابه در کشاورزی ایجاد شود.
رئیس سازمان صنایع کوچک ایران با تأکید بر اهمیت شهرکهای صنعتی در رشد اقتصادی کشور تاکید کرد: همانطور که ساختارهای مدیریتی در شهرداری‌ها وجود دارد، باید ساز و کاری مشابه در اداره شهرکهای صنعتی نیز طراحی شود زیرا این شهرک‌ها در عمل به مثابه شهرهایی با کارکرد صنعتی هستند.
وی با اشاره به اینکه در پاییز سال گذشته، مصرف برق شهرکهای صنعتی به حدود ۳ هزار مگاوات رسید که معادل ۵ درصد کل مصرف برق کشور بود اضافه کرد: نباید بار محدودیت‌های انرژی صرفاً بر دوش صنعت باشد چراکه اقتصاد خانوارها به تولید وابسته است زیرا اگر برق منازل وصل باشد، اما صنایع تعطیل شوند و مردم درآمدی نداشته باشند، نتیجه مطلوبی حاصل نمی‌شود.
بدین ترتیب و آنطور که انصاری می‌گوید، گویا توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر راهکار مؤثری در این زمینه است که از قرار معلوم، زمین‌های موجود در شهرک‌ها برای احداث نیروگاه‌های خورشیدی با تخفیف ۳۰ تا ۸۰ درصدی در اختیار سرمایه‌گذاران قرار خواهد گرفت تا در کوتاه‌مدت ۵۰ درصد برق موردنیاز شهرک‌ها از طریق این نیروگاه‌ها تأمین گردد؛ و کاش که عملیاتی شود!
