“عصرآزادی” از وضعیت آلودگی هوای تبریز در آستانه فصل سرد سال گزارش می دهد؛

✔️ یک کارشناس محیط زیست:

تبریز در یک محل درّه مانند مستقر است و در روزهایی که باد وجود ندارد شاهد تمرکز مقدار قابل توجهی مواد آلاینده هوا هستیم!

?عصرآزادی/ شهرام صادق زاده

تبریز با مشکل آلودگی هوا به ویژه در ماههای فصل سرد سال مواجه است و استقرار مناطق صنعتی و صنایع سنگین در غرب این شهر، بروز آلودگی هوا را تشدید نموده است که باید برای برون رفت از آن کاری کرد!

طبق آمارهای پایش هوا، در ۶ ماهه نخست امسال وضعیت کیفیت هوای شهر تبریز به ترتیب شامل ۴۷ روز پاک، ۱۳۶ روز سالم و ۳ روز ناسالم برای گروه‌های حساس بوده و خوشبختانه روز ناسالم برای تمامی گروه‌ها به وقوع نپیوسته است.

این در حالی است که شاخص آلودگی از ۰ تا ۵۰ پی.اس.آی هوای پاک، از ۵۰ تا ۱۰۰ هوای سالم، از ۱۰۰ الی ۱۵۰ هوای ناسالم برای گروه‌های حساس بوده و هم‌چنین از ۱۵۰ الی ۲۰۰ نیز بیانگر ناسالم بودن هوا برای تمامی گروه‌ها و شاخص آلودگی بیش از ۲۰۰ نیز وضعیت بحرانی آلودگی هوا را نشان می‌دهد که تبریز نیز در سالهای اخیر این اعداد آلودگی را در خود دیده است.

به گفته مدیر روابط عمومی اداره کل حفاظت محیط زیست آذربایجان‌ شرقی، میانگین شاخص کیفیت هوای تبریز این روزها در حدود ۱۴۹ بوده و برای گروه‌های حساس ناسالم است که در صورت افزایش این شاخص به ۱۵۱، برای تمامی گروه‌های سنی ناسالم خواهد بود.

▪️به راستی چرا مازوت سوزی نیروگاه ها تنها در حریم شهر تبریز مجاز است؟!

 

از سال های دهه ۴۰ عده ای از متخصصین حوزه محیط زیست در مورد شهرهای بزرگ ایران خبر از آلودگی هوای پایدار داده بودند.

در شهرهای بزرگی همچون تهران، تبریز و مشهد این مسئله بسیار موجب نگرانی همگان شده بود اما بهتر است این موضوع را نیز بدانیم که آلودگی هوا موضوعی جهانی است که در تمام دنیا یکی از مسائل مورد بحث شده است.

هرگونه تغییر فیزیکی، بیولوژیکی یا شیمیایی در هوا ممکن است به عنوان آلودگی نامیده شود لذا عوامل اصلی آلودگی هوا متفاوت است و این اتفاق زمانی رخ می دهد که گازهای مُضر، گرد و غبار، دود و غیره وارد جو شود که این قضیه باعث می شود که زندگی گیاهان، حیوانات و انسان ها به دلیل کثیف شدن هوا با مشکلات متعددی روبرو شود و این پدیده در سال های اخیر بار دیگر خطرناک واقع شده و به یکی از معضلات شهرهای بزرگ کشور تبدیل گشته است.

برخی از کارشناسان معتقدند پروسه ناشی از مازوت سوزی نیروگاه تبریز، سیستم حمل و نقل عمومی فرسوده و آلاینده، فعالیت واحدهای صنعتی آلاینده در حریم کلان شهر تبریز فرصت نفس کشیدن را از شهروندان تبریزی گرفته است!

برخی از شهروندان دوستدار محیط زیست و دانشجویان گلایه مند هستند که در شرایطی که ارگان های ذیربط از جمله سازمان محیط زیست، سازمان صمت و سایر ارگان های متولی آذربایجان شرقی در این خصوص هیچ توان برخوردی نداشته و ضرورت دارد استاندار جدید آذربایجان شرقی سکوت را شکسته و از مسئولان مربوطه این پدیده خطرناک مطالبه کند که چرا مازوت سوزی نیروگاه ها در حریم تبریز مجاز است اما در اطراف شهرهای تهران و کرج ممنوع می باشد؟!!

▪️محدوده نیروگاه تبریز موجب می‌شود آلودگی توسط باد به سمت شهر هدایت گردد!

کلانشهر تبریز نیز همانند بسیاری از شهرها از این آلودگی مستثنی نبوده و به دلایل مختلف با عارضه‌های ناشی از آلودگی هوا درگیر است به طوری که بر اساس ارزیابی و بررسی‌های به عمل آمده، آلایندگی ناشی از سوخت مصرفی خودروها و سوخت مازوت در نیروگاه‌های آذربایجان شرقی و آلایندگی‌های زیست محیطی ناشی از آن جزو مهم‌ترین عوامل آلودگی هوای تبریز است.

نیروگاه حرارتی تبریز در کیلومتر ۱۶ جاده تبریز – آذرشهر واقع شده است و با توجه به قرار گیری شهرک صنعتی در دشت غرب تبریز و با توجه به جهت غربی-شرقی بادهای تبریز علاوه بر ایجاد آلودگی در محدوده نیروگاه موجب می‌شود که آلودگی توسط باد به سمت شهر هدایت گردد!

رئیس مجمع نمایندگان آذربایجان شرقی با تاکید به اینکه از سال گذشته پیگیر موضوع آلودگی هوای شهر تبریز است گفت: از آنجایی که سوخت مازوت در آذربایجان شرقی دردسرساز شده و مشکلات متعددی را برای شهروندان به وجود آورده است، خدمت دادستان تبریز نامه‌ای نوشته و چند مورد را در رابطه با نیروگاه‌ها یادآور شدم.

