«عصرآزادی» از بدعت گذاری های ناصحیح در برخی از عزادارای های ماه محرم گزارش می دهد؛

عصرآزادی آنلاین/ شهرام صادق زاده
معاون اول رییس قوه قضائیه اخیرا در جمع سوگواران حسینی در مسجد صاحب الامر تبریز بر حفظ و حراست از عزاداری های سنتی محرم، تاکید کرد
با هر تعبیر ممکن، مداحی های امروز کشورمان که در ایام ماه محرم بیشترین نمونه های آن را سراغ داریم ارتباط تنگاتنگی با هنر موسیقی و آواز خواندن دارد اما ظاهرسازی ها و حرکت های ناسازگار با فلسفه عاشورا، در برخی از مداحی ها احساس عجیبی به علاقه مندان می دهد.
بسیاری از مداحان باسابقه و مداحانی که امروزه دیگر در میان ما نیستند مهارت های انکار نشدنی در خواندن و تسلط تحسین برانگیزی در دستگاه ها و گوشه های موسیقی داشتند که نمونه بارز آن را می‌توان در خانواده موذن زاده اردبیلی و افرادی نظیر حمید منتظر سراغ گرفت که اذان مرحوم موذن زاده در دستگاه بیات تورک، گوشه روح‌الارواح خوانده شده‌ است.
بسیاری مداحان پیشکسوت و قدیمی، دستگاه شور را مادر دستگاه‌های موسیقی می‌دانند و معتقدند کسی که دستگاه شور را بداند به راحتی می‌تواند دستگاه‌های دیگر را فرا بگیرد لذا آنها معتقدند در دستگاه شور، آوازهایی نهفته است که در ارائه بهتر اجرا به خواننده کمک می‌کند اما این روزها ریتم موسیقی های پاپ و حرکات سَبُک موجب تعجب برخی از عزاداران در شب های محرم گردیده است.
برخی محافل عزاداری در شأن امام حسین(ع) نیست
معاون اول رییس قوه قضائیه اخیرا در جمع سوگواران حسینی در مسجد صاحب الامر تبریز با تاکید بر حفظ و حراست از عزاداری های سنتی محرم، گفت: متاسفانه برخی از محافل عزاداری در شأن و منزلت امام حسین (ع) و یاران باوفای وی در حادثه کربلا نیست.
حجت الاسلام محمد مصدق در این جلسه یادآور شد: عزاداران واقعی محرم باید خداوند را شکرگزار باشند که قدم‌های آنها را به این محافل و مجالس سنتی باز کرده است که به اهل بیت (ع) ابراز محبت و ارادت می کنند.
وی اظهار داشت: در طول ۶۰ سال همان افرادی که دوست دار پیامبر بودند، در روز عاشورا در مقابل امام حسین (ع) ایستادند و تلاش کردند در آن مدت اهل‌ بیت را منزوی کنند، به‌ طوری‌که بر اساس رساله مرحوم علامه طباطبایی در رابطه با علم امام، با وجود ۳۵ هزار روایت در باب مسائل فقهی حتی یک روایت وجود ندارد که از امام حسین یک مسئله شرعی پرسیده باشند و این یعنی انزوا و کنار گذاشتن اهل‌بیت(ع).

متولیان هیئات، مراقب جعل تاریخ باشند
متأسفانه هر چه زمان می‌گذرد سطحی‌ نگری‌ها و ظاهرسازی‌ها در عزاداری‌ها بیشتر می‌شود و محتوای مجالس و محافل، سیر نزولی یافته و به سوی سیاق سَبُک حرکت می کند که باید مورد توجه آگاهان و عالمان دینی قرار گیرد.
استاد حوزه علمیه تبریز گفت: یکی از بدعت ها و جعلیات تاریخی عاشورا ازدواج حضرت قاسم(ع) با زبیده دختر امام حسین(ع) است.
حجت الاسلام حسن محمدزاده ادامه داد: نکته جالب اینجاست که با وجود تحقیق و تذکر علمای بسیار نامدار و بزرگی همچون علامه مجلسی، شیخ عباس قمی، محدث نوری، قاضی طباطبایی، شهید مطهری و محققان معاصری همچون رسول جعفریان و دوانی همچنان در هیئات حسینی بر طبل خرافات کوبیده می شود!
وی افزود: اولین کتابی که سخن از عروسی حضرت قاسم (ع) گفته است کتاب روضه الشهداء تالیف ملاحسین کاشفی است که در شیعه یا سنی بودنش تردید وجود دارد و مربوط به قرن دهم هجری است.
این استاد حوزه علمیه تبریز اضافه کرد: آیا متولیان و مسئولان برخی از هیئات، مسئولیت عواقب جعل تاریخ را می دانند و می پذیرند؟ در روزی که امام، نمازش را به صورت نماز خوف می خواند چطور امکان برگزاری عروسی فراهم می شود؟
محمدزاده تاکید کرد: همینطور همه ارباب مقاتل، حضرت قاسم (ع) را یک نوجوان غیربالغ حدود ۱۳ یا ۱۴ ساله معرفی کرده اند لذا کدام یک از اهل بیت در سن کمتر از سن بلوغ ازدواج کرده است؟ چرا یک مسئله تاریخی را ۱۰ قرن کسی متوجه نشده و نقل نکرده و به یکباره پس از گذشت یکهزار سال این مطلب نقل می شود؟ آیا استناد به چنین سخنی از نظر تاریخی صحیح است؟
وی یادآور شد: به نظر می آید یکی از ساده ترین علت های ظهور و پذیرش چنین خرافات در سطح مجالس این است که برخی از هیئات حسینی نوعاً توسط افرادی اداره می شود که تخصصی در این مورد نداشته و از پذیرش سخن محققان و متخصصان امر نیز اباء و امتناع می‌کنند.

