کارخانه ذوب‌آهن شهرستان ملکان به عنوان بزرگترین پروژه بخش خصوصی شمال غرب کشور در بخش اقتصادی و تولیدی شمال غرب پس از ۱۵ سال از آغاز کلنگ‌زنی هنوز نیمه تمام‌مانده و به حال خود رها شده است.
ذوب آهن ملکان، طرح نیمه‌تمام ۱۵ ساله
به گزارش عصرآزادی آنلاین به نقل از ایرنا، عملیات اجرایی کارخانه ذوب آهن ملکان به عنوان طرح ملی با مشارکت بخش خصوصی در سطح شمال غرب ایران، تابستان سال ۱۳۸۵ در مراسمی با حضور مسئولان کشوری و استانی در زمینی به وسعت ۹۱ هکتار آغاز شد، اما از آن تاریخ تاکنون عملیات اجرایی آن به طور لاک پشتی پیش رفته و طی این سال ها چندین بار به علل مختلف متوقف شده است.
تغییر کاربری اراضی و معارض داشتن زمین های کارخانه، مشکلات مالی و عدم حمایت بانک ها و نبود پیگیری های لازم از سوی مسئولان کشوری، استانی و شهرستانی باعث توقف این پروژه طی ۱۵ سال اخیر شده است.
در حالیکه از سال ۱۳۹۰ تعدادی از نیروهای بومی منطقه برای اشتغال در کارخانه ذوب آهن جذب شده بودند، اسفند سال ۹۳ به دلیل تعطیلی عملیات اجرایی، بیش از ۸۰ نفر از پرسنل آن بیکار شدند.
اهمیت تلاش برای اتمام طرح ۱۵ ساله ذوب آهن ملکان به ویژه زمانی دوچندان می شود که بدانیم افتتاح این طرح می تواند از منظر امیدآفرینی و اشتغالزایی در جنوب آذربایجان شرقی که با مشکل بیکاری و تبعات ناشی از آن دست به گریبان است، بسیار اثرگذار باشد.
از سوی دیگر با توجه به نامگذاری امسال با نام «سال جهش تولید» از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی و نیز کمبود منابع مالی برای کلنگ زنی طرح های صنعتی جدید، هم افزایی برای تکمیل ذوب آهن ملکان می تواند گام عملی مهمی در راستای تحقق شعار سال و نیز تصویرسازی مثبت از اقدامات دولت در عمران و آبادی شهرستان ها باشد.
این در حالی است که بنا بر اعلام وزارت صمت، افتتاح واحد نورد ذوب آهن ملکان تنها 110 میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد تا این طرح زیرساختی صنعتی که به قیمت چند سال قبل تاکنون 150 میلیارد تومان برای آن سرمایه گذاری شده، وارد مدار تولید شود.
کارخانه ذوب آهن ملکان ۴۰۰ فرصت شغلی ایجاد می کند
نماینده مردم ملکان و عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی گفت: کارخانه ذوب آهن این شهرستان امکان اشتغالزایی بیش از ۴۰۰ نفری دارد که متاسفانه هنوز پس از ۱۵ سال به بهره برداری نرسیده است.
علی موسوی در گفت وگو با خبرنگار از اینکه این همه سال برای راه اندازی کارخانه فوق زمان تلف شده است، ابراز تاسف کرد و افزود: ذوب آهن ملکان بزرگ ترین پروزه اقتصادی و صنعتی شمال غرب کشور است که بسیار کاربردی بوده و معطل ماندن آن به هیچ وجه توجیه منطقی و اقتصادی ندارد.
وی اظهار کرد: باید توجه کنیم که جهش تولید در صنایع تبدیلی و پایین دستی با افتتاح کارخانه‌های نیمه تمام در حوزه اقتصادی از جمله ذوب آهن امکان پذیر است که امیدواریم با درایت مسئولان و مالکان کارخانه این مجموعه عظیم اقتصادی به مرحله افتتاح و بهره برداری برسد.
موسوی اضافه کرد: نمایندگان آذربایجان شرقی در مجلس شورای اسلامی از تمام ابزارهای قانونی خود استفاده خواهندکرد تا بتوانند به سرعت کارخانه ذوب آهن ملکان را بازگشایی کنند، چون این کارخانه چشم امید اقتصادی مردم و مطالبه جدی آنها است.
