📌 عصرآزادی آنلاین/ شهرام صادق زاده
یک کارشناس اقتصادی می گوید در شرایطی که درآمد مردم ریالی بوده و تناسبی با درآمدهای جهانی ندارد حذف یارانه انرژی فشار مضاعفی به مردم وارد میکند!
چندی پیش قرار بود یارانه بنزین به جای خودرو به کُد ملی افراد پرداخت شود اما بعداً وزیر اقتصاد خبر داد که طرح واریز یارانه بنزین به حساب هر ایرانی فعلاً از اولویت خارج شده است!
این امر کافی بود تا استرس غیرقابل وصفی در سطح کشور پدیدار شود زیرا تجربه نشان داده که بررسی هر طرح در مورد سوخت، محرمانه باقی نمیماند و به جامعه منتقل میشود؛ پس باید با مردم شفاف و صادق بود و چه بهتر که قبل از خبرپراکنان، مسئولان امر آن طرح را با مردم در میان بگذارند!
با وجود تلاطم اجتماعی ناشی از افزایش احتمالی نرخ بنزین، اگر احیاناً دولت سیزدهم فکری درباره افزایش قیمت سوخت دارد راه آن تکذیب نیست چرا که این نوع رفتار بحران بی اعتمادی اجتماعی را موجب شده و نتیجه وارونه می دهد!
راه عاقلانه و منطقی درباره اجرای احتمالی اصلاح قیمت سوخت، سنجش دقیق شرایط حساس کشور و زمان سنجی عاقلانه در این خصوص، مشورت با نخبگان بخصوص نخبگان منتقد، در میان گذاشتن واقعیت با مردم، تشریح دلایل تصمیم و قانع کردن افکار عمومی و در نهایت پیش بینی راهکارهای موثر جبرانی برای خنثی سازی اثرات تورمی آن است تا شهروندان دچار مشکلات آتی نشوند!
▪️توقف ۱۵ دقیقهای شبانه تغییر شیفت جایگاهها به تعطیلی تعبیر می شد!
سال ۹۸ را به یاد دارید که قیمت بنزین از صبح یک جمعه زمستانی به یکباره افزایش یافته و باعث اعتراض مردم شد!؟
اخیراً نیز دوباره شایعاتی در مورد افزایش قیمت بنزین بالا گرفته و مرتب نقل محافل شده است اما مسئولان مربوطه در اظهاراتی متفاوت، گاهی افزایش قیمت بنزین را تکذیب می کنند و گاه می گویند که طرح حذف سهمیه ها فعلاً در دستور کار نیست!
طی ماههای اخیر تقریباً هر هفته اخباری در مورد نحوه عرضه سوخت و قیمت آن در فضای مجازی و حتی خبرگزاریهای رسمی منتشر میشود که هدف دقیق آن معلوم نیست!
شدت شایعات به قدری است که حتی توقف ۱۵ دقیقهای شبانه فعالیت جایگاهها جهت تغییر شیفت را که سالهاست رخ میدهد، به عنوان تعطیلی کامل عنوان میکنند و سعی در تولید اخبار منفی و تحریک اذهان دارند.
برخی ها نیز با نیّتهای گوناگون از طریق تولید خبر با موضوع سوخت در جامعه التهاب آفرینی میکنند و در این شرایط، اظهارات شفاف و به موقع مسئولان میتواند راهگشا باشد!
در بلبشوی شابعات، نخستین مواجهه مردم در این شرایط با جایگاهداران است؛ نه مدیری که در دفتر کارش حضور دارد، اما باید بدانند که جایگاهداران به عنوان سرمایهگذاران بخش خصوصی، فقط توانایی انتقال نظرات آنها از طریق مجموعه صنفی به دولت را دارند و نمیتوانند در تعیین قیمت سوخت و میزان عرضه آن یا واریز سهمیه به کارتها، دخالتی کنند!
هر کدام از این خبرها برای جایگاهداران دردسر ایجاد میکند و هر محدودیتی مساوی با کاهش درآمد جایگاههاست؛ در حالی که جایگاهداران علی رغم گذشت سه ماه از سال، حق العمل خود را بر اساس نرخ سال ۱۴۰۰ دریافت میکنند و دولت باید به مطالبات آنها پاسخ دهد.
