گزارش “عصرآزادی” از اهمیت دامپزشکی و نقش آن در سلامتی جامعه؛ دامپزشکان نقش مهمی در کاهش تعداد مراجعان بیمارستانی دارند!
?گزارش از: شهرام صادق زاده
یكی از مولفه‌های توسعه در جوامع پیشرفته، نوع تغذیه و میزان سرانه مصرف پروتئین به شمار می‌رود که منبع تامین آن نیز عموماً دام، طیور و فرآورده‌های تهیه شده از آنهاست که خوشبختانه در کشور ما و به ویژه آذربایجان شرقی به وفور وجود دارد.
“دامپزشكی” یكی از حرفه‌های با دامنه بسیار وسیع است که همیشه با فعالیت‌های مهم اقتصادی، اجتماعی و حتی سیاسی هر كشور گره خورده است، زیرا اغلب اصناف و صنایع تولیدی در روند فعالیت‌های خود نیازمند خدمات این حرفه و شاغلان آن هستند.
دامنه فعالیت دامپزشكی تشخیص، مبارزه، مراقبت، پیشگیری، كنترل و ریشه‌كنی بیماری‌های مختلف دام است لذا از آنجایی که بسیاری از بیماری‌های انسان ریشه در بیماری‌های دام و طیور دارد، بنابراین هرگز نباید نقش این حرفه را در سلامت جامعه كه در پرتو تشخیص درست و به موقع، پیشگیری و مقابله با بیماریها و ریشه‌كنی آنها انجام می‌شود نادیده گرفت!
▪️شاغلان حرفه دامپزشكی تضمین‌كننده سلامت جامعه هستند
فعالیت شاغلان حرفه دامپزشكی و تمام فعالان این عرصه تضمین‌كننده سلامت جامعه هستند و اگر جامعه با خاطری آسوده به مصرف تولیدات و فرآورده‌های دامی اقدام می‌كند، دلیل آن را باید درپویایی و تلاش فعالان عرصه دامپزشكی نیز جست‌وجو كرد.
در هر حال، اگر دامپزشک وظیفه خود را به خوبی انجام ندهد، سلامت جامعه به خطر می‌افتد و از طرفی دیگر، اگر نقش و اهمیت دامپزشکی نادیده و یا کم اهمیت نگریسته شود جامعه دچار مشکلات و معضلات جدی و فراوانی خواهد شد که در انتها به تغذیه شهروندان منتهی می گردد.
▪️بهداشت و سلامت انسان از بهداشت و سلامت حیوانات جدایی ناپذیر است
باید دانست که در جهان کنونی بهداشت و سلامت انسان از بهداشت و سلامت حیوانات جدایی ناپذیر بوده و غلبه انسان بر عوامل بیماری زا و حفظ سلامت جامعه جز در سایه تلاشهای دامپزشکی و همکاری و ارتباط تنگاتنگ پزشکان، دامپزشکان و نیز همکاری های جهانی امکان پذیر نیست.
دامپزشکی در این بُعد از مسئولیت خویش، علاوه بر از بین بردن راههای اشاعه بیماری در دامها و حیوانات، با استفاده از آخرین دستاوردهای علمی و فنی روز، در جلوگیری و توقف چرخه انتقال بیماریها و آلودگی ها از دام به جمعیت های انسانی رسالت بسیار مهمی را به انجام می رساند.
▪️فعالیت های دامپزشکی تفسیر عملی و ذاتی جهش تولید است
در جهان امروز با توجه به منابع تولیدی غذای محدود و مسئله افزایش جمعیت روز به روز اهمیت آن افزوده می گردد و هم اکنون بحث امنیت غذایی به عنوان زمینه ساز و قدم اول در تامین و برقراری امنیت عمومی مطرح و مورد توجه است که دامپزشکی می تواند در این خصوص نقش مهمی در اقتصاد ملی، پایداری اقتصاد واحدهای تولیدی و سلامت عمومی جامعه بازی کند و فعالیت های دامپزشکی را می توان تفسیر عملی و ذاتی جهش تولید دانست.