وی با اشاره به نامگذاری امسال تحت عنوان جهش تولید، یادآور شد: جهش در حوزه اقتصاد با تولید محقق می شود، بنابراین الزامی است تمام مسئولان با برنامه ریزی اقتصادی برای افتتاح کارخانه ذوب آهن ملکان اهتمام ورزند.
موسوی با تاکید بر ضرورت بهره مندی مردم آذربایجان شرقی و ملکان از فرصت های شغلی کارخانه ذوب آهن، گفت: با افتتاح کارخانه مذکور می توان برای بسیاری از جوانان در این منطقه اشتغال مستقیم و غیرمستقیم ایجاد کرد.
وی اشتغالزایی و ایجاد صنایع پایین دستی مجموعه های اقتصادی نیمه تمام از جمله ذوب آهن ملکان را بسیار وسیع خواند و افزود: باید توجه داشت که صنایع تبدیلی در حوزه اقتصادی نقش بالقوه ای در جهش تولید دارند.
نماینده مردم ملکان در مجلس شورای اسلامی، نبود اشتغال پایدار را معضل اساسی مردم این شهرستان اعلام و اضافه کرد: بر همین اساس لازم است هر چه سریع تر کارخانه ذوب آهن به بهره برداری برسد تا بتوان با برنامه ریزی اقتصادی به سادگی نرخ بیکاری در کشور و منطقه شمال غرب را کاهش داد.
موسوی یادآور شد: با استفاده از ظرفیت‌های استانی در حوزه اقتصاد نه تنها می توان برای بسیاری از افراد بومی اشتغال زایی کرد، بلکه می توان شرایط اقتصادی مردم را نیز بهبود بخشید.
سخت گیری بانک ها در اعطای تسهیلات از دلایل اصلی توقف ذوب آهن ملکان است
فرماندار ملکان نیز در گفت و گو ، عدم رغبت سرمایه گذاران را عامل اصلی تعطیلی کارخانه ذوب آهن ملکان دانست و گفت: سرمایه گذاران این پروژه حاضر به تامین ضمانت های بانک نیستند و تلاش های ما جهت کمک گرفتن از سرمایه گذار ترکیه ای هم بی نتیجه بوده است.
صابر تقویمی، ایجاد موانع مختلف از طرف بانک ها را عامل اصلی تعطیلی و توقف اجرای کارخانه ذوب آهن ملکان دانست.
وی افزود: این طرح در اواخر سال ۱۳۹۵ با مصوبه ۳۵۰ میلیارد ریال سرمایه ثابت و ۴۰۰ میلیارد ریال از طرف کارگروه ملی رفع موانع تولید برای تولید ۳۵۰ هزار تن میلگرد ساختمانی به بانک سپه معرفی شد، اما آن بانک از پذیرش طرح امتناع و با پیگیری مسئولین شهرستان و استان، با شرط تولید میلگرد آلیاژی قبول کرد تا طرح را بررسی کند.
تقویمی ادامه داد: این در حالی است که بنا به نظر بانک سپه طرح جدید توسط مهندس مشاور مورد تایید بانک، تهیه و با توجه به تغییر طرح به میلگرد آلیاژی بودجه طرح به ۷۰۰ میلیارد ریال سرمایه ثابت و ۱۰۰۰ میلیار ریال سرمایه ثابت تغییر کرد.
به گفته وی طی چند ماه بررسی بانک و پیگیری های انجام شده، بانک سپه در نهایت با ۳۵۰ میلیارد ریال سرمایه ثابت موافقت و اعلام کرد مبلغ ۳۵۰ میلیارد ریال الباقی نیز باید توسط خود شرکت تامین شود، این در حالی است که این شرکت اگر امکان تامین ۳۵۰ میلیارد ریال را داشت، اقدام به وام بانکی نمی کرد.
