تحول نامعلوم
“عصرآزادی” از خوش بینی کاذب تیم اقتصادی دولت در مقابله با مشکلات فرا روی مردم کشور گزارش می دهد؛
?عصرآزادی آنلاین/ شهرام صادق زاده
یک تحلیلگر اقتصادی می گوید اقتصاد ایران مانند یک بیمار است که نمی‌خواهد نسخه های پزشک را رعایت کند و هرقدر هم پیش پزشک برود اتفاق مثبتی نمی‌افتد زیرا اراده‌ای برای درمان وجود ندارد!
با وجود گذشت بیش از ۱۴ ماه از آغاز به کار دولت سیزدهم، همچنان بسیاری از شاخص‌های اقتصادی کشور شرایط مناسبی را تجربه نکرده و دولتی که بخش عمده‌ای از وعده‌های خود را به بهبود شرایط اقتصادی مرتبط کرده بود معاون اقتصادی آن حالا از وضعیت رو به بهبود اوضاع اقتصادی سخن می‌گوید.
در حالی که قیمت سکه، دلار و سایر اقلام اساسی و روزمره مردم افزایش محسوسی یافته محسن رضایی وضعیت اقتصادی کشور را روز به روز رو بهبود دانسته و می گوید نباید این موضوع فراموش شود که اکنون در جنگ اقتصادی درگیر هستیم!
کاهش تورم، افزایش رشد اقتصادی، کنار زدن تحریم‌ها از سفره مردم، بهبود شرایط عدالت یارانه‌ای و توجه به معیشت مردم تنها بخشی از وعده‌های بزرگی بود که تیم اقتصادی دولت سیزدهم از ابتدای آغاز به کار خود، آنها را مطرح کرد اما هنوز که هنوز است درخششی از تحول جدی در بسیاری از این بخش‌ها دیده نمی‌شود!
به نظر می رسد باید اقدامات مؤثر و به دور از سیاست زدگی در برطرف کردن این مشکلات اجرا گردد وگرنه با اظهارات خوش بینانه رویایی و پُشت میزی نه تنها اقتصاد کشور روزبه‌روز به قهقرا می‌رود بلکه مهمترین سرمایه هر جامعه که همانا سرمایه های اجتماعی است آسیب جدی خواهند دید و بعداً معلوم نیست چه بر سرمان بیاید…
▪️ویزیت اول
سال هاست حال اقتصاد کشور خوب نیست و هر روز هم به علل مختلف بر این حال بد افزوده می شود و به گفته کارشناسان، آنقدر وضعیت بد اقتصاد کشور دلایل گوناگونی دارد که اگر فقط چند مورد از این دلایل اصلاح شوند شرایط مسلماً تغییر بسیاری خواهد کرد.
در این میان بسیاری، بانک مرکزی را به عنوان متولی اصلی سیاست های پولی و مالی کشور مسئول وضعیت فعلی می دانند و عقیده دارند عدم استقلال بانک مرکزی و دستورپذیری از دولت هاست که این بلا را بر سر اقتصاد نازل کرده است.
دولت سیزدهم نیز که با وعده بهبود شرایط اقتصادی پا به عرصه سیاست گذارده و هم اکنون یکی از سخت ترین شرایط اقتصادی را به دلیل سیاستهای غلط برای کشور رقم زده است، بار دیگر سعی دارد تا با سیاست اقتصاد دستوری به اصلاح امور بپردازد.
به اعتقاد کارشناسان هر چند تجربه ثابت کرده که اقتصاد را نمی توان با دستور پیش برد اما گویی برای مدیران دولت جدید هنوز هم این مسئله جا نیفتاده است به طوری که چندی پیش، رئیس جمهور مهم‌ترين مطالبه خود از نظام پولي را توقف رشد نقدينگي و مديريت خلق پول عنوان كرد.
علیرغم روی کار آمدن دولت سیزدهم و بهبود روند فروش نفت و همچنین دریافت درآمدهای حاصله از آن که مسئولان مختلف اقتصادیِ دولت از آن سخن می گویند هنوز آنطور که باید و شاید تاثیرگذاریِ این قضیه بر فضای کلی اقتصاد و زندگی روزمره مردم حس نمی شود.
کارشناسان اقتصادی یکی از دلایل مهم اعتراضات اجتماعی از جمله ناآرامی‌های اخیر را در رابطه با موضوعات اقتصادی قلمداد می کنند و معتقدند وقتی جوانان درگیر بیکاری، تورم دو رقمی، مسکن و ده‌ها مشکل اقتصادی دیگر هستند و فارغ‌التحصیلان دانشگاهی نمی‌توانند شغل مناسبی داشته باشند نمی‌توان انتظار داشت حال خوبی در جامعه حکمفرما باشد!
