“عصرآزادی” از وضعیت نامناسب درآمد مردم گزارش می دهد؛ مردم در فشار معیشتی
? عصر آزادی آنلاین/ شهرام صادق زاده
درآمد که به حداقل برسد تمام قواعد زندگی برهم خورده و انزوا حاصل می گردد که بسیار آسیب بخش است، آنچه کارگران و سایر اقشار از دولت سیزدهم انتظار دارند داشتن شغل پایدار، درآمد کافی و زندگی مناسب و در شأن ملتی است که در کشوری با دریایی از ثروت زندگی می‌کنند!
باید توجه داشت که ذخایر نفتی کشورمان در رده چهارم جهانی و ذخایر گاز طبیعی در رده نخست جهانی است، همچنین ایران از نظر تنوع آب و هوایی دارای شرایط استثنائی است که شاید فقط در آمریکا وجود داشته باشد.
وضعیت مردمی که در کشوری مانند ایران زندگی می‌کنند باید با مردم کشورهای فقیری همچون پاکستان، بنگلادش و غیره فرق داشته باشد اما سیاست های اعمال شده به گونه‌ای نبوده است که بتوان از معادن و منابعی که وجود دارد استفاده مطلوبی در راستای رفاه اجتماعی کرد و لذا به نظر می رسد تنها راه خروج از بحران فعلی، تسهیل فضا جهت استفاده از نخبگان و دلسوزان کشور باشد!
▪️برخورد جدّی با گروه‌ها و نهادهای رانتی غیرپاسخگو نجات بخش اقتصاد است!
در سال گذشته خط فقر مطلق در حوالی ۱۰ میلیون تومان بود که این رقم با توجه به گرانی‌های اخیر و افزایش حقوق های ویترینی می‌تواند تا ۱۲ میلیون نیز افزایش داشته باشد.
سوال اینجاست که کسانی که به مردم وعده می‌دهند چگونه می‌خواهند این خط فقر را بشکنند و به وعده‌های خود عمل کنند؟ آمار‌های رسمی دیگر هم نشان می‌دهد که بین ۲۰ تا ۳۰ میلیون نفر در کشور زیر خط فقر مطلق هستند!
پرواضح است که اگر این وضعیت تداوم یافته و سیاست‌های اقتصادی تغییر نکند این آمار‌ها روز به روز افزایش پیدا می‌کند و در آینده به شکل غیرقابل کنترلی در خواهد آمد.
با این اوصاف، حدود ۹۰ درصد مردم کشورمان در زندگی خود به اَشکال مختلف طعم تلخ فقر را چشیده‌اند، حتی اگر کسانی بیشتر از ۱۰ میلیون تومان نیز درآمد داشته باشند اما به اَنحای مختلف طعم فقر را چشیده اند!
از قرار معلوم برنامه دولت سیزدهم این است که در کوتاه ترین زمان ممکن فقر مُطلق را از بین ببرد و اساس کارشان را نیز توانمندسازی اعلام کرده اند زیرا پرداخت مبلغی به میزان ناکافی در سر ماه شق القمر نیست!
در یک نگاه گذرا می توان دریافت که مهم ترین شعار انتخاباتی ابراهیم رئیسی در رقابت‌های انتخاباتی، حل مشکلات معیشتی و اقتصادی مردم بود اما از زمان روی کار آمدن دولت سیزدهم قیمت کالا‌های مورد نیاز مردم نه تنها کاهش پیدا نکرده، بلکه با روند افزایشی نیز مواجه شده است!
اینجاست که یک سوال مهم به ذهن هر شهروند می رسد و آن اینکه با توجه به شرایط موجود، دولت سیزدهم چگونه می‌خواهد فقر مطلق را از سطح جامعه از بین ببرد؟!
کارشناسان اقتصادی می گویند در چنین شرایط وخیم، دولت سیزدهم برای جلوگیری از عمیق‌تر شدن وضعیت فقر و کاهش آن، باید به صورت جدّی با گروه‌ها و نهادهای رانتی غیرپاسخگو برخورد کرده و دست آنها را از اقتصاد کشور کوتاه نماید زیرا این گروه‌ها همواره بخش مهمی از اقتصاد کشور را در اختیار داشته و بدون پاسخگویی نسبت به عملکرد خود رفتار کرده‌اند!
