وداع با مدارس کانکسی آرزوی دیرینه معلمان

عصرآزادی آنلاین/ شهرام صادق زاده

روز ۱۲ اردیبهشت در تقویم کشورمان به خاطر شهادت استاد مرتضی مطهری در سال ۱۳۵۸ توسط گروه فرقان به نام روز معلم نامگذاری شده است زیرا نقش کلیدی معلمان به عنوان الگوهای اولیه دانش آموزان بسیار مهم جلوه می کند و همچون انبیا، انسان سازان نسلهای بعدی‌ هستند.
مشقِ رنج کودکان مناطق محروم آذربایجان شرقی همانند سایر استانهای دارای روستاهای دوردست تمامی ندارد؛ آنها در کنار فقر مالی از فقر امکانات آموزشی هم رنج می‌برند و به این امید که شاید با درس خواندن بتوانند آینده بهتری برای خود و خانواده‌شان ترسیم نمایند به مدرسه‌ای که فقط یک کانکس فلزی است می‌ روند تا علم بیاموزند.
طبق آمارها، حدود ۷۷۰ هزار دانش آموز و ۳۷ هزار معلم در ۸ هزار و ۲۱۴ مدرسه در سطح آذربایجان شرقی مشغول تعلیم و تربیت هستند و متاسفانه با تمام‌ اختصاص اعتبارات و تلاشهای خیرین که اتفاقاً بعضاً پُز آن را مسئولان آموزش و پرورش می دهند باز هم ۲۵۶ مدرسه کانکسی در روستاهای آذربایجان شرقی وجود دارد که باید برای معلمان نگون بختی که در آنها به تدریس می پردازند فکری کرد.
به اعتقاد کارشناسان حوزه آموزشی، یکی از مشکلات مدارس کانکسی، غیراستاندارد بودن فضای آموزشی و تنگ بودن جا برای تدریس است که در مناطق روستایی پرجمعیت استانهای بزرگ مشهودتر است لذا در این بین، حضور خیران مدرسه‌ ساز با وجود مشکلات اقتصادی دولت و کمبود منابع می‌تواند بهترین راهکار باشد به شرطی که مدیران، پُز آن را ندهند…

◾️کلاس اول

کمتر از یک ماه پیش و در روز ۱۹ فروردین ۱۴۰۳ بود که به خاطر واژگونی یک مدرسه کانکسی همه دانش آموزان و معلم مدرسه روستای “باغ یئری” مراغه مجروح و به بیمارستان سینا منتقل شدند.
در این حادثه کانکس مدرسه روستا ۱۰۰ درصد آسیب دید و دیگر قابل استفاده برای دانش آموزان نشد اما خوشبختانه معلم و دانش آموزان مدرسه پس از مداوا، بهبود یافته و نزد خانواده هایشان بازگشتند.
در حقیقت، پس از آسیب به این مدرسه کانکسی – روستایی و انعکاس آن در رسانه ها مشخص شد که دانش آموزان ۲۵۶ روستای محروم آذربایجان شرقی هنوز هم از مدارس کانکسی و کمبود امکانات آموزشی رنج می‌ برند و باید اذعان کرد که باید به معلمان آنها “آفرین” گفت که در آن وضعیت بُغرنج و نه در مدارس شهری و غیرانتفاعی به تعلیم و تربیت می پردازند.
از قرار معلوم، به غیر از مدارسی که شاید اسامی آنها به ندرت بر سر زبانها جاری باشد هم اکنون در شهرستان مراغه ۱۷ مدرسه روستایی کانکسی وجود داد که بیشتر آنها در بخش سراجو قرار گرفته اند و هر وقت حادثه ناگواری رُخ بدهد مشکلات آنها هم بازگو و رسانه ای خواهد شد.
نکته جالب توجه اینکه پس از حادثه ای که برای مدرسه کانکسی در شهرستان مراغه رُخ داد و خبر آن در رسانه ها انعکاس یافت، مصطفی پردلی – معاون رسانه وزارت آموزش و پرورش – در صفحه ویراستی خود به ارائه آمار و ارقام پرداخت و نوشت: از ابتدای دولت سیزدهم تاکنون حدود ۵۴ درصد از مدارس کانکسی جمع‌ آوری شده است که طبق اعلام سازمان نوسازی مدارس، این آمار تا مهر ۱۴۰۳ به ۹۰ درصد خواهد رسید.