دامپزشکی در سال جهش تولید می تواند با توجه به نقش سازنده خود در حوزه اشتغال و افراد جویای کار با اولویت نیروی بیکار و جذب فارغ التحصیلان دانشگاهی رشته های متبوع خود در امر تولید چهره قدرتمندتر و جایگاه و منزلت دامپزشکان را نزد کارفرماهای تولیدی کشور فزونی بخشد.
▪️تفکر تقلیل فعالیت دامپزشکان به معاینه حیوانات بزرگترین جفاست!
نام “دامپزشکی” مراقبت از حیوانات و نجات جان آنها، به ویژه انواع حیوانات اهلی را در ذهن متبادر می‌کند، با وجود آنکه جان و زندگی حیوانات مانند هر موجود زنده دیگری ارزشمند است و دفاع از آنها و نجات جان‌شان فعالیتی بسیار مهم به‌شمار می‌آید، اما در هر حال این تفکر به نوعی تقلیل فعالیت دامپزشکان به یکی از چند حوزه کاری تخصصی‌شان است!
البته علت طرح این مسئله و ذهنیت افراد جامعه، نام‌گذاری این رشته با عنوان دامپزشکی است که به گفته بسیاری از دامپزشکان یکی از اشتباهات بزرگ تاریخ علم ایران بوده است.
این تقلیل نابجا، باعث شده که بخشی از جامعه که جان سایر مخلوقات خداوند را چندان ارزشمند نمی‌شمارند، اهمیت چندانی برای شغل دامپزشکی قائل نباشد و از آنجا که این بخش از جامعه در برخی مراجع قانون‌گذاری و اجرایی کشور صاحب نفوذ است، توانسته وضعیتی ایجاد کند که در آن آشفتگی و بی‌برنامگی، گریبان جامعه دامپزشکی کشور را بگیرد و این همان معضلی است که موجب شده دامپزشکان با مشکلات صنفی فراوانی مواجه باشند.
▪️دامپزشکان یکی از ارکان اصلی تامین سلامت جوامع هستند
حال آنکه این مشکل، تنها متعلق به دامپزشکان نیست، بلکه گریبانگیر کل جامعه است، چرا که دامپزشکان جُدا از درمان حیوانات، وظایف دیگری را نیز برعهده دارند که مستقیماً با جوامع انسانی در ارتباط است وظایفی مانند انجام برخی آزمایشات، درمان بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوان و تامین سلامت غذای مصرفی در جامعه که همگی توسط دامپزشکان انجام می‌شود.
از آنجا که غذا یکی از نیازهای ضروری و بنیادین جوامع انسانی است، می‌توان گفت که دامپزشکان یکی از ارکان اصلی تامین سلامت این جوامع بوده و همان افرادی هستند که کسی قدر آنها را نمی‌داند و در برخی مواقع به شوخی، اصطلاح پزشک حیوانات را نسبت می دهند که البته نیک می دانیم از سر ناآگاهی است.
▪️خواسته دامپزشکان، اجرای کامل آیین‌نامه نظارت بهداشتی دامپزشکی است
اما گذشته از همه این موارد، مشکلات صنفی دامپزشکان به حوزه‌های کاری درمان حیوانات محدود نمی‌شود به گفته آنها، یکی از مشکلات اصلی امروز دامپزشکان، اجرا نشدن ماده 19 آیین‌نامه نظارت بهداشتی دامپزشکی است، اتفاقی که باعث شده کارفرمایان در مرغ‌داری‌ها، دامپروری‌ها و کشتارگاه‌ها حق دامپزشکان را ضایع کرده و دستمزد این دامپزشکان که به عنوان مدیر فنی مشغول کار هستند را به درستی پرداخت نکنند و با درآمد محدود مواجه باشند.
