“عصرآزادی” از وضعیت شاغلان حوزه تجارت آنلاین کشور در سایه محدودیت اینترنت گزارش می دهد؛

?عصرآزادی/ شهرام صادق زاده

 

یک فعال حوزه تجارت الکترونیک می گوید اگر دولت زیرساخت‌های حقوقی، مشوق‌های مالی و امنیت شبکه داخلی را مهیا کند کاربران به سمت پلتفرم‌های داخلی می‌آیند اما با اجبار و محدودیت این کار عملی نیست!

قریب به دو هفته از محدودیت‌ های گسترده اینترنتی می‌‌‌گذرد و هنوز کاربران در جدالی فرسایشی و آزاردهنده با فیلترشکن ها و VPN های متعدد روز و شب را می‌‌‌گذرانند و این محدودیت‌ها با تاثیر منفی بر کسب و کارهای فعال در شبکه‌‌‌های اجتماعی موجب آجر شدن نان چند‌ میلیون نفر شده است.

وزیر ارتباطات در اظهاراتی جالب، کاربران را به گرفتن خسارت از معترضان ارجاع داده و توصیه کرده که این افراد کسب و کارهای خود را بر بسترهای مورد تایید کشور بنا کنند؛ سخنی تعجب آور که گویا از عدم وجود زیرساخت های اینترنت داخلی بی خبر است!

با وضعیت فعلی محدودیت اینترنت، حدود ۱۰ میلیون نفر آسیب مالی دیده‌اند اما هیچکس پاسخگو نیست، مسئولان هم به جای اینکه با مردم صادقانه صحبت کنند سکوت را ترجیح داده‌ و نیازی نمی‌بینند که رفع ابهام کنند!

با اوصافِ این روزهای حوزه فناوری باید توجه داشت که مسیر امنیت عمومی کشور از راه تأمین امنیت اقتصادی و معیشتی می‌گذرد و با قطع سراسری اینترنت امنیت اقتصادی هم از بین می‌رود و آنگاه چه باید کرد؟!

▪️روزانه ۳ هزار میلیارد تومان به کسب‌ و کارهای داخل کشور آسیب وارد می‌گردد

در مدت اخیر کارشناسان مختلف بارها از آسیب‌‌‌ های اقتصادی محدودیت‌های اینترنتی سخن گفته و نسبت به در خطر قرار گرفتن معاش‌ میلیون‌‌‌ها نفر هشدار داده‌‌‌اند؛ اما همچنان و با گذشت بیش از یک دو هفته از آغاز این محدودیت‌ها، اکثر پلتفرم‌‌‌های خارجی مسدود هستند و سرعت و کیفیت دسترسی به سرویس‌‌‌های داخلی موجود نیز بسیار پایین است.

آسیب فیلترینگ اینستاگرام بر کسب‌ و کارها بر کسی پوشیده نیست زیرا حدود ۴۰۰ هزار فروشگاه ایرانی در اینستاگرام فعال هستند و یک میلیون شغل هم با واسطه در فضا مشغولند اما علیرغم این تجربه کماکان شاهد فشار بر فعالان کسب و کار آنلاین با اهرم اینترنت و شبکه‌های اجتماعی هستیم.

آمارهای موسسه پژوهشی بتا از وضعیت شبکه‌های اجتماعی ایران نیز نشان‌دهنده آن است که اقتصاد ۹ میلیون نفر به صورت مستقیم به اینستاگرام وابسته است ضمن اینکه حجم بازار اینستاگرام بین ۱۸ هزار تا ۳۲ هزار میلیارد تومان تخمین زده می‌شود.

همچنین معاونت پژوهشی سازمان امور مالیاتی در آخرین گزارش خود در این باره ضریب نفوذ اینترنت را در ایران ۱۱۲ درصد و تعداد کاربران آن را ۹۴ میلیون نفر اعلام کرد به طوری که بیش از یک میلیون پِیج فارسی از طریق اینستاگرام کسب درآمد حداقلی دارند.