▪️اقتصاد کشور نیازمند سرمایه گذاری کلان است که موجب رشد اقتصادی گردد
اخیراً منابع خبری رسمی از نگاه خوش بینانه نهادهای مالی بین المللی به رشد اقتصاد ایران خبر می دهند به طوری که طبق گزارش صندوق بین المللی پول، اقتصاد ایران برای سال ۲۰۲۲ رشد ۳ درصدی خواهد داشت که این میزان رشد در مقایسه با رشد ۴ درصدی سال گذشته یک درصد کمتر است.
اما با فرض محقق شدن این برآورد، رشد اقتصاد ایران در سال ۲۰۲۲ چه تاثیری بر زندگی عموم مردم خواهد داشت؟
به بیان دیگر آیا تحقق رشد ۲٫۴ تا ۳٫۷ درصدی می‌تواند در سال پیش روی میلادی شرایط زندگی در ایران را بهبود ببخشد؟
به گفته اقتصاددانان، چنین رشدی به خودی خود تاثیری بر زندگی مردم ندارد لذا برای بهبود این وضعیت به چندین سال رشد مستمر اقتصادی بالای ۵ تا ۶ درصد نیاز است.
پیش بینی رشد ۳ درصدی بانک جهانی و صندوق بین المللی پول برای اقتصاد ایران در حد صفر درصد است زیرا اگر اتفاق بدی رخ ندهد به دلیل نفت و رشد جمعیت با چنین رشدی مواجه خواهیم بود و در بهترین حالت وضعیت موجود به صورت نسبی حفظ خواهد شد.
به باور کارشناسان اقتصادی، تحلیل های بانک جهانی و صندوق بین المللی پول از رشد اقتصادی ایران بر پایه اطلاعات بسیار کلان مانند وضعیت درآمدهای ارزی و نرخ ارز است که از ایران دریافت می‌گردد.
در واقع، این نهادها اصلاً در جریان سیاست های اقتصادی کشورمان مانند انقباضی شدن بودجه نبوده و در تحلیل های آنها همه عوامل موثر در نظر گرفته نمی‌شود.
طبق پیش بینی سال گذشته، اقتصاد ایران به میزان مشابهی تغییر کرد، وضع زندگی عموم مردم اگر بدتر هم نشده باشد ناچیز بهبود داشته است زیرا اقتصاد کشور نیازمند سرمایه گذاری خوب است که چنین رشدهای پایینی حتی برای سرمایه گذاری خوب هم کافی نیست!
آن طور که کارشناسان می گویند حتی در سایه رشد ۳ درصدی هم نحوه توزیع آن در میان مردم مسئله ساز است زیرا از منظر ضریب جینی تاثیر چنین اتفاقی بیش از چند سال زمان می‌برد تا مشهود گردد که برای ارزیابی تاثیر چنین رشدهایی می‌توان به تغییر شاخص هایی مانند هزینه خانوار و خط فقر نگاه کرد و این شاخص‌ها تاثیر رشد بر سطح رفاه دهک های درآمدی در ایران را نشان می‌دهد.
▪️به کار گرفتن مدیران غیرمتخصص و غیر متعهد شرایط را بدتر از گذشته می کند!
یک کارشناس آسیب های اجتماعی با اشاره به اینکه حذف ارز ترجیحی در شرایطی اتفاق افتاد که تمام اقتصاددانان، جامعه شناسان و حتی روانشناسان مخالف اجرای آن بودند گفت: متاسفانه به مخالفت ها اهمیتی داده نشد و شاهد آن بودیم که بعد از ماه رمضان، این قضیه اتفاق افتاد.
محمدرضا محبوب فر ادامه داد: به نظر می رسد دولت وضعیت سختی دارد و با کسری بودجه و منابع ارزی چاره ای جز حذف ارز دولتی نداشت اما درآمد یک ایرانی با درآمد یک شهروند کشور دست چندم خاورمیانه و آفریقایی قابل مقایسه نیست و بسیار کمتر است!
وی افزود: امروزه یک شهروند باید هزینه ها را به دلار بپردازد ولی درآمدش با ریال است، آن هم با این اُفتی که ارزش پول ملی تجربه کرده است مواد غذایی هم چندین برابر افزایش پیدا کرده که بسیار عجیب به نظر می رسد!