بر اساس بند یک این آیین‌نامه، کلیه صنوف مرتبط با امور دام موظف به استخدام دکتر دامپزشک به عنوان مدیر فنی و سایر رده‌های دامپزشکی به عنوان کادر نظارت بهداشتی هستند. همچنین بند 3 این ماده، کارفرمایان را موظف به اجرای مصوبات هیات وزیران و قانون کار درباره دستمزد می‌کند و تبصره 2 آن، پرداخت دستمزد مسئولان فنی بهداشت را براساس تعرفه‌ها و آیین‌نامه‌های سازمان نظام پزشکی می‌داند و این امر همان مسئله ای است که گویا به درستی انجام نمی‌شود!
▪️دامپزشکان نقش مهمی در کاهش تعداد مراجعان به بیمارستان ها دارند
یک کارشناس دامپزشکی با اشاره به اینکه ما هیچگاه خود را کمتر از پزشکان نمی‌دانیم بلکه در حوزه بهداشت آنها باید تبدیل به زیر مجموعه ما شوند می گوید: دامپزشکان می‌توانند تعداد بیماران را کاهش داده و بیمارستان‌ها را خلوت نمایند، به طوری که علاوه بر بیماری‌های مشترک انسان و دام می‌توان بسیاری از بیماری‌های دیگر از جمله انواع سرطان‌ها را نیز کاهش داد، چرا که یکی از ریسک فاکتورهای سرطان، باقی مانده دارویی – غذایی و یکی از دلایل اصلی سرطان معده، وضعیت تغذیه است.
کامیاب قیصربیگی اضافه می کند: به عنوان مثال با مدرک و سند اعلام می‌کنم که کارخانجات شیر ما دارای شیر با بار میکروبی ۳۸ میلیون دریافت می‌کنند و وضعیت بهداشتی فوق‌العاده بحرانی دارند، اما تا به حال دیده‌اید یک کارخانه شیر یک محموله شیر را معدوم کند؟ در حالی که باید کارخانجات لبنی انواع مواد غذایی را به ما بسپارند و آنها محصول نهایی را آزمایش کنند.
▪️حساس ترین شاغلین کشور کمترین حقوق را دریافت می‌کنند!
مدیرکل دامپزشکی آذربایجان شرقی نیز با اشاره به اینکه اگر در زمینه مقابله با بیماری‌های مشترک بین انسان و دام مدیریت و مبارزه به درستی و زمان مناسب انجام نگیرد و نسبت به این بیماریها بی‌توجهی شود، به مراتب فاجعه‌ای بزرگ‌تر از ویروس کرونا را پدید می‌آورد می گوید: ولی متاسفانه منابع مالی دامپزشکی در مقایسه با وظایفی که بر دوش این سازمان گذاشته شده همخوانی نداشته و با اینکه بیماری‌های بزرگ‌تری را مدیریت می‌کنیم ولی از نظر اعتبارات با مشکلات عدیده‌ای مواجه هستیم.
امیرحسین بهداد با بیان اینکه دامپزشکی آذربایجان شرقی با وجود شیوع ویروس کرونا حتی لحظه‌ای هم محدود یا تعطیل نشد اضافه می کند: تمام بخش‌های دولتی با وجود شیوع ویروس کرونا تعطیل یا مشمول محدودیت شده بودند، اما این اداره‌کل به لحاظ حساسیت کاری که دارد تعطیل یا محدود نشد، چرا که اگر کمی در مدیریت و مبارزه با بیماریها تعلل شود کروناهای مختلفی در جامعه به وجود می‌آید.
وی تاکید می کند: متاسفانه کارکنان دامپزشکی آذربایجان شرقی کمترین حقوق را دریافت می‌کنند ولی در عین حال حساس‌ترین شغل را دارند چرا که دامپزشکی در تامین امنیت غذایی مردم مهم‌ترین نقش را ایفا کرده و کمترین حقوق را می‌گیرند!
