جلفا قطب انار آذربایجان

عصرآزادی آنلاین/ شهرام صادق زاده

انار را می توان برند جلفا دانست که می تواند موجب رونق حوزه گردشگري منطقه آزاد ارس شده و پس از اقتصاد ارس، در اولويت برنامه‌ های این منطقه قرار گیرد به طوری که روستاهای میسن، کردشت، دوزال، اوشتبین، قولان، نوجه مهر و غیره همگی در حاشیه‌ رود خروشان ارس به‌ دلیل داشتن شرایط آب و هوای خاص و اقلیم بسیار مناسب، شرایط عالی برای کشت نهال در این منطقه دارند.
به‌ همین مناسبت چندی پیش، هفتمین جشنواره‌ انار ارس به کار خود پایان داد و با افزوده شدن جشن ثبت جهانی کاروانسرای خواجه نظر، جشنواره‌ اقوام ایرانی و اجرای موسیقی زنده، مسافران و گردشگران به وجد آمده و خاطره خوش پاییزی برایشان رقم خورد.
در هفتمين جشنواره انار ارس، مسئولان استاتی و کشوری، مدیران، معاونين و جمعي از مديران سازمان منطقه آزاد ارس در محل حمام کردشت شهرستان جلفا حضور داشتند و از کشاورزان نمونه تجليل به عمل آمد و در آن تاکید گردید که تامین مالی کشاورزان باید مدنظر مسئولان حوزه کشاورزی استان قرار گیرد تا انار ارس به قطب جدید این میوه در کنار شیراز و ساوه افزوده شود…

◾️باغ انار اول

میوه انار از سال‌های گذشته به عنوان یکی از محصولات مطابق با آب و هوای نیمه گرمسیری در باغات حاشیه رود ارس و نقطه صفر مرزی کشت شده و بازار میوه فروشان را در فصل پاییز زینت می‌ دهد و تولید آن در سطح شهرستان جلفا از اهمیت خاصی برخوردار است.
با ممنوع شدن کشت محصولات پر آب بَری همچون برنج در مناطق مختلف آذربایجان شرقی به دلیل خشکسالی، تولید محصولاتی مانند انار در شهرستان جلفا توسعه یافته و تعداد باغات تولیدی این محصول سال به سال افزایش یافته اما افزایش عرضه آن به بازار در کنار مشکل همیشگی نبود کارخانه‌ های فرآوری، تولیدکنندگان را با موضوع قیمت پایین مواجه کرده است که باید تدبیری برای آن اندیشیده شود.
به گفته کارشناسان، از آنجایی که انار جلفا غالباً به صورت تازه خوری مصرف می‌ شود و هرچند که قیمت پایین آن به سود مصرف کنندگان است اما گویا کشاورزان منطقه از قیمت فعلی راضی نبوده و خواستار صادرات و یا فرآوری محصول خود هستند تا انار ارس به برند واقعی خود دست یابد.
ارتفاع، اقلیم و دمای مناسب، رطوبت نسبی هوا و مه آلودگی باغهای حاشیه رود ارس، خسارت سرمازدگی در شهرستان جلفا را به حداقل رسانده و شرایط را برای توسعه کشت نهال انار در این منطقه مهیا کرده است.
پاییز، فصل برداشت یکی از بهترین انواع انار از باغات روستاهای حاشیه رود ارس است که سالانه بیش از ۴ هزار و ۸۰۰ تن انار ارگانیک از باغات روستاهای این منطقه برداشت می شود و لذا یکی از میوه هایی است که کشاورزان باید شرایط لازم را برای کاشت بهینه آن فراهم سازند تا با برداشت انبوه و مثمرثمر انواع آن مواجه گردند که توجه به کیفیت خاک، آب، کود و غیره از جمله مهمترین عوامل آنهاست.