محبوب با اشاره به اینکه ظاهراً تجربیات دولت های قبلی در حال تکرار است اضافه کرد: حذف ارز ترجیحی یک طرح ویران کننده است لذا لایحه حذف ارز دولتی در لایحه بودجه ۱۴۰۱ از طریق افرادی به اجرا در آمده است که به دنبال بحران سازی در شرایط اقتصادی، اجتماعی و سیاسی کشور هستند!
این پژوهشگر آسیب های اجتماعی تاکید کرد: مواد غذایی که سالیان سال به طول انجامید که ۱۰۰ درصد افزایش پیدا کند اکنون یک شبه گران می شوند لذا هزینه های تورم نان و آرد با یارانه جبران نمی شود و اینکه عنوان می شود سرانه روزانه مصرف نان هر نفر شهروند ایکس گرم است و با جیره بندی باید مصرف شود تبعات روانشناسی زیادی دارد!
محبوب با اشاره به اینکه راهکار رفع مشکلات اقتصادی کشور، زیر فشار قرار دادن مردم و گران کردن مواد غذایی نیست یادآور شد: این مشکل، مربوط به سوء مدیریت است که در دولت های مختلف وجود داشته و هر دولتی که آمده، گوی سبقت را از دیگری ربوده است که آن هم با رانت، رابطه و به کار گرفتن مدیران غیرمتخصص و غیر متعهد شرایط را بدتر از گذشته می کند!
وی اظهار کرد: به جای اینکه خط فقر را به خط مرگ و فلاکت مردم تبدیل کنیم باید رفع تحریم ها را در اولویت قرار داده و در داخل کشور با رعایت حقوق بشر، بی اعتمادی مردم نسبت به دولت برطرف گردد.
▪️با روند فعلی زوال اقتصاد به زودی طبقه متوسط در کشورمان حذف خواهد شد!
بی توجهی به آفت‌های کوچک اقتصادی، دلال بازی‌ها و رانت خواری هم اکنون به موج های بزرگی از فسادهای اقتصادی تبدیل شده که مشکلات اقتصادی را گسترش می‌دهد در حالی که باید این به مسائل از ریز و درشت توجه می‌شد و به جای اینکه بعد از احتکار شکر، روغن، مرغ و اقلام دیگر دست به کار می‌شدند قبل از این اتفاقات برای جلوگیری از این برنامه‌ها اقدامات لازم انجام می‌یافت!
از سوی دیگر در طول این سالها به خاطر نداشتن سرپناه مناسب و افزایش اجاره مسکن و وضعیت بد اقتصادی برای بسیاری از مردم حاشیه‌نشینی به وفور مشاهده شد؛ وضعیتی اسف‌باری که جوانان را با دیدن آن از ازدواج منحرف کرد و خیلی‌ها دیگر حتی به تشکیل خانواده هم فکر نکردند.
افزایش قیمت خودرو هم با شرایط کنونی خودی نشان داد و کم نیاورد، خودروهای خارجی به تنهایی کم از قیمت مسکن ندارند و یک شبه افزایش قیمت صد میلیونی پیدا کردند و خودروهای ایرانی هم که برای اقشار متوسط و ضعیف جامعه وارد بازار می‌شوند، برای قشر وسیعی از مردم به رویای‌نشدنی تبدیل شد و این‌ها دردهای مردم است که باید گفته شود!
سُفره‌هایی که دیگر رنگ و بوی گذشته را ندارند و هر روز در حال جمع شدن هستند؛ نگرانی‌هایی که تمام نشدنی است، فقر و محرومیتی که تمامی ندارد و دغدغه‌هایی که خیال ندارند مردم را وقت خواب هم راحت بگذارند و در این میان بسیاری از مردم برای این که از زن و بچه شرمنده نشوند به کارگرهای روزمزدی تبدیل شده‌اند که هیچ پشتوانه و حمایتی ندارند و نگران فرداهایشان هستند که شاید نتوانند دیگر کار کنند!
بدین ترتیب، در پس حذف ارز ترجیحی، شکاف طبقاتی افزایش پیدا می کند و شاهد سقوط روزانه صدها هزار نفر از طبقه متوسط به طبقه فرودست و فقیر خواهیم بود! این یعنی، به زودی طبقه متوسطی در کشورمان وجود نخواهد داشت به طوری که وقتی این طبقه از دست رود باید منتظر بحران های اجتماعی در داخل کشور باشیم که سرانجام این روند، قطعاً به ناکجا آباد می رسد!
