راه توسعه از مرزها می گذرد
“عصرآزادی” از ضرورت احداث شهرک های صنعتی مرزی مشترک با کشورهای همسایه در مناطق محروم گزارش می دهد؛
?عصرآزادی/ شهرام صادق زاده
امروزه تعاملات جهانی بر اساس ارتباطات دوجانبه و چند جانبه کشورها تنظیم شده و در این بین داشتن رابطه مناسب و تبادلات اقتصادی و سیاسی با همسایگان از اهمیت خاصی برخوردار است تا آنجا که اینگونه روابط در توانمندی کشورها نقش بسزایی داشته و به رونق تولیدات داخلی، صادرات و چرخش بهتر زندگی مردم یک کشور کمک می کند.
ایران از ابتدا بنا را بر تبادل منصفانه با همسایگان خود گذاشته و تلاش کرده به استمرار این رابطه استحکام بخشد لذا طبق نظر کارشناسان رابطه و تبادل اقتصادی با همسایگان منافعی دو طرفه از جمله امنیت جغرافیایی و اجتماعی بیشتر، سودآوری اقتصادی دو طرفه و مبارزه با قاچاق کالا دارد که بر همین اساس کشورمان همواره در شکل گیری روابطی مستحکم با همسایگان پیشرو بوده و اینک ارتباطات اقتصادی و صنعتی مشترک باید سرلوحه دولتمردان قرار گیرد.
برخی از کارشناسان اقتصادی، پاشنه آشیل شهرک های صنعتی داخل کشور به ویژه در مناطق آزاد تجاری را واردات محور شدن این مناطق و تبدیل شدن آنها به مراکز اقتصاد تجاری ارزیابی می کنند که باید از حالت روزمرگی فعلی رهایی یابند!
به اعتقاد آنها، باید پای واسطه‌ها از مناطق آزاد تجاری برچیده شده و این مناطق به مراکز تولید ملی تبدیل شوند زیرا از قرار معلوم، عده ای در این مناطق رانت ویژه گرفته و سودی هم به مردم فقیر محدوده مرزی نمی رسد که این امر، احداث شهرک های صنعتی مرزی مشترک با کشورهای همسایه را دوچندان می کند…
▪️شهرک اول
ایجاد شهرک‌های صنعتی مشترک بین کشورها همواره از منظر اقتصادی و صنعتی دارای اهمیت بسیاری بوده است و به نظر می‌رسد در آینده نزدیک باید شاهد ساخت اولین شهرک صنعتی مشترک ایران با یکی از همسایگانش باشیم.
البته تلاش برای ایجاد اولین شهرک صنعتی مشترک بین ایران و دیگر کشورهای همسایه از سال‌ها قبل در جریان بوده اما محصول همه این تلاش‌ها تاکنون به ایجاد چنین فضای صنعتی مشترکی منتهی نشده تا خلا آن همچنان وجود داشته باشد.
عراق، ترکیه و ارمنستان سه کشوری هستند که مذاکرات برای ایجاد شهرک صنعتی مشترک با آنها طی سال‌های گذشته در دستور کار مسئولان اجرایی و صنعتی کشور قرار گرفته بود اما اخیراً تلاش‌ها در این زمینه با رویکرد جدی‌تر دنبال شده و حتی تفاهم نامه‌های مشترکی هم با برخی از این کشورها در باب ایجاد شهرک صنعتی مشترک بین دو کشور به امضا رسیده است؛ اقدامی که به نظر می‌رسد ساخت چنین زیرساخت صنعتی مشترکی را بیش از همیشه به وقوع نزدیک کرده باشد.
ساخت شهرک‌های صنعتی مشترک با دیگر کشورها از این منظر مهم است که پس از ساخت چنین فضایی فرصت جذب سرمایه گذاری‌های خارجی، ایجاد فضای انتقال دانش، تکنولوژی و فناوری، افزایش صادرات، رونق بیشتر تولید و غیره پیش پای صنعت و تولید کشور خواهد بود.
ایران با دارا بودن ۵۰۹ شهرک، ۳۴۰ ناحیه صنعتی، ۵ منطقه ویژه اقتصادی در حال بهره برداری، ۸۵ شهرک و ناحیه صنعتی تخصصی، ۶ شهرک فناوری، ۴۰ مرکز خدمات فناوری و کسب و کار، ۲ مجتمع فناوری اطلاعات و خدمات نرم افزاری، ۱۰۰ هزار و ۵۸ قرارداد منعقده و بهره برداری از ۴۹ هزار و ۸۸۲ واحد صنعتی و ۳۲۷۰ واحد کارگاهی، زمینه اشتغال مستقیم ۹۹۸ هزار و ۵۹۵ نفر را در سراسر کشور فراهم کرده است اما ایجاد شهرک های صنعتی مشترک با کشورهای همسایه می تواند تا حد زیاد به رونق اقتصادی داخلی منجر گردد و به نوعی هم تحریم ها را دور زد!