تقویمی اضافه کرد: با پیگیری مستمر مسئولین شهرستانی و استانی، بانک بخشی از بودجه طرح را به میزان ۳۵۰ میلیارد ریال تسهیلات بانکی و چهار میلیون و 335 هزار یورو به صورت یوزانس ۳ ساله را قبول کرد و در عوض درخواست ۳۰۰ میلیارد ریال وثیقه خارج از طرح (علاوه بر خود کارخانه) به صورت وثیقه ملکی و اوراق بهادار درخواست نمود و این شرکت با حسن نیت وثایق را به بانک ارائه کرد، اما آن بانک در کمال ناباوری وثایق ارائه شده را ۱۵۰ میلیارد ریال ارزیابی کرد.
وی گفت: در سال ۱۳۹۷ مجدداً درخواست تسهیلات به میزان ۶۰۰ میلیارد ریال جهت تکمیل طرح تولید میلگرد ساختمانی در کارخانه ذئب آهن ملکان از طریق کارگروه اشتغال فراگیر به بانک توسعه تعاون معرفی شد و بانک به بهانه خرید اقلام خارجی که اجتناب ناپذیر بود (امکان ساخت داخل ندارند) از پرداخت تسهلات خودداری کرد.
خاک خوردن 150 میلیارد تومان سرمایه گذاری انجام شده در ذوب آهن ملکان
مدیرعامل شرکت ذوب آهن ملکان نیز با بیان اینکه تاکنون ۱۵۰ میلیارد تومان برای احداث ساختمان و تهیه دستگاههای مورد نیاز تولید از طریق سرمایه گذاری بخش خصوصی هزینه شده است، گفت: سرمایه گذاران این واحد تولیدی تمام هزینه های انجام شده را تاکنون از جیب خود پرداخت کرده اند.
مرتضی حمایت خواه، پیشرفت فیزیکی و تهیه و راه اندازی کارخانه ذوب آهن ملکان را بر اساس اعلام وزارت صنعت، معدن و تجارت ۷۱ درصد اعلام و اضافه کرد: برای تکمیل و بهره برداری از واحد نورد این کارخانه به ۱۱۰ میلیارد تومان بودجه نیاز است.
وی وسعت فاز اول این کارخانه را ۱۰ هکتار بیان کرد و اظهار داشت: در صورت رفع مشکل تعطیلی و در بازه زمانی ۹ ماهه سالانه ۳۵۰ هزار تن میلگرد ساختمانی نمره ۸ در این کارخانه تولید و زمینه اشتغال حداقل ۱۸۰ نفر در ۲ نوبت کاری در این کارخانه فراهم خواهد شد.
حمایت خواه ادامه داد: در فاز دوم این کارخانه شامل تولید ذوب و احیا نیز زمینه اشتغال مستقیم یک هزار و ۲۰۰ نفر و به صورت غیرمستقیم شش هزار نفر فراهم می شود.
واحد نورد ذوب آهن ملکان با ۸۲ درصد پیشرفت فیزیکی و واحد ذوب آلیاژی آن نیز با ۲۷ درصد پیشرفت فیزیکی از سال ۱۳۹۶ به حال خود رها شده است.
ظرفیت تولید سالانه ذوب آهن ملکان ۳۵۰ هزار تن در واحد نورد و ۴۰۰ هزار تن در واحد ذوب آلیاژی خواهد بود و در صورت تکمیل واحدهای آن برای یکهزار و ۲۰۰ نفر به صورت مستقیم و برای ۶ هزار نفر به طور غیر مستقیم شغل ایجاد خواهد شد.
ذوب آهن ملکان از سه واحد بزرگ احیای مستقیم، ذوب و ریخته گری و واحد نورد تشکیل می شود که در واحد احیا سنگ آهن که به صورت گندله است، طی فرآینده به صورت محصولات شمش تولید و سپس این محصول به واحد نورد جهت تولید انواع میلگردهای ساختمانی ارسال و مازاد آن به سایر واحدهای نورد جهت تولید میلگرد، نبشی، تسمه و سایر محصولات تحویل خواهد شد.
شهرستان ملکان با جمعیت یکصد هزار نفر با دو بخش، سه شهر، پنج دهستان و ۸۲ روستا در فاصله ۱۴۶ کیلومتری جنوب مرکز آذربایجان شرقی واقع است.
آذربایجان شرقی با داشتن ۴۳۰ واحد تولیدی فلزی، فولاد و قطعه سازی یکی از قطب های صنعتی کشور در این زمینه به شمار می رود.
