امنیت لازمه اصلی صنعت توریسم
“عصرآزادی” از تاثیر ناآرامی های داخلی و ایران هراسی های خارجی در صنعت گردشگری کشور گزارش می دهد؛
رئیس انجمن دفاتر خدمات مسافرتی و جهانگردی کشور می گوید مگر ما در اعتراضات داخلی کشورهای دیگر دخالت کردیم که بیگانگان دخالت می‌کنند لذا توقع ما این است سریعتر در این باره چاره‌اندیشی گردد
?عصرآزادی/ شهرام صادق زاده
ایران در زُمره ۱۰ کشور برجسته و شناخته شده به لحاظ جاذبه‌های باستانی، تاریخی و فرهنگی جهان است و از نظر جاذبه‌های طبیعی نیز رتبه پنجم جهان را در اختیار دارد اما با وجود این ظرفیت‌ها سهم کشور از این بازار سودآور که یکی از سه پایه اصلی تجارت جهانی محسوب می شود، پایین است.
صنعت گردشگری Tourism به عنوان یکی از منعطف ترین صنایع جهان، متاثر از تمام عوامل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، بهداشتی، امنیتی و غیره است و بیش از هر چیز دیگر بر اساس سه ضلعی سیاست، اقتصاد و جامعه تعریف شده و هرگونه چالش، عامل تنش‌‌‌زا و تغییر در هر یک از این موارد بر صنعت گردشگری تاثیر خواهد گذاشت و دو ضلع دیگر را نیز درگیر خواهد کرد!
در حقیقت، باید ظرفیت‌های گردشگری کشور به صورت مداوم به دنیا معرفی گردد زیرا موضوع ایران هراسی از بزرگترین چالش‌هایی است که باید برای رفع آن برنامه‌ریزی شود که لطمه بزرگی به اقتصاد شهرهای تاریخی کشور وارد می کند و این قضیه، یک شبه قابل حل نیست.
▪️بلیت اول
با مروری بر وضعیت گردشگری کشور طی ۴ دهه گذشته، نمی‌توان عدم استقبال گردشگران خارجی از ایران را صرفاً به شرایط کنونی نسبت داد و عوامل تاثیرگذار طی این دوره را نادیده گرفت.
وقوع جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، بحران‌های اقتصادی گسترده به دلیل اعمال شدیدترین تحریم های ممکن از سوی جامعه جهانی که از دهه ۷۰ آغاز شد، قرار گرفتن مقطعی ایران در قطعنامه شورای امنیت، وقوع ناآرامی‌‌‌های اجتماعی پراکنده در دوره‌‌‌های مختلف از جمله در سال ۱۳۸۸ به بعد، خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم‌ها، تنش‌‌‌های سیاسی گسترده با آمریکا در عرصه بین‌الملل و اختلافات سیاست خارجی با برخی از کشورهای منطقه، سقوط هواپیمای اوکراینی، ناآرامی‌‌‌های آبان ۱۳۹۸، وقوع حوادث طبیعی همچون سیل و زلزله و در نهایت بحران کرونا مشکلات صنعت گردشگری در این سال‌ها بوده که این بخش را از توسعه پایدار بازداشته است.
اوج شکوفایی بازار گردشگری ایران تقریباً از سال ۹۶ بوده که پس از مذاکرات برجام و پیش گرفتن دیپلماسی قوی با جهان و تغییر نسبی دیدگاه‌‌‌ها به ایران شکل گرفته و منجر به جذب حدود ۵ میلیون گردشگر خارجی شد در حالی که این روند رشد در سال ۹۷ بیش از ۵۰ درصد بوده و صنعت گردشگری ایران توانست پذیرای نزدیک به ۸ میلیون گردشگر باشد و شاهد ارزآوری و درآمد حدود ۱۱.۵ میلیارد دلاری باشد که توانست نقش مهمی در رشد اقتصادی و درآمدهای ارزی کشور ایفا کند.
این در حالی است که از آبان ۹۸ و پس از اعتراضات مرتبط با تغییر قیمت بنزین و ایجاد ناآرامی‌‌‌ها و پس از آن در دی ماه همان سال آغاز تنش بین ایران و آمریکا که با سقوط هواپیمای اوکراینی در ایران به اوج خود رسید، تقریباً صنعت گردشگری ایران، مسافران خارجی خود را از دست داد و با آغاز پاندمی کرونا در اسفند همان سال، این بخش را نه تنها در مسیر رکود شدید مانند سایر جهان، بلکه حتی به مرز تعطیلی کامل رساند و پس از آنکه فعالان صنعت توریسم قصد فعالیت دارند ناآرامی های اجتماعی تیشه دیگری بر تَن نحیف آن وارد کرده است.
▪️بلیت میانی
رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی کشور اخیراً از لغو حدود ۹۰ درصد سفر گردشگران خارجی به ایران و بیش از ۵۰ درصد ریزش سفرهای خارجی ایرانی‌ها خبر داده و از مداخله و بی درایتی درباره سفرهای جام جهانی فوتبال قطر سخن گفته است.
