تامین دارو شوخی بردار نیست
“عصرآزادی” از علل کمبود برخی از اقلام دارویی و نگرانی ناشی از آن گزارش می دهد؛
✔️ نائب رئیس انجمن داروسازان معتقد است کسی که متولی پاسخگویی کمبود داروهاست نباید خودش آمار بدهد زیرا بی طرف نیست!
? عصرآزادی/ شهرام صادق زاده
کمبود اقلام دارویی موضوعی است که اخیراً برخی از مردم از کمبود داروهای خارجی و حتی داخلی گلایه می کنند و کسی هم پاسخگوی دردشان نیست و این امر بر نگرانی آنها در تامین داروهای موردنیاز عزیزان خود اضافه می کند.
برخی کارشناسان و پزشکان داروخانه‌ها علت کمبود داروها را قیمت‌گذاری غیرمنصفانه و مشکلات اقتصادی دانسته و می‌گویند هزینه تولید دارو، بسته‌بندی و هزینه نیروی انسانی باعث می‌شود، تولیدکننده بیشتر دچار مشکلات اقتصادی شود.
به گفته آنها، با وجود درخواست افزایش قیمت از سوی شرکت تولید یا واردکننده به دلیل تورم، اما سازمان‌های بیمه‌گر زیر بار این افزایش قیمت نمی‌روند که علاوه بر سازمان‌ها، دولت هم به منظور کنترل تورم اجازه افزایش قیمت را نمی‌دهد.
همین موضوع هم باعث می‌شود که تولید کننده اجازه ورود داروهایش را به بازار نداده و سرانجام ماجرا به نایاب شدن برخی داروها و پیدا شدن سر و کله مافیا‌های دارو به فضای مجازی و فروش با چند برابر قیمت واقعی ختم شود!
▪️باید از مصرف بدون تجویز برخی داروهای پرمصرف دوران پیک کرونا جلوگیری نمود!
وقتی برخی از اقلام دارویی مردم کمیاب یا نایاب می شود چنان جوّ ناامیدکننده و ترس آوری در بین شهروندان به ویژه اطرافیان بیماران رُخ می دهد که نشان از بی اعتمادی به شبکه تولید و توزیع دارو دارد.
این موضوع در روزهای اخیر نیز تشدید شده است به طوری که برخی از مردم از مشکل تامین داروهای خود در ایام کرونا واهمه دارند، آنها می پرسند آیا امکان دارد با اوج گرفتن پیک کرونا دوباره با کمبود برخی داروها در کشور مواجه شویم!؟
و کارشناسان امر نیز معتقدند نمی شود به صورت قطعی گفت اما پیش بینی می شود چنین اتفاقی رخ دهد، به طوری که گویا سازمان غذا و دارو از هم اکنون نامه نگاری هایی انجام داده است که در توزیع برخی اقلام کنترل های بیشتری صورت بگیرد و جلوی مصرف بی رویه برخی داروها که در کرونا بیشتر مصرف می شود گرفته شود!
آنها می گویند این احتمال وجود دارد که در ارتباط با برخی داروها به خصوص داروهای تزریقی کرونا که با سرم مصرف می شوند دچار مشکل شویم زیرا در حال حاضر برخی از سرم ها نیز دچار کمبود هستند و اخیراً مکاتبه ای صورت گرفته است که در ارتباط با تجویز مسکن هایی مانند ناپروکسن هم کنترل صورت بگیرد!
اگر بخواهیم از استانهای کشور هم سراغی از کمبود اقلام دارویی را بگیریم به عنوان نمونه، معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی تبریز درباره بحرانی در مورد کمبود داروها گفته است که خوشبختانه در تبریز مشکلی از این بابت وجود ندارد.
البته نجفی تلویحاً از پیگیری های این مجموعه درمانی خبر داد و گفت: مشابه همه استانهای دیگر تعدادی از داروها به صورت مقطعی کمبود داشته و مختص تبریز نیست و هر هفته لیست کمبودها به وزارتخانه ارسال می شود.
وی افزود: ضمن اینکه داروهای جایگزین این اقلام دارویی نیز وجود دارد و توسط پزشکان تجویز می شود تا بیماران دچار مشکل جدی نشوند.
