عصرآزادی/ محمد فرج پور باسمنجی
دبیر بازنشسته صدا وسیما
••○○••○○○○○•○○○○○●●●●•○○○°°°°□
مکتب ۵۰۰ ساله بغداد و انتقال هنرمندان شاخص و آثار این مکتب هنری به تبریز و همچنین آوردن آثار هنری،هنرمندان و کتب نفیس اسماعیلیان به پایتخت فرهنگی ایلخانیان یعنی آذربابجان حکایت های شنیدنی دارد.
ایلخانیان در حکومت بیش از یکصد سال خود در آذربایجان به مرکزیت تبریز،مراغه،و سلطانیه بانی و باعث عمران ، رشد و شکوفایی انواع هنرها و شکل گیری تمدنی جدید با عمارت های غازانیه، ربع رشیدی و مجموعه دیدنی و معظم ارک و از همه مهم تر پیدایش مکتب تبریز گوشه ای از اتفاقات و رویدادهایی است که در زمان پس از مرگ چنگیزخان مغول و در جریان تشکیل حکومت ایلخانان در ایران رخ داد و منجر به تشکیل و پیدایش مکتب بزرگ هنری تبریز شد.
در این راستا سلسله ایلخانی مغول به روی کار آمد که هولاکوخان اصلی ترین شخصیت این سلسله بود و توانست مقدمه تشکیل حکومت قوی و امپراطوری بزرگ ایلخانی را با محوریت تبریز آغاز کند که این زمان نیز با اوج شکوفایی هنر و نگارگری مکتب تبریز مصادف شد.
هولاکوخان از آذربایجان برای سرکوب خلیفه عباسی و تصرف بغداد عازم عراق کنونی شده و پس از سرنگونی عباسیان و فتح بغداد برای انتقال میراث هنری مکتب بغداد دست به کاری بزرگ زده و هزاران جلد کتاب، آثار مکتب بغداد و همچنین تعداد کثیری از هنرمندان و پیشگامان آن ها را با خود به تبریز می آورد.
علاوه بر آن با شکست دادن عباسیان و فتح خراسان ،آنها خواجه نصیر الدین طوسی و عطاملک جوینی را نیز به مراغه و تبریز می آورند. انتقال بخشی از کتاب‌های نفیس و دست نوشته کتابخانه اسماعیلیان نیز به تبریز منتقل می شود و در این دوره آذربایجان به اوج رشد و شکوفایی سرزمینی و فرهنگی خود می رسد و آوازه اش عالمگیر می شود.