◾️باغ انار دوم

معاون بهبود توليدات گياهي سازمان جهاد کشاورزي آذربايجان شرقی با بيان اينکه ۸۲ درصد محصول انار اين استان در باغ هاي شهرستان جلفا توليد و به بازار مصرف عرضه مي شود گفت: سالانه ۷ هزار و ۵۰۰ تن انار از باغ هاي آذربايجان شرقي برداشت مي شود.
اکبر کرامتی، سطح زير کشت انار در آذربايجان شرقي را ۶۸۵ هکتار اعلام کرد و افزود: از اين ميزان ۶۳۰ هکتار باغ هاي بارور و ۵۵ هکتار نيز غيربارور هستند که اين باغ ها به طور عمده در سطح شهرستان‌ های جلفا، خداآفرين، ميانه و هوراند قرار دارند.
وي با بيان اينکه سطح باغات انار شهرستان جلفا ۴۵۸ هکتار است که قريب به ۷۰ درصد از سطح باغات استان را تشکيل مي‌ دهد اضافه کرد: شهرستان خداآفرين با ۱۹۴ هکتار و ميانه با ۳۳ هکتار سطح زيرکشت حائز رتبه‌ هاي بعدي هستند که عمده ارقام انار استان بومی، گلوشاه، ساوه، ترش خونين، ملس و آق شاور تشکيل مي دهد.
کرامتی اظهار کرد: محصول انار آذربايجان شرقي به‌ صورت تازه خوري، تهيه کنسانتره و رب انار مصرف مي‌ شود و متوسط عملکرد استان ۱۲ تن در هکتار است اما در باغ هاي شاخص تا ۳۵ تن انار در هکتار نيز توليد مي‌شود.
وی با اشاره به اينکه انار ميوه اختصاصي مناطق نيمه گرمسيري است و گرماي زياد باعث سوختگي و سرماي زياد باعث ترکيدگي آن مي‌شود تاکید کرد: ميوه انار را به ‌محض رسيدن بايد چيد، در غير اين صورت بيشتر ميوه‌ هاي درشت بر اثر سردي هوا صدمه‌ ديده و مي‌ تَرکند و بايد دقت کرد که انار حتي‌ المقدور در مواقع بارندگي و يا شبنم چيده نشود زيرا انار آبديده، زودتر تَرک‌ خورده و در انبار می گندد.
فرماندار شهرستان جلفا نيز گفت: شهرستان جلفا يکي از قطب‌ هاي مهم توليد انار است به طوری که ۸۲ درصد توليد انار آذربایجان شرقی در شهرستان جلفا و بخش عمده آن در سيه‌ رود به بار می آيد.
اسماعيل عطاپور، هدف از این جشنواره را ارزش گذاری به کار روستائیان، انگیزه بخشی برای اقدامات کشاورزان عنوان کرد و یادآور شد: سعی می کنیم کشاورزان با بیشترین بهره وری محصولات خود را به بازار عرضه کنند لذا حوزه تحقیقات جهاد کشاورزی باید به این صنعت کمک کند تا کشاورزان زحمات خود را با بهترین بسته بندی و بازاریابی عرضه نمایند.

◾️باغ انار آخر

بخش سیه رود شهرستان جلفا کانون تولید انار در آذربایجان‌ شرقی محسوب می‌ شود اما به نظر می‌رسد روند توسعه باغات و افزایش تولید انار و فراهم نبودن بسترهای صادرات موجب کاهش قیمت این محصول شده و به نگرانی باغداران این منطقه دامن زده است.
در حقیقت، از تنگه دَره دیز که رد می شوی، دشت جلفا با مناظر زیبا و دلفریبش در مقابل چشمانت نمایان می شود؛ دشتی منتهی به منطقه قفقاز جنوبی، آرمیده در ضلع شمالی رشته های کوه های قد بر افراشته کمتال و اراضی پَست رودخانه مرزی ارس یا همان آراز که مملو از زیبایی های منحصربفرد آذربایجانِ ایران است.
فارغ از اینکه این خطه از ایران در طول ۲۰۰ سال گذشته چه حوادث تلخ و دلگدازی از سر گذرانده است، ظرفیت های کشاورزی آن به دلیل همجواری با آب ارس، گرما و رطوبت بالا و اقلیم خاصش، بی نظیر است، به گونه ای که امروزه جلفا به عنوان قلب تپنده منطقه آزاد ارس، میزبان بزرگ ترین مجتمع گلخانه ای خاورمیانه است که محصولاتش در روسیه و کشورهای حاشیه خلیج فارس، مشتریان پر و پا قرصی دارد.
انار حاشیه ارس در ادبیات شفاهی مردم منطقه نیز نقش نمادین و هویت بخشی دارد و در اشعار شعرا و موسیقی فولکلور آذربایجان برای آن ترانه ها و ملودی های متعددی تنظیم شده که از زبان آشیق ها در عروسی ها و مراسم شاد ترنم می گردد.
در شهرستان جلفا ۴۵۸ هکتار اراضی باغی به تولید انار اختصاص دارد که امسال نزدیک به ۶ هزار و ۵۰۰ تن انار از این باغات برداشت شد و جالب اینکه از باغات شاخص استان نیز تا ۴۰ تن انار در هر هکتار برداشت گردید که متوسط عملکرد شهرستان جلفا در باغات انار نیز ۱۶ تن در هکتار بوده و به گفته کارشناسان حوزه کشاورزی، متوسط عملکرد باغات انار جلفا دو تن بیشتر از متوسط عملکرد کشوری است که موجب افتخار آذربایجانی هاست.