▪️ویزیت دوم
تحلیلگر مسائل اقتصادی کشور در این باره گفت: اقتصاد ایران مانند یک بیمار است که انواع مشکلات را دارد؛ از صندوق بازنشستگی گرفته تا گاز و آب و ارتباط بین‌المللی و البته نااطمینانی در حوزه اقتصاد! شما نگاه کنید که می‌گویند ۱۹ درصد قانون بودجه اجرا نشده و ۵۱ درصد از آن هم به طور ناقص اجرا شده؛ یعنی ۷۰ درصد احکام بودجه به طور کامل و واقعی به اجرا در نیامده است.
هادی حق‌شناس افزود: همه نمایندگان مجلس با مشورت کارشناسان اقتصادی وقت می‌گذارند و برنامه بودجه را می‌نویسند تا نقشه راه اقتصادی یکسال پیش روی کشور مشخص باشد و بعد می‌بینیم که به این شکل اجرا می‌شود لذا این شرایط نشان می‌دهد که گویا آن بیمار نمی‌خواهد نسخه‌های پزشک را رعایت کند و حالا هرچه هم پیش پزشک برود، اتفاق مثبتی نمی‌افتد زیرا اصلاً اراده‌ای برای درمان وجود ندارد.
وی به یک پرسش درباره اینکه در شرایط فعلی که امید به احیای برجام بسیار کم شده است وضعیت اقتصادی ایران به چه سمت خواهد رفت اینگونه پاسخ داد: یک زمانی همین متولیان فعلی می‌گفتد مشکل ما تحریم‌ها و FATF نیست و بهبود شرایط اقتصادی به مدیریت داخلی برمی‌گردد، خُب! من هم در گزاره دوم یعنی ضرورت سامان‌دادن به مدیریت اقتصادی با آنها موافقم اما پرسشم این است که آیا همان مدیریت اقتصادی را درست کردند یا اینکه آمدند و گفتند با یک میلیون تومان فلان قدر شغل ایجاد می‌کنیم و ۴ میلیون مسکن می‌سازیم؟ وعده‌هایی که از ابتدا معلوم بود، شدنی نیستند پس، نمی شود یک فردی بگوید نیازی به رفع تحریم‌ها نداریم و انتظار عادی‌شدن روابط تجاری در عرصه بین‌المللی داشته باشد و حتماً نمی‌شود یک فردی بگوید به FATF نیازی نداریم و انتظار بهبود در بازار ارز را داشته باشد زیرا وقتی قواعد مشخص اقتصاد نادیده گرفته شود، وضعیت بهتر از این نمی‌شود!
▪️ویزیت آخر
به اعتقاد کارشناسان، مشکلات ایران بیشتر ریشه های غیر اقتصادی دارند و با فرمول‌های اقتصادی از جمله اینکه بانک مرکزی خودش را اصلاح کند یا وزارت اقتصاد و دارایی روند بهتری را در پی بگیرد حل نمی شود.
در مجموع، فرمول‌های اقتصادی زیاد بر روی اینکه شرایط را عوض کنند قدرتی ندارند زیرا اصل مشکل در حوزه موضوعات اقتصادی نیست لذا به عنوان مهمترین دستور برای افزایش ارزش پول ملی، ساده ترین پاسخ این است که وقتی نتوانیم نفت بفروشیم و از صادرات قانونی هم به دلیل تحریم محروم هستیم، چگونه می توانند ارزش پول ملی را تقویت کند؟
کارشناسان اقتصادی معتقدند بانک مرکزی باید به اندازه کافی قدرت داشته باشد و مهمترین قدرت این است که به اندازه کافی ارز در اختیارش باشد که وقتی قیمت ارز بالا می رود و ارزش پول ملی کاهش پیدا می کند از طریق ذخیره ارزها دخالت کند و اجازه ندهد قیمت ارز بالا رود تا پول ملی تقویت شود.
پس، موضوع بسیار ساده و روشن است؛ وقتی قیمت ارز بالا می رود یعنی ارزش پول ملی کم می شود و لذا بانک مرکزی با دستور نمی تواند این را تقویت کند، حالا با دستور چگونه می توان نرخ ارز را کنترل کرد که ارزش پول ملی بالا رود باید از شخص پرزیدنت رئیسی سوال شود! مگر بدون دارو و درمان می توان از بیماری قلبی یا دیابت نجات یافت؟ بدون ارز هم نمی توان بازار و ارزش پول ملی را کنترل کرد.
بدین ترتیب، وقتی مهمرترین موضوع و معضل برای اقتصاد، تحریم است و فعالان اقتصادی و تجار کشور نمی توانند تجارت کنند بانک مرکزی چه نقشی می تواند در فعال‌سازی حساب تجاری آنها داشته باشد؟ لذا برای فعال شدن حساب تجاری باید تحریم‌ها برداشته شود و اگر تحریم‌ها رفع شود باید FATF هم پذیرفته شود تا شرایط نرمال و حساب های تجاری فعال شود وگرنه با دستورات تکراری هیچ اتفاقی نخواهد افتاد.
