“عصرآزادی” از بلبشوی بازار صنعت لوازم خانگی آذربایجان شرقی گزارش می دهد؛ انحصار مانع خودکفایی و صادرات است
یک استاد دانشگاه تبریز: سیاست‌های پایدار باید در راستای حمایت از صنایع داخلی باشد به گونه‌ای که تولیدات کشور را در معرض رقابت با کالاهای مشابه خارجی قرار دهد تا رشد کنند!
? عصر آزادی آنلاین/ شهرام صادق زاده
آذربایجان شرقی یکی از مهمترین قطب‌های صنعت ایران مطرح است و واحدهای تولیدی کوچک و بزرگی در زمینه تولید اجاق گاز، کولر آبی، یخچال و سماور فعالیت دارند.
اکنون حدود ۲۵۰ واحد تولیدی لوازم خانگی در آذربایجان شرقی وجود دارد که محصولات متنوعی تولید کرده و علاوه بر تأمین نیاز داخلی به کشورهای همسایه مانند عراق، ترکیه، افغانستان و آذربایجان نیز صادر می‌کنند.
با این اوصاف اما، تولید کنندگان لوازم خانگی استان در چنبره‌ای از مشکلات گیر کرده اند؛ مشکلاتی که حل نشده و زنجیر وار دست و پای آنان را در گستره فعالیت صنعتی شان بسته است! مالیات، مسائل بانکی، محدودیت سرمایه، قوانین و مقررات محدود کننده و از همه مهمتر قاچاق لوازم خانگی از معضلاتی هستند که تولید کننده وطنی با آن دست به گریبان است.
معلوم نیست چرا با افزایش تولید داخلی و تأمین نیاز بازار مصرف از یک طرف قاچاق کالا همچنان تداوم دارد و از طرف دیگر قیمت این محصولات رو به افزایش است!
هر روز که می‌گذرد قدرت خرید مردم به دلیل افزایش سرسام آور قیمت لوازم خانگی کاهش می‌یابد و به ناچار مصرف کالای دست دوم را برمی گزیند و نتیجه اش رکود در بازار و انباشته شدن اجناس در انبارها می‌شود.
واقعیت این است که انواع محصولات لوازم خانگی تولید شده داخلی از کیفیت مناسبی برخوردار هستند و حتی قابلیت رقابت با نمونه‌های مشابه خارجی را دارند اما قاچاق، حمایت ناکافی و مشکلات مالی دیگر دامن تولید کننده را گرفته است و نمی‌گذارد این صنعت به درجه اعلای خودکفایی و صادرات برسد.
▪️با توسعه صنعت لوازم خانگی نیاز بازار داخلی به طور کامل تأمین می گردد
اخیراً بازار لوازم خانگی در آذربایجان شرقی با رکود قابل توجهی روبه رو شده است به طوری که فقط مصرف کنندگانی که نیاز ضروری دارند به بازار سر می‌زنند و مابقی ترجیح می‌دهند با قیمت‌های بسیار بالای لوازم خانگی از خرید انصراف داده و در پی تعمیر محصولات خود باشند!
فروشندگان لوازم خانگی هم معتقدند بازار از یک بلاتکلیفی خاص رنج می‌برد زیرا از یک طرف تدبیری برای مدیریت کالاهای قاچاق صورت نگرفته و برخی تولیدکنندگان بزرگ داخلی هم با کاهش عرضه یا فروش سبدی محصولات خود سعی در کسب سود هستند.
جالب اینجاست برخی تولیدکنندگان بزرگ لوازم خانگی آذربایجان شرقی در حالی طی چند ماه اخیر نسبت به افزایش ۱۰ درصدی قیمت‌ها اقدام کرده اند که بازار در رکود قرار داشته و نرخ ارز هم روند نزولی خود را طی کرده است.
برخی از فروشندگان لوازم در مورد دلایل افزایش قیمت‌ها می‌گویند این یک شگرد است که تولید کننده با افزایش قیمت‌ها نماینده‌های خود را ترغیب به خرید کالای بیشتر می‌کند در حالی که باید کالاها فروخته شوند تا انبارها فضای لازم برای کالاهای جدید را داشته باشند!
به نظر می‌رسد آذربایجان شرقی ظرفیت‌های فراوانی در زمینه تولید انواع لوازم خانگی و ساخت قطعات آن دارد و می‌تواند با توسعه این صنعت نیاز بازار داخلی را به طور کامل تأمین نماید.