مطالبات مردم باید از مسئولان تصمیم ساز صورت گیرد و آنها نیز باید در همه موارد، صریح و شفاف با مردم سخن بگویند تا اصلاً شایعهای ساخته نشود که بعداً تکذیب کنند!
▪️در شرایط فعلی درآمد مردم ریالی است و تناسبی با درآمدهای جهانی ندارد!
یک کارشناس مسائل اقتصادی در این باره گفت: بر اساس گفته یکی از مسئولان کشوری، قیمت بنزین یک دلار بوده و دولت مابقی هزینه هر لیتر از آن را به صورت یارانه به مردم پرداخت میکند، از جهتی این گفته صحیح و از جهاتی نادرست است؛ قیمت جهانی بنزین به صورت میانگین ۱.۰۴ دلار بوده و در برخی از کشورها بالاتر و یا در برخی از آنها پایینتر از این قیمت است.
ایمان کرمی ادامه داد: با احتساب قیمت بنزین یک هزار و ۵۰۰ تومانی، بنزین در ایران ۰۶. دلار و به طور میانگین قیمت بنزین جهانی ۱۰ برابر بیشتر از ایران است اما بابید توجه داشت میانگین درآمد ایرانیان به میانگین جهانی نزدیک نیست که بتوان قیمت بنزین را به قیمت جهانی نزدیک کرد!
وی افزود: میانگین حقوق در آمریکا معادل ۴۶۰۰ دلار و برابر حدوداً ۱۲۵ میلیون تومان است، هرگاه میانگین حقوق ایرانیان به میانگین جهانی نزدیک شد میتوان هزینههای کشور را بر حسب دلار محاسبه کرده و قیمت انواع کالاها به نرخهای جهانی نزدیک کرد اما در شرایط فعلی که درآمد مردم ریالی است و تناسبی با درآمدهای جهانی ندارد، حذف یارانه انرژی با هدف جلوگیری از قاچاق، فشار مضاعفی به مردم وارد میکند.
کرمی اضافه کرد: قیمت بنزین و گازوئیل نسبت به کشورهای همسایه ارزان است و همین موضوع منجر شده بیشترین کالایی که از داخل به خارج کشور قاچاق میشود، سوخت باشد لذا برابری نرخ بنزین در داخل و خارج از کشور به عنوان راهکاری برای جلوگیری از قاچاق مطرح میشود به طوری که دیگر قاچاق به صرفه نبوده و متوقف شود، اما افزایش قیمت بنزین نیز به دلیل شرایط معیشتی مردم میسر نبوده و صرفاً باید با افزایش میزان تدابیر امنیتی میتوان از قاچاق بیشتر جلوگیری کرد.
این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: یکی از بهترین راهکارهایی که برای حل این مشکل میتوانست به کار برده شود افزایش تدریجی قیمت بنزین است که تاکنون توجهی به آن نشده است لذا با تشدید تحریمها ارتباط ایران با کشورهای جهان بسیار محدود شده و درآمد دلاری مردم کاهش یافته است اما قیمت بنزین در دنیا افزایش پیدا نکرده است بلکه وجود تحریمها منجر به کاهش ارزش پولی ملی ایران گردیده است!
▪️برنامه ای برای افزایش قیمت سوخت در دستور کار مجلس و دولت نیست!
جمع آوری کارتهای سوخت آزاد جایگاههای عرضه صحت ندارد و دولت نیز هیچ برنامهای مبنی بر افزایش قیمت سوخت ندارد… این جملات بارها از سوی منابع رسمی اعلام شده است اما کفه شایعات بر کفه واقعیات سنگینی کرده و این امر، نقش ماجراجویی و جولان سوءاستفاده کنندگان را افزایش می دهد.
یک عضو هیات رئیسه کمیسیون انرژی مجلس گفت: معتقدیم باید در حوزه مصرف بنزین، گازوئیل و سایر فرآورده های آن مدیریت دقیق تری اعمال شود اما هیچ گونه برنامه ای برای افزایش قیمت آنها در دستور کار مجلس و دولت نیست.