محمدحسین فرهنگی افزود: به دلیل اهمیت بالای مسئله در جریان پیگیری موضوع توسط دادستان هستم و جدیداً پیگیر مسئله هستیم تا هم از لحاظ مصرف زیاد آب و از بابت ایجاد آلایندگی به زودی حل شود.

وی اضافه کرد: در اجرای ماده ۱۳ قانون هوای پاک، مدیریت نیروگاه حرارتی باید اقدامات و تمهیدات لازم را جهت کاهش آلایندگی آن مجموعه انجام دهد و در صورت عدم اقدام، سازمان حفاظت از محیط زیست باید اقدامات لازم قانونی را مدنظر قرار دهد.

▪️شرکت پخش فرآورده‌های نفتی از توزیع سوخت نفت کوره جلوگیری می‌کند

مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی گفت: نیروگاه‌های تبریز و سایر مناطق استان باید الزامات و استاندارد‌های خروجی دودکش واحدهای خود در هر نوع سوخت را رعایت نمایند.

حسن عباس نژاد ادامه داد: به غیر از نیروگاه تبریز که در مواقع اضطراری از سوخت نفت کوره استفاده می‌کند، هیچ واحد صنعتی دیگری از سوخت مازوت استفاده نمی‌کنند.

وی افزود: با تیم سازی و افزایش تعامل بین دستگاهی که در استان صورت گرفت، از فعالیت واحد‌های آلاینده هوا جلوگیری شده است به طوری که همه واحد‌های صنعتی استان به ویژه کلان شهر تبریز به غیر از نیروگاه تبریز از سوخت پاک استفاده می‌کنند.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اظهار کرد: با توجه به هماهنگی‌های انجام شده، شرکت پخش فرآورده‌های نفتی آذربایجان شرقی از توزیع سوخت نفت کوره جلوگیری می‌کند ضمن اینکه از فعالیت واحد‌های بازیافت غیرمجاز نیز ممانعت می‌شود.

عباس نژاد اضافه کرد: خوشبختانه واحد‌های پتروشیمی و پالایشگاه تبریز نیز با توجه به پیگیری‌های انجام شده و همت مسئولان این واحدها، میزان آلایندگی خود را با اجرای طرح‌های مختلف از قبیل تصفیه فاضلاب و بازچرخانی پساب و جمع آوری گاز‌های خروجی و مدیریت پسماند و احداث کارخانه جدید گوگرد به حداقل رساندند.

وی بیان کرد: پیگیری ها‌ی انجام شده و حضور به موقع اکیپ‌های پایش شبانه، منجر به کاهش آلودگی در سطح استان شده است اما متاسفانه مصرف سوخت نفت کوره بدون رعایت استاندارد‌های خروجی دودکش در نیروگاه‌ها با توجه به نزدیکی نیروگاه تبریز به شهر و مراکز مسکونی باعث افزایش بار آلودگی هوای شهر شده است.

▪️وارونگی دما عامل مهمی در جلوگیری از حرکت عمودی هوا و تمرکز آلودگی است

یک کارشناس محیط زیست و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی تبریز در خصوص علت تشدید آلودگی شهر تبریز در ماههای سرد گفت: پدیده وارونگی دما یا همان اینورژن عامل مهمی در جلوگیری از حرکت عمودی هوا و تمرکز آلودگی است.

محمد ابراهیم رمضانی ادامه داد: در حالت طبیعی به دلیل تابش نور خورشید به سطح زمین و گرم شدن آن دمای هوای قسمت های پایین اتمسفر و لایه پایین جو نیز گرم شده و این عامل باعث ایجاد باد عمودی یا حرکت هوا به سطوح فوقانی می شود که همراه با خود مواد آلاینده را به سطوح فوقانی انتقال می دهد و توسط بادهای افقی مواد آلاینده در سطح وسیعی پخش می شود.

وی افزود: این در حالی است که در ماه های سرد سال این حالت طبیعی وجود ندارد و سرد شدن دمای هوا در سطوح پایین جو و افزایش و فشار و تراکم هوا از یک سو و عدم حرکت هوا موجبات باقی ماندن آلودگی های منتشره از کانون های آلاینده در شهرها می گردد.

رمضانی اضافه کرد: در شهر تبریز به واسطه محل استقرار آن از لحاظ توپوگرافی، به طوری که در یک محل دره مانند مستقر است در روزهایی که هوا راکد بوده و باد وجود ندارد شاهد تمرکز مقدار قابل توجهی مواد آلاینده هوا هستیم همچنین امکان شناخت وضعیت و مقدار آلودگی در مناطق مختلف شهر تبریز وجود ندارد و ایستگاهای موجود عمدتاً کیفیت هوا در مورد پارامترهای مورد اندازه گیری را، فقط در محل استقرار و پیرامون استقرار را مشخص می نماید!

این کارشناس تاکید کرد: اما مهمترین موضوع و مشکل در بحث کیفیت هوای شهر تبریز و سایر کلانشهرها، به مدیریت محیط زیست و مدیریت و برنامه ریزی و اجرای اقدامات اجرایی و پایش و کنترل منابع آلاینده آنها برمی گردد‌ زیرا مسئولیت این امر مهم با مدیران مرتبط در سطح ملی، استانی و محلی از یک طرف به عنوان تصمیم گیران، برنامه ریزان و ناظرین و مجریان مسئول بوده و از طرف دیگر مالکین، صاحبان، مدیران مراکز و واحدهای و منابع آلاینده، صاحبان خودرو ها و شهروندان می باشند.

☝عکسها از: مینا نوعی