تولید بوردهای الکترونیکی لوازم خانگی توسط شرکت‌های دانش بنیان فعال در استان یکی از این ظرفیت‌هاست و در صورت حمایت از این شرکت ها، کشورمان از واردات برخی از قطعات لوازم خانگی بی نیاز می‌شود.
اگر از ظرفیت‌های آذربایجان شرقی در تولید و صادرات لوازم خانگی به درستی استفاده شود به یقین این خطه از کشورمان به قطب اصلی لوازم خانگی تبدیل خواهد شد.
تسریع در راه اندازی شهرک لوازم خانگی در تبریز با هدف تجمیع فعالیت‌های واحدهای تولیدی ضرورتی انکار ناپذیر است که در این صورت می‌توان تحت عنوان یک برند خاص و واحد تولیدی اقدام کرد و از مزیت‌های اقتصادی فراوان آن بهره جست.
▪️رفع دغدغه انحصار می تواند نویدبخش لوازم خانگی باکیفیت باشد
سرپرست سازمان صمت آذربایجان‌شرقی نیز با بیان اینکه یک هزار و ۵۰۰ تولید کننده کشوری در صنعت لوازم خانگی فعالیت می‌کنند گفت: خوداتکایی و خودکفایی در تولید محصولات نهایی بومی در صنعت لوازم خانگی مستلزم بومی سازی خطوط تولید است.
غلامعلی راستی با اشاره به ممنوعیت واردات لوازم خانگی شرکت‌های کُره‌ای به کشور اظهار کرد: سیاست حمایت از تولید داخل در برابر واردات تنها راه نجات اقتصاد کشور است و ممنوعیت واردات برخی کالاها از جمله لوازم خانگی نه امروز، بلکه بر اساس مصوبه اولیه شورای هماهنگی سران سه قوه در سال ۱۳۹۷ ابلاغ شده و تا پایان سال ۱۴۰۰ ممنوعیت تداوم داشت.
وی با بیان اینکه آن چیزی که باید در حال حاضر تعیین تکلیف شود حمایت از این صنعت در حوزه قانونی است افزود: وزارت صمت برای حمایت از تولید ملی اقدام به ایجاد سامانه‌ای با عنوان «توانیران» کرده است.
راستی ادامه داد: این سامانه براساس جز (۱) بند الف ماده (۴) قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی کشور و حمایت از کالای ایرانی، مصوب اردیبهشت سال ۱۳۹۸ جهت معرفی توانمندی‌های داخلی شامل کالا و خدمات راه اندازی شده و به دنبال ایجاد فرصت برای داخلی سازی نیازهای وارداتی کشور است.
سرپرست سازمان صمت آذربایجان شرقی خاطرنشان کرد: در حوزه لوازم خانگی، خوداتکایی و خودکفایی در تولید محصولات نهایی بومی مستلزم بومی سازی خطوط تولید است که این سامانه یکی از بهترین مسیرهای دسترسی متقاضیان و تأمین کنندگان با یکدیگر است.
وی یادآور شد: در مقطع کنونی اگر تولیدکنندگان لوازم خانگی با اقتدار بر قاعده تأمین نیاز داخل استوار هستند، بخش اعظم این داخلی سازی مربوط به وجود سامانه‌ای مانند توانیران است و این مهم یکی از افتخارات وزارت صمت محسوب می‌شود که صد البته نیازمند بروزرسانی‌های متعدد است.
راستی خاطرنشان کرد: تعدد تولیدکننده‌ها در حوزه لوازم خانگی ضمن رفع دغدغه انحصار، با وجود رقابت در این حوزه می‌توانند نوید بخش تولیدات با کیفیت باشند.
▪️دولت باید از صنعت لوازم خانگی داخلی به صورت واقعی حمایت نماید
یک تحلیلگر اقتصادی در تبریز گفت: صنعت لوازم خانگی باید مدیون دستور رهبر انقلاب در خصوص ممنوعیت ورود لوازم خانگی خارجی باشد و از این فرصت برای ارتقای کیفیت و خدمات پس از فروش خود استفاده کند.