پرویز محمدنژاد ضمن تکذیب شایعات مطرح شده در خصوص تغییر در نحوه سهمیه بندی بنزین و افزایش قیمت آن افزود: تنها طرحی که اکنون در خصوص تغییر در نحوه سهمیه بندی بنزین مطرح است، همان طرحی است که به صورت پایلوت بدون تغییر قیمت در جزیره کیش در حال اجراست که این طرح نیز در راستای کسب اطلاعات مدیریتی اجرا می گردد تا نتایج آن بررسی گردد.
وی اضافه کرد: هیچ بحثی در خصوص افزایش قیمت بنزین در کمیسیون انرژی که مرجع اصلی صدور مجوز در این حوزه است، مطرح نشده و این مطالب صرفاً شایعاتی در فضای مجازی پخش می شود لذا در حوزه مصرف حامل های انرژی نظیر بنزین، گازوئیل و سایر فرآورده های نفتی باید مدیریت دقیق تری اعمال گردد.
محمدنژاد با بیان اینکه در موضوع برق، کمیسیون انرژی طرح توسعه و مانع زدایی از صنعت برق را با کار کارشناسی دنبال کرد گفت: در زمینه سایر حامل های انرژی نیز لازم است که کار کارشناسی انجام شود، دولت هم بحث مدیریت یارانه ها را دنبال می کند و اگر قرار باشد در حوزه یارانه بنزین یا گازوئیل تغییر ایجاد شود به مصرف کننده آسیبی وارد نخواهد شد همانند یارانه نان که دولت قصد دارد مستقیم آن را به نانواها پرداخت نماید.
وی تاکید کرد: ما اجازه افزایش قیمت بنزین یا سایر فراورده ها را نخواهیم داد چرا که نباید فشار مضاعفی به مردم تحمیل شود و در زمینه تولید بنزین و گازوئیل هم هزینه زیادی می شود که باید ساماندهی در این حوزه صورت گیرد اما نباید قیمت ها افزایشی داشته باشد.
▪️درباره سیاستهای اولویتدار تصمیمگیری شده و بعد پرونده جدید گشوده می گردد!
قرار بود یارانه بنزین به جای خودرو به کُد ملی افراد پرداخت شود اما بعداً وزیر اقتصاد خبر داد که طرح واریز یارانه بنزین به حساب هر ایرانی فعلاً از اولویت خارج شده است!
متاسفانه با وجود تجربیات گذشته در خصوص اعلام طرح های ناقص، برخی از مردم از این خبر اینگونه برداشت کردند که یارانه بنزین حذف شده و احتمالاً قیمت بنزین تغییر میکند!
همین ماجرا سبب شد که در برخی از جایگاههای سوخت، صف تشکیل شود و مردم برای سوخت گیری جمع شوند چرا که از این خبر اینگونه استنباط شده بود که احتمالاً قرار است یارانه بنزین حذف شود و تکذیب بعدی وزیر اقتصاد هم چندان کارساز نشده و ذهنیت منفی نزد افکار عمومی باقی ماند!
از طرف دیگر، مقامات دولتی هم بارها در ماههای گذشته اعلام کردهاند که تغییر قیمت بنزین نه در دستور کار دولت است و نه در دستور کار مجلس و امسال خبری از تغییر قیمت بنزین نیست و این بلبشو در اظهارات همچنان تنش زاست!
آنچه وزیر اقتصاد به آن اشاره کرده، مربوط به طرح جدید دولت است که از سال گذشته در جزیره کیش اجرا می گردد به طوری که در این طرح آزمایشی پرداخت سهمیه بنزین به کد ملی به جای خودرو اجرا می گردد، لذا سهمیه بنزین همه خودروها حذف شده و به جای آن، ماهانه ۲۰ لیتر سهمیه بنزین به کُد ملی پرداخت شده و در صورت موفق بودن طرح و برطرف شدن ایرادات و اشکالات آن، اجرای طرح به کل کشور تعمیم داده شود!
حالا وزیر اقتصاد از توقف این طرح بنزینی خبر داده، ولی دلیل خاندوزی این نیست که طرح با مشکلات و موانع مختلف مواجه است، او گفته که طرح تخصیص بنزین به افراد به جای خودرو، موقتاً متوقف شده تا دولت در مورد سیاستهای اولویتدار تصمیمگیری کند و بعد پرونده جدید باز شود و باید منتظر روزهای آینده ماند تا سرنوشت سریالی قیمت سوخت مشخص گردد!