نجفی از شهروندان خواسته تا سامانه تلفنی ۱۹۰ برای پاسخگویی و پیگیری کمبودهای دارویی را فراموش نکرده و مشکلات تامین اقلام دارویی خود را گزارش کنند.
▪️برخی ها آمار را طوری اعلام می‌کنند که در دوران مدیریت آنها کمبودها بارز نباشد!
نائب رییس انجمن داروسازان در ارتباط با وضعیت کمبود اقلام دارویی با اعلام اینکه بیش از ۱۰۰ قلم کمبود دارویی وجود دارد گفت: به عنوان نمونه در حال حاضر سوسپانسیون یا شربت های آنتی بیوتیک در بعضی استان ها نایاب شده است و داروهای رایجی مانند آمپول ب کمپلکس، آمپول استامینوفن، سِرم‌ها و حتی قطره بینی کلرور سدیم، به سختی در داروخانه‌ها پیدا می‌شود.
علی فاطمی با اشاره به علت تفاوت آمار اعلام شده در ارتباط با داروهایی که کمیاب یا نایاب هستند از سوی انجمن داروسازان و سازمان غذا و دارو افزود: تعریفی که ما از کمبود دارو داریم با تعریفی که سازمان غذا و دارو دارد متفاوت است و همین باعث می‌شود آمار ما با یکدیگر سه یا چهار برابر تفاوت داشته باشد.
وی ادامه داد: ما می‌گوییم کمبود دارو بیش از ۱۰۰ قلم است اما سازمان غذا و دارو میزان کمبود دارو را بین ۳۰ تا ۴۰ قلم می‌داند لذا هر دارویی که در فهرست رسمی ایران باشد و پزشکان تجویز کنند و پیدا نشود از نظر ما با کمبود مواجه است، سازمان غذا و دارو میزان کمبود را بر اساس نام ژنریک داروها درنظر می‌گیرد و وجود نمونه ایرانی دارو باعث می‌شود آن دارو مشمول اقلام دارویی دارای کمبود به حساب نیاید.
نائب رئیس انجمن داروسازان اضافه کرد: از طرفی اگر دارویی صرفاً در داروخانه های دولتی و منتخب توزیع شود نیز از طرف سازمان غذا و دارو اعلام می‌شود کمبود آن برطرف شده است اما از نظر ما این رفع کمبود نیست زیرا ممکن است نایاب بودن دارو برطرف شده باشد اما هنوز کمیاب است و دارویی که در همه داروخانه های شهر قابل یافت نباشد کمیاب محسوب نمی‌شود.
فاطمی تاکید کرد: آمارهای کمبود دارویی کشور متاسفانه مخدوش است به دلیل اینکه کسی که متولی پاسخگویی بابت کمبودهاست نباید خودش آمار بدهد و طبیعتاً بی طرف نیست، لذا کسی باید درباره کمبودها اظهارنظر کند که سازمان مردم نهاد است و به نظر من مقامات بالادستی در صورتی که می‌خواهند درباره کمبود هر کالایی اطلاعات دقیق به دست بیاورند باید از تشکل‌های مردم نهاد مربوطه بپرسند و در صورتی که از مقام مسئول این مسئله را پیگیری کنند قطعاً آنها آمار را به گونه ای اعلام می‌کنند که در دوران مدیریت آنها کمبودها بارز نباشد!
او با اشاره به کمبودهای دارویی دو ماهه اخیر که پیش از این آن را بی سابقه خوانده بود اظهار کرد: کمبودهای اخیر دارویی که در حدود ۲۰۰ قلم بود و بی سابقه بودن آن در ۲۰ سال گذشته اعلام شد، از نظر تعداد اقلام نبود زیرا سال هایی بوده است که ما در حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ قلم نیز با کمبود اقلام دارویی مواجه بودیم اما از این نظر گفته شد بی سابقه است و ما هیچگاه با چنین وضعیتی مواجه نبوده ایم که حتی اقلام دارویی ایرانی نیز با کمبود مواجه بودند و حتی دارویی مانند کلیدینیوم.سی که یک داروی معمولی مربوط به معده است، فلوکستین و بسیاری از دیگر داروها در داروخانه ها کمیاب و نایاب شدند!