بررسی ها حاکی از آن است که ارزش کل گردش مالی تجارت الکترونیکی در کشورمان در سال ۹۹ نزدیک به ۱۱۰۰ هزار میلیارد تومان بود، حال اگر این رقم را در ۳۶۵ روز سال تقسیم کنیم نشان می‌دهد که قطعی اینترنت و فیلترینگ برخی اپلیکیشن ها در ایران روزانه حدود ۳ هزار میلیارد تومان به کسب‌ و کارهای داخلی آسیب وارد می‌کند.

▪️عدم وجود پلتفرم جایگزین اینستاگرام معیشت ۱۰ میلیون نفر در خطر است

عضو هیات مدیره اتحادیه کسب‌ و کارهای مجازی گفت: طبق اعلام دبیر شورای فضای مجازی بیش از دو میلیون و ۴۰۰ هزار کسب‌ و کار در حوزه فروش و تبلیغات فقط در اینستاگرام فعال هستند.

رضا اُلفت‌ نسب ادامه داد: بسیاری از کسب‌ و کارهای بزرگ هزینه سنگینی در این زمینه انجام داده‌اند و یکی از ورودی‌های خود را به صورت مکمل اینستاگرام، تلگرام و واتس آپ قرار داده‌اند لذا از آنجایی که هیچ پلتفرم جایگزینی برای آن وجود ندارد، معیشت حداقل ۱۰ میلیون نفر آسیب می‌بیند.

وی درباره آسیب‌های اینترنت به کسب‌وکارها طی چند روز اخیر توضیح داد: حتی قطعی چند روزه اینترنت هم آسیب‌های جبران‌ناپذیری به تجارت مجازی می‌زند و متأسفانه شنیده می‌شود که فشارهایی برای تداوم این شرایط وجود دارد.

الفت نسب با اشاره به فعال بودن اینترنت داخلی در روزهای گذشته تأکید کرد: برای توجیه قطعی اینترنت، مسئولان می‌گویند که دسترسی به سایت‌های داخلی را باز گذاشته‌اند در حالی که بیشتر این کسب‌وکارها در شبکه‌های اجتماعی از جمله اینستاگرام فعال هستند.

وی افزود: این نوع برخورد با کسب‌وکارها ظلم به افرادی است که با اندک سرمایه‌ای که داشتند شغل و درآمدی برای خود دست و پا کرده‌اند زیرا اکثر این افراد دغدغه معیشتی دارند و اگر معاششان تأمین شود بعید است در اعتراضات حضور یابند.

الفت‌نسب با بیان اینکه موضوع امنیت عمومی از اهمیت بالایی برخوردار است تشریح کرد: مگر با قطعی اینترنت امنیت ایجاد می‌شود؟ دولت اگر زیرساخت‌های حقوقی، مشوق‌های مالی و امنیت شبکه داخلی را مهیا کند بسیاری از افراد خودخواسته به سمت پلتفرم‌های داخلی می‌آیند اما با اجبار و محدودیت این کار عملی نیست.

▪️قطعی اینترنت به از دست دادن مشتریان شرکتهای آنلاین داخلی منجر می شود

با محدود شدن دسترسی به اینترنت بین‌الملل، حتی فعالیت ساده بسیاری از وب سایت‌‌‌های فروشگاهی یا محتوایی با مشکل مواجه شده است زیرا از آنجا که سِرور آنها در کشورهای غیرایرانی مستقر هستند، در هنگام مراجعه کاربر با مشکل در آپلود مواجه شده و مخاطب را از دست می‌دهند.

یک فعال اکوسیستم فناوری با اشاره به تبعات محدودسازی اینترنت برای کسب و کارهای آنلاین گفت: برآوردهایی وجود دارد که سایت‌‌‌های ایرانی سالانه حدود ۳۰۰‌ میلیارد تومان برای SEO فقط روی گوگل هزینه می‌کنند که هنگام جستجوی کالاها و خدمات توسط مشتریان بالاتر و بهتر دیده شوند لذا وقتی گوگل قطع است کل این هزینه‌‌‌ها هدر می‌رود.

