?عصرآزادی/ شهرام صادق زاده
در حالی به نقطه حساس انتخابات ۱۴۰۰ رسیدیم که مهمترین عامل معضلات و مشکلات اقتصادی کشور در زمان حاضر مسئله سوءمدیریت بوده و کارشناسان تأکید دارند تا زمانی که یک تحول مدیریتی در کشور رخ ندهد، چالش های اساسی اقتصاد کشور حل نمیشود.
سال ۹۹ با همه چالشها با ثبت بدترین رکوردهای اقتصادی به پایان رسید، سالی که علاوه بر تحریم، کرونا روی دیگر وضعیت مدیریت اقتصادی کشور را نمایان کرد، تورم ۵۰ درصدی و رشد اقتصادی منفی کنار التهاب شدید در بازار های مالی از جمله بورس و ارز، همچنین جهش غیر قابل توجیه در بازار مسکن سراسر کشور موجی از دلسردی و ناامیدی را میان اقشار مختلف ایجاد کرد.
دهه ۹۰ با همه فراز و نشیب ها، چالشهای گاه و بیگاه اقتصادی، سوءمدیریتها و غیره اینک به سرعت سپری گردید و انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ به زعم کارشناسان، یکی از روزنه های مهم باقیمانده برای اصلاح اساسی امور اقتصادی کشور در بعد کلان محسوب میشود.
▪️ضرورت داشت مردم شناخت کافی از کاندیداهای ریاست جمهوری داشته باشند
فردا (جمعه) موعد برگزاری انتخابات ۱۴۰۰ است اما فضای سیاسی کشور تحت تاثیر شیوع کرونا، مشکلات معیشتی و فشار تحریمها قرار گرفته است و جریانات سیاسی در تلاشند با ارائه برنامههایی هدفمند زمینه استقبال مردم از انتخابات را فراهم و مشارکت پرشورتری را رقم بزنند.
همه این بایدها و نبایدها در حالی مطرح میشود که شیوع کرونا، مشکلات معیشتی و فشار تحریمها، شرایط زندگی را برای مردم سختتر کرده است؛ با همه این تفاسیر مسئولان بر حضور پر شور مردم در انتخابات ۱۴۰۰ به عنوان بهترین راه برای حل مشکلات اقتصادی و مقابله با تهدیدهای دشمنان و رشد و توسعه کشور تاکید می کنند.
آنها معتقدند با توجه به موقعیت ویژه کشور در منطقه و مسائل بین المللی قطعاً این دوره از انتخابات از حساسیت زیادی برخوردار است و بر همین اساس بارها نسبت به برگزاری انتخابات پرشور تاکید شده است.
به نظر می رسد یکی از مهمترین نواقص قانون انتخابات ریاست جمهوری این است که فرصت مردم برای شناخت کاندیداها کمتر از یک ماه است در صورتی که ضرورت داشت مردم شناخت کافی از کاندیداهای ریاست جمهوری داشته باشند لذا انتظار میرود مجلس، این موضوع را در طرح اصلاح قانون انتخابات ریاست جمهوری لحاظ کند زیرا در حال حاضر در بسیاری از کشورهای جهان حدود یک سال قبل از برگزاری انتخابات، کاندیداهای ریاست جمهوری معرفی میگردند!
برخی از کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ در مدت زمان کوتاه مناظره ها باید با نظر گرفتن زیرساختها و منابع کشور وعده می دادند زیرا وعدههایی مانند پرداخت یارانه ۱۰ برابری مشکلات بیشتری برای کشور ایجاد میکند!
برگزار کنندگان انتخابات ریاست ۱۴۰۰ از جمله وزارت کشور و فرمانداریهای سراسر کشور و همچنین مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان به عنوان نهادهای ناظر بر روند انتخابات لازم است زمینه نشاط سیاسی را در کشور فراهم کنند.
هم اکنون مردم کشور تحت شدیدترین فشارهای اقتصادی قرار دارند و برای تأمین معیشت زندگی خود با مشکل روبهرو هستند، در حالی که درآمد بخشی از مردم طی ماههای اخیر ثابت بوده، اما قیمت اجناس در بازار چند برابر افزایش یافته است!
با شرایط فعلی و طبق تحقیقات میدانی، مردم فکر میکنند که رأی آنها در انتخابات فردا تأثیری نخواهد داشت لذا بر همین اساس نیاز است تمام کارگزاران در راه حل مشکلات اقتصادی مردم گام بردارند و از هرگونه تقابل و تسویه حساب شخصی پرهیز نمایند.
