اهمیت توجه به جامعه معلولان کشور به بهانه روز بهزیستی و تامین اجتماعی از زاویه "عصرآزادی"
معلولیت محدودیت است!
?عصرآزادی آنلاین/ شهرام صادق زاده
وقتی پای درد دل بسیاری از معلولان استانهای کشور می نشینیم از پرداخت نشدن کمک هزینه درمانشان گلایه دارند و معتقدند که کسی به دادشان نمی رسد زیرا این روزها که فشار اقتصادی، خانواده‌های بسیاری را تحت تاثیر قرار داده، مخارج بیماری و درمان آنها هزینه کمرشکن دیگری را به این قشر اضافه می‌کند.
این مشکل برای اقشار آسیب‌پذیر جامعه از جمله افراد دارای معلولیت پررنگ تر است که نیاز مداوم به درمان دارند و زندگی را برایشان دشوار کرده است.
از قرار معلوم، یکی از مهم‌ترین خواسته جامعه معلولان اجرای ماده ۲۷ قانون حمایت از معلولان می باشد که دولت بر اساس این ماده مکلف است کمک هزینه معیشت افراد دارای معلولیت بسیار شدید یا شدید فاقد شغل و درآمد را به میزان حداقل دستمزد سالانه تعیین و اعتبارات لازم را در قوانین بودجه سنواتی کشور منظور کند که انتقاد و اعتراض فعالان حوزه معلولان به حذف ردیف بودجه اجرای این ماده از قانون نیز بدون نتیجه باقی مانده است.
در حقیقت، سازمان بهزیستی به منظور تحقق اصول ۲۱ و ۲۹ قانون اساسی کشور در سال ۱۳۵۹ تشکیل گردیده و بنا به اهمیت جایگاه آن در جامعه، ۲۵ تیرماه روز “بهزیستی و تامین اجتماعی” نامگذاری شده است که می تواند بهانه مناسبی برای بررسی مجدد مسائل پیش روی معلولان کشور باشد تا شاید معنی صحیح بِه زیستی واقعی تجلی یابد…
▪️محدودیت اول
چندین سال است که در مقابل پاساژ شریعتی در چهارراهی به همین عنوان اما موسوم به شهناز تبریز مشغول فروش سیگار است و اخیراً هم به دلیل اینکه بتواند خرج روزانه اش را دربیاورد ترازوی دیجیتالی را به بساطش اضافه کرده تا وزن رهگذران را تِست کند و تا حدودی به دخلش امیدوار باشد.
“مهدی” دارای معلولیت جسمی بوده و لنگ لنگان راه می رود، همسرش هم مشکل معلولیت حاد جسمی دارد و قادر به راه رفتن نیست، کمک هزینه بهزیستی کفاف هزینه های زندگی را نمی دهد و مجبور است تا با حضور در پیاده رو، از صبح تا شب و در گرما و سرما به کسب روزی حلال بپردازد.
مهدی تنها یک نمونه از جامعه بزرگ معلولانی است که با مقوله اشتغال کاذب دست و پنجه نرم می کنند، هزاران نفر از امثال او شاید در شرایطی بدتر و دور از نگاه شهروندان و رسانه ها به مشاغلی که با وضعیت جسمانی آنها مطابقت ندارد کار می کنند و بدون اینکه به آینده فکر کنند به فعالیت می پردازند تا مورد ترحم قرار نگیرند، اما وقتی یک سازمان برای سر و سامان دادن به این قشر درنظر گرفته شده، پس چرا این موارد در تیررس نگاه مردم قرار گرفته و قلب آنها را جریحه دار می کند؟!
بر اساس اظهارات رئیس سازمان بهزیستی کشور در حال حاضر ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار خانوار و بالغ بر ۷ میلیون نفر تحت پوشش و حمایت این سازمان قرار دارند که همانا می توان نرخ معلولیت در ایران را ۱۰ درصد دانست که این عدد بزرگی بوده و مسئولان ذیربط نمی‌توانند چنین جمعیتی را نادیده بگیرند!
با توجه به اینکه تعداد بسیاری از این افراد قادر به اشتغال هم نیستند برای تامین هزینه‌های درمان، مشکلات بسیاری دارند و صرفاً بهانه کردن اینکه بهزیستی کمبود بودجه دارد، روز به روز بر تعداد فقرا و نیازمندان معلول می‌افزاید و باید راه چاره ای برای حل این چالش یافت.
▪️محدودیت دوم
معلولیت محدودیت نیست… این جمله را بارها از مسئولان مربوطه شنیده ایم اما آیا سازمان بهزیستی توانسته است همه مشکلات مددجویان بهزیستی را طی سالهای گذشته مرتفع نماید یا اینکه همیشه از عدم اعتبارات کافی و نیروی انسانی محدود گله کرده است؟!
