“عصرآزادی” از وضعیت پرونده حادثه قطار تبریز – مشهد گزارش می دهد؛

✔️رئیس دانشکده مهندسی راه آهن:

لوکوموتیوران مسئولیتی در حادثه قطار تبریز – مشهد نداشته و نظارت به عهده مسئول کنترل بوده است!

?عصرآزادی/ شهرام صادق زاده

بسیار جالب است که در کشور ما پس از مدت کوتاهی از وقوع یک حادثه وحشتناک، همه ‏چیز فروکش می‌کند و بعد کم‌کم در هیاهوی روزمرگی به فراموشی سپرده می‌شود، انگار نه انگار که اتفاقی ‏افتاده است…

حادثه قطار تبریز – مشهد در ساعت ۷:۲۲ صبح روز جمعه ۵ آذر ۱۳۹۵ به وقوع پیوست، در ابتدای امر عنوان گردید قطار سمنان – مشهد از پشت به قطار تبریز – مشهد که در همان ریل متوقف بود، برخورد کرد.

در پی برخورد این دو رام قطار، چهار واگن از ریل خارج شده و پنج واگن دیگر نیز دچار حریق شدند که ۴۸ نفر جان باخته و ۱۰۳ نفر نیز مصدوم شدند.

شدت برخورد و تلفات آن به حدی بود که پس از حادثه قطار نیشابور، از این حادثه به عنوان دومین سانحه مرگبار حوادث ریلی کشورمان یاد می شود اما تاسف بارتر اینکه، وزیر راه و شهرسازی دولت دوازدهم درباره این حادثه گفت: نگران نباشید همه مسافران بیمه هستند!

این زخم زبان او در اولین ساعات وقوع یک حادثه غم انگیز ریلی، نمک به زخم مردم آذربایجان پاشید و واکنش های تندی را موجب گردید که هیچوقت از اذهان مردم و خانواده جانباختگان پاک نمی شود!

▪️سال اول

پس از وقوع این حادثه، انتقادات به مجلس دهم هم پررنگ شد زیرا مردم و رسانه ها معتقد بودند مجلس هیچگونه رسیدگی به موضوع سانحه قطار تبریز – مشهد نداشت!

جالب اینکه گزارش كمیسیون عمران هم در صحن علنی مجلس قرائت نشد و قوه قضائیه هم پس از گذشت چند سال حكم پرونده این سانحه را صادر نكرد!

با این تفاسیر هنوز هم معلوم نیست چه كسانی در این سانحه مقصر بودند در حالی که در كشور ما یک راننده اسنپ می‌تواند به راحتی مطلع شود تا ۱۰ كیلومترش چه خبر است اما قطار تبریز – مشهد در سانحه ۵ سال قبل به قطاری برخورد نمود كه از شب قبل در آنجا متوقف بوده و هیچکس خبر نداشته است!

نماینده ولی فقیه در آذربایجان شرقی اخیراً با اشاره به پنجمین سالگرد درگذشت زائران قطار تبریز – مشهد از عدم رسیدگی کامل به این پرونده اظهار تاسف نمود.

حجت الاسلام والمسلمین سیدعلی آل هاشم گفت: متأسفانه پس از گذشت ۵ سال از این حادثه تلخ،  مسببان اصلی مشخص و مجازات نشده‌اند لذا از دستگاه قضایی می خواهیم تا عاملان اصلی این حادثه را شناسایی و مجازات کند.

وی افزود: تقوا انسان را در برابر تهاجمات نفس اماره صیانت و محافظت می‌کند و هیچ انسانی نمی‌تواند بدون تقوا مسیر سعادت را به پایان برساند و دشمن قسم خورده انسان شیطان است که همیشه در کمین انسان می باشد.

▪️سال دوم

آذربایجان هنوز هم عزادار آن ٤٨ مسافری است که هیچ وقت به مقصد نرسیدند‎ ‎و کشته شدند، البته کشته که نه، بیشتر قربانیان آن اتفاق دلخراش ‏به طرز فجیعی در آتش سوختند و کک برخی ها هم نگزید!