برخی از عزاداری های محرم در شان امام حسین(ع) و نهضت عاشورا نیست
واقعیت این است که اگر در دوران فعلی نتوان به مجالس در خور شأن امام حسین(ع) و عزاداری‌های تراز نهضت عاشورا دست یافت پس چه وقت می‌توان این هدف را محقق ساخت؟ زیرا اینگونه خرافات و تزویرها شدت گرفته و فلسفه وجودی عاشورا گرفتار رفتارهای نسنجیده برخی ها خواهد شد.
تردید نباید کرد که این وضعیت، متناسب با شأن حسینی بودن نیست به طوری که به اعتقاد کارشناسان مذهبی، حسینی بودن و شعور حسینی الزاماتی دارد که عمق بخشیدن به عزاداری‌ها، مبارزه با خرافات، کنار زدن سطحی ‌نگری‌ها، مقابله با ظاهرسازی‌ها و تلاش برای عدالت‌ محور ساختن محتوای مجالس از جمله آنهاست.
رهبر انقلاب چند سال قبل در جمع مداحان آشکارا به نحوه اجرای عزاداری های محرم توسط برخی از آنها اعتراض کردند که نشان می دهد تحریف عزادارای ها مسئله ای مهم بوده و باید مورد توجه قرار گیرد: …این که بنده گاهی اوقات اعتراض می کنم به بعضی از مدّاحی‌ها که مثلاً فرض کنید در عزاداری دهه‌ محرّم وقتی انسان نگاه می کند می بیند مثلاً در یک جلسه همه دارند همین‌ طور می پرند هوا و می‌آیند پایین؛ خُب، این چه فایده‌ای دارد؟ این چه تأثیری دارد؟ کجای این رفتارها عزاداری است؟ اینکه من اعتراض می کنم از هیجان جوانها ناراحت نیستم؛ خُب جوان اهل هیجان است، منبع انرژی است و دائماً دلش می خواهد انرژی خودش را تخلیه کند؛ من از این باب [می گویم] که این وظیفه‌های بزرگ زمین نماند.
ایشان متذکر شدند: وقتی‌که در یک جماعتی، ده هزار جوان یا پنج هزار جوان جمع شدند و دلشان را دادند به شما، شما می توانید با یک اجرای عالی، هنرمندانه و پُرمغز، اینها را تبدیل کنید به انسانهای کارآمدی که با عزم جزم بروند دنبال کار، می توانید هم تبدیل کنید به آدمهای بی‌خیال، بی‌فکر، ناامید و از لحاظ معنوی تهیدست؛ این کار را هم می شود کرد لذا شما از این فرصت استفاده کنید و آن شقّ اوّل را انتخاب کنید، حرف من این است…!