حفظ وحدت و همدلی مسئولان و همچنین پیشگیری از ایجاد تشنج در افکار عمومی از مهمترین وظایف کارگزاران برای برگزاری انتخابات پرشور بود که گمان می رود در طی مناظرات نامزدها نادیده گرفته شد!
▪️برخی ها به خاطر کرونا و مشکلات اقتصادی، کمتر در انتخابات شرکت می کند!
کرونا؛ ویروسی که تقریباً نزدیک به دو سال است زندگی مردم و شریانهای حیاتی کشور را درگیر کرده و این بار نوبت انتخابات ریاستجمهوری است تا ببینیم کووید – ۱۹ انتخابات ۱۴۰۰ را هم میتواند ضربه فنی کند و یا این که زور وزارت کشور و تمهیدات دیگر ارگانها به کرونا میرسد و به او جازه جولان دادن نمیدهند!
مشارکت در انتخابات موضوعی است که همواره به عنوان اصلیترین جنبه هر انتخاباتی به آن توجه میشود، یعنی فارغ از این که کدام نماینده و با چه سلیقهای روی کار میآید، مهم این است که چند درصد مردم در آینده کشورشان تصمیمگیری میکنند و چند درصد به علت دلایل مختلف توجهی به آن ندارند!
به گفته کارشناسان امر، عملکرد نه چندان جالب دولت و شرایط معیشتی بسیار سخت مردم در چندسال گذشته از عواملی هستند که مشارکت ۱۴۰۰ را تحت تأثیر قرار داده اما جدای از این عوامل انتخابات فردا چالشی مهم به نام کرونا را نیز همراه خود دارد.
اما یک تحلیلگر مسائل سیاسی در این خصوص معتقد است کرونا نمیتواند تاثیر چندان زیادی بر میزان مشارکت مردم در انتخابات داشته باشد.
محمد مهاجری گفت: مشکلات اقتصادی، یاس و ناامیدی مردم، رویکرد شورای نگهبان در ردصلاحیت ها، ایجاد فضای تخریبی یا نشاط سیاسی در مقطع انتخابات تاثیر بیشتری بر میزان مشارکت دارد.
وی با اشاره به اینکه کرونا تاثیر زیادی بر انتخابات ۱۴۰۰ نخواهد داشت افزود: برگزاری انتخابات با شرایط بیماری کرونا امکان پذیر است، البته طبق قانون، انتخابات باید در یک روز برگزار شود اما اگر راهی پیدا می کردند تا انتخابات در سه یا چهار روز برگزار شود از شکلگیری اجتماع جلوگیری و فاصله اجتماعی رعایت میشد.
مهاجری اضافه کرد: بیماری کرونا فی نفسه نمیتواند خیلی بر میزان مشارکت تاثیر بگذارد اما نمیتوان تاثیر آن را بر افزایش مشکلات اقتصادی و یاس و ناامیدی مردم منکر شد لذا احتمال دارد بخشی از جامعه به خاطر مشکلات اقتصادی، امید خود به آینده را از دست داده و کمتر در انتخابات شرکت کند!
وی با بیان اینکه گروههای سیاسی و دست اندرکاران کشور نباید کاری کنند که نشاط سیاسی تضعیف شود خاطرنشان کرد: در مقطع انتخابات فضای تخریب علیه دولت، مجلس و شورای نگهبان تشدید میشود و هرچند این فضای تخریب شدیدتر باشد، مردم امید خود را بیشتر از دست میدهند بنابراین اگر اجازه تخریب داده نمی شد بر مشارکت بیشتر مردم میتوان امید داشت.
▪️انتخاب رئیس قوه مجریه میتواند به بهبود کیفیت زندگی و معیشت بیانجامد؟
انتخابات ریاستجمهوری در بُعد کلان باید بتواند در ابعاد مختلف زندگی شهروندان به ویژه عرصه های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی تأثیر ملموس داشته و مردم تأثیر آرای خود را به عینه مشاهده نمایند.
با توجه به تلقی مردم از انتخابات به ویژه از این منظر که انتخابات حق است یا تکلیف، آنان به چند دسته تقسیم می شوند: عدهای از مردم شرکت در انتخابات را یک تکلیف و وظیفه میدانند و در دوره های انتخابات شرکت میکنند و مطمئناً در این دوره از انتخابات نیز مشارکت فعال خواهند داشت.