حرمت الله رفیعی با اشاره به اوضاع کشور افزود: اعتراضات در کشورهای مختلف اتفاق می‌افتد مگر ما دخالت کردیم که بیگانه دخالت می‌کند، توقع ما این است سریعتر در این باره چاره‌اندیشی گردد تا به عامه مردم آسیبی وارد نشود زیرا سفر داخلی اُفت نکرده بلکه سفر خارجی ۵۰ درصد کاهش یافته است.
وی با بیان اینکه حدود ۸۰ تا ۹۰ درصد سفر گردشگران خارجی به ایران لغو شده و سفرهای خروجی ایرانی‌ها هم حدود ۵۰ تا ۶۰ ریزش داشته است اضافه کرد: طبیعی است وقتی خانه‌ای آتش می‌گیرد اطراف آن ناامن می‌شود اما موضوع این است که با وجود اتفاقات اخیر، امنیت عمومی در کشور از بین نرفته است.
دبیر مجمع ملی تشکل‌های گردشگری کشور درباره ریزش سفرهای خارجی هم تاکید کرد: با وجود آنکه برخی سفارتخانه‌ها صدور ویزا را لغو و یا محدود کرده‌اند اما در اظهاراتی خلاف واقع این موضوع را رد می‌کنند!
رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی کشور درباره وضعیت سفرهای داخلی هم اظهار کرد: بررسی پروازها نشان می‌دهد سفر داخلی با اُفت مواجه نشده است، بیشتر پروازها پر انجام می‌شود اما برای برخی مقاصد همچون شیراز، اهواز و مشهد صندلی خالی پرواز پیدا نمی‌شود البته نه اینکه اتفاق خوبی باشد زیرا محدودیت ناوگان و ظرفیت هوایی همیشه مسئله بوده است.
او همچنین بازارهای گردشگری چین و روسیه را بسیار مستعد دانست و گفت: با توجه به شرایطی که گردشگران روس پیدا کرده‌اند و عرصه کشورهای اروپایی برایشان تنگ شده و کمتر جایی برای سفر دارند، می‌توان آن‌ها را به ایران جذب کرد که البته باید بستر این بازار فراهم شود، نه اینکه مانند رقابت ای جام جهانی و اکسپو تنها درباره آن حرف بزنیم و فرصت آن را از دست بدهیم!
▪️بلیت آخر
همان‌طور که مشاهده می‌شود کشورهای اروپای شمالی، ژاپن و سنگاپور که از تهدیدهای امنیتی داخلی و خارجی در امان هستند تا پیش از پاندمی کووید – ۱۹ عنوان امن‌‌‌ترین کشورهای جهان را به خود اختصاص دادند و در مقابل، کشورهای جهان سوم و عمدتاً در خاورمیانه و شمال آفریقا به دلایل تهدیدهای امنیتی، اعتراضات و تظاهرات مدنی، ناآرامی‌‌‌های ژئوپلیتیک و موضوع زنان در زمره کشورهای بسیار پرخطر به‌‌‌شمار می‌‌‌روند.
سازمان بین‌المللی SOS در انتشار نقشه ریسک سفر برای سال ۲۰۲۰ که به بررسی میزان امنیت سفر به کشورها پرداخته بود، ایران را به عنوان کشوری با ریسک سفر کم خطر و درجه امنیتی یک نشان داد، اما پس از حوادث دی ماه و افزایش تنش بین ایران و آمریکا در منطقه و سقوط مرگبار هواپیمای مسافربری اوکراین، ایران به کشوری ناامن و با ریسک خطر بالا برای سفر در نظر گرفته شد و بازار گردشگری ایران با کاهش چشمگیر سفر جامعه جهانی به ایران مواجه گردید.
اعتراضات و ناآرامی‌‌‌هایی که از حدود یک ماه پیش در مناطق مختلف کشورمان آغاز شده و بازتاب‌‌‌هایی در جهان داشته است منجر به لغو گسترده سفرهای گردشگران خارجی و حتی فراتر از آن، فراخوان برخی از کشورها به شهروندان خود جهت تَرک ایران شده است.
این موضوع باعث شده تا متولیان حوزه گردشگری اظهار کنند که این ناآرامی‌‌‌ها منجر به از دست رفتن گردشگران خارجی شده و نوعی ایران هراسی در جهان بر اساس تبلیغات رسانه‌‌‌های خارجی شکل گرفته است.
در حقیقت، نقش ناآرامی‌‌‌های داخلی بر نبض گردشگری کشورها بر اساس سه ضلع سیاسی، اقتصادی و اجتماعی که اساس امنیت در گردشگری به شمار می‌‌‌روند بسیار حائز اهمیت است که دولت باید هرچه زودتر این قضیه را مدنظر قرار داده و با اقناع آژانس های مسافرتی و جهانگردی، وضعیت صنعت گردشگری را دوباره بر روی مدار جاری سازد.
