?عصرآزادی/ شهرام صادق زاده
از اواخر هفته گذشته بار دیگر شاهد تشدید بحران خاموشی در کشور هستیم که در مواقعی بدون اعلام قبلی رخ میدهد که این رفتار شرکت توانیر زمینه بروز مشکلات گستردهای برای شهروندان را به وجود آورده است.
وابستگی گسترده زندگی مردم به برق سبب شده تا قطعی طولانی مدت این حامل انرژی زیر و بم زندگی افراد را تهدید کند به عبارت دیگر از صنف نانوایی که پایهای ترین نیاز اساسی را برای مردم تامین میکند و با قطع برق از مدار خارج میشود تا اصناف و کسبه شهرها و در مجموع، مشاغل و امکاناتی که وابسته به برق هستند.
گذشته از اینها، شاید تحمل چند ساعت گرما در فضای خانه چندان دشوار نباشد اما آنچه که کارشناسان این صنعت از آن با عنوان ناترازی در عرضه و تقاضا یاد میکنند نه تنها مشترکان خانگی بلکه مشترکان بخش کشاورزی و صنعت را نیز تحت تأثیر قرار میدهد و هزینههایی را به آنها تحمیل میکند که در نهایت پیامدهای منفی آن به کل اقتصاد کشور وارد میشود.
کارشناسان حوزه انرژی معتقدند با اینکه گرمای زودهنگام و حتی استخراج بیت کوین ها به سهم خود بر افزایش مصرف برق تأثیرگذار هستند اما مسئله کمبود عرضه و تولید برق، ریشه در کمبود منابع مالی، قیمتگذاری دستوری و سوءمدیریت دارد که از مجلس هفتم تاکنون این صنعت را درگیر کرده است!
به گفته آنها، ساخت نیروگاه جدید با ظرفیت ۵ هزار مگاوات نیاز به سرمایهگذاری ۴ تا ۵ میلیارد دلاری دارد که با توجه به وضعیت مالی دولت و به ویژه شرایط تحریم، به سختی قابل انجام است.
با این حال استفاده از ظرفیتهای قانونی مانند ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید میتواند با صرفه جویی حدود ۱۰ هزار مگاواتی، پاسخگوی بخشی از تقاضای برق، بدون نیاز به احداث نیروگاه های جدید باشد…
▪️قطعی های مداوم برق و آب مردم مناطق سردسیر و کوهستانی را هم کلافه کرده است!
تازه اوایل تابستان است و هنوز بیش از دو ماه دیگر تا پایان فصل سوزان باقی مانده، ولی این روزها هوای استانهای جنوبی به شدت گرم شده و پیش بینی می شود تا اواسط پاییز، فصل گرم سال برای آنها ماندگار باشد.
گرمتر شدن هوا همواره باعث افزایش میزان مصرف آب و برق میشود و البته امسال و سال گذشته کرونا هم مزید بر علت شده است تا با همدستی گرما و کرونا، مصرف آب و برق در سطح کشور افزایش شدیدی یابد.
بیآبی نیز یکی از مشکلاتی است که طی هفته اخیر مردم را در شهرها و روستاهای مختلف کشور آزار داده و موجب نارضایتی و انتقاد شهروندان شده است به طوری که حتی در مناطق کوهستانی کشور همچون استانهای آذربایجان و کردستان نیز قطعی های مداوم، مردم را کلافه کرده است.
خاموشی به هر دلیلی که باشد صدمات جبران ناپذیری هم به اقتصاد کشور و هم به زندگی روزمره مردم وارد میکند و این روزها نیز با توجه به قرار گرفتن در گرمترین فصل سال و شکستن رکورد مصرف برق در برخی مناطق کشور شاهد قطعیهای گاه بلند مدت برق بودهایم که مشکلاتی را برای شهروندان ایجاد کرده است.
اما آنچه که شاید کمتر به آن توجه میشود زندگی روزمره مردم است که خاموشیها آن را با آشفتگی روبرو میکند، زیرا طاقت فرسا بودن گرمای زودهنگام به ویژه در مناطق کوهستانی، خاموش شدن تلفن های همراه، عدم امکان استفاده از وسایل برقی در زمان خاموشی و یا آسیب دیدن آنها به علت خاموشی، کار نکردن آسانسورها و پمپ آب و غیره قطع شدن دستگاه های پزشکی در خانههایی که از بیمار مراقبت میشود و امثال آن از جمله مشکلاتی است که قطعی برق با خود به همراه میآورد!
▪️علت خاموشیهای بدون اطلاع قبلی مشکل در شبکه برق عنوان می شود!
در حالی که مسئولان حوزه برق کشور علت خاموشی های گسترده، اعلام نشده و طولانی روزهای اخیر را از مدار خارج شدن دو نیروگاه عنوان کردند اما شهروندان همچنان از ادامه خاموشی های مکرر خبر میدهند.
شرکت های آب و فاضلاب استانها هم درباره وضعیت آب هشدار داده و اعلام می کنند ۱۰۱ شهر کشور در وضعیت قرمز تامین آب قرار دارند.
در شب های اخیر، برق در مناطق گستردهای از تهران، کرج، تبریز و سایر شهرها بدون اعلام قبلی قطع شد و خاموشی تا پاسی از شب ادامه داشته و در برخی از مناطق نیز قطعی برق از ساعت ۲۲ الی یک بامداد گزارش شده است.
این در حالی است که کاربران شبکههای اجتماعی از نقاط مختلف کشور از جمله اهواز، اصفهان، تبریز، مشهد، شیراز، زاهدان، کرمانشاه، کرج، سمنان و زابل نیز خبر از قطع گسترده برق دادند.