در نقطۀ مقابلِ این گروه، عدۀ دیگری هستند که بنا به دلایل خاص خود از شرکت در انتخابات سر باز میزنند و گروه سومی هم وجود دارند که هنوز برای شرکت یا عدم شرکت در انتخابات تصمیم خود را نگرفته و با بررسی اوضاع و شرایط و شاید در روز آخر، تصمیم نهایی را اتخاذ خواهند کرد که این گروه بیش از هر چیزی خواستار آن هستند که آثار شرکت در انتخابات و تأثیرگذاری رأی خود را در سرنوشت خود و کشور ببینند!
این گروه علاوه بر این که خواهان انتخابات رقابتی و عادلانه هستند، مایلاند از یک سو در میان نامزدهای تأیید صلاحیت شدۀ انتخابات ریاست جمهوری افرادی باشند که بتوانند افکار آنان را نمایندگی کنند و از سوی دیگر میخواهند بدانند آیا شرکت در انتخابات ریاستجمهوری و انتخاب رئیس قوۀ مجریه میتواند در عرصههای مختلف، به بهبود کیفیت زندگی به ویژه مقوله معیشت که لطمه دیده است، می انجامد؟
برای آنها جای سوال وجود دارد که آیا اگر رأی آنان در اکثریت قرار گرفت، رئیسجمهوری به قولهای خود در ایام انتخابات پایبند خواهد بود؟ آیا پس از انتخابات و به خصوص در سالهای آخرِ دوران ریاستجمهوری حرفهای تکراری گذشته را همچون “نمیگذارند برنامهها و سیاستهای خود را عملی کنیم” می شنوند یا خیر؟!
▪️ضعف در مدیریت کشور به مراتب شرایط بدتری از بدعهدی برجام یا تحریمها دارد!
یک کارشناس اقتصادی درباره شرایط اقتصادی کشور در سال ۱۴۰۰ گفت: مشکل اصلی اقتصاد ما، ضعف در مدیریت است که به مراتب شرایط بدتری از شیطنتهای آمریکا در برجام یا تحریمها دارد که البته درباره همان شیطنتها، اعتقاد دارم که ضعف ما باعث سوءاستفاده طرف مقابل شد!
محمد خوشچهره با اشاره به شرایط اقتصادی و بازارهای مالی کشور افزود: وضعیت اقتصادی ایران مانند شرایط یک بیماری است که در بستر افتاده است، این بیمار به ویروس مبتلاست که ریشه در بیکاری، تورم، رشد منفی اقتصاد و غیره دارد ولی با این همه به ترمیم و بهبود شرایط جسمانی بیمار امیدوار هستیم؛ زیرا بُنیه فرد بیمار قوی است و میتواند تا رسیدن به بهبود و سلامتی این درد و بیماری را تحمل کند اما مسئله اصلی اینجاست که رفتارها و تصمیمات اشتباه شخص بیمار و کادر درمانی آن بیمار ممکن است رفته رفته شرایط بیماری را بدتر کند.
وی با انتقاد از عملکرد نهادهای متولی در حوزه اقتصاد ادامه داد: مسئولان مربوطه اگر در رفتار و عملکرد خودشان شفافیت بیشتری را به کار بگیرند و سعی کنند موضوعات مختلف را واقع بینانه و درست دیده و نسبت به آن رفتار و تصمیم صحیح اتخاذ کنند، قطعاً شرایط کشور از این وضعیت خارج خواهد شد
خوش چهره اضافه کرد: البته ما یک انتخابات مهم در پیش داریم و باید دید که مسئولان و احزاب و افراد دخیل در آن واقعاً دغدغه منافع ملی و مردم را در نظر دارند یا صرفاً یک رقابت سیاسی، جناحی و حزبی را دنبال میکنند که اگر هدف واقعی آنان منافع ملی باشد، قطعاً وضعیت اقتصادی کشور میتواند بهبود پیدا کند.
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه دلیل عمده مشکلات اقتصادی در کشور به عوامل داخلی مربوط میشود بیان کرد: ما نمونه این ضعف مدیریتی را در بسیاری از بازارهای داخلی شاهد هستیم همچنان که در بازار مسکن در سال ۹۹ شاهد یک شرایط رکود آن هم بعد از چند مرحله تورم بودیم که طبعاً این تورمها میبایست به رونق بازار مسکن میانجامید اما به دلیل آنکه نهادهای متولی در این حوزه مدیریت خوبی بر این مسئله نداشتند وضعیت بلبشو شو وگرنه مسکن یا زمین، یک کالا یا محصول وارداتی یا صادراتی نیست که بخواهیم آن را وابسته به برجام یا تحریمها توجیه کنیم.