▪️شهرک دوم
چندین سال است که بحث احداث و راه اندازی شهرک های صنعتی مشترک مابین ایران و کشورهای همسایه اطراف بر سر زبان هاست اما متاسفانه تاکنون اقدامات جدی در این خصوص انجام نگرفته و فعالان حوزه صنعت همچنان منتظر تسهیل گری مسئولان جهت بهره برداری از طرحهای مشترک صنعتی و سوددِه برای کشورمان هستند.
مدیر توسعه صنعتی و فناوری سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی کشور در این باره گفت: برای ساخت شهرک صنعتی مشترک در مناطق مرزی نیازمند مجموعه اقدامات قانونی با کشورهای همسایه هستیم و تعامل اجرایی لازم باید فراهم شود.
طهمورث لاهوتی اشکوری افزود: برای شناسایی موقعیت‌های مکانی مناسب جهت احداث شهرک های صنعتی در مناطق مرزی تلاش‌هایی صورت گرفته و مکان یابی‌ها با در نظر گرفتن موضوعات قانونی و زیست محیطی برای تسهیل استقرار سرمایه‌گذاران در دستور کار است.
وی با بیان اینکه احداث شهرک صنعتی مشترک با کشورهایی از جمله عراق و ترکیه نیز در همین راستا دنبال می‌شود و در دستور کار است اضافه کرد: در حال حاضر شهرک صنعتی مشترک با کشورهای دیگر نداریم اما در مرحله انجام مطالعات لازم هستیم لذا موضوع احداث شهرک های صنعتی مشترک همواره در دیدارها و مذاکرات بین المللی از سوی سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران با توجه به همین توانمندی پیگیری شده است که با استقبال طرف‌های خارجی روبرو شده است.
مدیر توسعه صنعتی و فناوری سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی کشور تاکید کرد: این استقبال با توجه به سابقه بیش از ۵۰ ساله سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران در زمینه ایجاد و تأمین زیرساخت‌های صنعتی بوده و باید به این نکته توجه داشت که صادرات خدمات فنی و مهندسی در کنار تبادل فناوری زمینه توسعه بیشتر روابط تجاری را فراهم می‌کند.
▪️شهرک آخر
یک کارشناس امور مرزی درباره ساخت شهرک‌های صنعتی مرزی و رابطه آن با رونق تولید گفت: با توجه به اینکه شهرک‌های صنعتی بیشتر بحث تولید و توان فنی دو کشور را مطرح می‌کند و از سوی دیگر سرمایه گذاری دو کشور است که مستقیماً بر رونق تولید و سرمایه گذاری مشترک تاثیر داشته و تأثیر مثبتی بر روابط اقتصادی، سیاسی، امنیتی دو کشور می‌گذارد.
شهریار حیدری با بیان اینکه برخی از کشورها چنین اقداماتی در مرز‌های مشترک خود انجام داده و اثرات آن را مثبت ارزیابی کرده اند افزود: با توجه به توافق‌های حاصل شده بین ایران و کشورهای همسایه اگر شهرک های صنعتی اجرا شوند اثرات بسیار خوب اقتصادی بر جای خواهد داشت.
وی اضافه کرد: شهرک‌های صنعتی الگوی مناسب هستند و می‌توان آنها را به مرز‌های میانی برد و از دو شهرک به ۴ و یا ۵ شهرک صنعتی افزایش یابد که البته برای اجرای این شهرک‌های صنعتی باید مسئولان حوزه اقتصادی دولت پیگیر باشند.
این کارشناس امور مرزی درباره تاثیر ایجاد شهرک‌های صنعتی مرزی در اشتغال زایی مردم مناطق تاکید کرد: اگر این شهرک ها با مدیران جهادی، بافرهنگ و الگوی اقتصادی شکل بگیرد بسیار مفید خواهد بود به طوری که حتی می‌توان تدابیری اندیشید تا جلوی قاچاق گرفته شده و بر رونق تولید و اشتغال به خصوص مناطق مرزی محروم کمک شود تا این مناطق به امنیت پایدار برسند.
از اظهارات این کارشناس پیداست که هم مرزی با کشورهای همسایه فرصت توسعه را فراهم کرده و باید با توسعه زیرساخت‌های مورد نیاز از این فرصت استفاده شود زیرا ظرفیت شهرک های صنعتی در مناطق مرزی کشور به خصوص در استانهای شمالغرب و شمالشرق بسیار قابل توجه است.
بدین ترتیب در بخش واگذاری زمین شهرک های صنعتی مناطق مرزی به سرمایه‌گذاران منطقه نیز باید تسهیلات ویژه‌ای در نظر گرفته شود تا در حین واگذاری اعمال شده و به توسعه اقتصادی استانهای مرزی محروم منجر گردد.
