رشد ۳ برابری نشریات ایران در معتبرترین پایگاه علمی دنیا

به گزارش عصرآزادی آنلاین به نقل از ایرنا، محمدجواد دهقانی اظهار داشت: تعداد نشریات علمی در پایگاه آی.اس.آی (کلاریویت آنالیتیکس) مدام در حال تغییر است که بعد از ارزیابی در صورت کسب امتیاز در پایگاه نمایه می شوند و گروهی از نشریات نیز سالانه از این فهرست حذف خواهند شد.

وی افزود: نشریات در چهار نمایه نامه علوم، علوم اجتماعی، هنر، انسانی و منابع علمی نوظهور توسط مراکز آموزش عالی در ارزیابی عملکرد پژوهشی مورد استناد قرار می گیرند. به کارگیری این نشریات در ارزیابی ها مختص ایران نبوده و در سراسر دنیا متداول است.

به گفته سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام، تعداد نشریات در این چهار نمایه ۲۱ هزار و ۳۳۵ مورد است که ۱۳ هزار و ۶۰۷ نشریه مربوط به سه نمایه علوم، علوم اجتماعی، هنر و انسانی و هفت هزار و ۷۲۸ مورد آن متعلق به نمایه نامه منابع علمی نوظهور است؛ در سال میلادی ۲۰۲۰، تعداد نشریات ایران در چهار نمایه نامه اصلی آی.اس.آی، ۱۵۳ مورد است.

دهقانی خاطرنشان کرد: تعداد نشریات نمایه شده جمهوری اسلامی ایران در پایگاه آی.اس.آی (کلاریویت آنالتکیس) در سال ۲۰۱۹ برابر با ۱۲۳ مورد بود که در مقایسه با سال ۲۰۱۰ تقریبا سه برابر شده است. در سال ۲۰۱۰ تعداد نشریات ایرانی در آی.اس.آی ۳۶ مورد بود که در سال ۲۰۱۱ به ۴۲ نشریه افزایش یافت؛ همچنین در سال ۲۰۱۲ تعداد نشریات دوباره روند افزایشی داشت و به ۴۶ و در سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۸ تعداد نشریات ایران در آی.اس.آی به ترتیب به ۴۶، ۴۸، ۱۱۰، ۱۱۳، ۱۱۶ و ۱۱۸ مورد رسید.

سرپرست ISC گفت: نشریات ضریب تاثیردار ایران در گزارش های استنادی نشریات نشان می دهد که علیرغم افزایش تعداد نشریات ایران، آنها ضریب تاثیردار نمی شوند هر چند تعداد نشریات دارای ضریب تاثیر در سال ۲۰۱۸ برابر با ۳۶ مورد است؛ بنابراین، یکی از چالش های عمده نشریات بعد از نمایه شدن در پایگاه استنادی آی.اس.آی، کسب استناد مطابق با فرمولی است که ضریب تاثیر برمبنای آن محاسبه می شود. در سال ۲۰۱۹ استنادهایی که در این سال به مقالات نشریه ای که در دو سال قبل از آن یعنی ۲۰۱۸ و ۲۰۱۷ منتشر شده اند برای محاسبه ضریب تاثیر مورد استفاده قرار می گیرند.

وی تاکید کرد: یکی از دلایل افزایش چشمگیر تعداد نشریات نمایه شده ایران در سال ۲۰۱۵، اضافه شدن نمایه نشریات نوظهور در این پایگاه استنادی بین المللی بوده است. از چالش های اصلی نشریات کشور استفاده از محتوای آنها در بین محققان بین المللی است که با بررسی استنادهای صورت گرفته به مجلات قابل بررسی است. افزایش کیفیت محتوا، بین المللی شدن نشریه همچنین رویت پذیر شدن مقالات نشریه از عواملی هستند که می توانند به بالا بردن تعداد استنادهای نشریه کمک کنند.

دهقانی گفت: نمایه سازی نشریات در نمایه های بین المللی از نگاه سیاستگذاران علم از اهمیت بسزایی برخوردار است. هر چند سهم زبان فارسی به عنوان زبان علم و تعداد نشریات نمایه شده کشور در نمایه های استنادی بین المللی در طی سال های اخیر افزایش یافته است، اما مقایسه تعداد نشریات نمایه شده در سطح بین المللی با آنچه نمایه نشده است، نشان می دهد که غالب این نشریات فقط در پایگاه های ملی نمایه و عرضه می شوند.

وی افزود: ایران از لحاظ تعداد نشریات علمی نمایه شده در پایگاه آی.اس.آی، در رتبه ۲۲ دنیا و رتبه دو جهان اسلام قرار  دارد. کشور ترکیه در بین کشورهای اسلامی تعداد ۲۲۵ نشریه در این پایگاه نمایه می کند که این کشور را در رتبه ۱۵ دنیا قرار داده است. آمریکا، انگلستان، هلند، آلمان و سوئیس پنج کشوری هستند که بیشترین نشریات علمی دنیا در پایگاه استنادی آی.اس.آی نمایه کرده اند بدین معنی که بزرگترین ناشران علمی دنیا در این کشورها قرار دارند. اسپانیا، برزیل، ایتالیا، لهستان و هند کشورهای بعدی هستند که در زمینه انتشار مجلات برتر علمی فعال ترند.