◾️کلاس دوم

تربیت معلمان به عنوان نیروی انسانی کارآمد و اثربخش، بزرگترین کاری است که در مجموعه آموزش و پرورش اتفاق می‌ افتد و در این زمینه هر چقدر هزینه انجام شود سرمایه گذاری برای توسعه و پیشرفت کشور است و مفیدترین و اثربخش‌ ترین زمانی که یک فرد مورد تربیت قرار می‌گیرد، در دست آموزش و پرورش و معلمان شاغل در آن است که باید مشکلات صنفی شان از تسریع در استخدام گرفته تا رتبه بندی و اعطای تسهیلات و غیره به سرمنزل برسد.
استاندار جوان آذربایجان شرقی که اخیراً بازدیدهای سرزده و پیگیری مشکلات مناطق مختلف استان را سرلوحه امور خود قرار داده است در این خصوص معتقد است: به برکت وجود خیران و استعدادها و ظرفیت‌های خوب مجموعه آموزش و پرورش، باید در راستای استانداردسازی مدارس استان تلاش کنیم و تا پایان دولت سیزدهم شاهد برچیده شدن تمام مدرسه های کانکسی استان باشیم.
مالک رحمتی با اشاره به نقش بی بدیل معلمان در تربیت نسل جدید گفت: اگر امروز در عرصه‌ های متعددی همچون پزشکی و اقتصاد دانش بنیان در دنیا حرفی برای گفتن داریم و در بسیاری از فعالیت‌های عمرانی و سازه‌های طراحی کشور، جوانان این مرز و بوم، دانش فنی و مهندسی خود به خارج کشور صادر می‌کنند محصول همین معلمان است.
وی با اشاره به اینکه بسیاری از معلمان در نقاطی از آذربایجان شرقی تدریس می‌کنند و مسیرهای طولانی طی می‌کنند تا نگذارند در نقاط محروم، قطار علم و پیشرفت متوقف شود خاطرنشان کرد: هنوز هم برخی از معلمان در کانکس‌ها تدریس می‌ کنند.

◾️کلاس آخر

فرهنگ تکریم و تجلیل از معلمان و دبیران به افزایش کیفیت آموزش و پرورش کمک خواهد کرد بنابراین برنامه‌ ریزی‌های لازم برای این منظور باید در هفته معلم انجام گیرد تا معلمانی که در مناطق محروم و کم برخوردار فعالیت می‌ کنند، فراموش نشده و تجلیل شوند.
برای مشاهده و لمس مشقت های مدارس کانکسی در آذربایجان شرقی باید راه طولانی را طی کرده و از راه‌های شوسه و صعب‌ العبور گذشت تا به کانکس هایی رسید که عنوان مدرسه را یدک می کِشد و معلم بیچاره با هزاران مشکل در پی تعلیم و تربیت آینده سازان در هر شرایط ممکن است.
در روستاهای شهرستانهای این استان از مراغه، بناب و چاراویماق گرفته تا ورزقان و کلیبر و هوراند می‌ توان ردپایی از مدارس کانکسی را یافت؛ مدرسه‌ ای که به گفته دانش‌ آموزان و مربیان آنها، درس خواندن را در فصل سرما و گرما با مکافات زیادی همراه کرده است.
با این حال، مدت‌ هاست دانش آموزان مقاطع مختلف تحصیلی این مناطق در این کلاس‌های کانکسی درس می‌خوانند و با مشکلات زیادی مواجهند اما امیدوارند که روزی فرا می رسد که همانند دانش آموزان مناطق شهری و مرفه بتوانند با آرامش و آسودگی خاطر از مخاطرات سرما و گرما به فراگیری علم بپردازند.
بدین ترتیب، سوالات زیادی در ذهن مردم، افکار عمومی و رسانه متبادر می گردد که آیا موجب تاسف و شرمندگی نیست که پس از گذشت بیش از ۴ دهه از انقلاب، هنوز تعدادی از دانش آموزان در مدارس کانکسی درس می خوانند؟ و اینکه آیا باید چشم مجموعه طویل و عریض آموزش و پرورش به دست خیرین باشد تا آنان اقدامی برای محرومیت زدایی تحصیلی انجام دهند؟ الله اعلم!