نیما نامداری افزود: البته باید توجه داشت که با این محدودیت‌ها، تنها فروش شرکت‌ها نیست که کاهش می‌‌‌‌‌‌یابد؛ عملیات جاری آنها هم لطمه می‌‌‌‌‌‌بیند و این می‌تواند منجر به افزایش هزینه یا از دست دادن مشتریان شود.

وی اضافه کرد: بسیاری از کسب و کارها از ابزارهای نرم‌‌‌‌‌‌ افزاری مبتنی بر رایانش ابری برای فرآیندهای داخلی خود نظیر مدیریت ارتباط با مشتریان استفاده می‌کنند، وقتی اتصال به سرویس‌‌‌های خارجی برقرار نیست این ابزارها هم دچار اختلال می‌‌‌‌‌‌شوند یا بسیاری از شرکت‌ها برای ارتباط با مشتریان و خدمات پس از فروش و تعامل‌‌‌‌‌‌های مختلفی که دارند از پیام‌‌‌‌‌‌رسان‌‌‌های خارجی استفاده می‌کنند.

نامداری خاطرنشان کرد: درست است که پیام‌‌‌‌‌‌ رسان‌‌‌های داخلی وجود دارند ولی در واقع بخش مهمی از مردم از این پیام‌‌‌‌‌‌رسان‌‌‌ها استفاده نمی‌‌‌کنند که نشان دهنده راندمان پایین به دلایل مختلف و عدم بهره مندی کامل کاربران از آنها دارد.

▪️بدون وجود زیرساختها نمی توان به مقابله با اپلیکیشن های اجتماعی خارجی رفت

شواهد و تجربیات کسب و کارهای فناوری‌‌‌ محور از محدودیت‌های ارتباطی اخیر نشان می‌دهد که توصیه وزیر ارتباطات به افراد مبنی بر اینکه کسب و کارشان را بر پلتفرم‌‌‌های مورد تایید ایران بنا کنند تا از محدودیت‌ها آسیبی نبینند تا چه اندازه غیرعملیاتی و نشدنی است!

وقتی خبرنگاران از وزیر ارتباطات درباره زمان پایان محدودیت‌های اینترنتی سوال کردند وی به این پاسخ بَسنده کرد که “تصمیم در این مورد به عهده وزارت ارتباطات نیست و مراجع دیگری باید درباره برداشته‌‌‌ شدن این محدودیت‌ها اظهارنظر کنند” و البته مراجعی که به گفته زارع‌‌‌ پور، خود این محدودیت‌ها را اعمال کرده‌‌‌اند.

کارشناسان حوزه تکنولوژی با اشاره به صدمات ناپایدار زیرساختی برای کسب و کارها، از افزایش ریسک سرمایه‌گذاری در اقتصاد دیجیتال سخن گفته و متعجبانه معتقدند چگونه می‌توان سهم اقتصاد دیجیتال را به ۱۰ درصد تولید ناخالص داخلی رساند وقتی پایه‌‌‌‌‌‌ای‌‌‌‌‌‌ترین زیرساخت آن پایداری بالایی ندارد؟

با وجود تمامی انتقاداتی که فعالان کسب و کارهای اینترنتی در این روزها نسبت به محدودیت‌های اینترنتی مطرح کرده‌‌‌اند، به نظر می‌رسد این موضوع فعلاً در اولویت قرار ندارد و به تحمیل هزینه‌‌‌های زیاد به فعالان این حوزه و بر باد رفتن زحمات چند ساله آنها اهمیت چندانی داده نمی‌شود و در اولویت نیست زیرا وزیر کشور گفته است تا زمانی که ناآرامی‌‌‌ها فروکش نکنند محدودیت‌های اینترنتی پابرجا خواهند بود.

بدین ترتیب اگر دولت قصد دارد مردم را به سمت نسخه‌های داخلی بکشاند باید در ابتدا اعتماد عمومی را جلب کند یعنی اینطور نیست که یک شَبه بتوان به مقابله با شبکه‌ های اجتماعی خارجی رفت.