توسعه گردشگری کشاورزی نیاز امروزِ آذربایجان شرقی

عصرآزادی آنلاین/ شهرام صادق زاده

توسعه صنعت گردشگری از نوعِ کشاورزی آن در رشد همه جانبه فرصت‌های اقتصادی، اجتماعی و رفاهی آذربایجان شرقی دارای اهمیت ویژه ای است زیرا این رشد و توسعه، نه تنها به ارتقای سطح رفاه و اشتغال شهرستانها کمک می کند بلکه با ایجاد فرصت‌های شغلی جدید حوزه کشاورزی، زمینه افزایش درآمد و رونق اقتصادی در روستاهای این استان را بیش از پیش فراهم می کند.
منطقه زیبا و بِکر کلیبر به واسطه “زغال اخته” که یکی از محصولات خاص کشاورزی شمال آذربایجان شرقی و ویژه شهرستان کلیبر محسوب می‌شود استعداد و ظرفیت های خارق العاده ای را در شناساندن جنگلها و مراتع و مزارع این شهرستان به وجود آورده است.
گردشگریِ کشاورزی در آذربایجان شرقی، علاوه بر معرفی محصولات محلی به گردشگران داخلی و خارجی، فرصت تجربه زندگی روستایی و امکان آشنایی نزدیک با فرهنگ محلی را فراهم می‌ کند که برگزاری جشنواره‌ها و تورهای توریستی مانند زغال اخته که در ماه آخر تابستان برگزار می شود می‌ تواند به تقویت زیرساخت‌های گردشگری و جذب هرچه بیشتر گردشگران علاقه مند به حوزه کشاورزی کمک نماید.
در حقیقت، زغال اخته آذربایجان به دلیل شرایط خاص اقلیمی قره داغ، طعمی خوشایند و طبیعی دارد که آن را از محصولات مشابه سایر مناطق کشور متمایز می‌ کند به طوری که این میوه به صورت تازه و یا به صورت فرآوری‌ شده در محصولاتی مانند مربا، شربت و خشکبار به بازار عرضه می‌ شود و می تواند اصلی ترین پارامتر توسعه گردشگری کشاورزی این دیار را به خود اختصاص دهد به شرطی که برخلاف گذشته، قدری به آن بها داده شود…

◾️مزرعه اول

برگزاری جشنواره زغال اخته همراه با جشن ثبت ملی “مخشر” و “اریشته‌ آشی” در کلیبر یکی از اقدامات مهم گردشگرپذیری در سال های اخیر برای رونق صنعت گردشگری منطقه شمال آذربایجان است که برای معرفی هرچه بیشتر محصول زغال‌ اخته به عنوان تولید مهم باغی شهرستان کلیبر و منطقه قره‌داغ جشنواره زغال‌ اخته توانست با استقبال خوب علاقه مندان روبرو گردد.
این جشنواره که در اواخر شهریور ماه هر سال برگزار می شود، اجرای موسیقی و آواهای محلی، بازی‌های بومی – محلی سنتی، عرضه و فروش محصولات فرآوری شده زغال اخته، پخت و عرضه انواع نان سنتی شامل یوخا-ال چورگی و قالینچا را در بر گرفته و در جریان برگزاری جشنواره زغال اخته، غرفه‌هایی شامل عرضه محصولات صنایع دستی، محصولات لبنی، تولیدات روستایی و عشایری و سایر محصولات کشاورزی فرآوری شده از محصولات باغبانی پیرامون این جشنواره فعال می گردد که نقش بسزایی در جذب گردشگران حوزه کشاورزی دارد.
به اعتقاد کارشناسان اقتصادی، گردشگری کشاورزی در آذربایجان شرقی می تواند باعث درآمدزایی بیشتر کشاورزان شود ولی از این ظرفیت غفلت شده است.
آنها می گویند آذربایجان‌ شرقی با توجه به اقلیم و شرایط آب و هوایی خود، مستعد تولید انواع محصولات کشاورزی است، به نحوی در اکثر ماههای سال به‌ عنوان تأمین‌کننده مایحتاج مردم در کشور جایگاه خاصی دارد، از طرفی تنوع این محصولات از شمال تا جنوب استان گویای استعداد و ظرفیت ویژه آن در توسعه گردشگری کشاورزی است.

