ضرورت آموزش و فرهنگسازی مسائل رانندگی جهت کاهش ترافیک در شهرهای بزرگ آذربایجان شرقی از نگاه "عصرآزادی"
معابر شهری پارکینگ ماست!؟
عصرآزادی آنلاین/ شهرام صادق زاده
روز اول مهر ماه ۱۴۰۴ فیلمی با عنوان “تخلف کوچک، گِره بزرگ” از سوی مرکز کنترل ترافیک پلیس راهور در فضای مجازی منتشر شد که نشان میداد چگونه توقف یک خودرو به صورت دوبل در حاشیه یکی از خیابانهای تبریز، به ایجاد صف طولانی و گِره ترافیکی گسترده منجر میشود.
به گفته کارشناسان راهنمایی و رانندگی آذربایجان شرقی، بخش قابلتوجهی از قفلشدن معابر شهرهای پرجمعیت تبریز، سهند و مراغه به همین تخلفات ظاهراً کوچک برمیگردد زیرا وقتی رانندهای مقابل یک فروشگاه یا سوپرمارکت، خودروی خود را بصورت دوبل پارک میکند، عرض خیابان کاهش یافته و حرکت سایر خودروها در طول خیابان، کُند یا متوقف میشود.
بر اساس آمارهای مناشر شده، بیش از ۷۰ درصد مشکلات ترافیکی شهرهای تبریز، سهند و مراغه به عنوان سه شهر بزرگ آذربایجان شرقی، ریشه در رفتار رانندگان دارد که دوبل پارک، توقفهای غیرمجاز و سد معبر از مهمترین آنهاست و همانا، هیچ اصلاح هندسی یا طرح زوج و فرد بهتنهایی نمیتواند اینگونه گرههای شخصی را باز کند، مگر آنکه رانندگان قانون را رعایت کرده و آموزش و فرهنگسازی جدی در این زمینه انجام گیرد!
در حقیقت، در نبود نظارتهای کافی، ساختمانهایی ساخته میشوند که بدون پارکینگ کافی به کاربریهای دیگر تغییر مییابند و بدون توجه به ظرفیت خیابانها از مدارس غیرانتفاعی گرفته تا مطبها و مجتمعهای تجاری، قبل از صدور مجوز ساخت، تأثیر پروژه بر ترافیک منطقه سنجیده نمیشود و مدیران شهری هم که از قرار معلوم در فکر خود هستند…
میدان اول
مشکل اصلی تبریز در خصوص ترافیک همانند سایر شهرهای استان همچون سهند و مراغه این نیست که خیابانهای کمتری داریم یا معبرها طراحی خوبی ندارند بلکه سالهاست ضعف آموزش، نبود فرهنگسازی و بیتوجهی دستگاههای مختلف، مردم را پشت فرمان به رفتار فردی سوق داده است!
متاسفانه وقتی رانندگی به جای یک کار اجتماعی، فردی تلقی شود، نتیجهای جز هرج و مرج و قفلشدن معابر نخواهد داشت زیرا قوانین بالادستی و صدور مجوزها بدون عارضهسنجی ترافیکی، خودش یک زنجیره معضل ایجاد کرده است.
در یک نگاه گذرا میتوان دریافت که باراندازهایی که در گذشته میتوانستند بخشی از بار ترافیکی هسته مرکزی شهر را بگیرند، تبدیل به مراکز تجاری شده اند و حالا وانتبارها و دستفروشان به قلب معابر پرتردد آمدهاند، لذا طبیعی است که خیابانها قفل شوند و جالب اینکه ادارات و دستگاههای دولتی هم پارکینگهای خود را برای کارکنانشان محفوظ نگاه داشتهاند و مردم مجبورند خودروهایشان را در خیابانها پارک کنند.
گذشته از همه اینها، هر روز خودروهای بیشمار شخصی پلاکگذاری میشوند بدون اینکه پارکینگی برایشان وجود داشته باشد و در عوض، آنطور که باید و شاید کسی به فکر تولید اتوبوس نیست و خطوط BRT و مترو هم توسعه پیدا نکرده و در شرایط سالهای قبل درجا میزنند.
از سوی دیگر، نرخ پایین بنزین و همچنین جریمههای رانندگیای که باید بازدانده باشد هم مزید بر علت است تا هر کس هر طور که دلش خواست با خودروی شخصی در سطح شهر تردد کند.
در حالی با مشکلات فعلی ترافیک در تبریز، مراغه و سهند مواجه هستیم که باید درس ترافیک در مدارس درس تدریس میشد، در سازمان پرادعای صداوسیما فرهنگسازی میشد، در سازمان نظام مهندسی مطالبهگری میشد اما افسوس که، هیچ نهادی کار خود را درست انجام نداده است و انتظار نظم اجتماعی دارند!