مدیر کمپین معلولان درباره عملکرد بهزیستی در پرداخت کمک هزینه درمان به معلولان گفت: ساز و کار به این شکل است که معلول پس از انجام عمل جراحی یا درمان مدنظر، فاکتور را نزد بهزیستی می‌برد و بهزیستی بخش کوچکی را به او پرداخت می‌کند.
بهروز مروتی افزود: معمولاً بهزیستی تنها بخش جزئی از هزینه درمان را پرداخت می‌کند که آن هم به شرط این است که بودجه کافی داشته باشد و حتی گاهی پیش آمده که تا مدت‌ها از ارائه درخواست کمک هزینه درمان توسط معلول گذشته اما پرداختی از سوی بهزیستی صورت نگرفته است!
وی با اشاره به اینکه بهزیستی اعلام نکرده است که چه ساز و کاری برای پرداخت هزینه درمان معلولان دارد اضافه کرد: متاسفانه بهزیستی از بیمار معلول می‌خواهد که ابتدا هزینه را پرداخت کند بعد فاکتور ارائه دهد اما گاهی هزینه درمان به قدری زیاد است که معلول توان پرداخت اولیه را نداشته و از درمان صرف نظر می‌کند.
مروتی درباره دلایل کمبود بودجه بهزیستی توضیح داد: موضوع بودجه دو محور دارد یکی اینکه سازمان برنامه و بودجه، بودجه کافی به بخش توانبخشی و به طور کلی برای حمایت از معلولان اختصاص نمی‌دهد و بودجه اختصاص یافته نهایتاً ۱۰ درصد از نیاز جامعه معلولان را جبران می‌کند.
مدیر کمپین معلولان عنوان کرد: محور دوم، مدیریت اشتباه بهزیستی در هزینه‌کردها است و از طرف دیگر، بهزیستی شفافیت بودجه نداشته و اعلام نمی‌کند که بودجه دریافتی را در چه اموری صرف کرده است لذا ما بارها نامه نگاری کرده و درخواست اعلام شفاف هزینه‌کردها را داشته ایم اما متاسفانه ترتیب اثر داده نشده است!
▪️محدودیت آخر
حدود یک ماه پیش بود که جمعی از افراد دارای معلولیت در تجمعی چندین ساعته نسبت به عدم توجه دولت به معلولان در برنامه توسعه هفتم مقابل سازمان برنامه و بودجه و مجلس اعتراض کردند.
برگزاری این تجمع از آن حیث مهم بود که برای بسیاری از معلولان به دلیل وضعیت جسمانی، ویلچرنشینی و غیره بسیار دشوار جلوه نمود اما با این حال برای مطرح کردن مشکلات، چالش‌های روز افزون و مشارکت در جریان مطالبه‌گری، این دشواری را به جان خریدند.
در حقیقت، هر روز شاهد انتشار اخباری تلخ در حوزه تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری در برابر افراد دارای معلولیت هستیم، مواردی همچون حذف ردیف بودجه قانون حمایت از حقوق معلولان، عدم تخصیص بودجه مورد‌نیاز برای اجرای کامل قانون فوق، کاهش ۵۰ درصدی بودجه اشتغال بهزیستی و افزایش ۴۰ درصدی بودجه تسهیلات اشتغال کمیته امداد و نادیده گرفتن و حذف معلولان در برنامه هفتم توسعه کشور که افراد دارای معلولیت و فعالان این حوزه را به واکنش جدی واداشت.
این در حالی است که جمعی از آنها به صورت هفتگی دست به تجمع اعتراضی مقابل سازمان برنامه و بودجه و مجلس زده و افراد دارای معلولیت در شهرهای دیگر نیز در تجمعات شرکت می‌کنند زیرا دغدغه ها در حوزه معلولان نسبت به گذشته برجسته‌تر شده است و گویا دولت بعد از حذف ردیف بودجه قانون معلولان و با حذف معلولان در برنامه هفتم توسعه کشور، تیر خلاص را زده و معلوم نیست در این باره تجدیدنظر اتخاذ خواهد شد یا خیر!
بدین ترتیب، فرقی نمی‌کند مددجوی بهزیستی، نابینا باشد، ناشنوا باشد، معلوم جسمی یا معتادی که تازه از دام اعتیاد رها شده است؛ جامعه در بسیاری از اوقات نگاه خوشی به مددجوی بهزیستی ندارد؛ از عدم اعتماد به این مددجویان در مناسبات اجتماعی گرفته تا عدم استخدام آنان حتی در کارهای نه چندان مهم، مشکلاتی است که بیشتر مددجویان بهزیستی با آن مواجه اند و اغلب هم احساس ناخوشایندی به برخوردهای اجتماعی دارند که ریشه در گذشته های دور دارد و باید اصلاحات لازم انجام گیرد!