◾️مزرعه دوم

رئیس اداره میراث‌ فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان کلیبر با اشاره به مزیت های طبیعی صنعت گردشگری این منطقه، جنگل‌های ارسباران را ظرفیتی بی‌نظیر در راستای توسعه گردشگری منطقه بیان کرد که باید از این ظرفیت در راستای توسعه اقتصادی منطقه استفاده کرد.
اباذر عباسپور بر لزوم بهره‌ مندی از ظرفیت‌های موجود شهرستان در راستای توسعه گردشگری تاکید کرد و افزود: مسیر گردشگری شمال آذربایجان شرقی به مرکزیت کلیبر از مهمترین مسیرهای گردشگری و سرمایه‌گذاری استان به شمار می رود که نیازمند تقویت زیرساخت‌ها و امکانات رفاهی است.
وی از افزایش ۲۰ درصدی ورودی گردشگران به کلیبر در ۵ ماهه ۱۴۰۳ نسبت به سال گذشته خبر داد و اضافه کرد: در این مدت ۷۰ درصد مراکز اقامتی کلیبر به ویژه واحدهای بوم گردی‌ شهرستان اشغال شد که رکوردی بی‌ سابقه در جذب گردشگران داخلی و خارجی نگین سرسبز آذربایجان شرقی است.
عباسپور یکی از دلایل اصلی این رشد گردشگران ورودی به کلیبر را جاذبه‌های طبیعی این شهرستان به ویژه جنگل‌های بکر ارسباران دانست که با تنوع زیستی و چشم‌ اندازهای خیره‌ کننده همواره گردشگران را به سوی خود جذب می‌کند.
وی توجه به زیرساخت‌های گردشگری کلیبر را یکی از اولویت های اصلی مدیریت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی برشمرد و تاکید کرد: تاثیر توسعه زیرساخت‌های گردشگری در جذب بیشتر گردشگران بسیار مهم است زیرا گردشگران می توانند از طبیعت بکر و زیبای این منطقه بهره‌ مند شده و تجربه‌ای به یادماندنی را در جنگل‌های ارسباران داشته باشند که باید این امکانات حجم بیشتری را به خود اختصاص دهد.

◾️مزرعه آخر

فعالیت کشاورزی از دیرباز و بنا به‌ ضرورت جزو لاینفک زندگی مردمان منطقه آذربایجان بوده و زندگی روستایی عمدتاً بر این استوار است اما توسعه شهرنشینی و همزمان زندگی مدرن بخش قابل‌ توجهی از مردم کره زمین را از تجربه زندگی روستایی و فعالیت کشاورزی محروم کرده است که علت آن به ماهیت زندگی شهری و الزامات آن مربوط می‌شود.
منطقه گردشگری کلیبر به عنوان یکی از میراث‌ طبیعی کشور شناخته شده و به واسطه آب و هوای معتدل و خنک در تابستان، این خطه از آذربایجان فضایی ایده‌ آل را برای گردشگران کشاورزی به‌ ویژه در ماههای گرم سال فراهم می کند.
یکی از مهمترین عوامل توسعه صنعت گردشگری شهرستان کلیبر مربوط به تامین زیرساخت های لازم از جمله در بخش راه های دسترسی به مزارع و مراتع است که وضعیت غیرقابل قبول راه های ارتباطی این شهرستان نشان می دهد که هنوز هم راه زیادی با شرایط نُرمال جذب گردشگری کشاورزی وجود دارد به طوری که در محدوده این شهرستان حدود ۹۰۰ کیلومتر راه روستائی وجود دارد که حتی یک‌ سوم آنها هنوز آسفالت نشده اند و از این نظر جزو شهرستان های محروم محسوب می گردد در حالی که اکثریت مزیت ها، ظرفیت ها و مراکز دیدنی و گردشگری کلیبر در همین مناطق روستایی مستقر است و گردشگران برای حضور در آنها با انواع مشکلات دسترسی مواجه می شوند.
بدین ترتیب، کارشناسان حوزه گردشگری کشاورزی آذربایجان شرقی، بودجه پروژه های عمرانی شهرستان کلبیر را بسیار ناکافی می دانند و اهالی منطقه نیز از چهار بانده کردن جاده کلیبر – اهر به عنوان پروژه ای بسیار مهم و ضروری منطقه یاد می کنند که سالهاست به دلیل عدم تامین اعتبارات پیشرفت چندانی نداشته و به فراموشی سپرده شده است.