محمد کلامی ادامه داد: حمایت از تولید داخلی نتیجه رویکرد سه بازیگر اصلی اقتصاد است؛ اول دولت و حاکمیت است که باید با وضع قوانین و اقدامات مناسب موانع موجود بر سر راه تولید را برداشته و جریان تولید و فروش را تسهیل نماید.
وی افزود: دومین دسته تولیدکنندگان هستند که باید سعی کنند روز به روز با ارتقای کیفیت محصول و خدمات و نیز قیمت مناسب مصرف کننده داخلی را به خرید کالای داخلی تشویق کنند.
کلامی ابراز داشت: سومین گروه مصرف کنندگان هستند که باید با وفاداری به اجناس داخلی در مراحل اولیه تولید اجازه پیشرفت را به تولیدات داخلی دهند.
عضو هیأت علمی دانشگاه اضافه کرد: صنعت لوازم خانگی باید از این فرصت برای ارتقای کیفیت و خدمات پس از فروش خود استفاده نموده و محصولات خود را با قیمت مناسب روانه بازار نماید نه اینکه راه خطای تصور بازار انحصاری و کیفیت پایین و قیمت بالا را متوجه مصرف کننده داخلی نماید!
در همین حال یکی از فعالان عرصه تولید لوازم خانگی در تبریز نیز با تأیید وجود قاچاق لوازم خانگی به استان گفت: کُره‌ای ها به این راحتی اجازه نمی‌دهند بازار ایران از لوازم خانگی آنها خالی شود و برای همین شاهد افزایش قاچاق به کشور هستیم.
علیرضا ایمانی افزود: دولت اگر قصد حمایت از صنعت لوازم خانگی داخلی را دارد باید از این بخش به صورت واقعی حمایت کرده و اجازه قاچاق نیز داده نشود.
وی ابراز اضافه کرد: آذربایجان شرقی قطب تولید لوازم خانگی در کشور بوده و ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های فراوانی در این منطقه وجود دارد که باید از این قابلیت‌ها استفاده کرد.
▪️اگر چه واردات ممنوع است اما قاچاق کالا هنوز متوقف نشده است!
رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی آذربایجان شرقی نیز گفت: آن دسته از شرکت‌های خارجی که در شرایط سخت تحریمی پشت ایران را خالی کرده و کشور را ترک کردند به راحتی نمی‌توانند بازگردند!
داود بهبودی افزود: همان طور که تولید منافعی دارد، تجارت هم منافعی دارد؛ اگر صادرات داشته باشیم اما در مقابل آن نتوانیم کالایی وارد کنیم، این صادرات سود چندانی برای جامعه نخواهد رساند.
وی با بیان اینکه یک سمت تجارت، صادرات و سمت دیگر آن واردات است افزود: در شرایط متعارف تقویت صنایع داخلی از جمله سیاست های اقتصادی کشور به شمار می‌رود، اما این تقویت و حمایت از صنایع داخلی به منزله بستن مسیر واردات نیست.
بهبودی تاکید کرد: در واقع باید در یک بستر علمی و منطقی با به کارگیری ابزارها و سیاست‌های اقتصادی منطقی، از صنایع در مسیر صادرات و در مقابل موج ورود کالاهای خارجی که می‌تواند توازن را به ضرر صنعت داخل به هم زند، حمایت کنیم.
رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی آذربایجان شرقی با اشاره به وجود فعالیت‌های غیرقانونی و قاچاق در صنعت لوازم خانگی، گفت: اگر چه واردات ممنوع است اما قاچاق هنوز متوقف نشده و باید جلوی این معضل اساسی و مخرب گرفته شود.
استاد اقتصاد دانشگاه تبریز تشریح کرد: حمایت از صنایع داخلی باید در یک برنامه زمانبندی مشخص، هدفمند و به نحوی باشد که رفته رفته منجر به تقویت این صنایع شود و با ارتقای کیفیت و کاهش قیمت تمام شده تولید، امکان رقابت را برای کالاها در بازارهای داخلی و خارجی فراهم کرده و مانع شکل‌گیری انحصار شود.
وی بیان کرد: سیاست‌های پایدار و بلند مدت داخلی باید در راستای حمایت از صنایع باشد اما این حمایت نباید شکل مطلق به خود بگیرد بلکه باید به گونه‌ای باشد که تولیدات کشور را در معرض رقابت با کالاهای مشابه خارجی قرار دهد تا رشد کنند!