همان روزها که صدای اعتراض و شکایت‌ها از بروز آن حادثه خونین بلند بود و خانواده‌های ‏داغدار در راهروهای پزشکی قانونی آذربایجان شرقی به دنبال نمونه ‏DNA‏ بودند تا شاید از این طریق پیکرخاکستر شده ‏عزیزان‌شان را شناسایی کنند وعده برخورد با مسببان، کلید واژه اصلی همه اظهارنظرها شد.

قرار بود ‏عاملان بروز آن حادثه ریلی عجیب پس  از شناسایی، معرفی و در مراجع قضائی محاکمه شوند، از استاندار آذربایجان شرقی و ‏فرماندار تبریز و نمایندگان مجلس گرفته تا مقامات بلندپایه دولتی و قضائی همه گفتند مقصران در هر لباس و ‏جایگاهی مجازات می‌شوند.

این در حالی است که انتشار چند گزارش نصف و نیمه از سوی هیأت کارشناسی، آن هم با کلی ابهام ‏و سوالات بی جواب تنها چیزی بود که از آن همه وعده، رنگ واقعیت به خود گرفت!

واقعیت این است که ما سال‌هاست که در حوادثی از این دست به این وعده‌ها عادت کرده‌ایم، آن‌ قدر گفتند و عمل نکردند که بی‏تفاوتی عادت‌مان شده است!

فرقی هم ندارد که مسافران، قطاری باشند که برای زیارت عازم مشهد بودند یا دانش‏آموزان و دانشجویان نخبه‌ای که برای برگزاری اردو سوار بر ارابه مرگ به سوی نیستی رهسپار شدند یا مثل ‏صدها شهروندی که در پرنده‌های آهنی فرسوده و قدیمی زنده روی زمین ‏فرود نیامدند.

▪️سال سوم

متاسفانه همانند بسیاری از حوادث و اتفاقات ناگوار این‌چنینی مثل سقوط هواپیما یا واژگونی اتوبوس و غیره که تعداد زیادی از هموطنان‌مان را بر اثر یک قصور یا اشتباه یا حتی تقصیر از دست می‌دهیم بلافاصله پس از وقوع حادثه برخورد دو قطار در محور سمنان ــ دامغان، در مرجع قضایی پرونده تشکیل شد و رئیس وقت قوه قضائیه هم کمتر از ۲۴ ساعت از گذشت حادثه، به رئیس کل دادگستری استان سمنان دستور داد: لازم است سریعاً با تشکیل پرونده ضمن بررسی علل سانحه نسبت به برخورد قانونی و سریع با مقصران حادثه اقدام و نتیجه به این جانب گزارش شود!

اما بعد از گذشت مراحل رسیدگی، برای مردم و فعالان رسانه بسیار جالب است که چرا بعد از گذشت ۵ سال از حادثه قطار تبریز – مشهد و جان باختن ۴۷ نفر از زئران آذربایجانی مقصران آن مشخص نشده و بر اساس آنچه که از شواهد می توان استباط کرد گویا این پرونده متوقف شده است!

آگاهان می گویند مقصر این حادثه فقط وزیر راه و شهرسازی وقت  نیست، شاید جریانی وجود دارد که ترجیح دادند که مجلس دهم شاهد قرائت حادثه نباشد و این امر به دهن کجی به نمایندگان مجلس و مردم آذربایجان منجر گردید!

▪️سال چهارم

نکته جالب توجه در این ماجرا، غیرواقعی بودن اخطارهای سیستم کنترل اتوماتیک قطار یا همان ATC بوده است؛ مسئله‌ای که باعث شده تا مسئولان و دست‌ اندرکاران مربوطه به اعلام خطای پیاپی ATC توجه نکنند!