با به هوا پریدن و زخمی کردن بدن نمی توان اسلام را به جهانیان معرفی کرد
یک استاد پیشکسوت فلسفه دانشگاه با اشاره به اینکه جریان عاشورا باید سرمشق ما در مبارزه با ستم و باطل باشد گفت: به گونه ­ای که هر روزمان عاشورا و همه سرزمین­ هایمان کربلا باشند.
سیدیحیی یثربی با ذکر این نکته که روز به روز بیشتر سویی می­‌رویم که با هر وسیله‌­ای از مردم اشک بگیریم ادامه داد: عروسی ساختگی قاسم، درگیری علی ­اکبر با مادرش لیلا، بازگشت اسراء بر سر قبر شهیدان در اربعین، داستان زعفر جنّی، عطش امام و اهل­ بیت و التماس به خاطر آب و صدها موضوع مشابه دیگر از آن جمله اند!
وی افزود: با این­گونه تحریفات، به جریان عاشورا دو آسیب زده‌ایم؛ یکی آنکه، این جریان را از حالت یک مبارزه­ با ستم درآورده، کفاره‌­­ای برای بخشش گناهان مردم قرار داده­‌ایم و دیگر اینکه جریان را به صورت یک جریان مخصوص به امام حسین (ع) مطرح کرده‌­ایم که دیگر نمی‌­تواند سرمشق انسان‌های دیگر باشد.
یثربی اضافه کرد: در حقیقت مبنای عقلانی توجه به این جریان را که بر تحلیل مسائل سیاسی و درگیری حق و باطل و دسیسه‌های قدرت­ طلبانه امویان استوار بود به یک مبنای عاطفی تبدیل کرده ­ایم و به جای آنکه مردم را متوجه ارزش ایمان و عمل به تکلیف و ضرورت حضور در میدان مبارزه حق و باطل آشنا سازیم آنان را با مسائل عاطفی درگیر کرده‌ایم.
وی با اظهار تاسف از رفتارهای خرافی برخی ها در محرم تاکید کرد: این مکتب و پیروان آن را به گونه­‌ای معرفی می‌کنند که اثری از خِردورزی و تدبیرهای انسان­ دوستانه جهان­ شمول در آن دیده نمی شود لذا انصاف باید داد که در این روزگار که عصر ارتباطات است با گریه، بر سر و صورت خود زدن، به هوا پریدن و افتادن، خراشیدن و زخمی کردن بدن با تیغ‌های به زنجیر بسته، چگونه خودمان را به مردم جهان معرفی می کنیم؟ برداشت مردم جهان از ما چه خواهد بود؟!
این استاد فلسفه در خاتمه اظهار کرد: بر متفکران شیعه لازم است که با شجاعت و شهامت در برابر این خرافات ایستادگی کرده و برای عبرت، علاوه بر دشمنانی که شیعه را مسخره می­ کنند به رسانه ­های جهانی بنگرند که چگونه در دنیای مجازی، هرجا سخن از خرافه است تصویرهای متعددی از عزاداری های ما و رفتارهای عجیب و غریب برخی ها مشاهده می‌شود.

بدعت ها در شیوه اجرایی مداحی به واسطه عمق کم آگاهی بوده است
نکته آخر در تکمیل این گزارش آنکه، محقق و عاشورا پژوه آذربایجانی در کتاب خود با عنوان “تحریف شناسی عاشورا و تاریخ امام حسین (ع)” به نکته بسیار ظریفی اشاره کرده است که باید مورد توجه مسئولان و متولیان دستجات حسینی قرار گیرد.
حجت الاسلام محمد صحتی سردرودی در این کتاب آورده است: بسیاری از تحریفات و افسانه پردازی ها و حتی بدعت ها در شیوه اجرایی مداحی نه از سوی دشمنان که به واسطه عمق کم آگاهی در بین برخی از دوستداران اهل بیت و امام حسین (ع) و یارانش صورت گرفته و ریشه این رویداد چیزی نیست جز باور بر این که گریه کردن و گریاندن برای حسین اجر و ثوابی بس عظیم دارد و به همین خاطر است که راه برای ورود و اشاعه انواع و اقسام روایات بی پایه و اساس درباره واقعه کربلا به مدح و مداحی باز شد تا با هر چه بیشتر احساسی کردن فضا مخاطب شیفته اهل بیت را تا آنجا که ممکن است تحت انواع و اقسام فشارهای روحی و عاطفی قرار دهند و هرچه می‌توانند بگریانند.
در بخش دیگری از این کتاب آمده است: اینگونه نگاه و زاویه دید باعث شد تا امروزه برخی از مداحان بدون توجه به اصالت این میراث معنوی بعضاً قطعاتی از موسیقی پاپ ایرانی در دهه های گذشته را به واسطه جذابیت شنیداری و ارجاعات نوستالژیک با تغییر ریتم و سبک خواندن به عنوان مرثیه در جلسات اجرا کنند.
سردرودی معتقد است این باور ماکیاولی که هدف وسیله را توجیه می‌کند یکی از مهم ترین علل تحریفات و بدعت‌های بی دلیل و بی ثمر در مداحی و مراسم ویژه عزاداری اهل بیت به شمار می آید.
در چاپ اول کتاب که توسط انتشارات امیرکبیر در سال ۸۳ چاپ شده است دروغ از گناهان کبیره معرفی شده است که خدا را نمی‌توان با گناه و معصیت پرستید و تصور اینکه با دروغ پردازی و افسانه سازی می‌توان به تکایا و هیات های حسینی رونق بخشید و به خدا نزدیک شد اشتباهی بزرگ قلمداد شده است.