آینده سبز در انتظار آذربایجان

یکی از وظایف منابع طبیعی و آبخیزداری جلوگیری از تعرض افراد سودجو و فرصت طلب به اراضی ملی و جنگل‌هاست لذا در سال جاری نزدیک به ۳ هزار و ۸۰۰ هکتار از اراضی آذربایجان شرقی که توسط افراد سودجو تصرف شده بود رفع تصرف شده و به دولت بازگردانده شد.

اقدام ویژه دیگری که در حوزه حفاظت از منابع طبیعی استان اتفاق افتاد سنددار کردن اراضی ملی بود که برای همه عرصه‌های ملی سند شش دانگ صادر شد که با تلاش‌های رئیس کل دادگستری و همکاری اداره کل ثبت اسناد و منابع طبیعی و آبخیزداری میسر گردید که این اقدام یکی از روش‌های پیشگیری از تعرض به اراضی ملی است.

اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری آذربایجان شرقی امسال ۸۲ میلیارد تومان برای طرح‌های آبخیزداری در قالب ۱۶ پروژه هزینه کرده و این طرح‌ها با همکاری جوامع محلی در بیشتر شهرستان‌ها اجرایی شده است تا به تغذیه آب‌های زیرزمینی و جلوگیری از پر شدن سدها با رسوبات کمک کند.

در سال جاری ۱۴ هزار هکتار اراضی برای مسکن ملی، ۲۲۰ هزار هکتار توسعه مسکن روستایی، ۸ هزار هکتار برای توسعه فعالیت‌های کشاورزی و غیرکشاورزی مانند طرح‌های صنعتی، دامپروری، گلخانه واحداث باغات آذربایجان شرقی اختصاص یافته است.

باید قدر جنگل های قره داغ با مساحت ۱۳۰ هزار هکتاری را بدانیم به طوری که حدود ۵ دهه قبل ظلمی که به جنگل‌های ارسباران شده در تاریخ ماندگار است به طوری که اشخاص بومی مجبور بودند برای تأمین سوخت مورد نیاز از چوب جنگل‌ها استفاده کنند زیرا سوخت جایگزین تعریف نشده بود و قسمت عمده‌ای از جنگل‌ها از بین می‌رفت، اما سالها بعد سوخت‌های جایگزین و حتی انرژی‌های خورشیدی باعث شد تا شاهد احیای جنگل‌های آذربایجان باشیم.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری آذربایجان شرقی گفت: در سال‌های گذشته سالانه ۳۰۰ هزار نهال در این استان تولید می‌شد که این میزان در سال جاری به ۲۱ میلیون اصله نهال افزایش یافته است.

سیروس داوودی افزود: از این تعداد نهال ۱۴ میلیون اصله در نهالستان‌های این اداره کل و ۷ میلیون اصله نیز در نهالستان‌های بخش خصوصی تولید شده و ارزش کنونی این نهال‌ها بیش از ۲ هزار میلیارد ریال است که با یک چهارم این هزینه و بدون تخصیص اعتبار دولتی تولید شده است.

وی اظهار کرد: در اجرای طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت در کشور نهالستان‌های این استان که بیش از ۲ دهه غیرفعال و راکد مانده بودند پس از ایجاد زیرساخت‌های لازم دوباره احیا شده و به چرخه تولید نهال بازگشتند.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان با بیان اینکه هم اکنون ۹ نهالستان در استان وجود دارد اضافه کرد: اکنون از ۲۰ درصد ظرفیت نهالستان‌های سطح آذربایجان شرقی استفاده می‌شود که در صورت فعال کردن بقیه ظرفیت ها، علاوه بر تامین نیاز استان می‌توان نیاز سایر استان‌ها را نیز تامین کرد.

داوودی با اشاره به اینکه به منظور تولید نهال در استان تفاهم نامه‌ای با فعالان بخش معدنی و صنعتی به ارزش ۶۳۰ میلیارد ریال منعقد شده است ادامه داد: این تفاهم نامه چهار ساله بوده و برای سال ۱۴۰۳ نیز تولید ۲۰ میلیون اصله نهال در استان هدف گذاری شده است و در حوزه توسعه فضای سبز ۲۰ درصد کار مربوط به تولید نهال و ۱۰ درصد مربوط به کاشت و ۷۰ درصد بقیه مربوط به حفظ و نگهداشت نهال است که باید در این زمینه مردم، نهاد‌های مردمی و دستگاه‌های اجرایی تلاش کنند.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی با اشاره به اینکه سال گذشته بیش از ۲۰ میلیون نهال در آذربایجان شرقی تولید شد گفت: وقتی از امنیت غذایی صحبت می‌شود عمدتاً همه توجهات به اراضی قابل کشت معطوف می‌شود که از محصولات آنها استفاده می‌شود اما باید به این مسئله توجه کرد که اراضی ملی و مراتع نیز نقش و تأثیر بسیار زیادی در امنیت غذایی دارد، اگر ظرفیت این مراتع و اراضی نبود، فعالیت‌های کشاورزان به تنهایی نمی‌توانست امنیت غذایی را تأمین کند.

اکبر فتحی افزود: این خاک است که باید آب را در خود نگه دارد، از تبخیر آن جلوگیری کرده و آن را با فعل و انفعالاتی که انجام می‌دهد در اختیار گیاهان و حیوانات قرار دهد تا غذای مورد نیاز تأمین شود بنابراین اگر به این مسئله توجه داشته باشیم به ارزش و اهمیت منابع طبیعی بیشتر پی می بریم.

در حقیقت، کاشت یک میلیارد درخت راهکاری مناسب برای حفاظت از جنگل های آذربایجان شرقی است و تلاشهایی هم در راستای حفاظت ازمحیط زیست صورت گرفته است اما کافی نیستند بلکه باید اقدامات ارزنده تری در زمینه غنی سازی جنگل ها و ایجاد پارک های جنگلی از طریق کاشت درختان انجام شود.

آذربایجان شرقی دارای مناطق سردسیری و حتی گرمسیری متنوعی است که به اعتقاد کارشناسان حوزه کشاورزی، به دلیل شرایط اقلیمی هر منطقه از استان، باید نهال متناسب خود آن منطقه کاشته شود و همانا این امر نیاز به علم و دانش تخصصی دارد و کارشناسان باید مردم را نسبت به کاشت نهال در مناطق مختلف آگاه نمایند.

بدین ترتیب، باید فضایی به وجود آید که تبدیل کاشت و حفظ درخت به یک فرهنگ عمومی تبدیل شده و بهره‌گیری از ظرفیت تشکل‌های مردمی و دوستدار محیط زیست برای حفظ عرصه های منابع طبیعی در دستور کار ارگان های متولی قرار گیرد تا همه شهروندان در کاشت یک میلیارد درخت مشارکت نمایند.