این در حالی است که مصطفی رجبی مشهدی، سخنگوی صنعت برق، علت قطع برق بیش از پنج ساعت در برخی استانها را “وقوع حادثه” خواند و گفت: اگر خاموشی به دلیل وقوع حادثه صورت بگیرد امکان اطلاعرسانی از قبل وجود ندارد.
محمدحسن متولی زاده، مدیرعامل شرکت توانیر هم شرایط برق در یک ماه آینده را “اضطراری” خواند و علت خاموشیهای ناگهانی و بدون اطلاع قبلی روزهای اخیر را “مشکل در شبکه برق” عنوان کرد و گفت که قرار است خاموشیها طبق جداول باشد.
به گفته مسئولان حوزه آبی، میزان ورودی آب سدها در سالجاری آبی نسبت به متوسط سال گذشته ۶۰ درصد و متاسفانه میزان حجم آب سدها هم ۳۴ درصد کاهش یافته است.
آنها کاهش باران، افزایش مصرف و گرمای زودرس را از علت این مسئله می دانند که در شهرهای گرمسیر مرکز کشور کولرها حدود ۱۱ درصد آب مصرفی را به خود اختصاص میدهند!
▪️گرمای هوا موجب شده بار دستگاههای سرمایشی به شبکه برق کشور تحمیل شود!
یک کارشناس حوزه برق در این باره گفت: ایران میتواند به عنوان مرکز تبادل برق منطقه، نیاز خود در فصول اوج مصرف را تأمین و در سایر فصلها، از طریق صنعت برق که در رتبه نخست صادرات خدمات فنی و مهندسی ایستاده، ارز آوری کند.
پیام باقری ادامه داد: در صنعت برق نیز مانند سایر بخشهای اقتصادی، معادله تولید و مصرف را داریم و اگر این توازن برقرار نباشد دچار مشکل میشویم لذا در صورت پیشی گرفتن تولید از مصرف، برق مازاد خواهیم داشت و از آنجایی که برق تولیدی قابل ذخیرهسازی نیست، باید برنامه مشخصی برای آن داشته باشیم.
وی افزود: آنچه که امروز در حال رخ دادن است اینکه مصرف از تولید پیش افتاده است لذا اگر نتوانیم از مسیرهای مختلف، این عدم توازن را جبران کنیم، در نهایت آنچه که رخ میدهد خاموشیهایی است که اکنون با آن رو به رو هستیم.
باقری اضافه کرد: در شرایط کنونی دلیل اینکه مصرف بر تولید پیشی گرفته، گرمای زود هنگام است لذا اکنون دمای هوا به طور متوسط نسبت به سال گذشته حدود پنج درصد افزایش داشته؛ همچنین با کمبارشی و کاهش حدود ۵۰ درصدی ذخایر سدها نیز مواجهایم.
این کارشناس اظهار کرد: از طرف دیگر گرمای هوا موجب شده بار دستگاههای سرمایشی خانگی و صنعتی به شبکه برق کشور تحمیل شود و از طرف دیگر، کشاورزان برای اینکه در فصول گرم سال نیاز به آبیاری بیشتری دارند، برداشت از چاههایی را که عمدتاً برقی هستند زودتر از موعد آغاز کرده و وارد مدار کردهاند بنابراین مجموعه این عوامل موجب رشد بیش از ۲۰ درصدی تقاضا شده که رقمی حدود ۹ هزار مگاوات بار جدید به شبکه تحمیل کرده است.
▪️برق اضطراری کیفیت عملکرد ونتیلاتور را کاهش میدهد و بیمار از دست میرود!
قطعی برق در نقاط مختلف کشور مشکلات بسیاری را ایجاد کرده و زندگی مردم را گرفتار کرده است، زیرا این وضعیت در بیمارستانها بسیار خطرناک و حتی موجب مرگ بیماران میشود.
یک فوق تخصص آی.سی.یو در این باره گفت: در حد فاصل قطعی برق و اتصال دوباره دستگاههای ونتیلاتور به بیماران کووید – ۱۹، امکان مرگ این بیماران افزایش مییابد و فاجعه بزرگی رخ میدهد.
هاشمی افزود: اکسیژن که قطع میشود بعضی از دستگاه های ونتیلاتورها دچار اختلال عملکرد میشوند زیرا برخی از آنها که توربینی هستند کاملاً از کار میافتند، لذا رفت و آمد اکسیژن بسیار اثر بدی بر بیمار دارد.
وی اضافه کرد: وقتی چنین اتفاقی میافتد تا زمانی کادر درمان بتوانند اکسیژن را تکمیل نمایند گاهاً مشاهده شده که بیماران مبتلا به کرونا جان میسپارند!
این پزشک تاکید کرد: مسئلهای که در مورد قطعی برق و مواجه شدن این شرایط برای دستگاههای ونتیلاتوری که وزارت بهداشت در اختیار بیمارستانها قرار داده وجود دارد این است که وزارت بهداشت بدون هماهنگی و بررسی انجمن، این دستگاههای ونتیلاتور را خریداری کرده است. هاشمی اظهار کرد: آنها با قطعی برق دچار اختلال شدید در عملکرد میشوند زیرا دستگاه ونتیلاتور، تلویزیون نیست که با اتصال به برق اضطراری عملکردش بدون اختلال ادامه داشته باشد لذا کوالیتی دستگاه ونتیلاتور کاملاً دچار افت شده و برق اضطراری، کیفیت عملکرد را کاهش میدهد و فشار اکسیژن کم میشود و بیمار از دست میرود!