گزارش کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی درباره آتش‌سوزی قطار تبریز – مشهد منتشر گردید که در آن آمده است: سازمان بازرسی کل کشور طی گزارش شماره 251299 مورخ 1395/11/27 به رؤسای محترم قوا و مقام قضایی، اتهامات و ایراداتی اساسی و دخیل در بروز این سانحه را «عدم همخوانی سامانه ساخته شده توسط شرکت مهندسی مهاران با سامانه علائم محلی قدیمی ساخت شرکت آلکاتل»، «ایراد عدم عملکرد مناسب سامانه‌های در اختیار متصدیان کنترل ترافیک»، «وجود روالی که موارد چراغ‌ قرمز مسیر، تعبیر به اشکال در سامانه CTC و منجر به صدور مجوز خاموش نمودن دستگاه ATC گردیده است» و «وجود تعدد غیرقابل قبول خطا در سامانه ATC» عنوان نموده است ولی وزارت راه و شهرسازی کتباً این ایرادات را رد کرده است.

کمیسیون عمران با بررسی گزارش سازمان بازرسی کل کشور و عدم مشاهده مستندات منجر به ایرادات احصاصی این گزارش، طی نامه شماره 96721/ 52 / د مورخ 97/11/7 از سازمان بازرسی کل کشور درخواست ارائه دلایل و مستندات کامل گزارش را نموده اما پاسخ آن سازمان، کلی و فاقد مستندات درخواستی بوده است، لذا از نظر کمیسیون عمران، گزارش سازمان بازرسی کل کشور (علی‌رغم محاسنی که در جمع‌آوری و تحلیل اطلاعات و تشکیل هرم مسئولیت دارد)، مستدل و مستند نبوده و لازم است این موضوع مورد توجه مقام قضایی رسیدگی‌کننده قرار گیرد.»

این در حالی است که فارغ از لابی‌های صورت گرفته در مجلس برای عدم قرائت گزارش کمیسیون عمران مجلس درباره سانحه آتش‌سوزی قطار تبریز – مشهد، به نظر می‌رسد مسئولان مربوطه در وزارت راه و شهرسازی باید در خصوص بخشی از گزارش مذکور اطلاع‌رسانی و شفاف‌سازی لازم را انجام دهند، از جمله اینکه دلیل رد گزارش سازمان بازرسی کل کشور درباره آتش سوزی قطار تبریز – مشهد چه بوده است؟!

▪️سال پنجم

رئیس دانشکده مهندسی راه آهن در خصوص ابهامات آن روز تلخ گفت: سیستم “ای.تی.سی” درست عمل کرده و قطار را متوقف کرده است اما مسئول “سی.تی.سی” شاهرود به لوکوموتیوران دستور داده که ای تی سی را خاموش کرده و شروع به حرکت کند.

جبارعلی ذاکری ادامه داد: خطای اصلی مربوط به مسئول کنترل ترافیک “سی تی سی” شاهرود بوده، اگر چه وجود بالیس در بلاک های میانی هم می توانست در جلوگیری از وقوع حادثه تاثیر گذار باشد اما به هر حال مامور “سی تی سی” از وجود دو قطار مطلع بوده و نباید اجازه حرکت به قطار سمنان – مشهد می‌داده است!

وی افزود: به نظر می‌رسد که متصدی ترافیک خط، موقعیت دو قطار را اشتباه گرفته و تصور کرده که قطار تبریز – مشهد پشت سر قطار سمنان – مشهد است، بنابراین دستور حرکت قطار را داده است.

رئیس دانشکده مهندسی راه آهن اضافه کرد: سه قطار در یک مسیر و با فاصله نه چندان زیاد حرکت می کردند که قطار تبریز – مشهد متوقف بوده و قطار سمنان – مشهد، پشت این قطار در حرکت بوده و قطار دیگری هم عقبتر بوده است که به نظر می‌رسد مسئول کنترل ترافیک موقعیت دو قطار جلویی را اشتباه گرفته بوده است.

ذاکری تاکید کرد: مامور کنترل ترافیک خط در تجزیه و تحلیل موقعیت قطارها دچار مشکل شده و درحالی که با قطار اولی صحبت می کرده، تصور کرده که با لوکوموتیوران قطار دومی صحبت کرده و از لوکوموتیوران پرسیده که شما راننده قطار تبریز – مشهد هستید و وی در پاسخ اعلام کرده که قطار تبریز در پشت این قطار در حرکت است البته لوکوموتیوران مسئولیتی دراین زمینه نداشته و نظارت به عهده مسئول کنترل بوده است!