نائب رئیس انجمن داروسازان بیان کرد: این نشان می‌دهد اتفاق متفاوتی رخ داده و شرکت ها در تامین مواد اولیه شان دچار مشکل شدند به طوری که اکنون نیز این اشکال کماکان وجود دارد، برخی از اقلامی که کمبود داشت وضع نسبتاً بهتری پیدا کردند اما بعضی داروها که در دو ماه اخیر دچار کمبود نبوده اند، دوباره وارد لیست کمبودها شده اند و وضعیت در این دو ماه بهبود پیدا نکرده است.
▪️کمبود دارو می‌تواند دوباره به داغ شدن بازار سیاه در پیک ششم کرونا منجر گردد
آن طور که از داروخانه‌های استانهای مختلف خبر می‌رسد شربت‌های آنتی‌بیوتیک کودکان و بزرگسالان در برخی مناطق نایاب شده و آمپول‌های ب.کمپلکس و استامینوفن و حتی ناپروکسن و اکسپکتورانت هم به سختی در داروخانه‌ها پیدا می‌شود.
سرم‌ها هم به همان وضعیت کمبود و توزیع قطره‌چکانی مشابه پیک پنجم برگشته‌اند؛ وضعیتی که نگرانی جدی را رقم زده چرا که به گفته بسیاری از متخصصان و مسئولان حوزه بهداشت و درمان احتمال ادامه روند افزایشی کرونا تا دو هفته دیگر با افزایش چندین برابری تعداد بیماران وجود دارد و با اوج‌گیری و جولان دوباره کرونا، کمبود دارو می‌تواند دوباره به افزایش قیمت‌ها و داغ شدن بازار سیاه منجر گردد!
این وضعیت تکرار سناریوی پیک‌های قبلی است، به ویژه در پیک پنجم که داروهایی مانند رمدسیویر یا سرم و اکسیژن دچار کمبود شد و مردم را با مشکل مواجه نمود.
در مرداد و شهریور امسال بود که کمبود شدید سرم مشکلات حاد برای بیماران و کادر درمان را همراه داشت، به طوری که قیمت سرم‌ها از ۱۵ هزار تومان به ۲۰۰ هزار تومان رسید و به سختی یافت می‌شد یا کمبود داروی ۸۰۰ هزار تومانی رمدسیویر در داروخانه‌ها که مردم را مجبور به خرید آن از ۵ میلیون تا ۲۰میلیون تومان در بازار آزاد کرد!
از سوی دیگر، شنیده می‌شود به دلیل کمبود منابع ارزی، تامین مواد اولیه برخی داروها با مشکلاتی همراه بوده و این مسئله کمبود بسیاری از داروها را رقم زده است، هرچند که وزیر بهداشت اخیراً از تامین ارز ترجیحی کافی برای دارو از سوی ریاست جمهوری خبر داده و گفته بود که مردم اصلاً نگران کمبود دارو نباشند!
بدین ترتیب، ظاهراً اتمام منابع ارزی باعث مشکلاتی در پایداری دارو در ۶ ماهه دوم سال جاری شده است به طوری که سازمان غذا و دارو حدود دو میلیارد دلار برای تامین دارو و تجهیزات پزشکی در سال جاری در اختیار داشته که این مبلغ در نیمه نخست امسال به اتمام رسیده و باعث مشکلاتی در پایداری دارو در این روزها شده است.
مسئولان مربوطه ابراز امیدواری می کنند که این پشتیبانی همچنان ادامه یابد و تا پایان سال کمبودهای دارویی به حداقل برسد اما این دوگانگی کمبود و قیمت یکی از نقاط ضعف این سیستم ارزی است که برای دارو و تجهیزات پزشکی در نظر گرفته شده است!
در چند سال گذشته شاهد بودیم که به دلیل مشکلات ارزی که وجود داشته این مبلغ نه به موقع، نه به اندازه و نه از نوع مناسب ارز در اختیار وزارت بهداشت قرار نگرفته که باعث شده در تامین دارو مشکل ایجاد شده و کُندی و تاخیر اتفاق بیفتد.