میدان دوم
کارشناسان اقتصادی معتقدند حوزه حمل و نقل عمومی، زیربنای توسعه شهرهای بزرگ بوده و توسعه و نوسازی زیرساخت های ناوگان حمل و نقل عمومی درون شهری از جمله خطوط مترو، اتوبوسرانی و تاکسیرانی در بهبود وضعیت ترافیک، حفظ محیط زیست، برقراری عدالت اجتماعی و صرفه جویی در مصرف انرژی نقش مهمی در کاهش ترافیک بر عهده دارند.
رئیس پلیس راهور آذربایجان شرقی با بیان اینکه پلیس راهور در تبریز و سایر شهرهای بزرگ برای بهبود وضعیت ترافیکی این شهر از حالت عادی عملیاتی خارج و به صورت عملیات ویژه اقدام می کند گفت: برای کاهش بار ترافیکی این شهر باید علاوه بر اقدامات پلیس راهور با مشارکت دستگاه های فرهنگی و متولیان حوزه حمل و نقل، فرهنگ سازی ترافیکی در بین شهروندان استان انجام شود.
سرهنگ “فریدون قنبرزاده” افزود: پلیس راهور برای کاهش بار ترافیکی شهرهای استان با بکارگیری تجهیزات جدید و همکاری شهرداری، طرحهای ترافیکی گسترده ای در این شهر اجرا و خودروهای متخلف را به پارکینگ منتقل می کند.
وی با تاکید بر اینکه توسعه حمل و نقل ترکیبی موجب کاهش بارترافیکی در شهرهای بزرگ آذربایجان شرقی می شود اضافه کرد: افزایش خودروهای حمل و نقل عمومی و رامهای مترو به ویژه در پیک تردد مسافران درون شهری برای پیشگیری از تردد خودروهای تک سرنشین در سطح شهر در کاهش ترافیک بافت مرکزی شهر تاثیر بسزایی ایفا می کند.
قنبرزاده با بیان اینکه طرحهای پلیس راهور در شهرها به صورت سه نوبته عملیاتی و اجرایی میشود تاکید کرد: پلیس راهور برای روان سازی ترافیک در سطح شهر تبریز، روزانه بیش از ۶ هزار مورد اعمال تخلف و به طور میانگین ۲۰۰ دستگاه خودروی متخلف را به پارکنیگ منتقل می کند اما این اقدام، راهحل مسئله ترافیک نیست و باید با آموزش و فرهنگسازی به سوی مقابله با این معضل بحرانزا حرکت کرد.
میدان آخر
روند رو به رشد جمعیت، افزایش تعداد خودروها و محدودیت پارکینگ، معابر کمعرض درون شهری و مهمتر از همه تحویل رانندگان بیتجربه و بدون تسلط به رانندگی از سوی برخی از آموزشگاههای رانندگی موجب بروز ترافیک های طولانی و طاقت فرسا به ویژه در ساعاتی از روز در تبریز می شود و این وضعیت خواه ناخواه زمینه افزایش تصادفات رانندگی و خشونت و درگیری های خیابانی را به دنبال دارد؛ بنابراین با توجه به چند وجهی بودن معضل ترافیک، همکاری کل جامعه از رانندگان گرفته تا کسبه و اصناف، شهروندان و مسئولان ادارات و دستگاه های اجرایی و خدماتی در کاهش این معضل ضرورتی اجتناب ناپذیر است وگرنه دود آن به چشم همه می رود.
مدیرکل دفتر فنی، حملونقل و ترافیک استانداری آذربایجان شرقی اخیراً از تصویب مرحله دوم مطالعات طرح جامع حملونقل و ترافیک کلانشهر تبریز و حومه خبر داده و گفته است که این مطالعات در قالب قرارداد میان شهرداری تبریز و دانشگاه تربیت مدرس تهران انجام میشود و طبق آن، بطور متوسط هر شهروند تبریزی ۱/۹۲ سفر در روز دارد.
بر اساس اظهارات “بابک رضیمنش”، گویا بخش قابل توجهی از سفرهای درونشهری در تبریز خودرومحور بوده و نتایج اولیه مطالعات نشان میدهد سهم سواری های شخصی ۵۶ درصد بهصورت تک سرنشین، ۳۲ درصد دو سرنشین و ۱۲ درصد نیز سه سرنشین یا بیشتر تردد میکنند که تعجبآور است!
بدین ترتیب، ساخت و سازهای شهری اعم از پاساژها، مجتمع های بزرگ پزشکی، مجتمع های تجاری و مسکونی بدون در نظر گرفتن پارکینگ یا پارکینگ های کافی از گذشته تاکنون برای مردم شهر تبریز و مراغه مشکل آفرین شده و بار روانی و همین طور بدبینی هایی را در این شهر موجب شده است به طوری که در تمام ساخت و سازهای شهری باید پارکینگ های مناسب با ظرفیت کافی، پیش بینی شوند اما برخی مواقع منافع اقتصادی بر رفاه و آسایش مردم در مدیریت های شهری چربیده و این نگرش مشکلات ترافیکی را بر روی هم انباشته است!


